Week 6 colleges Flashcards
Wat houdt zwangerschapshypertensie in? Welke 2 vormen zijn er?
Het is hypertensie die de novo na 20 weken ontstaat, en 6 weken na de zwangerschap verdwijnt.
De 2 soorten zijn normale zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie
Wat kenmerkt pre-eclampsie en maakt het verschil met normale zwangerschapshypertensie?
Bij pre-eclampsie is er sprake van proteïnurie/orgaanfalen/IUGR
Wat is gesuperponeerde pre-eclampsie?
Bestaande hypertensie met de novo proteïnurie
Wat is de beleid bij chronische/zwangerschapshypertensie?
- Zwangerschapscontroles (risico op preeclampsie en IUGR ongeveer 25%)
- Proteïnurie controles
- Behandeling bloeddruk
- Inleiding 37-39 weken
Wat is de kans op het ontstaan van preeclampsie bij vrouwen met chronische/zwangerschapshypertensie?
25%
Wat is de definitie van pre-eclampsie?
Hypertensie met óf orgaanfalen bij de moeder, óf groeivertraging bij de ofetus
Bij oedeem op welke plekken tijdens de zwangerschap moet je bedacht zijn op pre-eclampsie?
In de handen en het gelaat
Wat in de placenta ligt ten grondslag aan pre-eclampsie?
Een gestoorde trofoblastinvasie
Hoe ontstaat pre-eclampsie bij vrouwen met een gestoorde trofoblastwoekering?
Bloedvaten krijgen vaatspasmes → pre-eclampsie ontstaat (door endotheeldysfunctie en oxidatieve stress)
Noem 3 factoren die bijdragen aan het ontstaan van pre-eclampsie
- Primipariteit
- Leeftijd maakt niet uit
- Eiceldonatie
Welke 2 processen dragen bij een vroege of late pre-eclampsie?
- Malplacentatie: vroege PE
- Minder cardiovasculaire reserve: late pre-eclampsie
Noem 3 effecten van pre-eclampsie op het cardiovasculaire systeem
- Maligne hypertensie
- Oedeem
- Longoedeem
Noem 3 effecten van (pre)-eclampsie op het cerebrale systeem
- Hoofdpijn, visusstoornissen, tintelente vingers, hyperreflexie
- Eclampsie: tonisch-clonisch insult
- Bloeding
Wat is de meeste gevreesde complicatie van eclampsie?
Een tonisch-clonisch insult
Noem 4 effecten van pre-eclampsie op het renale systeem
- Proteïnurie
- Oligurie
- Cola urine
- Nierfunctiestoornissen
Wat houdt HELLP in bij pre-eclampsie?
Hemolyse
Elevated Liver enzymes
Low Platelets
Wanneer is de bloeddruk bij een patiënt met pre-eclampsie echt ernstig?
Bij een diastolische druk >110 en/of systolisch >160
Wanneer is een proteïnurie bij een vrouw met pre-eclampsie ernstig?
Bij >5g/24u (ook een oligurie van <500 ml/24u)
Wat is een laagdrempelige manier om pre-eclampsie te voorkomen?
Aspirine
Wat is de enige behandeling van pre-eclampsie?
De enige behandeling is partus
Hoe kun je pre-eclampsie behandelen voor de partus?
Monitoring & behandeling bloeddruk, pleventie eclampsie/stuipingen middels MgSO4
Wat is expectant management bij pre-eclampsie?
Tijd rekken voor de partus om een prematuur een zo goed mogelijke kans te geven
Wat zijn je streefwaarden voor de bloeddruk bij vrouwen met pre-eclampsie?
Systolisch: 120-160
Diastolisch: 80-110
Wat is de functie van magnesium bij pre-eclampsie?
Cerebrale protectie kind + preventie eclamptisch insult
Wat is de functie van steroïden geven bij een prematuur?
Longrijping, maar ook beschermde hersenen, darmen, bescherming tegen infecties, etc.
Hoe behandel je eclampsie?
MgSO4 geven, altijd moeder eerst!! en partus
Wanneer kies je bij pre-eclampsie voor een geïnduceerde partus?
<37 weken bij gemiddelde pre-eclampsie, <34 weken bij ernstige pre-eclampsie
Waar is pre-eclampsie een voorspeller voor?
Coronaire hartziekten en andere CV-problemen op jonge leeftijd
Wat is de definitie van perinatale sterfte?
Sterfte per 100 dood- en levendgeborenen vanaf een zwangerschapsduur van 22 weken tot 7 dagen postpartum (foetale sterfte + vroege neonatale sterfte)
Wat is de definitie van foetale sterfte?
Het aantal doodgeborenen (ante partum en durante partu) per 1000 totaal geborenen (vanaf 24 weken)
Wat is de definitie van vroege neonatale sterfte?
Sterfte in de eerste week postpartum per 1000 levendgeborenen
Wat is de definitie van maternale sterfte? Wanneer is deze laat?
Maternale sterfte: sterfte door directe of indirecte oorzaken tijdens de zwangerschap, bevalling of binnen 43 dagen postpartum
Laat: sterfte van 43 dagen tot 1 jaar postpartum
Wat is het verschil tussen directe en indirecte maternale sterfte?
Direct: oorzaak direct gerelateerd aan de zwangerschap
Indirect: door ziekte die door de zwangerschap verergert (ziekte bestond al of ontstond tijdens zwangerschap en werd door fysiologsche factoren verergerd)
Wat zijn de 3 soorten maternale sterfte? Noem 3 voorbeelden per soort
- Direct (pre-eclampsie, trombo-embolie, fluxus)
- Indirect (cardiovasculair, cerebrovasculair, diversen)
- Toeval (trauma, carcinoom, diversen)
Waarom daalt de diretce maternale sterfte maar stijgt de indirecte maternale sterfte?
Direct daalt doordat we (pre)-eclampsie beter kunnen behandelen, indirect stijgt doordat vrouwen vaker ongezonder de zwangerschap ingaan (cardiovasculaire ziekten, psychiatrische aandoeningen)
Wat zijn de 3 meest voorkomende directe oorzaken van maternale sterfte?
- Tromboses en tromboemboliën
- Fluxus
- Sepsis
Wanneer vinden de meeste maternale suïcides plaats?
tussen 6 weken en 1 jaar na zwangerschap
Noem de 3 belangrijkste (directe en indirecte) oorzaken van maternale sterfte
- (pre)-eclampsie
- Trombo-embolie
- Hart- en vaatziekten
Noem 5 risicofactoren voor maternale sterfte
- Hogere leeftijd van de moeder
- Allochtone herkomst moeder
- Keizersneden
- Obesitas
- Chronische aandoening zoals hart- en vaatziekten of diabetes
Noem 3 perinatale aandoeningen die in achterstandwijken meer voorkomen
- Babysterfte
- Vroeggeboorte
- Laag geboortegewicht
Noem 5 voordelen van het legaal maken van abortus
- Abortuscijfers dalen
- Abortus wordt veiliger
- Problematiek wordt transparant
- Goede nazorg
- Anticonceptie wordt bespreekbaar
Waar en door wie moet volgens de wet abortus worden uitgevoerd?
In een instelling met een vergunning door een arts
Wanneer is bij een meisje van 12-16 jaar geen toestemming van ouders /voogd nodig voor een zwangerschapsafbreking?
- Als de verrichting kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel van de jonge vrouw te voorkomen
- Als zij, zelfs nadat de ouders geen toestemming hebben gegeven, alsnog een weloverwogen overtuiging heeft dat zij een zwangerschapsafbreking wil
Wanneer mag een late zwangerschapsafbreking wel?
Bij afwijkingen die tot de dood van de ongeborene zullen leiden en wanneer de zwangere aangeeft uitdragen niet op te kunnen brengen (existentiële nood bij ernstige congenitale afwijkingen bij het kind, beoogd vervroegd overlijden)
Wat is een categorie 1 late zwangerschapsafbreking?
Bij een niet levensvatbaar kind
Wat is een categorie 2 late zwangerschapsafbreking?
De ongeborene heeft zo veel afwijkingen dat er beperkte levenskansen zijn en grote kans op vervroegde dood
Waaruit bestaat het team bij een late zwangerschapsafbreking?
- Tenminste 2 gynaecologen (1 niet behandelaar)
- Kinderarts
- Deelspecialist zoals kinderchirurg of klinisch geneticus
(eventueel verpleegkundige en maatschappelijk werkende)
Wat is het verschil in besluitvorming bij een late zwangerschapsafbreking categorie 1 en 2?
Hetzelfde team, maar bij een categorie 2 moet ook een team in een ander centrum betrokken worden die ook unaniem het er mee eens zijn dat de zwangerschap afgebroken mag worden
Wat is een overtijdsbehandeling?
Een vroege abortus die verricht wordt binnen maximaal 44 dagen na de eerste dag van de eerste menstruatie. Deze hoef je niet te rapporteren
Wanneer is een abortus een arte provocatus en niet een overtijdsbehandeling?
Vanaf 6 weken en 2 dagen
Wanneer vinden de meeste zwangerschapsafbrekingen plaats (na hoe veel weken)
Voor 8 weken
Waarom neemt abortus toe?
Vrouwen nemen minder orale anticonceptie en vrouwen geven aan liever natuurlijke methoden te gebruiken
Welke 2 soorten behandelingen voor zwangerschapsafbreking zijn er?
Medicamenteus of instrumenteel
Wat is de medicamenteuze behandeling voor een zwangerschapsafbreking?
Dag 0: 200-600 mg mifeproston
Dag 1, 2 of 3: 400-800 microgram misoprostol
Hoe werkt de medicamenteuze behandeling voor een zwangerschapsafbreking?
Mifeproston maakt de receptoren gevoeliger en zorgt zorgt voor het verstrijken en verweken van de cervix. Vervolgens geef je misoprostol, dit zorgt voor contracties van de baarmoeder
Waar worden veelal medicamenteuze methoden voor een abortus gebruikt en waar juist chirurgische methodes?
Medicamenteus: ziekenhuis
Chirurgisch: abortuskliniek
Wat is de meest voorkomende obstetrische complicatie?
Een miskraam
Noem 3 voorbeelden van ernstige complicaties als gevolg van een miskraam
- Ernstig bloedverlies (shock)
- Sepsis
- Psychologische problematiek
Wat is een incomplete miskraam?
Wanneer de placenta niet volledig heeft losgelaten, hierdoor ontstaat ernstig bloedverlies
Wat is de reden dat bij een EUG en bloedverlies optreedt?
Men verlies gewoon endometrium, er is niks ingenesteld
Wat kun je bij een niet-vitale/niet intactie intra-uteriene zwangerschap opmerken bij een vaginaal toucher?
- Vaginaal toucher: portio kan week aanvoelen en voor ≥ 1 vinger geopend zijn
- Echo: intra-uterien, vruchtzak met/zonder kleine embryonale pool, geen hartactie
Wat is de vuistregel van echoscopie bij een zwangere?
Vuistregel: in een vruchtzak met grootste diameter van ≥ 25 mm moet een embryo ≥ 7 mm met hartactie aanwezig zijn
Wat met je bij een EUG op bij een vaginaal toucher?
Stugge gesloten portio, pijnlijke adnexen
Noem 3 dingen die je op een echo ziet bij een EUG
- Geen vruchtzak in utero
- Adnexal mass bij ovarium
- Vrij vocht in cavum douglasi
Wat is het hCG niveau in het serum bij een EUG?
> 2000
Noem de voor- en nadelen van expectatief handelen bij een miskraam
- Nadelen
- Kan lang duren, onzekerheid
- Veel pijn/bloedverlies
- Kans op incomplete miskraam
- Kans op infectie
- Voordelen
- Meest natuurlijk
- Geen operatieve complicaties
Noem de voor- en nadelen van de medicamenteuze behandeling van een miskraam
- Nadelen
- Meer kans op incomplete miskraam
- Mogelijk meer kans op infectie
- Langer durend bloedverlies
- Voordelen
- Niet invasief
- Patiënte heeft het ‘in eigen hand’
- Lijkt ‘naturlijk’
Hoe kunnen genen op een chromatine worden aan- en uitgezet?
De staarten van histonen gaan covalente bindingen aan met groepen die zorgen dat het DNA niet meer aankan doordat het dichter aan het chromosoom vastplakt. Andersom kan het juist actief worden (groen), doordat het van de nucleosomen afgedrukt wordt door negatieve staarten te koppelen (DNA is zelf ook negatief geladen), dit heet acetylering. Zo kunnen transcriptiefactoren er makkelijker bij en wordt DNA afgelezen.
Wat is de definitie van epigenetica?
De studie van omkeerbare erfelijke veranderingen in genfunctie die optreden zonder wijzigingen in de sequentie van het DNA
Hoe werkt acetylering?
Hierdoor worden genen aangezet.
De chromatinestaarten gaan covalente bindingen aan met groepen die zorgen dat het DNA niet meer aankan doordat het dichter aan het chromosoom vastplakt. Andersom kan het juist actief worden (groen), doordat het van de nucleosomen afgedrukt wordt door negatieve staarten te koppelen (DNA is zelf ook negatief geladen), dit heet acetylering.
In welke regio’s zie je erg weinig methylering? Waarom is dit zo?
CpG eilanden. Dit zijn belangrijke regio’s die voor genregulatie zorgen.
Noem de 2 de novo methyltransferases
Dnmt3a en Dnmt3b
Wat is de kopieermachine die ervoor zorgt dat dna methylering gelijk blijft tijdens de celdeling?
Dnmt1
Waarom zie je dat bij een actief gen de gene body is gemethyleerd?
Dit is ter voorkoming dat polymerase 2 zomaar halve transcripten gaat maken.
Wat gebeurt er met de genetische modificatie bij de bevruchting?
Bij de gametogenese vindt de eerste reset plaats waar modificaties worden gestript, bij de bevruchting gebeurt dit nog een keer
Noem 2 redenen waarom reproductief klonen in 99% van de gevallen niet werkt
- De kleurcode die je aanmaakt in een volwassen cel wordt niet verwijderd, plekken blijven hun kleur behouden en dit heeft effect op de ontwikkeling van het kind
- De imprinted genen hebben hun eigen regulatoire elementen die DNA methylering hebben. gedurende het leven verdwijnt die DNA methylering langzaam. Als volwassene maakt dit niet uit want die genen hebben we niet meer nodig, maar een embryo heeft die informatie wel nodig en dan heb je geen imprinting meer.
Wat hebben prader-willi en angelman syndroom met genetische imprinting te maken?
Hier heb je uniparentale disomie, bij prader willi heb je een dubbel chromosoom van de moeder en bij angelman van de vader. De samenwerking tussen de mannelijke en de vrouwelijke invloed tijdens de embryonale invloed is er dus ook niet.
Omschrijf prader-willi en angelman syndrome
Prader willi: taal, motor en ontwikkelingsachterstanden, obesitas
Angelman: mentale retardatie, ongecontroleerd lachen, nonverbaal
Hoe kan een aandoening autosomaal dominant maar alleen via vader worden overgeërfd?
Wanneer het via foutieve imprinting wordt overgegeven
Noem 4 toepassingen van lichaamseigen induced pluripotente stamcellen
- Pathologie/disease modeling
- Ontdekking van medicatie
- Veiligheid pharmacologie
- Therapie
