W7 Flashcards
Absolutisme
Absolutisme is een politiek systeem waarin de vorst absolute macht bezit, vaak gerechtvaardigd door goddelijk recht en niet beperkt door wetgevende instellingen of andere checks and balances. Dit betekent dat de vorst vrij is om wetten uit te vaardigen, belastingen te innen en beslissingen te nemen zonder rekening te hoeven houden met andere machten of instellingen binnen de staat. In essentie heeft de vorst onbeperkte autoriteit over alle aspecten van het bestuur.
Ambtsadel / zwaardadel
Ambtsadel en zwaardadel zijn twee vormen van adellijke status die verschillen in hoe ze worden verkregen en overgedragen. Ambtsadel verwijst naar een bevoorrechte klasse van edelen die hun status verwerven door het bekleden van overheidsfuncties of door adellijke posities te kopen. Deze positie is niet erfelijk en vereist geen directe afstamming van adellijke voorouders. Aan de andere kant wordt zwaardadel verkregen en overgedragen via erfelijkheid, waarbij de status van edel wordt doorgegeven van generatie op generatie. Zwaardadel dankt zijn naam aan het feit dat het vaak geassocieerd wordt met militaire dienst en de krijgskunst.
Ancien Régime
Het Ancien Régime verwijst naar het oude politieke en sociale systeem in Frankrijk vóór de Franse Revolutie, dat gekenmerkt werd door absolutisme, feodalisme en privileges voor de adel en geestelijkheid. Onder dit regime had de vorst absolute macht, terwijl de samenleving was verdeeld in sociale klassen met de adel en geestelijkheid aan de top, genietend van speciale privileges en vrijstellingen, terwijl de rest van de bevolking onderworpen was aan hun gezag en beperkingen.
Fiscaal-militaire staat
Een staat waarin het belastingstelsel en het militaire apparaat nauw met elkaar verbonden zijn, vaak om het leger te financieren en uit te breiden. Economie gebaseerd op oorlogsvoering.
Lodewijk XIV
Lodewijk XIV was koning van Frankrijk van 1643 tot 1715 en staat bekend als de Zonnekoning. Hij versterkte het absolutisme in Frankrijk, waarbij hij alle macht in handen had en niet onderworpen was aan controle door wetgevende instellingen. Lodewijk XIV was een van de meest invloedrijke vorsten van zijn tijd, en zijn lange regeerperiode wordt geassocieerd met de grandeur en het hoogtepunt van het Franse absolutisme.
Machtsevenwicht
Een politiek concept waarbij geen enkele staat of entiteit zoveel macht heeft dat het andere bedreigt, waardoor vrede en stabiliteit kunnen worden gehandhaafd.
Mercantilisme
Een economisch beleid dat wordt gekenmerkt door streng overheidscontrole en regulering van handel, met als doel het vergroten van de nationale rijkdom door export te bevorderen en import te beperken.
Militie
Een gewapende burgermacht die wordt gemobiliseerd voor de verdediging van een land, vaak samengesteld uit burgers die geen professionele soldaten zijn.
Negenjarige Oorlog
De Negenjarige Oorlog was een conflict tussen Frankrijk en een coalitie van Europese machten, waaronder Engeland, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het Heilige Roomse Rijk, dat plaatsvond tussen 1688 en 1697. Het doel van de coalitie was om de groeiende macht van Lodewijk XIV van Frankrijk in te perken. De oorlog eindigde met het Verdrag van Rijswijk, waarbij Frankrijk enigszins werd ingeperkt, maar geen definitieve oplossing bood voor de spanningen tussen de Europese mogendheden.
Oostenrijkse Succesieoorlog
De Oostenrijkse Successieoorlog was een reeks conflicten die uitbraken na de dood van Keizer Karel VI van het Heilige Roomse Rijk in 1740, toen er een geschil ontstond over wie zijn troon zou erven. Verschillende Europese mogendheden, waaronder Pruisen, Frankrijk, Spanje, en Groot-Brittannië, waren betrokken bij de strijd om controle over delen van het Habsburgse Rijk en andere gebieden in Europa. Het conflict duurde bijna acht jaar en eindigde met het Verdrag van Aken in 1748, waarbij de status quo grotendeels werd hersteld, zij het met enkele territoriale verschuivingen en politieke afspraken.
Spaanse Successieoorlog
De Spaanse Successieoorlog was een conflict dat plaatsvond tussen 1701 en 1714, voornamelijk in Europa, als gevolg van een geschil over wie de Spaanse troon zou erven na de dood van Karel II van Spanje. De oorlog ontstond vanwege de rivaliteit tussen de Europese grootmachten, die probeerden te voorkomen dat de Spaanse kroon in handen zou komen van een enkele macht die te veel invloed zou hebben. Het Verdrag van Utrecht in 1713 zorgde voor een einde aan de oorlog en bepaalde dat de Spaanse troon naar de Bourbon-dynastie ging, terwijl andere Europese machten territoriale concessies en handelsrechten kregen.
Verlicht despotisme/absolutisme
Verlicht despotisme, ook wel bekend als verlicht absolutisme, verwijst naar een regeringsvorm waarbij een absolute monarch of heerser zijn macht consolideert, maar tegelijkertijd elementen van de Verlichting omarmt, zoals rationalisme, tolerantie en hervormingen in het rechtssysteem en het bestuur. Deze heersers geloofden dat zij de verantwoordelijkheid hadden om het welzijn van hun onderdanen te bevorderen door middel van verlichte hervormingen, zonder echter afstand te doen van hun absolute gezag. Het verlicht despotisme werd in de 18e eeuw met name toegepast door Europese vorsten zoals Frederik II van Pruisen, Catharina de Grote van Rusland en Jozef II van Oostenrijk.
Zevenjarige Oorlog
De Zevenjarige Oorlog was een wereldwijd conflict dat plaatsvond van 1756 tot 1763, waarbij Europese machten zoals Groot-Brittannië, Frankrijk, Spanje en Pruisen betrokken waren. De oorlog werd voornamelijk uitgevochten in Europa, Noord-Amerika, India en op zee. Het was een van de eerste conflicten die zich uitstrekten over verschillende continenten en wordt beschouwd als een van de eerste wereldoorlogen.
Intendance
De intendance was een deel van het patronagesysteem dat werd gebruikt in absolute monarchieën, zoals die in het Ancien Régime in Frankrijk. Het was een administratief systeem waarbij koninklijke functionarissen, genaamd intendants, werden aangesteld om verschillende provincies of regio’s te besturen namens de koning. De intendants hadden uitgebreide bevoegdheden op het gebied van bestuur, belastingen, justitie en economie, en ze waren direct verantwoording verschuldigd aan de koning. Dit systeem hielp de koning om centrale controle uit te oefenen over zijn rijk en de macht van de adel te verminderen.
