Week 2 - Hc. 10: Farmacotherapie obstructieve longziekten Flashcards
Farmacotherapie symptoombestrijding van obstructieve longziekten
- B2 receptor agonisten
- M receptor antagonisten
- Theofylline
- Glucocorticoiden
- Cysteinyl leukotrieën receptor antagonisten
- Antilichamen tegen IgE of interleukines
Farmacotherapie symptoombestrijding van obstructieve longziekten: B2 receptor agonisten
- Salbutamol
- terbutaline
- salmeterol
- Formoterol
Farmacotherapie symptoombestrijding van obstructieve longziekten: M receptor antagonisten
- ipratropium
- tiotroprium
Farmacotherapie symptoombestrijding van obstructieve longziekten: glucocorticoiden
- beclometasondiproprionaat
- budesonide
- ciclesonide
- fluticason
B2 receptor agonisten eigenschappen
- bronchodilatatie (via Gs-adenylyl cyclase-cAMP pathway)
- SABA vs. LABA
- verminderde afgifte ontstekingsmediatoren uit mestcellen
- bijwerkingen: vasodilatatie (tachycardie), aritmiën, tremor, transpiratie
M receptor antagonisten eigenschappen
- M1 faciliteert nicotinerge transmissie in ganglia
- M2 remt ACh release
- M3 zorgt voor bronchoconstrictie en mucussecretie
- Bij voorkeur M3 blokkeren en misschien M1
Theofylline
- bronchodilator omdat het de fosfodiësterase remt en/of adenosine receptor blokkeert
- smalle therapeutische breedte en daarom zeker niet toepassen bij kinderen
Glucocorticosteroiden
- ontstekingsremmers: hyperreactiviteit verminderd en longfunctie verbeterd
- stabiliseren slijmvliezen en verlagen gevoeligheid van receptoren voor ontstekingsmediatoren en bronchusvernauwers
- Verhogen B2 receptor dichtheid
Effecten in de long van glucocorticosteroiden
- Veminderde bloedvat doorlaatbaarheid
- verminderde mestcel proliferatie
- remming adhesie, chemotaxis en activering van eosinofielen
- remming CD4+ cellen vorming van cytokinen
- remming vorming en afgifte van verschillende: mediatoren, enzymen, cytokinen en groeifactoren
- Verhoogde koppeling van B-adrenoceptoren
Bijwerking glucocorticoiden
Forse bijwerkingen dankzij binding aan glucocorticoiden en mineralocorticoid receptoren buiten de long
Hoe bijwerkingen voorkomen van glucocorticoiden
- Lokaal toedienen’
- Vorming actieve metabolieten soms pas in de long
- geen opname uit maagdarmkanaal
- snelle omzetting in lever tot ongevaarlijke metabolieten
- vooral GR-selectieve stoffen
Montelukast
- cysteinyl leukotrieen ontstaat oiv lipoxygenase uit arachidonzuur en zorgt voor bronchoconstrictie. hyperreactiviteit, slijmsecretie en >vaatwandpermeabiliteit
- O.a. geschikt bij kinderen in geval van inhalatietechniek problemen
Biologicals
Antilichamen
- Sommige vormen van astma zijn te wijten aan een hoge IgE gehalte: wegvangen met omalizumab
- IL-5 reguleert de activatie/functie van eosinofielen: wegvangen met meplizumab
- IL-4 en LL-13 reguleren inflammatie: wegvangen met dupilumab
Farmacotherapie astma vs. COPD
- middelen zijn identiek, steroiden worden echter minder gauw toegepast bij COPD
- bij COPD start met kortwerkende B2 agonist en/of M receptor blokker vervolgens de langwerkende varianten, en pas daarna evt steroiden
Waarom farmacotherapie astma per inhalatie?: lokale therapie
- lager doseren
- minder systemische bijwerkingen
- snelle absorptie
- hoge concentratie in de longen
- patiëntvriendelijk?
Waarom farmacotherapie astma per inhalatie?: systemische therapie
- nieuwe ‘port of entry’
- eiwitten en peptiden
- cannabinoiden, opiaten, ergotamine
- mRNA
- vaccinatie
Longdepositie afhankelijk van:
- deeltjesgrootte aerosol
- diameter van de luchtwegen
- inspiratoire flow / ademhalingspatroon
Deeltjesgrootte aerosol uitgedrukt als:
Mass Median Aerodynamic Diameter (MMAD)
Hoe kleiner de deeltjesgrootte, …
Hoe meer perifeer in de longen
Verschillende toedieningssystemen via inhalatie
- Dosisaerosol
- Droogpoederinhalatoren
- Vernevelaars
- Soft mist inhalers
Verschilledne dosisaerosol
- met voorzetkamer
- breath-actuated
Verschillende vernevelaars
- Jetvernevelaar
- Mesh vernevelaar
- Slimme vernevelaars
Waarom voorzetkamers
- om problemen met handlongcoordinatie te verminderen
- lagere depositie in oropharynx
- betere depositie in de longen (+50%)
Voordelen droogpoederinhalatoren
- geen drijfgas
- weinig coördinatie nodig
- klein en handig
- grote stabiliteit geneesmiddel
