Hlutapróf 2 - Lífeðlisfræði 1

Question 1

Hvað kallast hópur frumubola?

Answer 1

Ganglia

Question 2

Hvað er ganglia?

Answer 2

Hópur frumubola

Question 3

Hvað kallast boð sem koma beint frá mænu?

Answer 3

Spinal reflexes, þau fara ekki upp til heila - síuð út

Question 4

Hvað er cerebrum?

Answer 4

Hvelaheili

Question 5

Hvað er Diencephalon?

Answer 5

Milliheili

Question 6

Hvað er Midbrain?

Answer 6

Miðheili

Question 7

Hvað er Cerebellum?

Answer 7

Litli heili/Hnykill

Question 8

Hvað tengir pons (brú) saman?

Answer 8

Ponsinn tengir saman hvelaheila, mænukylfu og litla heila.

Question 9

Hvað er í miðtaugakerfinu?

Answer 9

Heili og mæna

Question 10

Hvað er í úttagakerfinu

Answer 10

skyntaugafrumur (sem eru aðlægar) og hreyfitaugafrumur (sem eru frálægar mænu) og svo iðrataugakerfið

Question 11

Hvað fellur undir hreyfitaugakerfið?

Answer 11

Viljastýrða - sómatíska

ósjálfráða - autonome (átónómíska)

Question 12

Hvað er grátt efni?

Answer 12

Frumubolir, griplur og taugaendar - í heila og mænu. Hvítt efni er taugasímar með mýelinslíðri.

Question 13

Hvað er heilinn þungur?

Answer 13

1,2 - 1,4 kg - ca. 2% líkamsþyngdar

Question 14

Hversu mikils súrefnis og glúkósa krefst heilinn?

Answer 14

ca. 20% af O2 og glúkósa þörf líkamans

Question 15

Hvaða varnir eru um heilann og mænuna?

Answer 15

Bein (höfuðkúpa/hryggsúla), þrjár himnur - dura mater, arachnoid membrane og pia mater - og svo heila- og mænuvökvi (CSF) milli tveggja innri himna

Question 16

Hvað heita himnurnar í heilanum/mænunni?

Answer 16

Dura mater
Arachnoid membrane (köngulóar…)
Pia mater

Question 17

Til hvers er heila- og mænuvökvinn?

Answer 17

Hann ver taugarnar, svolítið eins og flotholt eða höggdeyfir (sbr. tófú í krukku)

Question 18

Af hverju er heila- og mænuvökva seytt, og hverni er hann tekinn til baka?

Answer 18

Honum er seytt af þekjufrumum í heilaholin og berst á ný í blóð gegnum himnutotur (vatnshöfuð ef það virkar ekki)

Question 19

Hvernig er efnasamsetning heila- og mænuvökva ólík blóðvökva?

Answer 19

Minna af K+, lítið af próteinum, engin blóðkorn, minna sýrustig og minna magn glúkósa

Question 20

Hvar er heila- og mænuvökvi?

Answer 20

Hann berst í bil á milli tveggja innri heila himnanna (subarachnoid space) — í raun inná milli “möskvanna” í kóngulóarvefnum sem arachnoid membrane myndar

Question 21

Hvað gerir blood-brain barrier?

Answer 21

Passar að aðeins það sem á að komast komist eitthvert í heilanum. Takmarkar mjög mikið flutning efna úr blóinu og ver þannig heilann fyrir miklum sveiflum í styrk.

Question 22

Hvað kemst í gegnum blood-brain barrier?

Answer 22

td. sterar og önnur fituleysanleg efni, og svo lofttegundir.

td. alkóhól, nikotín…

Question 23

Í hvaða liði er mænunni skipt?

Answer 23

Hálsliði, brjóstliði, lendarliði og mjaðmarliði

Question 24

Hvaða taugafrumur eru baklægar (dorsalt)?

Answer 24

Skyntaugafrumur

Question 25

Hvaða taugafrumur eru kviðlægar (ventral)?

Answer 25

Hreyfitaugafrumur

Question 26

Hvað eru mörg pör af mænu taugafrumum?

Answer 26

31

Question 27

Hvað er stysta mænuviðbragð sem um er vitað?

Answer 27

Banka á hné - mænuviðbragð þegar það er svo fljótt að það fer ekki uppí heila - síað frá.

Question 28

Hvað er í hvelaheila (cerebrum)?

Answer 28

Hvelaheili, hvelatengsl og heilakjarnar

Question 29

Hvað er í milliheila (diencephalon)?

Answer 29

Stúka, undirstúka og heilaköngull

Question 30

Hver er elsti hluti heilans?

Answer 30

Heilastofninn

Question 31

Hvað er í heilastofninum (brainstem)?

Answer 31

Miðheili (midbrain), brú (pons) og mænukylfa (medulla oblongata)

Question 32

Í hvaða aðal 4 parta skiptist heilinn?

Answer 32

Hvelaheila, milliheila, heilastofn og litla heila (eða hnykil)

Question 33

Hvað gerir miðheilinn og hvar er hann?

Answer 33

Hann er í heilastofninum, elsta hluta heilans. | Passar uppá stjórn augnhreyfinga (sbr. spotta í pírúett) og er tengistöð fyrir sjón- og heyrnarboð.

Question 34

Hvað gerir brúin (pons) og hvar er hún?

Answer 34

Hún er í heilastofninum, elsta hluta heilans. | Hún er tengistöð milli litla heila og hvelaheila og er stjórnstöð fyrir öndlunarhluti, þvaglát og fl.

Question 35

Hvað gerir mænukylfan og hvar er hún?

Answer 35

Hún er í heilastofninum, elsta hluta heilans. | Hún er með nokkrar stjórnstöðvar, blóðþrýsting, öndun, kyngingu, uppköst og fl.

Question 36

Hvað gerir dreifin og hvar er hún?

Answer 36

Hún er í heilastofninum, elsta hluta heilans. Er stjórnstöð vökuástands og svefns og er með mikið tauganet.

Question 37

Hvað gerir litli heilinn (cerebellum)?

Answer 37

Hann samhæfir hreyfingar og stjórnar líkamsstöðu og jafnvægi. Hann miðlar líka upplýsingum um stöðu og jafnvægi.

Question 38

Í gegnum hvað fara öll skynboð?

Answer 38

Stúkuna (thalamus). Hún hægir á sumum svo þau fari ekki upp í meðvitund - sérstaklega í svefni t.d.

Question 39

Hvað gerir stúkan (thalamus) og hvar er hún?

Answer 39

Hún er í milliheila. Öll skynboð fara í gegnum hana. Hún er TENGISTÖÐ fyrir nánst allar skyntaugabrautir á leið til heilabarkar. Hún mótar boðin og er lykihlutverk í meðvitund. Auk þess tekur hún þátt í hreyistjórnun.

Question 40

Hvar er undirstúkan (hypothalamus) og hvað gerir hún?

Answer 40

Í milliheila. Hún gegnir lykihlutverki í samvægi (homoeostasis), er meginaðsetur samhæfingar tauga- og hormónastjórnunar og aðsetur ýmissa annarra stjórnstöðva - t.d. át, drykkja, líkamshiti, vatnsbúskapur og reproductive system. OG aðsetur lífklukkunnar góðu.

Question 41

Hvar er heilaköngullinn (epithalamus) og hvað myndar hann?

Answer 41

Hann er í milliheila og myndar melatónín

Question 42

Hvar er heiladingullinn (pituitary gland)?

Answer 42

Hann er í milliheila og er kirtil og taugadingull. Skiptist í fremri og aftari - sbr. hormónavesen.

Question 43

Afhverju er hávaði í reykjskynjurum?

Answer 43

Vegna þess að stúkan (thalamus) tekur við öllum skynboðum NEMA þefskyninu. Hún er aðal skiptiboðstöðin og ákveður hvað á að fara áfram upp í heilabörk. Svo það þarf meira en þefskyn fyrir hana að ákveða að láta okkur vakna. Við erum s.s. ekki jafn meðvituð um breytingu á lykt eins og þegar byrjar að koma reykur.

Question 44

Hvar er aðsetur lífklukkunnar?

Answer 44

í undirstúku --- hún segir svo heilakönglinum að framleiða melatónín.

Question 45

Hverjir eru heilakjarnar hvelaheilans?

Answer 45

Basal ganglia og limbíska kerfið - amygdala (möndlungur), cingulate gyrus (gyrðilgári) og hippocampus (drekinn)

Question 46

Hvað kemur upp í huga þegar ég segi Basal ganglia?

Answer 46

Grunnhnoð, einn af heilakjörnum hvelaheilans. Akkeri hreyfigetu líkamans.

Question 47

Hvað er í amygdala (möndlungnum)?

Answer 47

Tilfinningar og minni (líka í gyrðilgára)

Question 48

Hvað er í cingulate gyrus (gyrðilgára)?

Answer 48

Tilfinningar og minni (líka í möndlungnum)

Question 49

Hvað er í hippocampus (drekinn)?

Answer 49

Nám og minni (sbr. spenntu hippocampusana! -- við erum svo spenntar fyrir námi og minni)

Question 50

Hvað gerist í frontal lobe og hvar er það?

Answer 50

Hugsun, hegðu, hreyfisvæði --- persónuleikinn. | Er á ennisblaði.

Question 51

Hvað gerist í parietal lobe og hvar er það?

Answer 51

Ýmisleg skynúrvinnsla. Passar líka smá hreyfingar. | Er ofan á hvirflinum.

Question 52

Hvað gerist í occipital lobe og hvar er það?

Answer 52

Sjónskyn. Aftan á hnakkanum

Question 53

Hvað gerist í temporal lobe og hvar er það?

Answer 53

Heyrnar-, bragð- og lyktarskyn. | Á gagnaugunum

Question 54

Hvað ganga út mörg pör af taumum úr miðtaugakerfinu?

Answer 54

43. | 31 mænutaug og 12 heilataugar.

Question 55

Hverstu margar taugar eru blandaðar, bæði með skyn- og hreyfitaugunga?

Answer 55

Allar mænutaugar og 4 af 12 heilataugum.

Question 56

3 hlutir um sómatíska taugakerfið:

Answer 56

Viljastýrt. Taugafrumur liggja til beinagrindarvöðva. Ein fruma, alltaf örvandi. Ekkert flókið. Löng preganglioner og stutt post-. Nálægt mænu. Fight or flight

Question 57

Hvaða boðefni eru í sómatíska taugakerfinu?

Answer 57

Acetylkólín - nikotín viðtakar Alltaf örvandi. Það er bara ein fruma sem þarf eina boðspennumyndun, og þá berst beint eftir einum síma spennustýrðu Ca2+ opnast, þá losast Ach í taukamót, fer á nikótínviðtaka á vöðva. Allt er gott.

Question 58

Nokkrir hlutir um autonoma taugakerfið:

Answer 58

``` Ósjálfráða. Alltaf 2 taugafrumur. Liggja til sléttravöðva, hjartavöðva og kirtla. Löng preganglioner og löng post-. Nálægt líffærum. ``` Rest and digest.

Question 59

Hvaða boðefni eru í autonoma taugakerfinu?

Answer 59

Fyrirhnoðataugafruma er með ACh - chólínergir nikotín viðtakar, alltaf örvandi. Eftirhnoða fruman getur verið með noradrenalín (sympatíska) og ACh - múskarín (parasympatíska)

Question 60

Hvar koma parasympatískar frumur?

Answer 60

Bara efst og neðst úr mænunni. | Sympat´sika er brjóst og lendar.

Question 61

Hvort er noradrenalín í para- eða sympatíska autonoma taugakerfinu?

Answer 61

Sympatíska Alltaf ACh - nikotín í fyrri frumunni. ACh - múskarín er í parasympatíska

Question 62

Hvort er ACh - múskarín í para- eða sympatíska autonoma taugakerfinu?

Answer 62

Parasympatíska. Alltaf ACh - nikotín í fyrri frumunni. Noradrenlín er í sympatíska

Question 63

Hver er undantekningin í sympatíska kerfinu?

Answer 63

Það er alltaf noradrenalín í postgangl. NEMA það er acetylcholine til svitakirtla og sumra æða í beinagr. vöðvum

Question 64

Hvaða kirtill var taugafruma áður en hann þroskaðist í innkirtil?

Answer 64

Nýrnahettumergurinn var postganglionic taugafrumur í fóstrinu áður en það þroskast í innkirtil sem framleiðir adrenalín.

Question 65

Fyrir hverju er beta1 næmari fyrir?

Answer 65

Noradrenalín. | Adrenalín getur þó tengst bæði beta1 og beta2, en er ekki með jafn mikla bindigetu og noradrenalín.

Question 66

Hvar eru autonoma taugafrumur með mýelín?

Answer 66

Bara á POSTganglion. Sómatískar eru allar með mýelín.