Orthopedie Flashcards
Wat kan men voelen op palpatie bij het orthopedisch onderzoek?
Spieratrofie
Opzetting/zwelling
ROM/beweeglijkheid
Pijn
Soms : crepitatie of warmte
Waar voelt men naar spieratrofie?
Voorhand : schouderblad/spina
Achterhand : femur - grote spiermassa
Waarover zegt de mate van spieratrofie iets over een aandoening?
Ernst en duur van de aandoening
Licht manken : 1-2 maanden tot spieratrofie
Bij welke gewrichten kan men geen opzetting beoordelen?
Schouder en heup
Waar kan men opzetting voelen bij de gewrichten?
- Elleboog : tussen olecranon en laterale epicondyl
- Carpus : dorsaal
- Knie : craniaal (mediaal en lateraal van de rechte patellaband)
- Tarsus : dorsaal en plantair
Hoe kan men pijn uitlokken bij orthopedisch onderzoek?
Flexie of extensie langer volhouden, tegendruk geven thv de rug om het gewricht te forceren
Welke specifieke bevindingen bestaan er ter hoogte van de knie
- Craniale verplaatsing van de tibia bij VKBR
- Klik bij meniscusscheur
- Patellaluxatie
Welke aanvullende onderzoeken worden frequent uitgevoerd?
- Buigproef
- Onderzoek onder sedatie
- RX overzicht
Wanneer gaat men over tot punctie van het gewricht?
Verdenking van infectie, PA of neoplasie
Welke 3 ernstige orthopedische aandoeningen bestaan er ?
Er is acuut geen steunname
Trauma
Infectie
Neoplasie
Trauma : hoe merk je het verschil tussen een fractuur/luxatie en een overbelasting/verstuiking?
Bij fractuur/luxatie blijft het ernstig manken en lopen op 3 poten aanhouden, bij verstuiking/overbelasting wordt het snel beter.
Osteosarcoma’s
: welke 3 aanwijzingen merk je op bij orthopedisch onderzoek
- Manken: acuut of geleidelijk
- Harde zwelling
- Pijn bij druk
Osteosarcoma : bij welke honden verwacht je dit eerder
Grote rassen, oudere dieren
Ter hoogte van welke gewrichten vind je osteosarcoma’s meestal terug?
Weg van de elleboog en naar de knie toe : dus carpus, schouder en knie
Welke zes kenmerken van een osteosarcoma vind je terug op RX
- Osteolytische zone
- Osteosclerotische zone
- Periostale reactie : driehoek van Codman
- Weke delen zwelling
- Metaplastische verbening
- Steekt het gewricht niet over
Welke soorten infectie komt vooral voor bij hond en welke bij kat en wat zijn de oorzaken meestal?
- Hond : infectieuze artritis - post-op of hematogeen
- Kat : osteomyelitis -vechtwondes (flegmonen en abcessen)
Wat is de behandeling van een orthopedische infectie?
Ab na antibiogram van het gewrichtsvocht - gedurende 4-6 weken !
Clindamycine of doxycyline
VKBR - wat is het verschil bij grote en kleine rassen?
Grote rassen : partieel en bij zowel jonge als oude honden
Kleine rassen : volledig, enkel bij oude honden
Wat is de mogelijke etiologie van een VKBR
Degeneratief
Traumatisch
Welke testen zijn er voor een VKBR?
- Schuifladetest
- Tibiale compressietest
Tibia kan naar voor bewegen tov de femur
In welke vier gevallen is een schuiflade-, of tibiale compressie test vals negatief?
- Partiële ruptuur
- Chronisch -> fibrose
- Spiertonus : dier niet onder sedatie
- Foutieve techniek
Wanneer kan men bij een VKBR kiezen voor conservatieve behandeling?
- Kleine rassen
- Lichte gevallen
- Geen bijkomende pathologie van de meniscus of patella
Wanneer kan een mediale meniscusscheur ontstaan bij VKBR?
- Samen met de VKBR - heel erg mank
- Na de VKBR (tijdens het verloop) - plots erger mank
Mediale meniscus
Naar welke kant zal de patella meestal luxeren?
mediaal
soms lateraal bij grote hondenrassen
Wat is typisch aan het manken bij patellaluxatie (2 dingen)
- Manken is erg variabel : niet tot erg mank -> afhankelijk van de graad
- Soms blokkeren van de poot, geen steunname
Welke 2 groepen van patiënten bestaan er bij heupdysplasie?
- Jonge honden < 12 m - instabiele vorm
- Oude honden - artrose vorm
Welke chirurgische behandelingen bestaan er bij HD?
- FHNE
- Prothese
- Bekkenkanteling <1 jaar
Wat is het algemeen advies bij behandeling van heupdysplasie?
Er wordt altijd eerst conservatief geprobeerd te behandelen, tenzij bekkenkanteling mogelijk is (4-8 maanden). In een later stadium kan FHNE en een heupprothese nog steeds besproken worden.
Welke vormen van ED bestaan er en wat is de oorzaak ?
Oorzaak = incongruentie
1. LPC : meest voorkomend
2. LPA : flexie opname
3. OCD : mediale humeruscondyl
Wat is de prognose na een behandeling van ED?
1/3 1/3 1/3
Wat is typisch aan manken tgv een gewrichtsprobleem
Erger na inspanning en erger na rust
wat zijn 4 soorten complicaties die kunnen voorkomen bij een spalk
- Heling
- Immobilisatie : fracture disease
- Drukletsels
- Falen van het materiaal
Wat is de verwachte klinische heling bij een hond van :
* < 3 maand
* 3-6 maand
* 6-12 maand
* > 12 maand
- < 3 maand : 2-3 weken
- 3-6 maand : 4-6 weken
- 6-12 maand : 5-8 weken
- > 12 maand : 7-12 weken
Wat zijn enkele aanwijzingen van complicaties bij een spalkverband?
- Zweling aan de tenen
- Gevoelloosheid
- Vieze geur
- Koorts, geen eetlust
- Plots bijten aan de spalk
wat is de functie van een RJ-verband?
Tijdelijke fixatie - verhindert verplaatsen van fx-delen en vormen van oedeem
Wat is het verschil tussen een Ehmer-sling en een Spica-splint?
- Ehmer : na reductie van een luxatie van de heupen
- Spica : na reductie van een luxatie van schouder en elleboog
Uit welke 5 lagen bestaat een spalkverband?
- Kleefverband
- Kous
- Polstering
- Spalk
- Finale bedekkende laag
Wat is de algemene indicatie voor het plaatsen van een spalkverband bij fracturen?
Fracturen distaal van de elleboog en knie
Wat zijn 8 negatieve indicaties voor een spalk
- Open fractuur
- IA fractuur
- Fractuur van humerus of femur
- Gepaarde botten : 2 gebroken
- Verplaatsing, slechte heling
- Avulsie of groeiplaatfractuur
- Fractuur van olecranon of calcaneus
- Fractuur dicht bij metafyse of epifyse
Wat zijn algemene orthopedische aandoeningen? en welke 4 bestaan er?
Aandoeningen die niet gelinkt zijn aan een specifieke lokalisatie
1. Metabole aandoeningen
2. Osteoartrose
3. Polyartritis
4. Standafwijking
Welke 2 metabole aandoeningen bestaan er en bij welke honden komen ze voor?
Metabole aandoeningen komen voor bij jonge honden van grote rassen
1. Hypertrofische osteodystrofie : 4-6 maand
2. Panosteïtis : 8-9 maand
Wat is te zien op RX bij hypertrofische osteodystrofie , wat is de behandeling en prognose?
- RX: translucente zone parallel met de groeiplaat
- Behandleing : nutritioneel en ondersteunend
- Prognose : varus door vroegtijdige sluiting van de groeiplaten
Welke soorten artrose bestaan er en hoe is dit zichtbaar op RX?
- Primaire artrose : alleenstaand probleem
- Secundaire artrose : onderliggende gewrichtsaandoening
- RX : periostale reacties rond het gewricht
Bij welke honden is artrose niet irreversiebel?
Jonge honden door fibrocartilagineus weefsel
Wat is typisch aan de mankheid van panosteïtis?
- Auut, redelijk ernstig mank
- Variabel : lokalisatie en soms mank/soms niet mank
Wat is de meest voorkomende oorzaak van polyartritis?
Auto-immuun
Welke vorm van polyartritis is erosief?
Reumatoïde artritis
Welke vorm van polyartritis is erosief?
Reumatoïde artritis
Welke standafwijking wordt het meeste gezien en wat zijn 4 mogelijke oorzaken?
Valgus thv de VP door vroegtijdige sluiting distale groeiplaat van de ulna
1. Trauma
2. Idiopatisch
3. Hypertrofische osteodystrofie
4. Persisterende kraakbeenzuil
Wat is een behandelingsmogelijkheid bij standafwijking bij jonge honden en bij oude honden
- Jonge hond : dynamische ulnotomie
- Oudere hond : correctieve osteotomie (Ilizarov)
Welke beelvormingstechniek wordt enkel gebruikt thv de schouder?
Artrogram
Welke orthopedische aandoeningen komen voor thv de schouder?
- OCD thv de humeruskop
- Bicepspees : ruptuur of tendinopathie
- Fragmentatie caudale deel van het glenoïd
OCD komt voor bij pubers van grote/snelgroeiende rassen : 6-9 maand
Behandeling van OCD thv de humeruskop
Artroscopie : verwijderen van het fragment
Wat zijn 4 diagnostische mogelijkheden voor een bicepspeestruptuur?
- bicepspeestest
- RX : tuberculum SC en bicepspeesgroeve
- Artrogram
- Echo
Behandeling bicepspees-aandoeningen
- Conservatief: NSAIDs, rust
- IA injecties
- Tenotomie
Waar komt OCD voor ter hoogte van de schouder en elleboog?
- Schouder : humeruskop
- Elleboog : mediale humeruscondyl
Welke orthopedische aandoeningen komen voor thv de elleboog?
- Elleboogdysplasie : LPC, LPA, OCD
- Flexor enthesiopathie
Welke orthopedische structuur is aangetats bij flexor enthesiopathie?
Mediale epicondyl van de humerus = buigknobbel
Welke orthopedische verschijnsel zien we bij flexor enthesiopathie
spurs
Welke 2 vormen van flexor enthesiopathie bestaan er
Primaire vorm
Concomitante vorm : samen met ED
Wat ziet men op inspectie bij aandoeningen van de carpus?
- Doorzakken
- Valgus of varus
Wat zijn drie frequente oorzaken van carpusproblemen?
- Ontwikkelingsstoornis : standafwijkingen
- Trauma
- Neoplasie
Hoe ziet carpal flexural deformity eruit en wat zijn de behandelingsmogelijkheden?
carpi staan naar voor geknikt
* Rust en fysiotherapie (zelf-limiterend)
* M. flexor carpi ulnaris doornsijden in erge gevallen
wat is meestal de behandeling bij een fx va de carpus?
Artrodese
wat is een bijzondere vorm van artrose thv de carpus
m abductor pollucis longus enthesiopathie
wat is typisch aan manken tgv een probleem aan de tenen
na rust loopt de hond op 3 poten daarna terug normaal
Wanneer kan een fx thv de tenen opgelost worden met een spalk
- Max 2 tenen
- Max 1 steunteen
- Weinig verplaatsing
Wat is het verschil tss Legg Perthes Calvé en metafysaire osteopathie
Legg Perthes Calvé
* Jonge hond : 5-8 maand
* Femurkop
Metafyaisre osteopathie
* Kat : MC, -2 jaar
* Femurhals
Wat is de prognose van een gesloten reductie bij heupluxatie?
1/2 van de gevallen reluxatie
Welke bekkenfracturen moeten zeker chx behandeld worden
Ilium + craniale derde van het acetabulum
= gewrichtsdragende structuren
Wat gebeurt typisch bij metafysaire osteopathie?
Spontane fractuur -> vb kat springt van de zetel en breekt femur
Welke bevindingen ziet men op RX bij een VKBR
- Opzetting
- verplaatsing
- botreactie/nieuwbeenvorming
welke complicatie kan ontstaan bij een VKBR en hoe wordt dit aangepakt
ruptuur van de mediale meniscus
-> altijd chx
meniscal release bij intacte meniscus tijdens KBR-chx
Hoe diagnosticeer je ruptuur van de collateraal banden?
Laxiteit
Stress-opname
Waar komt OCD thv de knie meestal voor
Femurcondyl
bij welke honden komt een avulsefractuur van de tuberositas tibiae meestal voor
jonge honden van 4-8 m
Fr bulldog
tuberositas tibiae : aparte vebreningskern
Waar komt OCD ter hoogte van de tarsus meestal voor?
Taluskammen : meestal mediale kam
Bij ruptuur van welke 2 pezen komt de hiel vlak tegen de grond te liggen
- m. gastrocnemicus
- diepe buiger
Aanhechting en eindpunt van volgende spieren
1. DB
2. OB
3. M. gastrocnemicus
- DB : proximale tibia - tenen
- OB : distale femur - tenen
- m. gastrocnemicus : distale femur - calcaneus
Bij welk ras is er typisch een enthesiopathie of degeneratieve ruptuur van de achillespees - welke 3 kenmerken ?
Dobermann
1. Zwelling net boven de hiel
2. Omkrullen van de tenen
3. Doorzakken van de tarsus
Hoeveel van de femurkop moet in het acetabulum zitten om gezond te zijn (geen HD)
Hond : 2/3
Kat : 1/2
Welke aandoening komt typisch voor bij de scottish fold?
Osteochondrodyplasie
Wat zijn specifieke orthopedische normaliteiten bij de kat
- Rechthoekig bekken
- Calcificaties in de knie
- Druppelvormige patella
Wat zijn de 4 A’s in de post-therapie van fx behandeling?
- Apposition
- Allignment
- Apparatus
- Activity
Welke mogelijkheden zijn er om een fx te behandelen ?
- Spalk
- Externe fixatie
- Schroeven
- Schroeven + plaat
- Pinnen : IM, Rush, interlocking nails
- Cerclage
- Combinaties : IM pin met cerclage of externe fixator
Pinnen en cerclage : altijd in combinatie!
Hoeveel pinnen moeten er per fragment zitten bij een externe fixator en wat is een beperking?
2 pinnen per fragment
Beperking : teveel spiermassa
Wat zijn indicaties voor schroeven?
Hoe moeten de schroeven geplaatst worden?
Indicaties
1. IA fractuur
2. Epifyse
3. Schuin diafysair
Plaatsing : loodrecht op fx
Op welke beenderen worden schroeven+ plaat gebruikt en hoeveel schroeven per fragemtn?
Lange beederen, minstens 3 schroeven per fragment
Welke soorten pinnen bestaan er en waarvoor worden ze gebruikt ?
- IM pin : humerus/femur/tibia
- Vergrendelde mergnagel : humerus/femur/tibia
- Rush : distale condylaire fx van humerus en femur
Wat moet altijd bijkomend gebeuren bij cerclage en voor welke fx
Altijd bijkomende stabilisatie !
Soorten fx
1. Schuin/spiraalvormig diafysiar
2. Tension band wiring : olecranon/patella/calcaneus
Welke structuur is belangrijk in de botheling na fx
periost : bezit ongedifferentieerde osteoprogenitorcellen die het signaal geven tot botheling
meestal weinig verplaatsing -> zit als een kous rond het bot
Hoe lopen de kruisbanden?
- VKB : laterale femurcondyl -> eminentia intercondylaris van de tibia
- AKB : mediale femurcondyl -> incisura poplitea
Wat zijn mogelijke behandelingsmogelijkheden bij heupluxatie?
- Gesloten reductie
- Imbricatie
- Hechtingen van femurkop of trochanter maior naar acetabulum
- Toggle = lig capitis ossis femoris
- FHNE
Wat is de naverzorging van een FHNE?
Fysiotherapie en zo snel mogelijk terug bewegen -> spieren moeten aansterken
welke chirurgische stappen worden uitgevoerd bij een patella-luxatie?
- Sulcoplastie
- Transpositie van de tuberositas tibiae (quadriceps mechanisme)
- Imbricatie lateraal retinaculum
welke osteotomie-technieken bestaan er bij VKBR en wat is het mechanisme erachter?
- TPLO : de slope wordt weggenomen waardoor de femur niet meer van het tibiaal plateau rolt
- TTA : de patella komt op 90° te staan met het tibiaal plateau wat zorgt voor stabiliteit in de knie
Wat is te zien op RX bij hypertrofische osteodystrofie , wat is de behandeling en prognose?
- RX: translucente zone parallel met de groeiplaat
- Behandleing : nutritioneel en ondersteunend
- Prognose : varus door vroegtijdige sluiting van de groeiplaten
Wat zijn de drie basis-doelen voor fysiotherapie?
- Pijn verlichten
- ROM verbteren
- Spierevn versterken
Welke kleine hondenrassen zijn gevoelig voor heupdysplasie?
- Cocker
- Sheltie
- Mopshond
Bij welke twee hondenrassen is er een incomplete ossificatie van de humeruscondylen?
- Cocker spaniel
- Franse bulldog