Voortplanting Flashcards
1
Q
Wat zijn drie pathologieën die voorkomen bij de intacte teef?
A
- Schijndracht
- Pyometra
- Mamma-tumoren
2
Q
Hoelang duurt de cyclus van een teef en hoelang is ze loops?
A
- Cyclus : 6-8 maanden
- Loopsheid : 3 weken
3
Q
Wat is de ideale leeftijd om met een teefte fokken?
A
2 tot 6 jaar
4
Q
Uit welke vier fases bestaat de cyclus van een teef en hoelang duren deze?
A
- Pro-oestrus (9 dagen) : bloederige uitvloei en zwelling vulvalippen
- Oestrus (9 dagen): teef laat zich dekken, heldere uitvloei en afname van de zwelling
- Metoestrus (2 maanden) : typisch muceuze uitvloei 1 maand na loopsheid
- Anoestrus (4-5 maanden) : herstelperiode
5
Q
Welke twee soorten hormonale contraceptie worden gebruikt?
A
- Progestagenen : negatieve feedback
- Desloreline : GnRH analoog -> desensitisatie
6
Q
Wat zijn enkele nevenwerkingen van progestagenen?
A
- CEH en pyometra
- DM
- Neoplasie van de melkklier
7
Q
Welke progestagenen worden gebruikt bij de fokteef en poes?
A
- Megestrol acetaat per os : kort uitstel
- Proligeston parenteraal : lang uitstel -> anoestrus
8
Q
Waarvoor moet je een eigenaar waarschuwen bij chemische castratie?
A
- Flare-up effect : 2 weken
- Pas infertiel na 8 weken
9
Q
Welke vier neveneffecten kunnen optreden na sterilisatie (hormoondepletie) van de teef?
A
- USMI
- Obesitas
- Vachtstructuur veranderingen
- Karakter-eigenschappen
10
Q
Wat is het plan wanneer er een ongewenste dekking is gebeurd bij een teef?
A
Risico op dracht vaststellen : vaginale swab -> cytologie
* Hoog risico : verhoornde cellen, spermacellen, hoge progesteronwaarden
* Laag risico : geen verhoornde cellen, zeer lage/hoge progesteron-waarden
Therapie
* OVHX : 3-4 weken na de oestrus
* Aglepristone : prog-R blocker (2x - 24h)
* Echo na 28 dagen -> resorptie/abortus
11
Q
Wat is de pathofysiologie van schijndracht?
A
Na elke oestrus volgt een metoestrus-fase waar de progesteron hoog is, in het tweede deel van de metoestrus zal progesteron dalen waardoor prolactine reflectorisch stijgt (ongeveer 4-6 weken na de oestrus). Het is eigenlijk normaal.
12
Q
Wat is de behandeling van schijndracht?
A
- Melkproductie tegengaan : vb. cabergoline
- Ondersteunend : onrust wegnemen, zelfstimulatie voorkomen, voorkomen van moedergedrag
13
Q
Wat zijn vier belangrijke verschillen in de cyclus van hond en kat?
A
- Poly-oestrisch - mono-oestrisch
- Geen seizoensinvloeden - wel seizoensinvloeden
- Spontane ovulatie onrijpe eicellen - geïnduceerde ovulatie van rijpe eicellen
- Lange metoestrus - geen metoestrus
14
Q
Welke hormonale contraceptie kan bij de fokpoes gebruikt worden?
A
- Progestagenen : megestrol-acetaat
- Melatonine
- Desloreline-implantaat
15
Q
Hoe kan men ongewenste dekking bij de kat beëindigen?
A
- OVHX
- Aglepristone
- Cabergoline (minder ondersteuning CL) + elke andere dag prostaglandine (cloprostenol)
16
Q
Hoe maakt men de drachtdiagnose bij de kat?
A
- Niet meer krols worden
- Pinking van de tepels
- Hormonaal : progesteron en relaxine
- RX : d38 - d 40
- Echo : d26
17
Q
Wat zijn tekenen van dystocie bij de kat?
A
- Schreeuwen en bijten naar de vulva
- Kittens of vruchtzak > 15m zichtbaar in geboortegang zonder vooruitgang
- Meer dan 3h tussen individuele kittens
- Abnormale uitvloeiing
18
Q
Welke drie stappen kan je ondernemen om te helpen bij dystocie bij de poes?
A
- Helpen trekken met glijmiddel en propere handschoen
- Obstructie uitsluiten, correctie hypoglycemie en hypocalcemie, oxytocine
- Keizersnede
19
Q
Beantwoord deze vragen van de fokker mbt zijn fokteef :
* Om de hoeveel tijd een nest?
* Hoeveel nesten max in totaal?
* Fokteef met pyometra maar wil wel nog nestjes
* Hoeveel keer laten dekken in één oestrus?
A
- Om de 1 - 1,5 jaar een nest
- Max 3-4 nesten in haar leven
- Pyometra kan medicamenteus behandeld worden maar in de volgende cyclus zeker laten dekken
- Afhankelijk van dektijdstip, sperma en teef zelf
20
Q
Op welke vier manieren wordt het tijdstip van ovulatie bepaald?
A
- Klinisch (onbetrouwbaar)
- Endocrinologisch : LH, progesteron (om de 2-3d)
- Vaginale cytologie
- Vaginoscopie
21
Q
Welke vaginale epitheelcellen bestaan er?
A
- Parabasale cellen
- Intermediaire cellen
- Superficiële cellen
- Anucleaire cellen
22
Q
Welke cellen zijn op cytologie te zien tijdens de anoestrus?
A
- Parabasale en intermediaire cellen
- Bacteriën
- WBC
23
Q
Wellen cellen zijn op cytologie te zien tijdens de oestrus?
A
Superficiële en anucleaire cellen = verhoornde cellen
24
Q
Wat zijn de dekadviezen na bepaling van de ovulatie?
* Goed sperma
* Slecht sperma
* Eenmalige KI met ingevroren sperma
A
- Goed sperma : dekking op d1 en d3 na ovulatie of d2 en d3 na ovulatie
- Slecht sperma : elke dag van d2-d4 na ovulatie
- KI : d3 na ovulatie
25
Wanneer vindt de partus plaats?
* D63 na ovulatie
* D65 na dekking - LH-piek
26
Wat is de progesteronwaarde tijdens ovulatie van een hond?
4 - 8 ng/ml
27
Wat is de beste drachtdiagnose bij een hond?
Echografie op d28-30
28
Welke voorbereidingen van de teef moeten gebeuren voor dekking, dracht en partus?
* Voor de dekking : ontworming en vaccinaties
* Herpes-vaccin : 1 week na het dekken en 1 week voor de partus
* Fenbendazole : d45
29
Op welke drie manieren wordt de partus voorspeld bij een hond?
* Progesteron-bepaling na dekking
* Echografische metingen
* Temperatuursdaling : 3x per dag 1 week voor de partus -> wanneer onder 37,5 zal partus starten binnen de 24u, wanneer nog niet gestart na 48u -> CS
30
Vanaf welke dag in de dracht zijn puppies levensvatbaar en vanaf welke dag is het veilig om puppies geboren te laten worden?
* Levensvatbaar : d58
* Veilig : d60
31
In welke drie stadia kan de dracht onderverdeeld worden?
1. Pre-implantatieperiode : d0- d21
2. Organogenese : d21 - d42
3. Ossificatieperiode : d42 - d63
32
Wat zijn mogelijke oorzaken van abortus?
**Niet-infectieus**
* Uterine body pregnancy
* Chromosomale afwijkingen
* Afwijkingen thv de uterus : endometritis, CEH
* Afwijkingen thv het CL (te weinig prog)
**Infectieus**
* Bacterieel : Brucella, opportunisten, Salmonella, Campylobacter, Listeria, leptospirose
* Vitaal: Herpes
33
Wat is het verschil tussen resorptie en abortus?
* Resorptie = voor de ossificatie
* Abortus = na de ossificatie -> uitdrijving
34
Bij welke teven is het Herpes-virus gevaarlijk tijdens de dracht?
Seronegatieve teven
35
Wat is de behandeling bij een infectieuze abortus?
* Antibiotica
* Uitdrijvende therapie
* Ontsmetten werpkisten
36
Welke antibiotica is veilig voor ongeboren pups?
* Cefalosporines
* Amoxicilline
37
Welke dieren zijn at risk voor een partus prematurus?
* Voorgeschiedenis
* Korte luteale fase
* Oestrus inductie met desloreline (slechte kwaliteit CL)
* Erg groot nest
* Endometritis : vroege vrijstelling PG
38
Waar zijn de twee oorzaken van partus prematurus gelokaliseerd?
* Uterus
* CL
39
Wat is de behandeling van pvroegtijdige weeën om partus prematurus te voorkomen?
Terbutaline
40
Wanneer kan progesteron gesupplementeerd worden tijdens de dracht?
* PG < 5 ng/ml
* Stop 2-3 dagen voor de voorspelde partusdatum -> dus enkel wanneer de partus exact voorspeld kan worden !
41
Wat zijn drie mogelijke bijwerkingen van progesteron-supplementatie?
* Melkklier : gedaalde melkgift, fibroadenomateuze hyperplasie
* Dystocie
* Teratogene effecten op pups
42
Wat zijn zeven mogelijke oorzaken van een zieke teef tijdens de dracht?
1. Ochtendmisselijkheid : implantatie
2. Oedeem van de achterste ledematen
3. Vasculaire problemen: DIC
4. Zwangerschapsidabetes
5. Hypocalcemie (eerder post-partum)
6. Hypoglycemie
7. Drachtigheidstoxemie (gebrek KHD -> ketonen)
43
Welke drie Ab mogen zeker niet toegediend worden aan een zieke teef?
1. Docycycline
2. Metronidazole
3. FQ
44
Hoe identificeert men een risico-patiënt bij de partus?
1. Ras : BC, klein ras, schotse Terriër
2. Leeftijd : <1 jaar of > 6 jaar
3. Nestgrootte : zeer groot of zeer klein nest
4. Problematische voorgeschiedenis
45
Wat zijn de twee grote oorzaken van dystocie?
1. Inertie : 75%
2. Obstructie : 25%
46
Waarom werkt temperatuursbepaling niet bij de kat om de juiste partusdatum te voorspellen?
De placenta produceert ook progesteron (niet enkel de CL) waardoor er geen T° daling plaatsvindt.
47
Wat zijn de vier stappen bij vermoeden van dystocie?
1. Controleren partus-, en dekdatum
2. Controleer op vaginale uitvloei
3. Abdominale palpatie: contracties
4. Vaginaal onderzoek: relaxatie weefsels, pup
48
Welke behandeling stelt men in bij een niet-obstructieve dystocie?
1. Conservatief : pup laten wandelen
2. Fergusson-reflex uitlokken dmv vaginaal toucher
3. Medicamenteus : oxytocine, calcium
4. Keizersnede
49
Wat zijn acht indicaties voor het uitvoeren van een keizersnede bij een teef?
1. Verlengde dracht : d65 na ovulatie
2. Zieke teef
3. Geen start van de partus na T° daling : 36h
4. Zwart-groene uitvloei
5. Abdominale contracties >2h (zwak) of > 30m (sterk)
6. Pup vast in geboortekanaal : > 15m
7. Tussenpuptijd : > 3h
8. Totale partusduur : > 24h (hond) of >36h (kat)
50
Hoelang duurt de puerperale periode?
* 12 weken
* Pups zijn gespeend en teef terug in normale conitie, uterus en placentaplaatsen hersteld
51
Wanneer is het toppunt van lactatie na de partus en wanneer begint de lactatie te minderen?
* Toppunt : 4-6 weken
* Lactatie minder : 7 weken
52
Wat is belangrijk bij uitvloei post-partum?
Wanneer groen-zwarte uitvloei langer aanhoudt dan 24-48h post partum wijst dit op een achtergebleven placenta -> oxytocine 2 IU
53
Wat is een metritis en wat is de behandeling?
* Metritis = ontsteking van het endometrium en uterus door een bacteriële infectie, meestal binnen 1 week na de partus
* Behandeling
1) Tegen infectie en shock : infuus, dextrose, AB
2) Ledigen baarmoeder : dinoprost, oxytocine
54
Hoe behandelt men een zware uteriene bloeding en hoe behandelt men een lichte uteriene bloeding?
* Zware bloeding: exploratieve laparoscopie
* Lichte bloeding: relaxatie van de gsc (oxytocine, methylergometrine)
55
Waarom supplementeer je tijdens de dracht best geen Ca?
Atrofie van PTH -> organen worden lui, meer kans op eclampsie
56
Wat is eclampsie en wat zijn symptomen?
* Eclampsia = tekort aan Ca in de bloedbaan bij zogende teven of op het einde van de dracht
* Symptomen : spiertrillingen, krampen, veranderd gedrag
57
Hoe maak je de diagnose van eclampsia en hoe behandel je?
**Diagnose** : geïoniseerd Ca
**Behandeling** -> gebaseerd op symptomen, niet wachten op de diagnostiek!
* Pups voor min 24u weghalen van de moeder -> evt spenen
* Ca-oplossing traag IV
* Evt. sedativa, mannitol (hersenoedeem)
58
Wat is een belangrijke DDX van mastitis?
Inflammatoir adenocarcinoom van de melkklier
59
Hoe maak je de diagnose van mastitis?
* Symptomen, anamnese : pups doen het niet goed, teef ziek
* Cytologie en bacteriologie van de melk -> veel neutrofielen, slechte kwaliteit
60
Wat is de behandeling van mastitis?
* Ledigen van de melkklier
* NSAIDs
* Antibiotica
-acute mastitis : amoxiclav
-chronische mastitis : afh pH (pH < 7,3 : trimetoprim-sulfa, pH > 7,3 : cefalexine)
61
Hoe behandel je agalactie bij de teef?
* Schieten van de melk : oxytocine, teef geruststellen, massage melkklier
* Productie: ACP, domperidon, bijvoeren
62
Hoe behandel je galactostase?
* Afkoelen
* Diuretica, minder water en voer
* Cabergolin
!Niet proberen uitmasseren: stimuleert productie!
63
Hoe behandel je fibroadenomateuze hyperplasie?
Aglepristone
64
Wat zijn vijf risicofactoren voor puppysterfte?
1. Ras
2. Colostrum-opname
3. (Lactatie-problemen bij de teef
4. Nestgrootte
5. Geboortegewicht van de pups
65
Wat zijn zeven stappen in de post-natale zorg?
1. Controle van de ademhaling
2. Controle en ontsmetten vd navelstreng
3. Bepalen geboortegewicht
4. Controle van de colostrum-opname
5. Controle op aangeboren afwijkingen
6. Controle lichaams-, en omgevingstemperatuur
7. Opvolgen van het lichaamsgewicht
66
Wat is de dagelijkse gewichttoename bij pups en bij kittens?
* Pups: 5- 10%
* Kittens : 7 -10%
67
Wanneer moeten pups voor de eerste x ontwormd worden?
Op de leeftijd van twee weken
68
Wat moet je doen wanneer je A-kittens hebt met een B-poes?
3 dagen wachten met aanleggen -> B-poes heeft natuurlijke As en na 3 dagen is de darmbarrière gesloten. Colostrum evt vervangen met serum van een immunocompetent dier.
69
Wat is de APGAR-score?
= een soort onderzoek die wordt afgenomen vlak na de geboorte van de pups en opnieuw 15 min later -> bij lagere scores spreken we van risicpatiënten
* ADH
* Hartslag
* Irritability reflex
* Bewegingen
* Kleur van de mucosa
70
Welke vier stappen behoren tot de "reanimatie" van pups na CS?
1. Drogen
2. Luchtwegen vrijmaken
3. Stimuleren van de ademhaling
4. Controleren van de hartslag
71
Hoeveel colostrum moet een pup binnenkrijgen?
1-2 ml colostrum / 100g pup
72
Wat is de basis-behandeling van een zieke pup?
1. Voeding
2. Omgevingstemperatuur en lichaamstemperatuur
3. Hydratatie checken
4. Evt. amoxiclav opstarten -> dysbacteriose risico
73
Wanneer zijn de testikels afgedaald bij hond en kat?
* Hond : 10 dagen -> jojo : definitieve diagnose pas op de leeftijd van 6 maanden
* Kat : bij de geboorte
74
Waarom worden abdominale testis en inguinale testis best chirurgisch verwijderd?
* Abdominale testis : kans op tumorale ontaarding
* Inguinale testis : kans op torsie
75
Hoe maak je op bloedonderzoek het onderscheid tussen een castraat en een cryptorch?
* Castraat : hoog LH en laag AMH
* Cryptorch : laag LH en hoog AMH
76
Wat is de behandeling van orchitis?
* Lokaal reinigen en onstemtten
* AB
* NSAIDs
* Zelftrauma voorkomen
77
Wat is typisch aan de kliniek van zaagstreng-torsie?
Eerst acute pijn, maar na enkele uren verdwijnt de pijn (door afsterven van het weefsel)
78
Welke drie soorten testistumoren bestaan er?
1. Sertoli-cel tumor : oestrogenen -> feminisatie
2. Seminoma
3. Leydigceltumor
79
Welke symptomen treden op bij prostaatproblemen?
* Hematurie, dysurine, anurie
* GI-problemen, constipatie
80
Wat zijn vier aandoeningen thv de prostaat en welke aandoening komt meer voor bij een gecastreerde reu?
1. Benigne prostaat hyperplasie
2. Prostaat cysten
3. Prostatitis
4. Adenocarcinoma van de prostaat => gecastreerde reu
81
Hoe maakt men de diagnose van prostaat-problemen?
* Rectaal onderzoek
* RX, echo
* Prostaatvocht : 1ste en 3de fractie
* Bloedonderzoek : CPSE
82
Wat is fimose en wat is parafimose?
* Fimose = onmogelijkheid om de penis uit te schachten
* Parafimose = onmogelijkheid om de penis terug in te schachten
83
Wat is de therapie van parafimose?
1. Emmer koud water over gieten
2. Controle van de CVT
* Indien normaal : terug proberen plaatsen met glijmiddel -> evt oedeem weghalen met koude kompressen en urethra-katheter
* Indien abnormaal : penisamputatie
84
Wat is een priapisme en wat zijn mogelijke oorzaken ?
= persisterende erectie
* Belemmerde veneuze afvoer
* Vasculaire problemen : vb. stolsels
* Ruggenmerglaesies
85
Welke medicatie kan men geven voor oestrus-inductie?
* Cabergoline of bromocriptine : dagelijks tot 2d na bloedverlies
* Desloreline implantaat : 4d na implant oestrus, 12d na implant ovulatie -> implant verwijderen op de dag van de ovulatie (=> hypoluteïdisme)
86
Wanneer spreekt men van een verkort interoestrus interval?
Indien er minder dan vier maanden zit tussen twee loopsheden
87
Wat zijn drie mogelijke oorzaken van een verkort interoestrus interval?
1. Anovulatoire cycli
2. Verkorte luteale fase
3. Verkorte anoestrus
88
Wat is klinisch het probleem bij een verkort interoestrus interval?
Infertiel door onvoldoende herstel van de uterus
89
Op welke dag wordt de eerste progesteron-bepaling best uitgevoerd bij de teef?
D5 - D7 van de loopsheid
90
Welke progesteronwaarden geven aanleiding tot:
* LH-piek
* Ovulatie
* Rijpe eicellen
En wat is het daarnavolgend protocol?
* LH-piek : 1-3 ng/ml -> 2 dagen later : ovulatie
* Ovulatie : 4-8 ng/ml -> dekken na 2-3 dagen
* Rijpe eicellen: 8-10,5 ng/ml -> dekking na 1-2 dagen
91
Welke fracties van de ejaculatie worden opgevangen bij semen-onderzoek?
De tweede en derde fractie
* 2de fractie = zaadcellen
* 3de fractie = prostaatvocht -> cytologie en bacteriologie
92
Welke kleuring wordt gebruikt bij sperma-onderzoek?
Eosine-negrosine kleuring
93
Hoe wordt bepaald of een zaadcel levend of dood is?
Eosine/nigrosine kleuring
* Levende zaadcellen = wit (intact membraan)
* Dode zaadcellen = roze/rood (beschadigd)
94
Welke dysfuncties kunnen aanwezig zijn op spermacellen?
* Testiculaire dysfuncties: abnormale koppen of staarten
* Epididymale dysfuncties: proximale of distale protoplasmadruppels
95
Welke vier ziektebeelden kunnen aan de basis liggen bij pathologische uitvloeiing bij de teef?
1. Endometritis
2. Pyometra
3. Vaginitis
4. Vaginatumoren
96
Hoe ziet de metoestrus eruit op vaginoscopie?
Vlekkerig aspect : patchworl
97
Hoe ziet de pro-oestrus eruit op vaginoscopie?
Bol, oedemateus, bloederig
98
Hoe ziet de oestrus eruit op vaginoscopie?
Gerimpeld, hoekachtig, droog aspect
