Week 6 HC 5: Omzetting van suiker, vet en aminozuren bij vasten

Question 1

Erytrocyten en de Cori-cyclus

Answer 1

Afhankelijk van glucose
Maken lactaat wat teruggevoerd wordt naar de lever –> Omgezet in glucose
Maken van 36g glucose, 36g lactaat
- Afwezigheid mitochondriën
- Lactaat naar hart- of skeletspieren en wordt geoxideerd
- 36 uur na maaltijd gaat lactaat naar lever en zorgt voor glucosevorming
- = Cori-cylcus

Question 2

Lever 4 uur na de maaltijd

Answer 2

Geen glucose meer uit de darm in de lever
Lever gaat vanuit glycogeen glucose vrijmaken
Na een dag is voorraad op

Question 3

Vetten voorraadvorming

Answer 3

Vetten na maaltijd naar lymfe –> vet- en spierweefsel

Question 4

Brandstofverbruik bij 36 uur vasten

Answer 4

Spieren (eiwitten) –> aminozuren –> lever –> glucosevorming (gluconeogenese)
Vetweefsel –> glycerol en vetzuren
- Vetzuren –> Lever energiebron
- Glycerol –> glucose

Question 5

Vetzuuroxidatie

Answer 5

Lever haalt hier energie uit
Spieren zullen ook vetzuren oxideren
Insuline laag:
- Spieren en hartspier geen glucose verbruiken –> glucose naar ery’s en hersenen
- Deel vetzuren naar lever –> ketonlichamen maken (na 36h)
- Ketonlichamen verbrand door spieren en hartspier en na 36 uur door hersenen

Question 6

Glucosesparing

Answer 6

Wanneer er geen glucose meer vanuit darmen komt en insuline daalt –> toegang glucose tot spier afgesloten zodat glucose gespaard wordt voor hersenen
Vetzuren zijn alternatieve bron voor spier

Question 7

Eiwitsparing

Answer 7

Belangrijkste effect van ketonverbranding

Question 8

Brandstoffen bij vasten

Answer 8

Zie tabel

Question 9

Glycogenolyse

Answer 9

Omzetting van glycogeen naar glucose
In de spier:
- Glycogeen + Pi (dmv glycogeen fosforylase) –> glucose-6-fosfaat –> pyruvaat of lactaat –> naar de lever
In de lever
- Defosforylering kan alleen hier door glucose-6-fosfatase

Question 10

Glyconeogenese

Answer 10

In de lever en alleen bij zeer lang vasten in de nieren
Aminozuren/ Lactaat/ Glycerol –> glucose-6-fosfaat
–> fosfaatgroep eraf –> glucose

Question 11

Gluconeogenese met glycerol gevoede vs gevaste toestand

Answer 11

Omzetting kost geen energie, in tegenstelling tot de andere
Glycerol komt vrij uit vetcel in gevaste toestand
- Omgezet in glucose
Glycerol komt uit vertering, voedingsvet en chylomicronen in gevoede toestand
- Omgezet in pyruvaat

Question 12

Gluconeogenese van glycerol

Answer 12

Glycerol activatie door fosforylering door enzym glycerol kinase (kost ATP) –> glycerol-3-fosfaat (dmv glycerol-3-fosfaat dehydrogenase) –> dihydroxyacetonfosfaat (levert NADH op) –> pyruvaat in gevoede toestand
Winst van 1,5 ATP

Question 13

Waarom wordt er geen glycogeen van glucose-3-fosfaat gemaakt?

Answer 13

Omdat lage bloedsuiker harder trekt en glycogeen synthese uit staat

Question 14

Gluconeogenese van lactaat en oxaalacetaat?

Plaats glycolyse en glyconeogense

Answer 14

Lactaat –> pyruvaat –> glucose
Oxaalacetaat levert glucose
- Belangrijke poort gluconeogenese van aminozuren
- Zit in citroenzuurcyclus in mitochondriën
Glycolyse vindt plaats in in cytosol en glyconeogenese in mitochondriën

Question 15

Gluconeogenese van aminozuren

Answer 15

Citroenzuurcylcus belangrijk
Aminozuren --> pyruvaat/ oxaalacetaat 
Oxaalacetaat --> glucose 
Ketogene aminozuren vormen geen glucose 
- Leucine
- Lysine
- Tryptofaan

Question 16

Ketogene aminozuren omzetting

Answer 16

Leveren acetyl-CoA –> ketonlichamen

Question 17

Glycogeen aminozuren

Answer 17

Alanine/ glycine/ cysteine/ serine/ threonine
Leveren netto oxaalacetaat –> glucose
Uit meeste aminozuren kan glucose gemaakt worden

Question 18

Ureum aanmaak

Answer 18

Aminozuren hebben aminogroep –> komt vrij bij glucosevorming
Ammoniak is schadelijk –> onschadelijk maken door ureumcyclus
Eerste aminogroep –> los aangeleverd in mitochondrium in spier
Tweede aminogroep –> in de vorm van aspartaat naar lever
Samen = Arginine –> hydrolyseren –> ureum

Question 19

Aminozuur mobilisatie vanuit spier tijdens vasten

Answer 19

Netto eiwitafbraak
Oiv cortisol en verlaagd insuline neemt spierafbraak toe
Spier gebruikt zelf vertakt-keten aminozuren als brandstof
Daarbij horende aminogroep komt vrij en wordt naar de lever getransporteerd in de vorm van alanine of glutamine
Andere aminozuren getransporteerd naar de lever en zorgen voor gluconeogenese

Question 20

Vetzuuroxidatie in mitochondrium; 4 stadia

Answer 20

Stadium 0: Activering van het vetzuur
Stadium 1: Beta-oxidatie
- Vindt plaats vanaf carboxylkant
- Ontstaat acetyl-CoA
- Bij iedere splitsing ontstaat NADH en FADH2
Stadium 2: Acetyl-CoA gaat de citroenzuurcyclus in –> verdere oxidatie
- NADH en FADH2 ontstaat
Stadium 3: Elektronen in NADH en FADH2 worden gebruikt om O2 te reduceren
- ATP komt vrij

Question 21

Vetzuuroxidatie verder

Answer 21

Acetyl-CoA heeft oxaalacetaat nodig en levert dus geen glucose op!
Vetzuuroxidatie levert voor gluconeogenese:
- NADH
- FADH2
- ATP
- Acetyl-CoA
ATP nodig voor omzetting pyruvaat naar oxaalacetaat
- Essentieel voor gluconeogenese en vindt alleen plaats wanneer acetyl-CoA hoog is in mito
Gereguleerd door vetzuur aanbod