Week 3 colleges Flashcards
Wat houdt een philadelpia t(9;22) chromosoom in?
Chromosoom 9 krijgt een stukje van chromosoom 22 en wordt langer, chromosoom22 krijgt juist een kleiner stukje van 9 en wordt korter
Welke soorten chromosoommutaties zijn niet onder een microscoop waarneembaar?
Puntmutaties, micro-deletie en micro-inserties
Welk defect hebben alle patiënten met CML?
Philadelphia chromosoom: t(9;22)
Op welke plaats vindt bij het philadelphia chromosoom de breuk in chromosoom 9 plaats?
Bij het ABL gen
Op welke plaats vindt bij het philadelphia chromosoom de breuk in chromosoom 22 plaats?
BCR
Wat is BCR-ABL en wat doet het?
BCR-ABL is een uniek enzym: geeft signaal af dat cellen zich gaan vermenigvuldigen
Wat is het nut van het remmen van BCR-ABL?
Het zorgt ervoor dat het enzym het substraat niet meer kan fosforyleren door op de ATP-bindingsplek te zitten. Hierdoor kan er geen celdeling meer plaatsvinden
Wat zijn de 3 stappen van de behandeling van CML?
- Imatinib (Gleevec) (BCR-ABL remmer)
- Dasatinib, Nilotinib
- Stamceltransplantatie
Wat gebeurt er als TKI’s (imatinib) niet meer werken?
- Imatinib (Gleevec) (BCR-ABL remmer)
- Dasatinib, Nilotinib
- Stamceltransplantatie
Wat gebeurt er als TKI’s (imatinib) niet meer werken?
Overgang naar acceleratie fase en blasten fase.
Blastenfase is moeilijker te behandelen
Welke ziekte en (fusie-)gen krijg je bij t(8;21)?
Ziekte: AML
(fusie-)gen: AML1-ETO
Welke ziekte en (fusie-)gen krijg je bij t(15;17)?
Ziekte: AML
(fusie-)gen: PML-RAR
Welke ziekte en (fusie-)gen krijg je bij t(9;22)?
Ziekte: CML
(fusie-)gen: BCR-ABL
Welke ziekte en (fusie-)gen krijg je bij inv16?
Ziekte: AML
(fusie-)gen: CBP-MYH
Wat houdt leukemie in?
Bij leukemie vindt ophoping van niet functionele cellen (meestal blasten) plaats die de normale bloedcelvorming ernstig onderdrukken.
Welke afwijkingen zijn bij AML gunstig?
- inv16
- t(15;17)
- t(8;21)
Welke afwijking is bij AML ongunstig?
monosomie 7
Noem 3 manieren om chromosomen zichtbaar te maken
- Alle chromosomen aankleuren (bijv. R bandering)
- In situ hybridisatie (FISH)
- Chromosoom specifieke probes (FISH)
Waar begint een chromosomale afwijking mee?
Een dubbelstrengs breuk
Waar leidt een halve reparatie van een dubbelstrengs breuk tot in een chromosoom?
Een translocatie
Wat houdt non-disjunctie in?
Een chromosoom te veel of te weinig in een cel
Op welke 3 manieren kun je numeriek afwijkingen in een chromosoom ontdekken?
- In het karyogram
- Analyse van (CA)n repeats
- (Bij NGS: verlies van Single Nucleotide Polymorphisms)
In welke 4 stappen ontstaan een deletie in een chromosoom?
- Eerst een dubbelstrengs breuk in het DNA
- Dan mitose
- Het stukje chromosoom zonder centromeer wordt niet goed uitverdeeld
- Er ontstaat een cel die een (stuk) chromosoomarm mist
Wat houdt chromothripsis in?
- Chromosomen kunnen in kleine stukjes breken en weer aan elkaar gezet worden: chromothripsis
- Dit kan gebeuren met 1 chromosoom of met meerdere
Wat is er aan de hand als je ‘dubbel minute’ chromosomen ziet?
Dat zijn er meerdere kopieën van een deel van het chromosoom omdat het meer dan 1 keer is verdubbeld tijdens de deling
Hoe kunnen problemen bij chromosoomdeling oncogenen activeren?
- Translocatie
- Verdubbeling van chromosomen
- Genamplificatie
Hoe kunnen problemen bij chromosoomdeling tumorsuppresor genen inactiveren?
- Deletie
- Verlies van chromosoom
Wat is het nut van een T-loop?
Het voorkomt dat een telomeer door NHEJ als breuk wordt herkend
Wat gebeurt er als chromosomen niet beschermd worden?
Dan worden ze herkend als dubbelstrengs breuken door NHEJ en aan elkaar gekoppeld
Wat is een ander mechanisme naast telomerase om telomeren te verlengen?
ALT
Wat zijn de 4 fases van de celcyclus?
- G1-fase
- S-fase
- G2-fase
- M-fase
Wat gebeurt er in de G1-fase?
De cel komt bij van de celdeling en gaat groeien.
Wat gebeurt er in de S-fase?
Duplicatie van de chromosomen. De cel bevat 92 zusterchromatiden
Wat gebeurt er in de G2-fase?
Voorbereiding op de celdeling
Wat gebeurt er in de M-fase?
Celdeling
Wat zijn de 3 belangrijkste klassen aan genen in de celcylus?
- Cyclines
- Cycline afhankelijke kinases
- Cycline afhankelijke kinase remmers
Welke 4 cyclines zijn er?
- Cycline A
- CYcline B
- Cycline D
- Cycline E
Wanneer is cycline D actief?
In de G1-fase
Wat is de functie van cycline D?
Het zorgt voor activatie van de celcyclus in G1
Wanneer is cycline E actief?
Tijdens de overgang van G1 naar de S-fase
Wanneer is cycline A actief?
In de S-fase
Wat is de functie van cycline A?
Het zorgt voor progressie van de S-fase
Wanneer is cycline B actief?
In de G2 fase
Wat is de functie van cycline B?
Het zorgt voor progressie van de G2 naar de Mitose
Wanneer zijn CDK’s aanwezig?
Ze zijn altijd aanwezig in de cel
Wat doen CDK’s?
Ze fosforyleren eiwitten die nodig zijn voor de celcyclus progressie
Waar bindt CDK4 aan?
Cycline E
Waar bindt CDK2 aan?
Aan cycline E en cycline A
Wat doen CDKI’s?
Ze binden aan cyc/CDK-complexen. Ze remmen de kinase activiteit
Welk(e) cyc/CDK complex(en) word(en) door p16ink4a geremd?
Cycline D/CDK4
Welk(e) cyc/CDK complex(en) word(en) door p21 geremd?
Cycline A/CDK2
Cycline E/CDK2
Welke 4 checkpoint in de celcyclus zijn er?
- Het restrictiepunt
- Het G1/S checkpoint
- Het intra S checkpoint
- Het G2/M checkpoint
- Het anafase checkpoint
Waartoe dient het restrictiepunt?
Punt waarop de cel besluit om wel of niet te gaan delen (point of no returm)
Welk eiwit is bij het restrictiepunt getrokken?
RB (retinoblastoma eiwit)
Waartoe dient het G1/S checkpoint?
Punt waarop gekeken wordt of het DNA beschadigd is
Welk eiwit is betrokken bij het G1/S checkpoint?
p53
Waartoe dient het intra-S checkpoint?
Punt waarop wordt gekeken of DNA beschadigd is (bij replicatie)
Welk eiwit is betrokken bij het intra-S checkpoint?
ATM
Waartoe dient het G2/M checkpoint?
Punt waarop wordt gekeken of het DNA beschadigd is en of de replicatie volledig is afgerond
Waartoe dient het anafase checkpoint?
Punt waarop wordt gekeken of de rangschikking van de chromosomen juist is (zodat ze over beide dochtercellen verdeeld kunnen worden)
Welk eiwit is bij het anafase checkpoint betrokken?
BUB1
Waartoe dient het groeisignaal bij het restrictiepunt?
Hierdoor stijgt het niveau aan cycline D
Waartoe dient E2F?
Het is een transcriptiefactor die de genen voor de S-fase aanzet
Waaraan is E2F gebonden?
Aan het RB eiwit
Hoe activeert cycline D E2F?
Het ontkoppelt het RB-eiwit en E2F
Hoe activeert E2F de S-fase?
Het schakelt cycline E in
Hoe remt E2F G1-fase activiteit?
Het schakelt het p16 eiwit in, de CDKI voor cycline D/CDK4
Wanneer gaat het p53 niveau omhoog?
Als het DNA beschadigd raakt
Waar zorgt p53 voor?
Het zorgt ervoor dat p21 wordt afgeschreven