Endocrinologie Flashcards
Welke type van DM zien we bij hond en welke bij kat?
- Hond: type 1 = absoluut tekort aan insuline
- Kat: type 2 = relatief tekort aan insuline
Wat zijn de 2 belangrijkste labo-kenmerken van DM?
- Hyperglycemie
- Glucosurie
Wat zijn klinische symptomen van DM?
- PUPD
- Gewichtsverlies
- Polyfagie
In welk geval is DM reversiebel bij de hond?
Bij een inacte teef onder invloed van progetseron -> stimulatie van mammair GH
Wat zijn risicofactoren op het ontwikkelen van DM bij de kat?
- Garfield
- Acromegalie
Wat zijn drie gevolgen van het extracellulair glucose overschot bij DM?
- Hyperglycemie -> glucosurie -> PUPD en osmotische diurese (hypoK, hypoNa, hypoPO3-)
- Hypertonisch plasma -> intracellulaire dehydratatie -> hyperglycemisch coma
- Enzymatische glycolisatie van Ei (kunnen niet meer het membraan passeren) -> retinopathie, cataract, perifere neuropathie
Wat is de normale waarde aan glucose in het bloed?
4-6 mmol/L
Welke labo-testen kunnen we gebruiken voor de diagnostiek van DM?
- Bloed-onderzoek: fluoride
- Glucosemeter
- Glucose-teststrip voor bloed en urine
- Fructosamine bepaling
Wat is het voordeel aan fructosamine?
Het geeft ons de gemiddelde glucoseconcentratie in het bloed van enkele weken, het is niet onderhevig aan stress-factoren.
Wat is een levensbedreigende complicatie van DM?
DKA : acuut slecht, braken, lethargie, er is bijkomend ketonurie en metabole acidose
Welke hormonen worden gevormd in de bijnierschors?
- Aldosteron: water en elektrolyten -> Na-retentie en K-excretie
- Cortisol
- Sekshormonen
Wat zijn de gevolgen van hypoadrenocorticisme?
- Tekort aan aldosteron en cortisol
- Stijging van ACTH door wegvallen negatieve feedback
Wat zijn de gevolgen van een hypoNa en een hyperK bij Addison?
- HypoNa: hypovolemie, verminderde renale bloedvloei, pre-renale azotemie
- HyperK: bradycardie en hartritmestoornissen
Wat zijn de klinische symptomen bij de ziekte van Addison
Vage symptomen: braken, zwakte, GI-bloedverlies (diarree), hypovolemische shock, abdominale pijn…
Wat zijn de vier belangrijkste labo-bevindingen bij Addison ?
- HypoNa, hyperK
- Pre-renale azotemie
- Hypoglycemie
- Niet-regeneratieve anemie
Wat zijn DDX voor de ziekte van Addison?
- Acute gastro-enteritis
- Acute pancreatitis
- Azotemie en hyperK -> AKI, uroperitoneum
Wat zijn de 2 verschillende etiologieën van Cushing?
- Hypofysetumor: ACTH-afhankelijk -> ACTH stijgt
- Bijnierschorstumor: ACTH-onafhankelijk -> ACTH daalt door negatieve feedback
Wat zijn de klinische symptomen van Cushing?
- PUPD
- Polyfagie
- Abdominale distentie
- Spieratrofie
- Huidveranderingen: alopecie en atrofie
- Anoestrus, testikelatrofie
Welke labobevindingen kunnen gemaakt worden bij een hond met Cushing?
- Hematologie: stress-leukogram
- Biochemie: gestegen ALT, AF, hyperglycemie, lipemie
- Urine: diurese -> laag SG
Welke klinische tekens worden gezen bij hypoT4?
- Lethargie
- Gewichtstoename
- Huidproblemen: droge huid, alopecie, hyperpigmentatie
- Minder frequent: myxoedeem, otitis, pyodermie
Welke labobevindingen kunnen gemaakt worden bij hypoT4
- Niet-specifieke bevindingen: anemie (normohroom, normocytair, niet-reg), gestegen cholesterol en thyroglobuline
- Specifieke bevindingen: laag T4, hoog TSH
Soms is T4 laag en TSH normaal -> hypoT4 of euthtyroid sick syndrome
Wat zijn vier mogelijke oorzaken van een laag T4?
- Hypothyroïdie
- Systemische ziekte: euthyroïd sick syndrome
- Medicatie: trimetoprim-sulfa, NSAIDs, cortico’s, FB
- Ras: windhond, Sharpei
Wat zijn klinische symptomen van hyperT4?
- Toename metabolisme: PF, vermageren, hyperactief
- PUPD
- Onverzorgd haarkleed
- Braken, diarree
- Cardiorespiratoire problemen
Wat zijn de drie DDX van een senior kat met PUPD en gewichtsverlies?
- CKD
- DM
- HyperT4
Welke behandelingen kunnen ingesteld worden bij hyperT4?
- Reversiebel: schildklierremmers (felimazole, apelka), dieet
- Irreversiebel: radioactief jood, thyroïdectomie
Welke hormonen regelen de Ca-spiegel in het lichaam?
- Schildkier: calcitonine -> wordt vrijgesteld wanneer er teveel Ca in het bloed is, remt de osteolyse
- Bijschildklier: PTH -> wordt vrijgesteld wanneer er te weinig Ca in het bloed is, stimuleert osteolyse en aanmaak van vit D door de nieren, stimuleert inestinale resorptie van Ca
Wat is de DDX van hypercalcemie?
- Hyperparathyroïdie
- Addison
- Renal disease : CKD
- D: hypervitaminose D
- Idiopatisch
- Osteomyelitis
- Neoplasie: maligne, lymfoom, anaalzak
- S: labofout
- Granulomateus proces
HARD IONS G
Wat is de normale wateropname van een dier per dag?
40-60 ml/kg/dag
Wat is de benadering van PUPD bij de hond?
- Is er wel PUPD -> afmeten
- Uitsluiten van de meest voorkomende oorzaken: biochemie (Ca, N, K), urine-onderzoek, echo abdomen
- Uitsluiten van Cushing
- Waterdeprivatie-test
* Geconcentreerde urine: psychologisch
* Niet-geconcentreerd : ADH -> geconcentreerd (centrale diabetes insipidus), niet-geconcentreerd (nefrogene diabetes insipidus)
Hoe maakt mende diagnose van hypofysaire dwerggroei?
- Genetische test
- Meten van IGF1
Wat is de behandeling van hypofysaire dwerggroei?
Progesteron -> synthese en secretie van GH
Bij welke dieren komt acromegalie vooral voor? en hoe maakt men de diagnose?
Intacte teef (onder invloed van progesteron) en kat van middelbare leeftijd (hypofysetumor) -> meten van IGF1 (indien nodig na behandelen van DM)
Acromegalie en DM komen vaak samen voor
Wat is de behandeling van acromegalie bij hond en kat?
- Hond: OVHX
- Kat: DM behandelen + hypofysectomie
Wat is de behandeling van centrale diabetes insipidus?
Synthetisch vasopressine
Hoe behandelt men DM bij de hond?
- Dieet
- Regelmatig leefpatroon
- Insuline: caninsulin of prozinc, 2x per dag met 12u tussen
Wat volgt men op bij DM?
- Gewicht
- Bloedglucose (curve)
- Fructosamine
Wat is het Somogyi-fenomeen?
Wanneer een te hoge dosis insuline gegeven wordt aan een DM-patiënt of wanneer insuline wordt gegeven aan een hond die niet eet -> hypoglycemie -> snelle rebound terug naar hyperglycemie
Welke oorzaken kunnen ervoor zorgen dat er resistentie is tegen insuline?
- Cushing
- Progestron: endogeen of exogeen
- Inflammatie
- Obesitas
- Pancreatitis
Wat zijn symptomen van hypoglycemie?
Zwakte, tremoren, ataxie, collaps, epilepsie
Met welke test moet de diagnose van Addison bevestigd worden?
ACTH-stimulatie test: basale cortisol op T0 -> injectie ACTH -> bij gezonde hond stijgt cortisol, bij een hond met Addison niet
Wat is de behandeling van Addison?
- Acute fase: infuus + cortico’s
- Enkel indien zeker van de diagnose: mineralocorticoïden
Welke endocriene testen bestaan er voor de screening van Cushing?
- LDDST
- Basale urinaire cortisol/creatinine ratio
Injectie dexamethasone -> onderdrukking (neg FB?)
Wat is de behandeling van Cushing?
- Trilostane (=enzym-inhibitor)
- Hypofysectomie of adrenalectomie
- Radiatie-therapie
Welke kenmerken en klinische symptomen zien we bij felien hyperaldosteronisme?
- HyperNa -> hypertensie
- HypoK -> spierzwakte
Wat is de belangrijkste DDX van felien hyperaldosteronisme?
CKD
Wat is de medicamenteuze behandeling van felien hyperaldosteronisme?
- Hypertensie: amlodipine
- HypoK : spironolactone
Wat is de behandeling van hypo4?
L-thyroxine
Welke vier nevenwerkingen worde gezien bij schildklierremmers bij katten?
- GI-klachten
- Automutilatie
- Leverproblemen
- Leukopenie, lymfocytose, thrombocytopenie
Waarom is de diagnostiek van CKD bij katten met hyperT4 moeilijk?
- Gelijkaardige overlappende symptomen
- Spierverlies -> creat daalt
- Inotroop/chronotroop -> GFR stijgt -> meer creat in urine en minder in bloed
=> CKD wordt gemaskeerd
Welke symptomen worden gezien bij hypercalcemie?
- Urinair: PUPD, incontinentie, lage urinewegen
- GI: anorexie, braken, constipatie
- NM: lethargie, zwakte, tremoren, rillen
Wat is het grootste probleem bij hypercalcemie en waaruit bestaat de behandeling?
Veroorzaakt nierschade
**Behandeling: **
* Diuretica: uitscheiding Ca
* Cortico’s
* Bifosfonaten: inhibitie osteoclasten
Wat is de DDX van PUPD?
- CKD
- Cushing
- Pyometra
- Hypercalcemie
- HyperT4
- DM
- Lever-insufficiëntie
- Diabetes insipidus : centraal of nefrogeen
- Primaire polydipsie
Wat zijn de belangrijkste diagnostische testen bij PUPD?
- Bloedonderzoek
- Urine-onderzoek
- Echo abdomen
Geen abnormaliteiten -> DI of I PD
