Topic 12: Familie, straf en mishandeling, veerkracht Flashcards
Wat is er nodig voor goed ouderschap?
- Tijd en moeite
- Kwaliteit van het ouderschap (emotionele steun, gevoeligheid, en steun voor ontwikkeling van autonomie)
Verschillende opvoedingsstijlen
- Autoritatief (hoge warmte en hoge controle)
–> beste - Permissief (hoge warmte en lage controle)
- Autoritair (lage warmte en hoge controle)
- Verwaarlozend (lage warmte en lage controle)
Kritiek op opvoedingsstijlen
- De opvoedingsstijlen kunnen variëren per situatie
- De ouders hebben niet dezelfde stijl
- Het gedrag van kinderen heeft invloed op de opvoedingsstijl (en andersom)
- Er zijn culturele verschillen
Opvoedingsstijlen in individualistische culturen
Benadrukken autonomie, zelfredzaamheid/eigenbelang
Opvoedingsstijlen in collectivistische culturen
Benadrukken onderlinge afhankelijkheid en behoeften van anderen
Factoren die opvoedingsstijlen beïnvloeden
- Genen
- Opvoeding van ouders
- Sociaaleconomische omstandigheden en onderwijs
- Omgeving
- Cultuur
Helikopterouders
Een mate van controle en ondersteuning die qua ontwikkeling ongepast is voor adolescenten en jongvolwassenen
De komst van een nieuw broertje of zusje
Moeders besteden doorgaans minder aandacht aan eerstgeborenen na de komst van de nieuwe baby dan vóór de geboorte
Rivaliteit tussen broers/zussen
Vriendelijker en minder conflictueuze relaties tussen broers en zussen als vaders en moeders goed met elkaar kunnen opschieten en warm en gevoelig reageren op alle kinderen
Broers en zussen: Emotionele steun
Broers en zussen nemen elkaar in vertrouwen, vaak meer dan hun ouders, beschermen en troosten elkaar
Broers en zussen: Verzorging
Broers en zussen babysitten en zorgen voor jonge kinderen
Broers en zussen: Leren
Broers en zussen voelen een speciale verantwoordelijkheid om de ander te begeleiden en dingen te leren, en jongere broers en zussen zoeken actief hun begeleiding
Broers en zussen: Sociale ontwikkeling
In interacties met broers en zussen, vooral tijdens ruzies, leren kinderen belangrijke sociale vaardigheden
Effecten van homoseksuele gezinnen op de ontwikkeling van het kind
- Lesbische moeders slaan hun kinderen minder, houden zich meer bezig met fantasierijk en huiselijk spel. Verder vergelijkbaar met heteroseksuele moeders
- Kinderen hebben betere ontwikkeling dan kinderen die bij een alleenstaande moeder wonen
- Flexibeler in het denken over seksuele identiteitskwesties
Het effect van scheiden op kinderen
Grote individuele verschillen, meerderheid heeft geen problemen, maar de kinderen hebben meer kans op:
- Academische problemen
- Externaliserende problemen, drugs gebruiken
- Internaliserende problemen, laag zelfbeeld
- Minder sociaal verantwoordelijk
Moeten ouders bij elkaar blijven omwille van de kinderen?
Verschilt per situatie,
Als er veel conflicten zijn heeft het veel negatieve effecten op het kind
Voorkomen van negatieve effecten van echtscheiding
- Financiële steun
- Goed ouderschap
- Weinig conflicten tussen ouders
- Sociale steun
- Minimale veranderingen op andere vlakken
- Persoonlijke middelen
Samengestelde gezinnen
Met de tijd passen kinderen zich goed aan in een eenvoudig stiefgezin
Lange-termijn effecten van fysieke straffen
- Meer agressie later in de kindertijd en adolescentie
- Geestelijke gezondheidsproblemen zoals angst, depressie, drugsgebruik
- Slechter intellectueel en moreel functioneren
- Fysieke bestraffing kan leiden tot kindermishandeling
- Het geeft de kinderen een slecht voorbeeld
Alternatieve vormen van disciplinering
- Positief ouderschap, positieve bekrachtiging
- Met het kind te praten over het gedrag
- Psychologische controle
- Time-out
Soorten kindermishandeling
- Fysieke mishandeling
- Verwaarlozing (fysiek of emotioneel) (meest)
- Seksueel misbruik
- Emotioneel misbruik (vaak aanwezig bij andere vormen)
Statistieken kindermishandeling
Ongeveer 119.000 kinderen per jaar in Nederland, ongeveer 1 kind per klas
Verschilt per cultuur hoeveel het voorkomt
Risicofactoren kindermishandeling
- Ouders met psychopathologie
- Stress
- Persoonlijke ervaring met kindermishandeling
- Kwetsbaarheid van kinderen
–> het is vaak een combinatie van
Gevolgen van kindermishandeling
Hersenvolume in de prefrontale cortex vermindert
Veerkracht
Dynamisch ontwikkelingsproces waarbij een positieve aanpassing plaatsvindt, ondanks traumatische gebeurtenissen of ernstige tegenslagen
Kenmerken van veerkrachtige kinderen
- Talent of creativiteit als uitlaatklep
- Goede sociale en intellectuele vaardigheden, zelfregulatie
- Goede relatie met een volwassene
- Optimistisch wereldbeeld, interne locus van controle, self-efficacy
- Geloof/gevoel van betekenis in het leven
- Genen
Kenmerken van veerkrachtige omgevingen
- Een gezin(sleven) met structuur en steun is voordelig
- Leeftijdsgenoten
