Week 1 - Beginselen en doelen van het strafrecht (1.4)

Question 1

Noem 2 kenmerken én belangrijk arrest van het formele legaliteitsbeginsel (= strafvorderlijke legaliteitsbeginsel)

Answer 1

Formele legaliteitsbeginsel (= strafvorderlijke legaliteitsbeginsel):
- Het recht om strafvorderlijke vervolging in te stellen en te regelen kan alleen worden vastgelegd in wetten in formele zin (HR Muilkorf)
- Formele legaliteitsbeginsel ligt vastgelegd in Wetboek van Strafvordering

Question 2

Noem de 4 grondslagen van het formele legaliteitsbeginsel en leg deze uit

Answer 2

Grondslagen formele legaliteitsbeginsel:
- Rechtszekerheid: het is duidelijk wat de overheid gaat doen bij een overtreding
- Rechtsstaat: machtenscheiding; enkel de overheid heeft een strafrechtelijke bevoegdheid
- Democratie
- Rechtseenheid

Question 3

Noem de 4 grondslagen van het ‘algemene’ legaliteitsbeginsel en leg deze uit

Answer 3

Grondslagen legaliteitsbeginsel:
- Rechtsstaat: de overheid zit zelf ook vast aan regels, waardoor burgers worden beschermd
- Democratie: alles wat via de wet gaat, is goedgekeurd door een wet vertegenwoordigend-orgaan
- Machtenscheiding: trias politica; machten houden elkaar in balans (primaat ligt bij wetgevende macht)
- Rechtszekerheid / voorkomen van willekeur; de wet geldt voor iedereen

Question 4

Geef de 3 dimensies van het legaliteitsbeginsel

Answer 4

Dimensies van het legaliteitsbeginsel:
- Constitutionele dimensie
- Rechts beschermende dimensie
- Generaal-preventieve dimensie

Question 5

Leg uit wat de constitutionele dimensie van het legaliteitsbeginsel betekent

Answer 5

De constitutionele dimensie van het legaliteitsbeginsel zorgt voor machtstoebedeling aan overheidsfunctionarissen en zorgt voor een takenverdeling van de trias politica. Dit zorgt voor instrumentaliteit

Question 6

Leg uit wat de rechts beschermende dimensie van het legaliteitsbeginsel betekent

Answer 6

De rechts beschermende dimensie van het legaliteitsbeginsel zorgt ervoor dat door het stellen van grenzen aan overheidsbevoegdheden, de rechtsgelijkheid en rechtszekerheid gegarandeerd worden voor burgers (= rechtsbescherming).

Question 7

Leg uit wat de generaal-preventieve dimensie van het legaliteitsbeginsel betekent

Answer 7

De generaal-preventieve dimensie van het legaliteitsbeginsel stelt het primaire doel van het strafrecht: het voorkomen van criminaliteit. Mensen moeten weerhouden worden om strafbare feiten te plegen en dat burgers zich onthouden van bepaald gedrag, omdat het strafbaar is gesteld

Question 8

Geef 6 voorbeelden van interpretatiemethoden die een rechter kan toepassen

Answer 8

Interpretatiemethoden:
- Grammaticale interpretatie
- Wetshistorische interpretatie
- Wet systematische interpretatie
- Teleologische interpretatie
- Functionele interpretatie
- Rechtsvergelijkende interpretatie

Question 9

Leg uit wat wordt bedoeld met grammaticale interpretatie en geef aan bij welk(e) deelbeginsel(en) deze interpretatie vaak wordt toegepast

Answer 9

Grammaticale interpretatie is de betekenis van een wet achterhalen op basis van grammatica een taalkunde. Deze vorm van interpretatie wordt vaak toegepast bij lex scripta en lex certa