Week 7 HC 2: Exogeen en endogeen lipide transport Flashcards
2 soorten cholesterol en functie cholesterol
Vrij cholesterol Cholesterol-ester - Nog slechter wateroplosbaar Functie cholesterol: - Bouwsteen celmembraan - Gal - Voorloper steroidhormoon - Voorloper Vitamine D
Cholesterol; aanmaak/ opname/ verlaten lever
Cholesterol is essentieel voor lichaam
Via voeding komt cholesterol in lever
Of kan worden gesynthetiseerd
Cholesterol verlaat lever als HDL en VLDL/ Vrije cholesterol in gal/ Conversie naar galzouten of -zuren
Cholesterol synthese
Acetyl CoA + acetoacetyl-CoA worden uiteindelijk cholesterol
Belangrijkste enzym = HMG-CoA reductase
- Statines zijn remmers hiervan
Triglyceriden; eigenschappen, vervoer en functie
Glycerol + 3 vetzuurstaarten Verzadigd --> geen dubbele binding Onderzadigd --> wel dubbele binding(en) Niet wateroplosbaar Vervoerd door bloed dmv lipoproteïnen Functie - Belangrijkste brandstof lichaam
Lipoproteïnen kern en mantel
Mantel - Hydrofiel - Vrij cholesterol - Fosfolipiden Kern - Lipofiel - Triglyceriden - Veresterd cholesterol Bevatten ook apoproteïnen
Indeling lipoproteïnen
Ingedeeld naar dichtheid en grootte Hoe hoger de dichtheid, hoe meer cholesterol Chylomicron - Veel triglyceriden Chylomicron remnant - Deel triglyceriden eruit VLDL - Grote deeltjes, lage dichtheid LDL - Gevaarlijk hart en vaatziekten --> onder vaatwand kruipen Lp(a) - LDL met staart HDL - Goede cholesterol - Veel fosfolipiden
Apolipoproteïnen functie
Structurele eiwitten van lipoproteïnen Functie - Ligand voor receptoren - Beïnvloeding binding van andere apo's aan receptoren - Co-factoren voor enzymen
Apo- / lipoproteïne/ functie
Apo A1 - HDL en chylomicronen - Structureel eiwit HDL/ Activator LCAT (zet vrij cholesterol om in esters) Apo A2 - HDL - Structureel eiwit HDL/ Activator hepatische lipase Apo B100 - VLDL/ IDL/ LDL/ Lp(a) - Structureel eiwit ligand voor LDL receptor/ Nodig voor secretie VLDL Apo B48 - Chylomicronen en remnants - Nodig voor chylomicron secretie/ bindt niet aan LDL receptor Apo C1 - Chylomicronen/ VLDL/ HDL - Activator van LCAT Apo C2 - Chylomicronen - Essentiële cofactor voor LPL Apo C- - Chylomicronen/ VLDL/ HDL - Inhibitor LPL Apo E - Chylomicronen/ IDL/ VLDL/ HDL - Nodig voor chylomicron secretie - Ligand voor LDL receptor
Exogene pathway
TG en cholesterol opgenomen in darm –> vervoeren via chylomicronen
- Voor vorming lipoproteïne is enzym MTP nodig
–> chylomicron in capillair –> LPL zorgt voor binden TG uit chylomicron –> chylomicron remnant over –> opgevangen door LRP- of LDLR-receptor –> lever
Apo C2 bindt LPL
Endogene pathway
Chylomicron remnant opgenomen in lever door remnant receptor –> in lever
Lever vormt zelf ook cholesterol
- VLDL (veel TG) –> LDL tankt TG hieruit –> IDL ontstaat –> opgenomen in lever of omgezet in LDL
Wat gebeurt er met LDL
Opname door extrahepatische cel Opname door de LDL receptoren van de lever Opslag in vaatwand Lipoproteïnen uit darmen ApoB48 Lipoproteïnen uit lever ApoB100
LDL receptor metabolisme
LLDL receptor zit op plasmamembraan in clathrin coated pit
LDL bindt aan receptor (met ApoB100) –> opgenomen in vesicle –> LDL afgebroken en LDL receptor afgebroken dmv PCSK9
PCSK9
- Eiwit circulerend in bloed
- Wanneer in vesicle met LDL receptor –> receptor afgebroken
- Minder PCSK9 = langer LDL receptor
- Minder PCSK9 = minder hart en vaatziekten
LDL receptor gen, mutatie en symptomen
LDL receptor mutatie meest voorkomende dergelijke afwijking waardoor je hoog cholesterol hebt Familiaire hypercholesterolemie - Arcus lipides - Xanthomen - Xanthelasmata
HDL en opnemen cholesterol
Reverse cholesterol transport
Aanmaak in darm en lever
HDL neemt cholesterol op dmv ABCA1 en ABCG1 receptor
Via LCAT wordt cholesterol naar binnen HDL verplaatst vanuit vaatwand
CETP zorgt voor overdracht HDL naar LDL
Lipoproteïne (a) = Lp(a)
Variant LDL
Apo(a) verbonden aan ApoB
Apo(a) heterogeen genetisch bepaald
Weinig over bekend
