Via Afrika LW - H3: Seldeling

Question 1

Selle verdeel deurlopend as ’n manier om __ en _________ selle te vervang. ____________ verseker dat lewende organismes groei en leef.

Answer 1

ou. sterwende. vervang. Seldeling.

Question 2

Seldeling beheer __________ en die __________ tussen die oppervlakte en volume.

Answer 2

selgrootte. verhouding.

Question 3

Wat se twee dele het ‘n selsiklus?

Answer 3

Interfase en mitose.

Question 4

Wat is interfase en wat gebeur tydens interfase?

Answer 4

Deel van die “selgroei” prosess en berei voor om te verdeel (mitose om plaas te vind). Tydens interfase voer die sel sy funksies uit en word die sel groter.

Question 5

Wat is mitose?

Answer 5

Mitose is die proses waardeur ‘n sel sy chromosome repliseer en dit dan skei, wat twee identiese kerne produseer ter voorbereiding vir seldeling.

Question 6

Omskryf die selsiklus?

Answer 6

Dit is die volgorde van fases wat ‘n sel deur gaan tussen een seldeling na die volgende.

Question 7

Wat gebeur in die kern tydens mitose?

Answer 7

In die kern word die DNA gerepliseer om twee stelle te lewer en kan as chromosome
gesien word.

Question 8

Waaruit bestaan ‘n chromosome?

Answer 8

Chromosome bestaan uit twee chromatiede (stelle oorerflike materiaal) wat deur ’n sentromeer (twee sentriole) verbind is

Question 9

Die verhouding tussen ’n ___________ se volume en oppervlakte vir die uitruil van ___________ en afvalstowwe word deur die _________ beheer.

Answer 9

sel. voedingstowwe. kern

Question 10

Verduidelik waarom die verhouding van selvolume (sitoplasma) tot oppervlakte (selmembraan) belangrik is vir ‘n sel.

Answer 10

Sodat voedingstowwe vinnig in ‘n sel in diffundeer en die afvalstowwe vinnig uit die sel diffundeer

Question 11

Wat is kariokinese?

Answer 11

Verdeling van die kern.

Question 12

Sitokinese

Answer 12

Verdeling van sitoplasma

Question 13

Wat is die drie doelwitte van mitose?

Answer 13

Groei, herstel, en voortplanting

Question 14

Wat gebeur tydens profase van mitose in dierselle?

Answer 14

• n Sentrosoom bestaan uit twee afsonderlike sentriole.
• Sentrosome beweeg na teenoorgestelde kante van die sel (pool).
• Vesels vorm tussen die sentrosome om ’n spoel te vorm.
• Elke chromosoom is sigbaar as twee chromatiede wat deur ’n sentromeer verbind word.

Question 15

Wat gebeur tydens metafase van mitose in dierselle?

Answer 15

• Die kernmembraan disintegreer heeltemal.
• Chromosome versamel by die sel-ewenaar.
• Elke chromosoom word by sy sentromeer aan ’n afsonderlike spoelvesel vasgeheg en begin om na die spoel/sel se ewenaar te beweeg.

Question 16

Wat gebeur tydens anafase van mitose in dierselle?

Answer 16

• Elke chromosoom verdeel in sy susterchromatiede omdat die spoelvesels elk na ’n afsonderlike spoelpool getrek word.
• Elke chromatied (wat nou ’n dogterchromosoom genoem word) word na teenoorgestelde kante (pole) van die sel getrek.

Question 17

Watg gebeur tydens Telofase van mitose in dierselle?

Answer 17

• Sitokinese begin deurdat die selmembraan by die sel-ewenaar begin vernou.
• ’n Kernmembraan en nukleolus vorm in elke dogtersel.
• Elke dogtersel het dieselfde getal chromosome as die ouersel.

Question 18

Wat is die twee belangrike verskille tussen dierselle en plantselle as dit kom by die proses van mitose?

Answer 18

1) By dierselle vorm die spoel tussen die pare sentriole. By plantselle is sentriole afwesig, maar ’n spoel word nog steeds gevorm.

2) By dierselle trek die selmembraan saam (knyp af) om twee dogterselle te vorm. By plantselle vorm ’n selplaat by die ewenaar van die sel tussen die twee stelle
chromatiede en ontwikkel tot ’n selwand.

Question 19

Wat gebeur tydens interfase in plantselle.

Answer 19

DNA in chromatiennetwerk dupliseer.
DNA verdik tot chromosome.

Question 20

Wat gebeur tydens profase in plantselle.

Answer 20

Spoelvesels vorm tussen die pole van die sel sonder die gebruik van sentrosome.

Question 21

Omskryf metafase in plantselle.

Answer 21

• Die kernmembraan disintegreer heeltemal.
• Chromosome versamel by die sel-ewenaar.
• ’n Sentrosoom verbind twee chromatiede om ’n chromosoom te vorm.
• Elke chromatied van ’n chromosoom heg aan ’n spoelvesel by die sentromeer vas.

Question 22

Omskryf anafase in plantselle.

Answer 22

• Die sentromeer verdeel.
• Elke chromosoom verdeel in sy susterchromatiede deur die werking van spoelvesels wat mekaar na die spoelpool trek.
• Elke chromatied (wat nou ’n dogterchromosoom genoem word) word na teenoorgestelde kante (pole) van die sel getrek

Question 23

Wat is ‘n kanker?

Answer 23

Kanker is onbeheerde seldeling en groei (mitose), wat veroorsaak dat ’n tumor(gewas) ontwikkel.

Question 24

wat is goedaardige tumors?

Answer 24

Goedaardige tumors is kankeragtige selle wat by die oorspronklike plek aangetref word en wat nie deur die liggaam beweeg nie.

Question 25

Waat is kwaadaardige tumors?

Answer 25

Kwaadaardige tumors verlaat die oorspronklike plek en beweeg deur die liggaam en dring ander organe en weefsels in.

Question 26

Wat se tipe kanker is karsinome?

Answer 26

Vel/epiteel kanker

Question 27

Wat se tipe kanker is sarkome?

Answer 27

Sarkome is seldsame kankers wat in die bene en sagte weefsels ontwikkel, insluitend vet, spiere, bloedvate, senuwees, diep velweefsels en veselagtige weefsels.

Question 28

Wat se tipe kanker is leukemie?

Answer 28

Leukemie is kanker van die liggaam se bloedvormende weefsels, insluitend die beenmurg en die limfatiese stelsel.

Question 29

Kanker word deur verskillende faktore, wat _______ genoem word, veroorsaak.

Answer 29

karsinogene.

Question 30

Noem 7 tipes karsinogene.

Answer 30

• oorgeërfde vatbaarheid
• straling (son, X-strale, radioaktiwiteit)
• rook
• hormoonwanbalanse
• verwerkte voedsel
• besoedelende stowwe en plaagdoders
• virusse

Question 31

Wat is goedaardige tumors?

Answer 31

Selle wat op een plek in die liggaam bly en versprei.

Question 32

Wat is kwaadaardige tumor?

Answer 32

Kankeragtige selle wat die plek van oorspringe verlaat en ander organe en weefsels aantas in ‘n proses genaamd metastase.

Question 33

Wat is chemoterapie en sy newe-effek?

Answer 33

‘n chemiese verbinding van kankerselle dood maak of voorkom dat hulle DNA nuwe selle maak; word deur inspuiting of pille toegedien; het dikwels newe-effekte soos naarheid en braking.

Question 34

Wat is Radioterapie en su newe-effek op die liggaam?

Answer 34

kan masjiene, bestraling, inspuitings of verbindings en kapsules
gebruik; het dikwels brndplekke, naarheid, en braking.

Question 35

Wat is die hoof verskille tussen plant en dierselle tydens mitose?

Answer 35

Planselle het geen sentriole nie en ‘n selplaat vorm tussen selle. Dierselle het sentriole en selle trek saam om twee selle te vorm.