Via Afrika LW - Hoofstuk 7: Steun Stelsels by diere

Question 1

Wat is ‘n kwadripleeg?

Answer 1

Iemand wat nie sy bene of arms kan gebruik nie omdat hulle verlam is.

Question 2

Wat is die drie hooftpes skelette by diere?

Answer 2

Hidrostatiese steunstelsel, eksoskelet-steunstelsel, endoskeletsteunstelsel.

Question 3

Omskryf ‘n hidrostatiese steunstelsel:

Answer 3

‘n Hidrosatiese steunstelsel is ‘n tipe liggaamssteunstelsel wat in baie ongewerwelde diere voorkom, soos erdwurms en seekommers. In plaas daarvan om bene of ‘n harde eksoskelet te gebruik, maak hierdie diere staat op ‘n vloeistof-gevulde liggaamsholte (gewoonlik ‘n geslote stelsel) om vorm en struktuur te behou.

Question 4

Omskryf ‘n eksoskelet:

Answer 4

‘n Eksoskelet is ‘n harde, eksterne skelet wat die liggaam van ‘n dier beskerm en ondersteuning bied. Dit kom veral voor by ongewerweldes soos insekte, spinnekoppe en skaaldiere. In teenstelling met ‘n endoskelet (binne-skelet, soos by mense), lê die eksoskelet aan die buitekant van die dier se liggaam.

Question 5

Noem 4 eienskappe van ‘n eksoskelet:

Answer 5

1) Beskerming: Die eksoskelet dien as ‘n beskermende laag wat die dier se interne organe teen beserings, uitdroging en vyande beskerm.

2) Steun: Dit bied strukturele ondersteuning vir die liggaam en help om die dier se vorm te behou.

3) Beweging: Die eksoskelet is dikwels in segmente verdeel, wat die dier toelaat om sy ledemate te buig en te beweeg.

4) Groeibeperking: Omdat die eksoskelet nie kan rek nie, moet die dier dit afwerp en vervang met ‘n groter een as dit groei, wat bekend staan as molting of vervelling.

Question 6

Omskryf die endoskelet

Answer 6

‘n Endoskelet is ‘n interne skelet wat binne-in die liggaam van ‘n organisme voorkom. Dit verskaf strukturele ondersteuning, beskerming vir interne organe en dien as aanhegpunte vir spiere, wat beweging moontlik maak. Dit is die tipe skelet wat gevind word in gewerweldes soos mense, voëls, visse en soogdiere.

Question 7

Wat is die eienskappe van ‘n endoskelet?

Answer 7

1) Binneliggaamsteun: Die skelet is aan die binnekant van die liggaam en ondersteun die dier se vorm en beweging.

2) Groeivermoë: Anders as ‘n eksoskelet, kan ‘n endoskelet saam met die organisme groei. Dit hoef nie vervang te word soos by ‘n eksoskelet nie.

3) Samestelling: Endoskelette bestaan hoofsaaklik uit been en kraakbeen, wat lig genoeg is om beweging toe te laat, maar sterk genoeg is om beskerming en ondersteuning te bied.

4) Aanhangsel: Spiere heg aan die bene vas, wat beweging toelaat wanneer die spiere saamtrek.

Question 8

Wat is die voordele en nadele van ‘n hidrostatiese skelet?

Answer 8

VOORDELE:
- Waterdiere kan groter word omdat ide steun van water die uitwerking van swaartekrag verminder.
- Landdiere kruipmaklik in die grond in vir beskerming.
- Beweging het min energie nodig omdat die dier deurwater of klam grondomgewings gehelp word.

NADELE:
- Geen steun vir stiepe en ledemate of aanhangsels.
- Landdiere se groei is beperk.
- Kan nie vinnig ontonstap nie.
- Het geen verdediging of beskermende meganismes
- Moet in klam of water omgewings bly om te oorleef en ontwatering te voorkom.

Question 9

Wat is die voordele en nadele van ‘n eksoskelet?

Answer 9

VOORDELE:
- Pantserplate om sagte inwendige weefsels en organe te steun en beskerm.
- Verskaf vorm en strukturele steun.
- Voorkom ontwatering
- Verskaf beweging vir spiere.

NADELE:
- Beperk grootte van dier
- Groei probleme kan veroorsaak word.
- Dier moet vervel om te groei.
- Gebruik baie energie met hergroei na elke verveling.

Question 10

Wat is die voordele en nadele van ‘n endoskelet?

Answer 10

VOORDELE:
- Groter en meer buigsaam.
- Kan groei.
- Beperkte energie nodig vir meer groei omdat skelet aangevul en nie vervang word nie.
- Verskaf vorm en strukturele steun.
- Bene se grootte kan wissel om massa te steun.

NADELE:
- Geen eksterne beskermings meganismes.
- Spiere aan buitekant gelee (kan maklik beskadig word)
- Voorkom nie ontwatering nie.
- swak hefboomwerking vir spierbeweging.

Question 11

Watter tipe skelet het mense?

Answer 11

Endoskelet

Question 12

In watter twee afsonderlike gedeeltes word bene gedeel?

Answer 12

Asskelet en aanhangskelet.

Question 13

Waaruit bestaan die asskelet?

Answer 13

Die skedel, werwelkolom en toraks

Question 14

Wat is die funksie van die asskelet?

Answer 14

Bied beskerming en vorm vir die brein, ruggraat en organe in die toraks.

Question 15

Wat beskerm die skedel en deur wat word dit gevorm?

Answer 15

Die skedel beskerm die brein en word gevorm deur die kranium en gesigsbene.

Question 16

Wat is die groot opening by die basies van die skedel genoem en wat loop daarduer?

Answer 16

Die foramen magnum en die rugmurg loop daardeur.

Question 17

Wat is die twee belangrikste gesigsbene?

Answer 17

Maksilla en mandible

Question 18

Wat is die drie verskillende tipes tande wat alle soogdiere het en hul funksies?

Answer 18

Snytande - Sny kos in klein stukkies
Oogtande - Help om die kos van te hou en te skeur of byt
Voorkietande en kiestande - pers kom saam en maal dit fyn.

Question 19

Hoeveel werwels is in die mens se werwelkolom?

Answer 19

33 - 7 servikale werwels, 12 torakale werwels, 5 lumbale werwels, 5 saamgesmelte bekkenbene in die sakrum, en 4 stuitbene in die koksiks

Question 20

Wat omring die werwelkolom?

Answer 20

Die werwelkolom omring en beskerm die delikate rugnurg, wat deur die sentrale holte loop. Dit is ook ‘n hegtingspunt vir ribbe, die skouergordel en die bekkengordel.

Question 21

Waaruit bestaan die toraks?

Answer 21

12 pare ribbe, die sternum, en torakale werwels.

Question 22

Waaruit bestaan die aanhangskelet?

Answer 22

Arms, hande, bene, voete, pelvis - kleiner dele wat aan die grootter dele aanheg.Wat

Question 23

is die funksie van die aanhangskelet?

Answer 23

beweging

Question 24

Wat is die algemene funksies van die menslike skelet?

Answer 24

Beweging, beskerming, steun, stoor, gehoor, vorming.

Question 25

Waaruit bestaan ‘n tipiese langbeen?

Answer 25

Medulla, murg, diafise, epifise, artikulere kraakbeen, periosteum, bloedtoevoer.

Question 26

Waarom kan bene in die endoskelet van werweldiere as organe beskou word?

Answer 26

Omdat hulle ‘n versameling van verskillende weefsels is wat ‘n gemeenskaplike funksie uitvoer.

Question 27

Wat is bloed?

Answer 27

Bloed is ‘n vloeibare bindweefsel wat plasma, rooi- en witbloedselle, asook plaatjies bevat en vervoer suurstof en ander opgeloste stowwe deur die liggaam

Question 28

Wat is gestreepte skeletspiere?

Answer 28

Skeletspiere is met tendons aan bene geheg. Hulle bestaan uit langwerpige selle wat miofibrille bevat om saam te trek. Skeletspiere help met beweging.

Question 29

Wta is hialienkraakbeen?

Answer 29

Kraakbeen is ‘n sterk buigsame en elastiese weefsel. Kraakbeen bedek die punte van bene in gewrigte en tree as skokbreker op om beserings tydens beweging en impak te voorkom.

Question 30

Wat is Been?

Answer 30

Been is die onbuigsame weefsel in die lggaam en vorm die bene vna die skelet. Been verskaf steun en beskerming aan die liggaam, vorm bloedselle in die beenmurg en stoor mineraalsoute soos kalsium.

Question 31

Wat is digte veselagtige bindweefsel?

Answer 31

Digte veselagtige bindweefsel is sterk en buigsaam. Wit veselagtige bindweefsel word gevind in tendons wat spiere met bene verbind. Geel veselagtige bindweefsel word gevind in ligamente wat been met been verbind.

Question 32

Wat is ‘n gewrig?

Answer 32

‘n gewrig in die gewerwelde skelet is waar twee of meer bene bymekaarkom en sy funksie is om met beweging te help en verskaf groter strekte en beskermende oppervlak.

Question 33

Wat is die hooftipes gewrigte in die menlike liggaam?

Answer 33

1) Onbeweeglike gewrigte - Die gewrig is sterk, maar laat nie beweging toe nie.
2) Gedeeltelik beweeglike gewrigte - Laat klein hoeveelheid beweging toe.
3) Beweeglike geweigte of sinoviale gewrigte - laat beweging op verskillende maniere toe.
4) Veselgewrigte - hou tande in die tandkaste.

Question 34

Wat is ‘n sinoviale gewrig?

Answer 34

Dit is ‘n beweegbare gewrig wat vloeistof bevat wat wrywing verminder, soos in die knie of elmboog

Question 35

Wat is die rol van kraakbeen in gewrigte?

Answer 35

Kraakbeen bedek die punte van bene in gewrigte om skokke te absorbeer en gladde beweging te bevorder.

Question 36

Noem die tipes sinoviale gewrigte.

Answer 36

Skarniergewrig, bal-en-potjie, spilgewrig, glygewrig

Question 37

Wat is die rol van ‘n gewrig in die ligaam?

Answer 37

Gewrigte verbind bene van die skelet en maak dit stabiel en beweeglik.

Question 38

Wat is die rol van ligamente?

Answer 38

Bene word deur ligamente verbind, wat aan hulle ekstra stabilitiet en strekte gee.Ligamente verbind die bene en die gewrigkapsules

Question 39

Wat is ‘n antagonistiese spiere?

Answer 39

Spiere wat teenoorgesteld van mekaar werk.

Question 40

Wat bevat spierveselselle?

Answer 40

Sitoplasma (sarkoplasma), talle kerne en mitochondria.

Question 41

Wat is ragitis?

Answer 41

Ragitis is ‘n siekte wat veroorsaak word deur ‘n tekort aan vitamien D, kalsium of fosfaat, wat lei tot swak en sagte bene by kinders.

Question 42

Wat is die hoofoorsaak van ragitis by kinders?

Answer 42

‘n Tekort aan vitamien D, wat noodsaaklik is vir die opname van kalsium en fosfaat in die bene.

Question 43

Watter simptome dui aan dat ‘n kind aan ragitis ly?

Answer 43

Simptome sluit in swak spiere, gebuig of misvormde bene, vertraagde groei, en pyn in die bene.

Question 44

Hoe kan ragitis voorkom word?

Answer 44

Ragitis kan voorkom word deur ‘n dieet wat ryk is aan vitamien D (soos vis, eiers, en versterkte melk), genoeg blootstelling aan sonlig, en voldoende inname van kalsium en fosfaat.

Question 45

Hoe word ragitis by kinders behandel?

Answer 45

Behandeling sluit in die aanvulling van vitamien D en kalsium, asook sonligblootstelling en soms mediese ingryping vir ernstige beenvervorming.

Question 46

Wat is osteoporose en hoe beïnvloed dit die liggaam?

Answer 46

Osteoporose is ‘n siekte wat veroorsaak dat bene broos en dun word, wat die risiko vir beenbreuke verhoog, veral by die ruggraat, heupe, en polse.

Question 47

Watter faktore verhoog die risiko om osteoporose te ontwikkel?

Answer 47

Faktore soos veroudering, ‘n tekort aan kalsium, lae hormoonvlakke (soos estrogeen ná menopouse by vroue), ‘n sittende leefstyl, en genetika kan die risiko verhoog.

Question 48

Hoe kan osteoporose voorkom word?

Answer 48

Osteoporose kan voorkom word deur voldoende inname van kalsium en vitamien D, gereelde gewigdraende oefening, en ‘n gesonde leefstyl wat rook en oormatige alkoholverbruik vermy.

Question 49

Watter simptome kan dui op osteoporose?

Answer 49

Osteoporose toon dikwels geen simptome totdat ‘n been maklik breek, rugpyn veroorsaak deur ‘n gekraakte werwel, of ‘n afname in lengte as gevolg van ruggraatkompressie.

Question 50

Hoe word osteoporose gediagnoseer en behandel?

Answer 50

Osteoporose word dikwels gediagnoseer deur ‘n beendigtheidstoets (DXA-skandering). Behandeling sluit in medikasie om beendigtheid te versterk, sowel as lewenstylveranderings soos dieetverbetering en gereelde oefening.

Question 51

Wat is artritis en wat veroorsaak dit?

Answer 51

Artritis is ‘n ontsteking van een of meer gewrigte wat pyn, styfheid, en swelling veroorsaak. Dit kan veroorsaak word deur ouderdom, oorerwing, beserings, of outo-immuun siektes.

Question 52

Wat is die verskil tussen osteoartritis en rumatoïede artritis?

Answer 52

Osteoartritis is ‘n afbreek van kraakbeen in gewrigte weens veroudering of slytasie, terwyl rumatoïede artritis ‘n outo-immuun siekte is wat die gewrigte aanval en inflammasie veroorsaak.

Question 53

Watter simptome dui daarop dat iemand aan artritis ly?

Answer 53

Simptome sluit in gewrigspyn, swelling, styfheid, en beperkte beweging in die aangetaste gewrigte.

Question 54

Hoe word artritis gediagnoseer?

Answer 54

Artritis kan gediagnoseer word deur ‘n mediese ondersoek, x-strale, bloedtoetse (vir outo-immuun tipes), en ander beeldvormingstoetse om die toestand van die gewrigte te evalueer.

Question 55

Hoe kan artritis behandel of bestuur word?

Answer 55

Behandeling kan insluit medikasie (pynstillers, anti-inflammatoriese middels), fisiese terapie, lewenstylveranderings soos oefening en gesonde eetgewoontes, en in ernstige gevalle chirurgie om beskadigde gewrigte te vervang.