W3 Flashcards
Anabaptisme
Anabaptisme (Grieks ανα (opnieuw, dubbel) + βαπτιζω (dopen), dus “herdopen”) is een kerkelijke stroming daterend uit de tijd van de Reformatie. Zij verschilt van andere reformatorische bewegingen doordat zij stelt dat alleen gelovigen gedoopt mogen worden.
Beeldenstorm
De Beeldenstorm was een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566.
Broederschappen
Een broederschap, fraterniteit, confrérie of sodaliteit is een vereniging van vrome leken in de Rooms-Katholieke Kerk die is onderworpen aan het canoniek recht. De term wordt ook gebruikt door sommige protestantse kerkgenootschappen, zoals de Remonstranten. Ook de vrijmetselarij wordt beschouwd als een broederschap.
Canoniek recht is het recht dat door de Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de orthodoxe kerken is vastgesteld en wordt toegepast door de rechtbanken van deze kerken. Het is gebaseerd op de Bijbel, de apostolische traditie, de geschriften van kerkvaders en de bevindingen van kerkleraren.
Confessionalisering
De constructie van een collectie- ve identiteit waarin confessie het onderscheidende aspect is. ‘vorming van een religieuze groepsidentiteit’
Consistorie
Een consistorie is in de Rooms-Katholieke Kerk een vergadering van de paus met de kardinalen. Meestal wordt dit bijeengeroepen om belangwekkende zaken omtrent het bestuur van de Katholieke Kerk te bespreken. Een consistorie verschilt van een conclaaf, waarin de kardinalen niet onder leiding van een paus bijeen komen (de paus is dan namelijk overleden of afgetreden), maar juist om een opvolger te kiezen. In een consistorie is de paus altijd de voorzitter van de vergadering. Wel kan hij een kardinaal delegeren om namens hem de vergadering voor te zitten.
In lutherse kerken wordt het woord consistorie ook gebruikt voor een vergadering van bestuurders. Zo was het Amsterdams Consistorie het hoogste bestuursorgaan van de lutherse kerken binnen Nederland.
Conversos
Een converso was een jood die in Spanje of Portugal, veelal gedwongen, bekeerd was tot het katholicisme. De joden zelf spreken van anusim, gedwongenen.
Concilie van Trente
Het Concilie van Trente was het katholieke antwoord op de reformatie. Negentiende algemene kerkelijk concilie liep van 1545-1563.
Eén van de algemene of oecumenische concilies. Het wordt gewoonlijk als 19e geteld en duurde van 1545 tot 1563 met drie zittingsperioden: 1545-1547, 1551-1552 en 1562-1563. Het had tot doel de misstanden en misbruiken binnen de Katholieke Kerk aan te pakken.
Edict van Nantes
Het Edict van Nantes was een op 13 april 1598 door koning Hendrik IV van Frankrijk uitgevaardigd edict. De hugenoten kregen rechten op uitoefening van hun geloof en behielden garnizoensrecht in een paar Zuid-Franse steden.
Franciscus Xavier
Franciscus Xaverius s.j., voluit Francisco de Yasu de Azpilicueta y Xavier, was een Spaanse jezuïeten-missionaris uit Navarra, die een belangrijke rol speelde in de opbouw van de missie in Zuid- en Oost-Azië.
De Sociëteit van Jezus, bekend als de jezuïeten, is een katholieke religieuze orde die in 1534 in Parijs werd opgericht door een groep studievrienden rond Iñigo López de Loyola, beter bekend als Ignatius van Loyola (1491-1556) met verlatiniseerde voornaam. Het doel van de jezuïeten was en is hulp aan de naaste (“het helpen van de zielen”).
Getto
Joden vragen om afscheiding. Een getto is een stadswijk die voor het overgrote deel wordt bewoond door mensen die behoren tot een enkele etnische, religieuze of raciale groep, veelal met een laag inkomen. Vaak zijn deze mensen door de overheid of door de omstandigheden gedwongen om daar te wonen.
Huldrych Zwingli
Huldrych Zwingli was een van de leiders van de Zwitserse Reformatie. Min of meer onafhankelijk van Maarten Luther kwam hij door het bestuderen van de Bijbel vanuit humanistisch oogpunt tot vergelijkbare conclusies aangaande kerk en geloof.
Ignatius van Loyola
Ignatius van Loyola was een Spaans geestelijke. Hij staat bekend als oprichter en eerste generale overste van de Jezuïetenorde.
De Sociëteit van Jezus, bekend als de jezuïeten, is een katholieke religieuze orde die in 1534 in Parijs werd opgericht door een groep studievrienden rond Iñigo López de Loyola, beter bekend als Ignatius van Loyola (1491-1556) met verlatiniseerde voornaam. Het doel van de jezuïeten was en is hulp aan de naaste (“het helpen van de zielen”).
Index librorum prohibitorum
De Index librorum prohibitorum of kortweg de Index was van 1559 tot 1966 een door de paus vastgestelde lijst van boeken die katholieken niet mochten lezen omdat ze door de Rooms-Katholieke Kerk verwerpelijk werden geacht.
Inquisitie
De Inquisitie (van het Latijn inquisitio = onderzoek), voluit: Inquisitio haereticae pravitatis (onderzoek naar het verderf van de ketterij), was een rechtbank van de Katholieke Kerk, rechtsprekend en rechtdoend naar kerkelijk recht, belast met de opsporing van, het onderzoek naar en het opleggen van straffen aan mensen die er een andere mening op nahielden dan de kerk voor juist hield, “ketters” genoemd. Naast de pauselijke inquisitie bestonden de Spaanse Inquisitie (1478-1834) en de Romeinse inquisitie (1542-1965). In plaats van beschuldigingen door een burgerlijke partij (accusatoir proces) of een onafhankelijke instantie, leidde eigen onderzoek door de rechtbank een proces in.
Johannes Calvijn
Johannes Calvijn, geboren als Jehan Cauvin, was een Frans-Zwitserse christelijke theoloog tijdens de reformatie, naar wie een protestants-christelijke stroming, het calvinisme, is genoemd. Als reformator wordt Calvijn vaak in één adem genoemd met Maarten Luther.
Calvijn is bekend geworden door zijn organisatorisch talent en zijn heldere manier van preken, denken en schrijven. Als man van de tweede generatie reformatoren wist hij het gedachtegoed van mensen als Luther en Zwingli tot een bijbels gefundeerde en helder geformuleerde theologie te verwerken.
