Topic 1: Introductie + methoden

Question 1

Smalle visie op ontwikkeling

Answer 1

Ontwikkeling is/heeft:
- Sequentieel (verschillende fases)
- Unidirectioneel (eerdere veranderingen zijn een voorwaarde voor latere)
- Een eindstaat (de hogere waarde)
- Onomkeerbaar
- Kwalitatief
- Biologische groei
- Universeel (hetzelfde voor iedereen)

Question 2

Brede visie op ontwikkeling

Answer 2

• Niet noodzakelijk gebaseerd op fases die elkaar opvolgen
• Heeft niet altijd een eindstaat die een hogere waarde heeft
• Is zowel kwalitatief als kwantitatief
• Kan universeel zijn, maar ook verschillen tussen personen
• Wordt beinvloed door cultuur én biologie
• Is plastisch

Question 3

Intraindividueel onderzoek

Answer 3

Onderzoek binnen personen

Question 4

Interindividueel onderzoek

Answer 4

Onderzoek tussen personen

Question 5

Ontwikkelingspsychologie

Answer 5

De veranderingen binnen personen gedurende de levensloop, en de verschillen en onvereenkomsten tussen personen met betrekking tot de aard van de veranderingen

Question 6

Doel ontwikkelingspsychologie

Answer 6

Intrapersoonlijke veranderingen en verschillen beschrijven, verklaren waarom ze plaatsvinden en zoeken naar manieren om ze zo optimaal mogelijk te veranderen

Question 7

Wat onderzoeken ontwikkelingspsychologen

Answer 7

Biologie, sociaal en psychologie
–> in relatie met elkaar

Question 8

Focus van onderzoek van ontwikkelingspsychologen

Answer 8

Vaak voorkomende ontwikkeling (normatief) en individuele verschillen

Question 9

Wat ontwikkelt wanneer

Answer 9

Bepaalde veranderingen zijn gelinkt aan bepaalde leeftijden

Question 10

Classificatie leeftijdsperioden

Answer 10

Prenatale periode (voor de geboorte)
Zuigelingenperiode (babytijd, 0-2)
Preschool (peuter/kleutertijd, 2-5)
Middelschool (kleutertijd-puberteit, 6-10)
Adolescentie (10-18)
Jongvolwassenheid (adolescentie-volwassenheid, 18-25/29)
Vroege volwassenheid (25-40)
Midden volwassenheid (40-65)
Late volwassenheid: jong oud (relatief actief en gezond, 60-80)
Late volwassenheid: oud oud (risico voor problemen, 90-100)

Question 11

Weerwoord classificatie leeftijdsperioden

Answer 11

Er zijn grote verschillen tussen individuen, leeftijd is niet erg informatief

Question 12

Variabiliteit

Answer 12

Korte termijn veranderingen die min of meer omkeerbaar zijn

Question 13

Veranderingen

Answer 13

Lange termijn veranderingen die min of meer blijvend zijn

Question 14

Variabiliteit en veranderingen

Answer 14

Variabiliteit kan verandering voorspellen en kan leiden tot blijvende verandering

Question 15

Continu en categorisch

Answer 15

Continu: Correlatie tussen leeftijd & vaardigheid
Categorisch: Vergelijken tussen leeftijdsgroepen

Question 16

Research designs

Answer 16

• Cross-sectionele designs
• Longitudinale designs

Question 17

Cross-sectionele designs

Answer 17

Groepen van individuen van verschillende leeftijden bestuderen op hetzelfde tijdsmoment
–> verschillen tussen personen meten

Question 18

Cross-sectionele designs voordelen

Answer 18

• Kost weinig tijd
• Redelijk goedkoop
• Toont overeenkomsten en verschillen tussen leeftijdsgroepen

Question 19

Cross-sectionele designs nadelen

Answer 19

• Cohorteffecten beïnvloeden leeftijdseffecten
• Geeft geen informatie over individuele ontwikkeling
• Beperkt generaliseerbaar

Question 20

Longitudinale designs

Answer 20

Één groep van individuen over een langere tijdsperiode bestuderen
–> verschillen binnen personen meten

Question 21

Longitudinale designs voordelen

Answer 21

• Meet interpersoonlijke veranderingen goed
• Stabiliteit en verandering van variabelen worden gemeten

Question 22

Longitudinale designs nadelen

Answer 22

• Leeftijdseffecten worden beïnvloed door tijd-van-meting, test-hertest- en attrition effecten
• Beperkt generaliseerbaar
• Kost veel tijd
• Kost veel geld

Question 23

Cohort

Answer 23

Iedere groep uit dezelfde culturele omgeving en dezelfde tijdsinterval

Question 24

Cohorteffect

Answer 24

Verschillen in variabelen die relevant zijn voor de ontwikkeling, die voortkomen uit (niet-leeftijdsgerelateerde) factoren waaraan iedere geboortecohort is blootgesteld

Question 25

Oplossing cohorteffecten

Answer 25

Sequentieel design

Question 26

Sequentieel design

Answer 26

Een combinatie van cross-sectionele en longitudinale designs, waarbij ook wordt geprobeerd om de cohort-effecten te verminderen

Question 27

Onderzoeksmethoden

Answer 27

• Zelfrapportage of rapportage
• Gedragsobservatie (naturalistisch/ gestructureerd)
• Gestandaardiseerde testen/testbatterijen
• Experimenten

Question 28

Wat te doen aan uitdagingen in onderzoek?

Answer 28

De methoden zo goed mogelijk aanpassen aan de leeftijd en mogelijkheden van de individuen

Question 29

Aandacht bij baby’s

Answer 29

1. Oriënterend respons (veel aandacht, nieuwe stimulus)
2. Habituatie (aandacht zakt weg, zelfde stimulus)
3. Dishabituatie (opnieuw aandacht, nieuwe/veranderde stimulus)

Question 30

Respons van baby’s

Answer 30

• Sucking preference
• Head turn preference
• Paired visual preference
  –> Als de baby deze vertoont, dan is de baby geïnteresseerd

Question 31

Paul Baltes

Answer 31

Principes van levenslooppsychologie

Question 32

1. Ontwikkeling is levenslang

Answer 32

Wat er in één specifieke fase gebeurt moet worden gezien in de context van de gehele levensloop (oorzaak en gevolg)

Question 33

2. Ontwikkeling is multidisciplinair

Answer 33

Meerdere disciplines zijn nodig om vragen over de ontwikkeling te beantwoorden

Question 34

3. Ontwikkeling is multidirectioneel

Answer 34

Verschillende capaciteiten veranderen volgens verschillende patronen doorheen de tijd

Question 35

4. Ontwikkeling heeft een gain en loss dynamiek doorheen de levensloop

Answer 35

In de ontwikkeling is er een veranderend balans tussen gains en losses

Question 36

5. Ontwikkeling heeft plasticiteit en beperkingen

Answer 36

We hebben het vermogen om te veranderen, zowel positief als negatief

Question 37

6. Ontwikkeling heeft historische inbedding

Answer 37

Ontwikkeling wordt sterk beïnvloed voor de historische context

Question 38

7. Ontwikkeling wordt beïnvloed door de context

Answer 38

Verschillende contexten hebben een grote invloed op de ontwikkeling: biologische en omgevingsfactoren, of in relatie met elkaar