Topic 3: Prenatale ontwikkeling, de ontwikkeling van de hersenen en de sensorische en motorische ontwikkeling (deel 1 + 2)

Question 1

Prenatale ontwikkeling

Answer 1

Ontwikkeling voor de geboorte

Question 2

Waarom is prenatale ontwikkeling belangrijk?

Answer 2

In deze fase maken je hersenen en lichaam de grootste groei door,
het is de basis voor verdere ontwikkeling

Question 3

Uit welke fases bestaat de prenatale ontwikkeling?

Answer 3

1. Germinale fase (week 0-2)
2. Embryonale fase (week 3-8)
3. Foetale fase (week 9-40)

Question 4

Germinale fase (week 0 - 2)

Answer 4

Eicel raakt bevrucht en gaat zich delen (mytose).
Als er 8 cellen zijn gaan ze differentiëren.
Er zijn steeds meer cellen en de zygote beweegt zich richting de baarmoeder.
Er vormt zich een holte binnen die celmassa (blastocyste), deze gaat zich innestelen in de baarmoederwand.
Einde: 250 cellen

Question 5

Embryonale fase (week 3-8)

Answer 5

Wanneer er eenmaal innesteling is, noemen we deze celmassa een embryo.

Question 6

Embryonale fase (week 3-8): wat ontwikkelt er in welke week?

Answer 6

Week 3: Hart
Week 4: Ruggenmerg en hersenen
Week 5: Ogen
Week 7: Armen en benen
Week 8: Vingers, alle organen zijn er

Question 7

Embryonale fase (week 3-8): De drie lagen van de blastocyte

Answer 7

• Het endoderm (wordt het spijsverteringsstelsel en het ademhalingsstelsel)
• Het mesoderm (wordt het spier- en skeletsysteem)
• Het ectoderm (wordt de huid en het zenuwstelsel)

Question 8

Embryonale fase (week 3-8): Neurulatie

Answer 8

Week 3,
Vorming van de neurale buis, dit is de basis voor het zenuwstelsel (en het ruggenmerg en de hersenen)

Question 9

Drie principes van prenatale ontwikkeling

Answer 9

• Proximodistale volgorde (van binnen naar buiten): armen -> vingers
• Cefalocaudale volgorde (van boven naar beneden): hoofd -> beneden
• Van een massa naar specifiek/van ongedifferentieerd naar gedifferentieerd (van grof naar gedetailleerd): eenvoudig -> verfijnd

Question 10

Foetale fase (week 9-40)

Answer 10

In deze fase krijgen de hersenen de tijd om te ontwikkelen, het wordt groter in volume en er vormen zich hersenplooien (wat de oppervlakte van de hersenen groter maakt).

Question 11

Foetale fase (week 9-40): Neuronale proliferatie

Answer 11

Snelle vorming van neuronen

Question 12

Foetale fase (week 9-40): Neurale migratie

Answer 12

Beweging van neuronen naar het einddoel in de
hersenen

Question 13

Sensorische ontwikkeling foetus: Gehoor

Answer 13

Week 16: Binnenoorstructuren
Week 22-24: Slakkenhuis, trommelvlies, gehoorbeentjes en andere cruciale oorstructuren

Question 14

Sensorische ontwikkeling foetus: Zicht

Answer 14

Na de geboorte heeft een baby scherp zicht op 19-21 cm, rest vaag

Question 15

Sensorische ontwikkeling foetus: Reuk en smaak

Answer 15

Week 24: Primair smaakvermogen
Na geboorte: Ontwikkelde smaak en reuk

Question 16

Sensorische ontwikkeling foetus: Tast

Answer 16

Vanaf week 8: Reactie op aanraking

Question 17

Sensorische ontwikkeling foetus: Pijn

Answer 17

Moeilijk om vast te leggen,
Week 24-26: Pijn ‘geobserveerd’
Week 26: Neurale banen voor pijnperceptie rond

Question 18

Sensorische ontwikkeling foetus: Wanneer kan een baby overleven?

Answer 18

Week 22-23: Leeftijd van levensvatbaarheid
Week 25: 50/50 kans op overleven
Week 38: Normaal

Question 19

Teratogenen

Answer 19

Schadelijke invloeden op het ongeboren kind, deze zijn het meest schadelijk tijdens de embryonale fase.
Effect verschilt per individu en per dosis.

Question 20

Teratogenen: Roken, gevolg

Answer 20

Nicotine vernauwt de bloedvaten –> Minder voedingsstoffen en zuurstof voor het kind
–> mogelijke problemen voor en na de geboorte

Question 21

Teratogenen: Alcohol, gevolg

Answer 21

Alcohol (ethanol) passeert de placenta, de lever van de baby kan dit nog niet afbreken.
–> Negatief effect op de neuronale ontwikkeling
–> Foetaal Alcohol Spectrum Stoornis, Foetaal Alcohol Syndroom (FAS)

Question 22

Foetaal Alcohol Syndroom (FAS)

Answer 22

• Gezichtsafwijkingen (afgeplat)
• Groeiachterstand, laag gewicht
• Beschadigde hersenen

Question 23

Neurons that fire together wire together, synaptogenese

Answer 23

Neuronen die herhaaldelijk worden gebruikt om een bepaalde functie uit te voeren, gaan samenhangen en faciliteren (synapsformatie)

Question 24

Synaptic pruning

Answer 24

Eerder gevormde synaptische verbindingen worden weer ongedaan gemaakt, als de vaardigheid niet meer wordt gebruikt
–> helpt de hersenen specialiseren

Question 25

Myelinisatie

Answer 25

Isolatie van neuronen, dit versnelt transmissie

Question 26

Apoptose

Answer 26

Geprogrammeerde celdood

Question 27

Hersenlateralisatie

Answer 27

Asymmetrie in de specialisatie van de twee hersenhelften

Question 28

Hersenlateralisatie, Linkerhemisfeer

Answer 28

Controleert de rechterkant van het lichaam, sequentiële verwerking, analytisch redeneren en taalverwerking

Question 29

Hersenlateralisatie, Rechterhemisfeer

Answer 29

Controleert de linkerkant van het lichaam, gelijktijdige verwerking, ruimtelijke en visio- motorische verwerking, emotionele verwerking

Question 30

Gyrificatie

Answer 30

Het ontstaan van de diepe plooien in de hersenen
–> Groter hersenoppervlak
–> Beter cognitief functioneren

Question 31

Hersenontwikkeling gedurende de levensloop

Answer 31

Kindertijd/adolescentie: rijping van de hersenen
Oude leeftijd: hersenatrofie atrophy (krimpen)

Question 32

Hersenontwikkeling gedurende de levensloop, de stoffen

Answer 32

Witte stof: Omgekeerde u-vorm, maturatie piekt op middelbare leeftijd
Grijze stof: Van 1 tot 8-10 jaar absolute toename gerelateerd aan lichamelijke groei, daarna afname

Question 33

Multidirectionele ontwikkeling

Answer 33

Voor verschillende hersengebieden is ontwikkeling anders

Question 34

Plasticiteit

Answer 34

Processen die het voor een organisme mogelijk maken om zichzelf aan te passen als reactie op veranderende omgevingsfactoren