Week 2 ZO's/VO's

Question 1

Noem 3 ziektes waarbij het van belang is dat ze ook worden doorbehandeld tijdens de zwangerschap

Answer 1

1. Hypertensie
2. Epilepsie
3. Diabetes

Question 2

Waarvoor wordt thalidomide hedendaags nog gebruikt?

Answer 2

Thalidomide is effectief bij lepra (o.m. gebruikt in Brazilië), en bij de behandeling van met AIDS samenhangende aften en ulcera. Het zou uiteraard niet door vrouwen in de vruchtbare leeftijd moeten worden gebruikt (hetgeen in Brazilië helaas wel het geval is geweest).

Question 3

Tijdens welke periode in de zwangerschap is het teratogene risico het grootst?

Answer 3

Tijdens de organogenese (in het eerste trimester, na de blastocytvorming).

Question 4

Op welke 2 manieren kunnen middelen teratogene effecten hebben?

Answer 4

Direct effect op de foetus (bijv. mutageen), of indirect via de moeder (bijv. via beïnvloeding van fysiologische en biochemische processen, zoals de doorbloeding van de placenta).

Question 5

Hoe kan het dat sommige teratogene stoffen (zoals DES) tot 3 generaties later nog effect kunnen hebben?

Answer 5

Wat betreft de DES-kleinkinderen kan gedacht worden aan effecten op de eicellen van de DES-dochters, die immers al in het eerste trimester ontwikkeld worden.

Question 6

Waar hangt de placentapassage van een geneesmiddel van af?

Answer 6

Lipofiliteit, ionisatiegraad, molecuulgewicht (<600 gram/mol passeert de placenta), eiwitbinding, membraandikte van de placenta (neemt af tijdens de zwangerschap), metabolisme van geneesmiddelen in de placenta.

Question 7

Beschikt de foetus zelf over verdedigingsmechanismen om schadelijke stoffen af te breken/uit te scheiden? In hoeverre kunnen farmaca de bloed-hersenbarrière van de foetus passeren?

Answer 7

Nauwelijks: (lever)enzymsystemen zijn nog niet optimaal of zelfs afwezig, de nieren en hersenen zijn nog onderontwikkeld, en de bloed-hersenbarrière is veel permeabeler.

Question 8

Welke veranderingen in de kinetiek van geneesmiddelen verwacht je bij zwangere vrouwen?

Answer 8

Het verdelingsvolume is veel groter, en dit geldt meestal ook voor de klaring.

Question 9

Wat zie je als gevolg bij drankgebruik aan het begin van de zwangerschap? En bij drankgebruik aan het einde van de zwangerschap?

Answer 9

Begin: foetaal alcohol syndroom
Einde: hersenschade

Question 10

Wat voor schadelijke effecten kan coaïnegebruik tijdens de zwangerschap hebben?

Answer 10

Het zorgt voor minder doorbloeding van de uterus –> foetale hypoxie

De foetus kan het minder goed afbreken –> tachyardie, hypertensie, hypoxie

Question 11

Hoe behandel je een baby waarvan een moeder opiaten gebruikt?

Answer 11

De baby zal tijdelijk met opiaten (morfine, methadon, opiumtinctuur) behandeld moeten worden, en kan mogelijk daarnaast sederende middelen krijgen (bij voorkeur fenobarbital, en evt. diazepam).

Question 12

Welke geneesmiddelen beïnvloeden de melkproductie? Wanneer worden deze gegeven?

Answer 12

De melkproductie staat onder invloed van prolactine, waarvan de release gestimuleerd wordt door oestrogenen en geremd door dopamine; dopamine agonisten kunnen worden toegepast bij een prolactinoom en ter onderdrukking van de postpartale lactatie.

Question 13

De pH van de moedermelk is iets lager dan de pH van bloedplasma (7.0 vs. 7.4).

Wat zijn hiervan de gevolgen voor de concentratie van basische stoffen (zoals bijvoorbeeld erythromycine en bètablokkers) in de moedermelk?

Answer 13

Deze bereiken iets hogere concentraties in de moedermelk dan in bloed.

Question 14

Hoe verhouden zich de renale en hepatische klaring van geneesmiddelen bij pasgeborenen ten opzichte van volwassenen?

Answer 14

Nier- en leverfunctie zijn bij pasgeborenen nog onderontwikkeld: risico op ophoping van een geneesmiddel.

Question 15

Welke pijnstiller adviseer je aan zwangere vrouwen?

Answer 15

Paracetamol, in tegenstelling tot aspirine en andere ‘niet-steroïde anti-inflammatoire drugs’ (NSAIDs), kan veilig gebruikt worden tijdens de zwangerschap

Question 16

Wat is het gevaar van NSAIDs nemen tijdens de zwangerschap?

Answer 16

NSAIDS geven aanleiding tot bloedingen, remmen de weeënactiviteit en kunnen aanleiding geven tot doofheid bij de pasgeborene

Question 17

vanaf hoe veel HCG in het bloed overweeg je een laparoscopie bij een extra-uteriene graviditeit?

Answer 17

1500 U/l

Question 18

Wat is een molazwangerschap?

Answer 18

Een mola zwangerschap is een bijzondere vorm van een miskraam waarbij de villi (placentavlokken) hydropisch zijn gezwollen tot een gezwel van kleine blaasjes (cysten).

Een mola zwangerschap is een histologische diagnose, waarbij er hydropische villi en trofoblast hyperplasie met atypie gevonden worden. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen een complete en partiele mola.

Question 19

Hoe ontstaat mola hydatidosa?

Answer 19

Een mola zwangerschap ontstaat uit placenta vlokken: er is altijd een zwangerschap aan vooraf gegaan. Het wordt beschouwd als een bijzondere vorm van een miskraam waarbij er bij de conceptie een stoornis is opgetreden.

Question 20

Wat zijn de belangrijkste symptomen bij een molazwangerschap? Wat kun je nog meer zien?

Answer 20

Belangrijkste 2: misselijkheid en vaginaal bloedverlies

Overig: anemie, hyperthyreoïdie, buikpijn, vergrote uterus en vergrote ovaria

Question 21

Wat is een typisch echobeeld bij een molazwangerschap?

Answer 21

afwezigheid van een foetus, en afwisselend echodense en echolucente gebieden in de uterus

Question 22

Wat is de enige juiste behandeling bij een molazwangerschap?

Answer 22

Zuigcurretage

Question 23

Wanneer wordt er gesproken van een persisterende trofoblastwoekering?

Answer 23

Als na een molazwangerschap de hCG-concentratie in het bloed ondanks een vacuümcurettage niet vanzelf daalt

Question 24

Welke symptomen verwacht je bij een persisterende trofoblastwoekering?

Answer 24

De symptomen zijn grotendeels dezelfde als bij een mola graviditeit: onregelmatig vaginaal bloedverlies en misselijkheid.

Wanneer er metastasen optreden, kunnen ook symptomen optreden die daaraan gerelateerd zijn, zoals dyspneu bij pulmonale metastasen, cerebrale uitval bij hersenmetastasen, intra-abdominale bloedingen bij metastasen in de abdominaal holte.

Question 25

Wat is de behandeling van persisterende trofoblastwoekering?

Answer 25

Methotrexaat (MTX) kuren. Er wordt doorgegaan met de kuren tot het hCG genormaliseerd is; vanaf dat moment worden nog twee zekerheidskuren gegeven.

Question 26

Wat is de definitie van low risk persisterende trofoblastziekte (GTN) ?

Answer 26

een plateau van het hCG in 4 opeenvolgende wekelijkse metingen gedurende 3 weken,

óf als er een stijging van het hCG is in 3 metingen gedurende 2 opeenvolgende weken.

bovendien dient 1 van de waarden buiten de P95 van de regressiecurve te vallen.

Question 27

Wanneer is er sprake van hevig vaginaal bloedverlies?

Answer 27

In de richtlijnen wordt de grens van teveel bloedverlies bij 120 ml of meer per menstruatie gesteld.

Question 28

Wat is een (leio)myoom?

Answer 28

Een (leio)myoom (vleesboom) is een goedaardige bolvormige woekering van de gladde spier van de baarmoeder

Question 29

Welke 4 typen (leio)myomen zijn er?

Answer 29

• submuceus: deze liggen onder het slijmvlies (endometrium);
• intramuraal: deze liggen in de wand van de baarmoeder;
• subsereus: deze liggen onder de buitenbekleding (serosa) van de baarmoeder;
• gesteeld: deze liggen los van de baarmoeder maar zijn nog met een steel hieraan verbonden.

Question 30

Welk soort myoom is vaak oorzaak voor menstruatiestoornissen?

Answer 30

Een intracavitair myoom

Question 31

Welke arterie zorgt voor de bloedaanvoer naar een erectie?

Answer 31

de a. pudenda interna met als aftakking de arteria cavernosa

Question 32

Welke venen zorgen voor afvloed van bloed van een erectie?

Answer 32

venae emisseria die samenkomen in de vena dorsalis penis (het dorsale venencomplex voor de prostaat van Santorini) en via de venae cavernosa

Question 33

Welke neurotransmitter is primair betrokken bij het ontstaan van een erectie?

Answer 33

Stikstofoxide (NO)

Question 34

Hoe ontstaat een erectie?

Answer 34

Na stimulatie van de nervi cavernosa komt stikstofoxide vrij uit het endotheel van het corpus cavernosum en veroorzaakt een vasodilatatie van de caverneuze arteriën en de aftakkende arteriae helicinae. Tevens treedt een relaxatie op van de gladde spiercellen die de caverneuze ruimten (sinussen) omgeven en vullen de sinussen zich met bloed. Dit proces leidt tot zwelling van de penis (tumescentie) en tot intra-caverneuze drukverhoging. Als gevolg hiervan worden de veneuze verbindingen (emissaire venen) gecomprimeerd tussen de uitgezette wanden van de sinussen en de relatief stugge, niet meegevende tunica albuginea. Dit leidt tot een afname van de veneuze afvoer met stijfheid (rigiditeit) als gevolg. Verdere rigiditeit wordt verkregen door ritmische contracties van de somatisch geïnnerveerde bekkenbodemspieren musculus bulbocavernosus en ischiocavernosus, met als gevolg een verdere drukstijging in het corpus cavernosum. Deze ritmische contracties spelen ook een rol bij de emissie van semen uit de urethra.

Question 35

Welk hormoon zorgt voor het verdwijnen van de erectie en welk deel van het autonome zenuwstelsel is hierbij betrokken?

Answer 35

Detumescentie (verslapping) treedt op door (adrenerge) vasoconstrictie en tonusverhoging van de gladde spiercellen van het corpus cavernosum. Adrenaline is de neurotransmittor, behorende bij het sympatische zenuwstelsel.

Question 36

Werkt testosteron in het brein of in de penis? Of allebei? Verklaar waarom mannen met lage testosteronspiegels toch wel erecties kunnen krijgen.

Answer 36

Testosteron werkt zowel in de hersenen (Libido) als in het zwellichaam van de penis (o.a. de vorming van stikstofoxide synthetase). Reflexerecties zijn relatief testosteron onafhankelijk en ontstaan via stimulatie van de penis en afferente impulsen via de nervus pudendus.

Question 37

Wanneer heeft een vrouw de meeste follikels?

Answer 37

Tijdens het foetale stadium

Question 38

Hoe kun je een secundaire follikel herkennen?

Answer 38

Als je een antrum ziet

Question 39

Hoe noem je het follikel wat wordt uitgekozen om de ovulatie op gang te brengen?

Answer 39

Een Graafs follikel

Question 40

Hoe herken je een Graafs follikel?

Answer 40

De eicel, omgeven door granulosa cellen, ligt op een heuveltje (cumulus oophorus) in het antrum.

De follikel ligt perifeer en drukt op het oppervla van het ovarium

Rondom de follikel (buiten de laag granulosa cellen) heeft het stroma (bindweefsel) zich rondom de follikel in twee lagen gerangschikt. De binnenste laag wordt theca interna genoemd, de buitenste theca externa.

Question 41

Welke veranderingen in de follikel vinden tijdens de rijping plaats? (5 stadia)

Answer 41

1. De oöcyt wordt steeds groter.
2. Er wordt een zona pellucida gevormd op de grens van oöcyt en granulosa cellen;
3. De granulosa cellen prolifereren verder en vormen meer lagen;
4. Tussen de granulosa cellen vindt vloeistofophoping plaats (er ontstaan ruimten: antra), eerst in verspreid liggende gebiedjes (secundaire of antrale follikel);
5. De antra raken met elkaar verbonden en vrijwel de gehele holte van de follikel wordt met vocht gevuld. De eicel blijft door granulosa cellen omgeven, maar komt aan een kant van de nu grote holte te liggen. De follikel is nu uitgerijpt tot Graafse follikel.

Question 42

Wat is een corpus albicans?

Answer 42

Dit gebeurt wanneer het corpus luteum gaat degenereren en verbindweefseling optreedt, dit gebeurt wanneer er geen bevruchting plaatsvindt

Question 43

Wat is een atretisch follikel? Welke verschijnselen wijzen op atresie?

Answer 43

Atretische follikel: Per definitie geldt de term atresie alleen voor degeneratie van zich nog ontwikkelende follikels.

De volgende verschijnselen wijzen op atresie:
- Loslaten van de laag granulosa cellen van de theca interna;
- Pyknotische kernen in de laag granulosacellen;
- Pyknotische granulosa cellen in het antrum;
- Aanwezigheid van fibroblasten te midden van de granulosacellen;
- En tot slot bindweefsel vorming op de plaats waar de atretische follikel zich bevond.

Question 44

Welke cellen vind je in het corpus luteum?

Answer 44

• Geluteïneseerde granulosacellen: groter dan granulosecellen in Graafse follikel. De cel bevat veel cytosol, een eosinofiel cytoplasma, de kern is groot en heeft een prominente nucleus
• Geluteïneseerde thecacellen: deze thecacellen zijn ronder dan de thecacellen in het Graafse follikel. Ze zijn kleiner dan de granulosecellen en bevatten eosinofiel cytosol. Ze produceren progesteron.

Question 45

Wat kenmerkt een primordiaal follikel?

Answer 45

Ee kleine primaire oöcyt is omgeven door één laag platte follikel cellen. Bij rijping van de follikel worden deze cellen ronder en differentiëren uit tot granulosa cellen.

Question 46

Wat kenmerkt een primair follikel?

Answer 46

De primaire oöcyt is omgeven door één of meerdere lagen van kubische granulosa cellen. (meerdere lagen granulosacellen ontstaan door proliferatie)

Question 47

Wat kenmerkt een secundair follikel?

Answer 47

Vochtcollecties vormen zich tussen de granulosacellen, uiteindelijk vormt er een ruimte met vocht: het antrum.

Question 48

Welk hormoon wordt door de theca luteinecellen geproduceerd?

Answer 48

Androgenen en progesteron

Question 49

Welk hormoon wordt door de granulosa luteine cellen geproduceerd?

Answer 49

Met name progesteron

Question 50

Welk hormoon werkt in op de theca interna cellen?

Answer 50

LH

Question 51

Welk hormoon wordt door de theca cellen geproduceerd?

Answer 51

Androsteendion

Question 52

Welk functioneel nut heeft de combinatie van kliercellen en trilhaarcellen in de wand van de tuba?

Answer 52

Kliercellen zorgen voor voeding van de eicel en de trilharen voor voortstuwing van de eicel

Question 53

Hoe herken je op een coupe waar je in de tuba zit?

Answer 53

Hoe dichter je bij het ovarium bent, hoe meer plooiing je ziet, dit is voor contact met de eicel en voeding. Dichter bij de uterus is de plooiing nog wel aanwezig, maar minder uitgebreid.

Question 54

Wat is de functie van het basale endometrium?

Answer 54

Basale endometrium is niet gevoelig voor hormonen en doet niet mee aan de cyclus. Deze wordt niet afgestoten en vanuit hier wordt elke cyclus het endometirum opgebouwd.

Question 55

Welke lagen kun je van buiten naar binnen herkennen van het endometrium?

Answer 55

• De dunneserosaom het myometrium, met de bekledende laag mesotheel;
• Het myometrium.
• Het endometrium met cylindrisch epitheel en stroma, waarin zich tubulaire klieren bevinden; de grens van endometrium en myometrium is in de proliferatie fase niet scherp afgetekend. Identificeer delingsfiguren in de epitheelcellen.

Question 56

Hoe herken je het verschil tussen het begin en het einde van de secretiefase van het endometrium?

Answer 56

Begin: secreet nog niet in lumen
Einde: secreet in lumen

Question 57

Welke hormonen worden er tijdens de proliferatiefase van het endometrium door de ovaria geproduceerd?

Answer 57

Progesteron en inhibine

Question 58

Noem 6 verschillen tussen de proliferatie- en de secretiefase van het endometrium

Answer 58

1. De tubuli zijn in de secretiefase en hebben een sterk gekartelde wand (zijn ook wel zaagtandklieren)
2. Er vormt een dikkere laag endometrium
3. Cellen zijn niet meer in mitose (delingsfiguren zijn erg kenmerkend voor de proliferatiefase)
4. Het naar het lumen gekeerde oppervlak van de epitheelcellen in heel onregelmatig
5. De stromale cellen liggen losser
6. Secretiefase neemt toe door celuitrijping

Question 59

Waar zijn de meeste (pre)maligne laesies van de cervix te zien?

Answer 59

In de overgang van de endo- naar ectocervix, het HPV-infectie nestelt zich graag hier

Question 60

Waar is de ectocervix mee bekleed?

Answer 60

Plaveiselepitheel

Question 61

Hoe ontstaat de menstruatie?

Answer 61

De spiraalarteriën in het functionele gedeelte van het endometrium contraheren. Hierdoor ontstaat een ischemische necrose, hierdoor gaat de vaatwand kapot en ontstaat een bloeding

Question 62

Welke 2 soorten carcinomen kunnen in de cervix ontstaan?

Answer 62

• Plaveiselcelcarcinoom - deze ontstaat uit de plaveiselcellen
• Adenocarcinoom - ontstaat uit cilindrisch epitheel van endocervix

Question 63

Wat is de hormonale reden voor het uitblijven van de cyclus bij vrouwen met ondergewicht/extreme stress?

Answer 63

GnRH wordt niet meer geproduceerd

Question 64

Hoe vaak ligt de oorzaak van fertiliteitsproblemen bij de man, hoe vaak bij de vrouw en hoe vaak bij beid?

Answer 64

1/3 voor elk