Week 5 ZO's/VO's Flashcards
Wat zijn de klassieke symptomen van een linkszijdige tumor (rectum, sigmoid)?
- veranderd defaecatiepatroon
- rectaal bloedverlies
- krampen.
Wat zijn de klassieke symptomen van rechtszijdige carcinomen (caecum, colon ascendens)?
- moeheid
- anemie (veroorzaakt door chronisch gering bloedverlies via de geulcereerde tumor).
Wat gebeurt er bij de overgang van normaal weefsel in de darm to een adenoom?
Activatie van oncogenen, K-ras in 12p12
Wat gebeurt er tijdens de progressie van adenoom tot adenocarcinoom in darmweefsel?
Verlies van tumosuppressorgenen en activatie en verlies van talrijke kanker-gerelateerde genen
Noem de 4 T’s die horen bij de TNM classificatie van coloncarcinoom
T1: Tumor reikt tot in de submucosa.
T2: Tumor reikt tot in de muscularis propria.
T3: Tumor groeit door muscularis propria/in omgevend vetweefsel.
T4: Tumor groeit door het peritoneum of in omringende organen.
Noem de 3 N’s van de TNM classificatie bij coloncarcinoom
N0: Geen regionale lymfekliermetastasen.
N1: Metastase in 1 tot 3 regionale lymfeklieren of een tumordeposit
N2: Metastase in > 3 regionale lymfeklieren.
Noem de twee M’s in de TNM classificatie van coloncarcinoom
M0: Geen metastasen op afstand.
M1: Metastasen op afstand.
Naar welk orgaan metastaseren carcinomen van de dikke darm het meest frequent?
Lever
Waar kan een positieve benzidine-reactie in de faeces op wijzen?
Een positieve benzidine-reactie in de faeces wijst op (maar is niet bewijzend voor!) occult bloedverlies.
Welke behandeling pas je in eerste instantie toe bij de diagnose colon adenocarcinoom?
Chirurgie
Deze patient heeft een klinisch T3 carcinoom. Welke chirurgische ingreep laat je verrichten?
Hemicolectomie
Wat is exofytisch?
Het groeit het lumen in
Wat is endofytisch?
Het groeit het weefsel in
Wat is de 5-jaars overleving van een coloncarcinoom zonder metastasen?
De 5-jaars overleving van een coloncarcinoom zonder lymfeklier- of orgaanmetastasen is meer dan 90%.
Hoe lang duurt de ontwikkeling van adenoom naar carcinoom bij een patiënt van 60 jaar?
15-20 jaar
Welke tumormarker is vrij algemeen, maar bij carcinomen van de tractus digestivus sterk verhoogd?
CEA
Wat houdt adjuvante therapie in?
Dit is postoperatief
Wat is het 5-jaars overlevingspercentage van longkanker?
Het 5-jaars overlevingspercentage van longkanker is ongeveer 13%
Wanneer is iets een sarcoom?
Kwaadaardige tumoren uitgaande van mesenchymale cellen (o.a. bindweefsel, vetweefsel, bloedvaten en bot) worden sarcomen genoemd. (zoals rhabdomyoSARCOOM op een van de vorige bladzijden).
Wanneer is iets een carcinoom?
Kwaadaardige tumoren die ontstaan uit epitheliale cellen (“dekweefselcellen”) carcinomen worden genoemd, zoals het plaveiselcelCARCINOOM op een van de vorige bladzijden)
Welke 2 dingen moeten aanwezig/zichtbaar zijn bij plaveiselcelcarcinomen?
- Desmosomen aanwezig moeten zijn en / of
- Verhoorning zichtbaar moet zijn.
Welke 3 dingen moeten (niet per se allemaal tegelijkertijd) aanwezig zijn bij adenocarcinomen?
- Vorming van klierbuis-achtige structuren moet zijn, of
- Vorming van papillaire structuren zichtbaar moet zijn, of
- Er kan worden aangetoond dat de cellen ‘slijm’ (mucopolysacchariden) produceren.
Hoe heet een tumor van glad spierweefsel?
Leiomyosacroom
Welk subtype mammacarcinoom heeft de slechtste overleving?
Ductaal adenocarcinoom niet nader gespecificeerd (NOS)
Wat zijn de 2 oorzaken van progressie bij een tumor?
Selectie/groeivoordeel van een agressievere component van de tumor.
Extra groei-bevorderende mutaties.
Wat is in het Bloom & Richardson graderingsyteem het meest reproduceerbare element?
Delingsactiviteit
Welke 3 karakteristieken van een tumor worden door de patholoog vastgesteld?
- Typering
- Differentieatiegraad
- Stadiëring
Welke soort longkanker heeft de slechtste overleving?
Kleincellig anaplastisch carcinoom
Waaruit ontstaan sarcomen?
Het mesoderm (gladde spiercellen, endotheelcellen, kraakbeencellen, vetcellen)
Wat zijn adeno-squameuze carcinomen?
Carcinomen die ontstaan deels uit plaveiselcellen en deels uit kliervormende cellen
Wanneer is een carcinoom ongedifferentieerd?
Als geen van de eisen voor óf een adenocarcinoom óf een plaveiselcelcarcinoom aanwezig zijn
Welke 3 soorten maligne tumoren vallen onder hematopoietische tumoren?
- Lymfocytaire leukemie
- Myeloïde leukemie
- Maligne lymfoom
Wat houdt graderen in?
Het bepalen van de mate van differentiatie van een maligne tumor
Wat is de beste gradeingsstrategie?
Het aantal categorieën zo kiezen dat er klinisch relevante verschillend tussen de groepen ontstaan
Op welke 3 parameters wordt gescoord volgens het Bloom & Richardson graderingssysteem voor adenocacinomen?
- Mate van buisvorming door tumorcellen
- Mate van celkern polymorfie (variatie, grootte, aspect nucleoli)
- Delingsactiviteit
Wat betekent de letter P die bij TNM classificatie kan worden toegevoegd?
Dat betekent dat de stagering is bepaald op basis van pathologisch onderzoek
Wat is een micrometastase?
Wanneer er maar enkele tumorcellen in de lymfeklier aanwezig zijn
Wat is het Vogelstein model?
Het model beschrijft de opeenvolgende genetische veranderingen die leiden tot de ontwikkeling van colorectale kanker.
Wat is de definitie van een adenoom?
Goedaardige woekering van klierbuizen (klierepitheel) of van endocriene cellen (bijvoorbeeld hypofyse adenoom of bijnieradenoom)
Hoe onderscheidt een adenoom van de dikke darm zich van een adenocarcinoom?
Bij een adenoom vindt geen invasie van stroma plaats, bij een adenocarcinoom wel
Wat zijn 2 familiaire polyposis syndromen naast lynch en FAP?
Syndroom van Gardner en syndroom van Turcot
Welke erfelijke darmtumoren vertonen vaak microsattelietinstabiliteit?
Bij Lynch
Welke erfelijke darmtumoren vertonen vaak verlies van chromosoom 5q?
Bij FAP
Welke 3 mismatch repair genen zijn het meest frequent betrokken bij Lynch syndroom?
MLH1, MSH2 en MSH6
Waarin verschillen op moleculair niveau het ductaal en het lobulair mamma carcinoom?
E-cadherine expressie
Wat is de functie van E-cadherine?
Cel-cel adhesie
Welke ionen zijn belangrijk voor de functie van E-cadherine?
Calciumionen
Aan welke eiwitten binnen de cel is E-cadherine gekoppeld?
Catenines
Aan welk eiwit buiten de cel is E-cadherine gekoppeld?
Homotypische verbinding met E-cadherines
Door middel van welke gespecialiseerde membraan structuur zijn epitheel cellen met elkaar verbonden?
Adhesion belts en desmosomen.
Kun je aangeven wat het verschil in gedrag zou kunnen zijn tussen E-cadherine positieve en E-cadherine negatieve tumoren?
E-cadherine positieve tumoren groeien meer in grote velden en minder invasief.
E-cadherine negatieve tumoren groeien meer als losse cellen.
In welke soort mammacarcinoom is E-cadherine positief/is er heterogene expressie?
Ductulair carcinoom
In welke soort mammacarcinoom is E-cadherine negatief?
Lobulair carcinoom
Waarnaartoe metastaseert het lobulair mammacarcinoom?
Ovaria en maag
Waar metastaseert het ductulair mammacarcinoom naar?
Longen, hersenen, lever
Hoe leidt het verlies van chromosoom 16q tot verandering in E-cadherine expressie?
Het gen voor E-cadherine gaat verloren
Hoe leidt een inactiverende mutatie in het E-cadherine gen tot een verandering in E-cadherine expressie?
Inactief E-cadherine eiwit, soms uitsluitend in cytoplasma zichtbaar.
Hoe leidt methylering van de E-cadherine promotor tot veranderde E-cadherine expressie?
Transcriptie geblokkeerd.
Tumoren met sterke, normale, membraneuze expressie van E-cadherine kunnen toch invasieve groei vertonen en metastasen vormen. Geef hiervoor twee verklaringen
- E-cadherine is wel normaal aanwezig, bevat echter toch gemuteerd eiwit, waardoor het functioneel (hechting) inactief is.
- Afwezigheid of mutatie in catenines leidt disfunctioneren van E-cadherine en kan dan ook niet hechten.
Wat is de functie van het lymfatische systeem?
Het afvoeren van overbodig interstitiële vloeistof
Wat gebeurt er als lymfenodi worden verwijderd of als lymfebanen niet zijn aangelegd?
Er ontstaat lymfoedeem
Uit welke componenten bestaat lymfe?
Eiwitreik vocht + immuuncellen zoals lymfocyten en dendritische cellen
Lymfebanen zijn er overal op twee uitzonderingen na. Welke organen/ weefsels zijn dat?
Zewnuwstelsen en beenmerg
Op welke wijze verschillen ‘lymfecapillairen’ van bloedcapillairen? Noem vijf verschillen.
- Gefenestreerd endotheel
- Dunnere wanden
- ‘Ankerfilamenten’ (om de vaatstructuren open te houden)
- Endotheliale vouwen (om terugstromen te voorkomen)
- Blind begin
Waar ‘beginnen’ lymfevaten precies?
In het interstitium
Wat gebeurt er in de verzamelstations? Welke functie heeft dat?
Filterfunctie van macrofagen
Welke diagnostische techniek bij kankerdiagnostiek maakt gebruikt van deze filterfunctie?
De schildwachterklier procedure. De kleurstof en tracer blijven achter op het eerste filter
Na het passeren van ‘verzamelstations’ komt de lymfe in twee eind structuren. Hoe heten deze?
De twee eind structuren zijn de ductus thoracicus en de rechter lymfatische ductus.
In welk kwadrant bevinden de meeste mammacarcinomen zich?
In het lateraal quadrant
