Via Afrika LW - H1: Die Chemie van Lewe

Question 1

Wat se elemente maak water op?

Answer 1

1 Suurstof(O) en 2 waterstof (hydrogen - H) molekules

Question 2

Wat se elemente maak tafelsout op?

Answer 2

1 Natrium (Na) + 1 Chloor (Cl) molekule

Question 3

Wat se elemente maak metaangas op?

Answer 3

4 Waterstof (H) + 1 Koolstof (C) molekule

Question 4

Wat se elemente maak koolstofdioksiedgas op?

Answer 4

2 Suurstof (O) molekules + 1 Koolstof (C) molekule

Question 5

Wat se elemente maak glukose op?

Answer 5

12 waterstof (H) molekules + 6 suurstof(O) molekules + 6 Koolstof

Question 6

Wat is Anograniese stowwe en waar word dit gevorm?

Answer 6

Anorganiese stowwe is ‘n groep chemikalieë wat koolstof bevat. Hulle vorm in lewende organismes as deel van metabolisme, in metaboliese reaksies.

Question 7

Noem 6 voorbeelde van organiese verbindings.

Answer 7

Koolhidrate (bv, glukose, fruktose, sukrose, maltose, stysel), lipiede, protiene, hormone, nukleiensure, vitamiene, ko-ensieme.

Question 8

Noem 6 voorbeelde van anorganiese verbindings

Answer 8

Stikstof, suurstof, water, koolstofdioksied, swaeldioksied, natriumchloried

Question 9

Hoe ontstaan anorganiese stowwe?

Answer 9

Ontstaan deur natuurlike geofisiese prosesse wat in die natuur voorkom.

Question 10

Hoe ontstaan organiese stowwe?

Answer 10

Ontstaan weens chemiese reaksies wat in lewende organismes voorkom.

Question 11

Wat is van die makroelementee wat mense benodig?

Answer 11

Natrium (Na), Kalium (K), Kalsium (Ca), Fosfor (P)

Question 12

Wat is die funksie van makroelement Natrium (Na) in die liggaam?

Answer 12

Lei senuwee-impulse, help spiere om saam te trek en ontspan, en handhaaf die behoorlike balans van water en minerale deur dit te reguleer.

Question 13

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan Natrium (Na) in die liggaam?

Answer 13

Senuprobleme, waterretensie, hoe bloedduk, osteoporose.

Question 14

Wat is die funksie van makroelement Kalium (K) in die liggaam?

Answer 14

• Handhawing van normale bloeddruk.
• Die oordrag van senuwee-seine tussen organe.
• Beheer spiersametrekkings.
• Verseker optimale waterbalans binne die stelsel.
• Balanseer pH in die liggaam tussen suurheid en alkaliniteit.

Question 15

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan Kalium (K) in die liggaam?

Answer 15

Moegheid, spierswakheid, krampe, stadige reflekse, onreelmatige hartklop, veranderings in gemoedstemming, droe vel en aknee, verhoogde urienproduksie

Question 16

Wat is die funksie van makroelement Kalsium (Ca) in die liggaam?

Answer 16

Versterkte bene en spierfunksie

Question 17

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan Kalsium (Ca) in die liggaam?

Answer 17

Osteoporose, onreelmatige hartklop, spierspasmas.

Question 18

Wat is die funksie van makroelement Fosfor (P) in die liggaam?

Answer 18

Versterk bene, energieproduksie, struktureer fosfolipiede in selmembrane, DNA, RNA , ATP

Question 19

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan Fosfor (P) in die liggaam?

Answer 19

Spierdisfunksiem senuweedisfunksie, osteoporose

Question 20

Wat is die funksie van mikroelement yster (Fe) in die liggaam?

Answer 20

Produseer hemoglobien, deel van ensiemfunksie, energieproduksie

Question 21

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan yster (Fe) in die liggaam?

Answer 21

Anemie, lusteloosheid

Question 22

Wat is die funksie van mikroelement Jodium (I) in die liggaam?

Answer 22

Produseer die hormoon tiroksien en hou metabolisme in stand.

Question 23

Noem tipe gebreksiektes wat kan ontstaan deur ‘n tekort aan Jodium (I) in die liggaam?

Answer 23

Hipotiroidisme, goiter (kropgeswel), kretinisme, en verstandelike gestremdheid, asook maag en bors kanker.

Question 24

Wat se tipe mineraakelemente het plante nodig?

Answer 24

Koolstofdioksied, water, nitraat, fosfaat, kalium, kalsium, en sander soute.

Question 25

Noem 7 Makromineraalelemente wat plante nodig het

Answer 25

stikstof (N), fosfor (P),
kalium (K), kalsium (Ca), magnesium (Mg), swael (S) en yster (Fe)

Question 26

Stikstof (N) word deur die ______as __________ (NO3-) uit die grond opgeneem. Fosfor (P) word as _______ opgeneem.

Answer 26

wortels. nitraat (NO3-). fosfate

Question 27

Noem 7 mikromineraalelemente wat plante nodig het.

Answer 27

Boor (B), koper (Cu), yster (Fe), chloor (Cl), mangaan (Mn), molibdeen (Mo) en sink (Zn).

Question 28

Verduidelik waarom misstowwe vir landbou belangrik is.

Answer 28

Misstowwe verskaf plantvoedingvir korrekte grondvrugbaarheid waar jare se boerdery of oorbenutting voedingstowwe uitgeput het. Dit is die doeltreffendste manier om oeste by gewasse, die gehalte van kos en voer te verbeter.

Question 29

Wat is die belangrikste voedingstowwe in kunsmis?

Answer 29

Stikstof (N), Fosfor (P), Kalium (K)

Question 30

Noem ‘n paar organiese vorms van nitrate wat stikstof (N) verskaf?

Answer 30

plantmateriaal, mis, riool, afvalvoedsel of baie stikstofhoudende organiese verbindings

Question 31

Noem ‘n paar anorganiese vorms van nitrate wat stikstof (N) verskaf?

Answer 31

nitrate of ammoniak

Question 32

Noem ‘n paar organiese vorms van fosfate wat fosfor (P) verskaf?

Answer 32

plantreste, mis, riool, voedselafval.

Question 33

Noem ‘n paar anorganiese vorms van fosfate wat fosfor (P) verskaf?

Answer 33

fosfaat of superfosfaat

Question 34

Wat is humus?

Answer 34

Humus is donker, organiese materiaal wat in grond vorm wanneer plant- en dieremateriaal verval

Question 35

__________ bemesting kan natuurlike vrugbaarheid herstel.

Answer 35

Organiese.

Question 36

Die beweging van water loog ________ uit die grond en laat dikwels te min vir die gesonde groei van plante agter.

Answer 36

fosfaat.

Question 37

Groot hoeveelhede bemesting gaan verlore deur die afloop van ____________ en uitloging na ___________.

Answer 37

oppervlakwater. grondwater.

Question 38

Wat is eutrofikasie

Answer 38

‘n Natuurlike proses van voedingstofverryking wat veroorsaak dat mikro-organismes vinnig groei en die suurstofvoorrraad in water uitput

Question 39

Wanneer vind eutrofikasie plaas?

Answer 39

Eutrofikasie vind plaas wanneer stikstofryke verbindings in kunsmis afloop en ’n gebrek aan suurstof in waterliggame veroorsaak, veral in kusgebiede.

Question 40

Wat se effek het eutrofikasie op die water?

Answer 40

Die water word troebel en verkleur, en dit veroorsaak verlaagde fotosintese en lae temperature, wat veroorsaak dat min plante en diere nie daarbinne kan leef weens ‘n tekort aan suurstof, maar lei tot groot bevolking van alge en bakteriee.

Question 41

Verduidelik hoe uitloging en eutrofikasie plaasvind.

Answer 41

Uitloging is die verwydering van voedingstowwe uit die grond deur die beweging van water. Die voedingstowwe beweeg deur die grond na die ondergrondse watermassaa en dus nie beskikbaar om plante te laat groei nie.

Eutrofikasie van watermassas kom voor wanneer voedingstowwe uit landerye en die grond gespoel word. Die bewegende water loop oor die grond tot in watermassas. Daar hoop dit op en put die suurstof uit, wat daartoe lei dat plante en diere in die water stref.

Question 42

Na watse kleur sal die jodiumoplossing verander as stysel positief is?

Answer 42

Blouswart kleur

Question 43

Verduidelik, met voorbeelde, die verskil tussen monosakkariede, disakkariede, polisakkariede.

Answer 43

Monosakkariede is die mees eenvoudigste vorm van suiker, die is enkel suikermolekules, soos bv glukose, fruktose, en galaktose.

Disakkariede is waar twee sukermolekules vebindding vorm, soos bv, Surkose (glucose + fruktose), laktose (galaktose + gluKose), Maltose (bestaan uit 2 glukose).

Polisakkariede is wanneer meer as twee suikermolekules ‘n verbinding vorm, soos bv, stysel, sellulose, en glikogeen.

Question 44

Waaruit bestaan lipiede?

Answer 44

Dit is organies en dit bestaan uit een gliserolmolekule wat aan drie vetsuurmolekules verbind is.

Question 45

Omskryf versadigde lipiede (Saturated Lipid/fat)

Answer 45

Dit is van diere afkomstig, is vastestowwe, en het
enkelbindings tussen atome; voorbeelde: varkvet en botter

Question 46

Omskryf onversadigde lipiede (Unsaturated Lipid/Olies)

Answer 46

Dit is van plante afkomstig, is vloeistowwe, en het
dubbelbindings tussen party van die atome (mono-onversadigde en poli
onversadigde lipiede); voorbeelde: olyfolie, lewertraan, sonneblomolie en margarien

Question 47

Waarvoor word lipiede gebruik in lewende organismes?

Answer 47

• Struktuur te versaf as fosfolipiede in selmembrane.
• Voedingstowwe en vitamiene te absorbeer.
• Energie te stoor.
• Insoleer die liggaam om hitteverlies te voorkom.
• Beskerm organe teen skok en beweging.
• Water te verstaf en op te breek.
• Verskaf waterdigting

Question 48

Hoe verskil vette en olies van mekaar?

Answer 48

Vette is versadigde lipiede, is enkelbingdings, en is vaste stowwe.

Olies is onversadigde lipiede, hulle is partykeer dubbekbindingd, en is vloeistowwe.

Question 49

Wat is cholesterol?

Answer 49

Cholesterol is ’n lipied (sterol); dit word deur liggame gemaak en gebruik om gesond
te bly.

Question 50

Wat is die funksie van cholesterol in die liggaam?

Answer 50

Die struktuur van selmembrane te bou, hormone soos estrogeen, testosteroon en adrenale hormone te produseer, help jou metabolisme om doeltreffend te werk, byvoorbeeld, cholesterol is noodsaaklik vir jou liggaam om vitamien D te produseer.

Question 51

Wat is die drie soorte cholesterol wat jy in jou liggaam vind.

Answer 51

• Laedigtheid-lipoproteien (LDL / slegte cholesterol)
• Hoedigtheid-lipoproteien (HDL / goeie cholesterol)

Trigliseriede

Question 52

___________ dra cholesterol deur die liggaam aangesien dit nie in bloed opgelos kan word nie.

Answer 52

Lipoproteïene.

Question 53

Wanneer jy vet eet, skakel die ________ dit om na ’n lipoproteïen, wat as ___________________ deur die liggaam gedra word

Answer 53

lewer. laedigtheid lipoproteïen (LDL).

Question 54

Plaak is ’n dik aanpaksel wat slagare vernou en hard maak - Wat word hierdie toestand genoem?

Answer 54

Atreosklerose

Question 55

Wat is trigliseriede?

Answer 55

Trigliseried is ’n vet wat in die liggaam gemaak word.

Question 56

Verduidelik wat hoë vlakke van trigliseried is die liggaam verooraak.

Answer 56

Hoë vlakke in die bloed word veroorsaak deur oorgewig, ’n hoëkoolhidraat-dieet, geen oefening, rook en te veel alkohol drink

Question 57

Mense met hoë trigliseriede het dikwels ’n hoë ________-vlak en ’n lae _________-vlak. Baie ontwikkel hartsiektes en/of diabetes.

Answer 57

LDL. HDL.

Question 58

Wat bepaal jou totale cholesteroltelling en hoe kan dit bepaal word?

Answer 58

Die twee soorte lipiede, HDL en LDL, tesame met trigliseriede en genetiese LDL, maak jou totale cholesteroltelling uit. Dit kan deur ’n bloedtoets bepaal word.