Skynjun

Question 1

Hvernig berst ljós í litalag?

Answer 1

hnoðfruma→tengifruma →láfruma →stafur/keila →litarlag

Question 2

Hvar myndast boðspenna í skynfrumum augans?

Answer 2

Hnoðfrumunni

Question 3

Hvað eru efri loftvegir?

Answer 3

– Nefhol
– Munnhol
– Kok
– Barkakýli

Question 4

Hvað eru neðri loftvegir?

Answer 4

barki og lungu

Question 5

Hvað er andrýmd?

Answer 5

öndunarloft+viðbótarloft+varaloft

Question 6

Hvað er öndunarloft?

Answer 6

Öndunarloft (loft sem fer um lungun í einum andardrætti): 0,5L í hvíld

Question 7

Hvað er viðbótarloft?

Answer 7

Viðbótarloft (þan lungna umfram hefðbundna innöndun): 3L

Question 8

Hvað er varaloft?

Answer 8

Varaloft (loft sem hægt er að blása út að lokinni hefðbundinni útöndun): 1,2L

Question 9

Hvað er loftleif?

Answer 9

• Þaðloftsemeftirerí lungum að lokinni hámarksútöndun
• ~1L
• Temprar hita- og rakastig öndunarloftsins

Question 10

Hvar er dauðarúmið í öndun?

Answer 10

• Afgangsloft utan lungna (í meginberkjum, barka og koki) að lokinni hámarksútöndun
• 100-150mL
• Temprar hita- og rakastig öndunarloftsins ásamt loftleifinni

Question 11

Hvar fara loftskipti fram?

Answer 11

• Loftskipti fara fram í lungnablöðrum

* Samanlagt flatarmál allra lungnablaðra er 60-80 fermetrar

Question 12

Hvernig skiptist andardráttur?

Answer 12

• Andrúmsloft: 21% O2 og 0,03% CO2
• Útöndunarloft: 16% O2 og 4% CO2
• Lungun taka til sín 5% af innöndunarloftinu sem O2 en skila aftur 4% sem CO2

Question 13

Hvernig er hlutþrýstingur í lungablöðrum vs. blóðrás?

Answer 13

Hlutþrýstingur O2 hærri í lungnablöðrum en í blóðrás

• Hlutþrýstingur CO2 hærri í blóðrás en í lungnablöðrum

Question 14

Hvernig myndast súrefnisblóðrauði?

Answer 14

Súrefni binst við járn í blóðrauða(hemoglobin) og myndast þá súrefnisblóðrauði - hver sameind af blóðrauða bindur allt að fjórar O2 sameindir

Question 15

Hvað gerist þegar hlutþrýstingur CO2 í blóði eykst?

Answer 15

• Minnkar leysni O2 í blóði
• Meira magn af O2 losnar til starfandi vefja
• pH lækkar

Question 16

Hvað gerir kolmónoxíð (CO) blóðrauða?

Answer 16

• Binst blóðrauða á sama hátt og súrefni
• Myndar ca. 1000x sterkari tengsl við blóðrauðann miðað við súrefni
• Blóðrauði sem bundist hefur kolmónoxíði er óhæfur til súrefnisflutnings

Question 17

Hvað ræður hraða öndunarhreyfinga?

Answer 17

O2, CO2 og pH gildi ráða hraða og dýpt öndunarhreyfinga
– Miðnemar (í mænukylfu): nema breytt sýrustig
– Útnemar (í hálsslagæðum og ósæð): nema breytingar á sýrustigi, súrefnisstyrk og koltvíoxíðstyrk