Thema 5.2 Flashcards
ADHD
Een ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door hyperactiviteit, impulsiviteit en onoplettendheid. Volgens de DSM-5 moeten patiënten voldoen aan zes symptomen, of van onoplettendheid of van hyperactiviteit/impulsiviteit. De symptomen moeten voor de leeftijd van 12 jaar zichtbaar zijn geworden. Er zijn drie subtypes.
* Het overwegend hyperactieve/impulsieve type,
* Het overwegend onoplettende type
* Het gecombineerd type.
Prevalentie ADHD
Wereldwijd ongeveer 5% Kinderen en 2,5% volwassenen al wordt levenslange prevalentie meer erkend.
Oorzaak van ADHD
Onbekend. Er zijn biologische en omgevingsfactoren die als risicofactoren worden beschouwd. Erfelijkheidsfactor is 0,7. Er valt echter nog geen specifieke genetische risicofactor aan te wijzen. ADHD ontwikkelt zich waarschijnlijk als gevolg van interactie tussen meerdere genetische risicofactoren. Het onderzoek richt zich tot dusver op genen die betrokken zijn bij dopaminerge transmissie, in verband met vastgestelde dopaminetekorten bij kinderen met ADHD en de werkzaamheid van methylfenidaat, een dopamineagonist.
ADHD in het brein
- Verminderd hersenvolume in het algemeen.
- Afname van grijze stof in gebieden die deel uitmaken van frontostriatale circuits
- Afwijkende wittestofvolumes duiden op een verstoorde communicatie tussen een aantal betrokken hersengebieden.
- Corticale verdunning en vertraagde corticale ontwikkeling (kan overheen groeien)
- Afwijkingen in frontale gebieden (langzamere ontw), hierdoor tekort in EF. ADHD is waarschijnlijk het gevolg van afwijkingen aan meerdere gebieden en verbindingen, sommige door genen, andere door omgevingsfactoren.
Risicofactoren ADHD
- Roken tijdens zwangerschap. Waarschijnlijk alleen in combinatie met al aanwezige genetische factoren.
- Prematuriteit/laag geboortegewicht
- Voeding kan ADHD-symptomen verergeren. Kunstmatige kleurstoffen blijken de hyperactiviteit van kinderen te vergroten.
- Gezinsklimaat en opvoeding. Al is dit tweerichtingsverkeer en zal door erfelijkheidsfactor het voor ouders moeilijk zijn om de juiste opvoedvaardigheden toe te passen.
- Verwaarlozing.
- Comorbiditeit (gaat vaak samen met andere psychiatrische aandoeningen)
Behandeling ADHD
- Medicatie kan helpen bij symptomen en functioneren verbeteren. methylfenidaat werkt door de verhoging van het dopamineniveau door heropname in het presynaptisch neuron te blokkeren. Atomoxetine is een niet-stimulerend middel en verhoogt het noradrenalineniveau.
- Gedragsinterventies, sociale vaardigheidstraining en cognitieve gedragstherapie
- Opvoedinterventies en interventies in de klas
- Voeding. aanvulling van vrije vetzuren en van beperking van kleurstoffen
Symptomen ADHD
- EF-stoornissen
- Moeite met uiten en herkennen van emoties.
- Beperkt in sociaal functioneren bijvoorbeeld door agressief gedrag
- (bij het gecombineerde type) of teruggetrokken gedrag (bij het onoplettende type).
- Moeite op school door EF-tekorten en onoplettendheid.
- Soms stemmings-en angststoornissen
- Tics. Behandeling is belangrijk i.v.m. ongunstige gevolgen bij comorbiditeit. Medicatie kan tics verergeren, methylfenidaat doet dit niet.
- Vergrote kans op misbruik van middelen.
- Moeite met motoriek. Hierdoor meer ongelukken en slecht handschrift.
Neurofeedback
Alternatieve behandeling voor kinderen met ADHD, gericht op het optimaliseren van breinactiviteit. Hierbij wordt gekeken naar aandacht, inhibitie en werkgeheugen. Echter laat methylfenidaat nog veel betere effecten zien dan neurofeedback.
