Remedies bij wanuitvoering inzake koop Flashcards
Wanneer is er een sprake van wanuitvoering?
Wanneer partij niet presteert, dan beschikt wederpartij vooreerst over remedies van algemeen verbintenissenrecht.
Welke remedies zijn er voor de partijen bij de wanuitvoering?
▪ Elke partij kan de uitvoering van haar eigen prestatie opschorten (niet-uitvoeringsexceptie) (art. 1612–1613 Oud BW).
▪ Elke partij kan de gedwongen uitvoering in natura eisen van de overeenkomst. Indien uitvoering in natura niet meer mogelijk is, kan elke partij de ontbinding van contract vorderen, met eventuele schadevergoeding (art. 1654–1656 Oud BW en 5.90 BW).
Specifiek voor de verkoper bestaan er nog bijkomende waarborgen:
▪ Voorrecht, roerend of onroerend naargelang de aard van de verkochte zaak (art. 20, 5° en 27 Hyp.W.)
▪ Terugvordering of vindicatierecht, bij verkoop zonder tijdsbepaling van roerende goederen (Art. 20, 5° Hyp.W.).
Wat houdt in de niet-uitvoeringsexceptie, zogenaamde ENAC?
▪ Koper moet betalen op het ogenblik van de levering (art. 1651 Oud BW). De verkoper mag de levering opschorten indien de koper niet betaalt. Verkoper heeft retentierecht zolang het goed niet geleverd is.
▪ Koper hoeft niet te betalen zolang verkoper niet levert. Koop is een ogenblikkelijk contract:
-Verkoper kan (uiteraard) niet-uitvoeringsexceptie niet inroepen wanneer hij betalingstermijn heeft toegestaan (art. 1612 Oud BW).
-Voordeel van termijn valt weg bij faillissement of kennelijk onvermogen van de koper (art. 1613 Oud BW). Verkoper mag weigeren te leveren, ondanks de termijn, tenzij de koper borg stelt voor de betaling van de prijs op het overeengekomen tijdstip (art. 1613 Oud BW).
Gedwongen uitvoering en ontbinding: Voorwaarden:
▪ Een contractspartij, die een remedie wil aanwenden, moet haar wederpartij eerst in gebreke stellen (art. 5.231 BW).
Geen dwingend recht: vaak beding dat bepaalde prestatie “van rechtswege en zonder voorafgaande
ingebrekestelling” is verschuldigd, gecombineerd met
uitdrukkelijk ontbindend beding.
▪ Zowel de verkoper als de koper kunnen de uitvoering in natura van de koop eisen. Uitvoering in natura is de basisregel.
▪ Indien uitvoering in natura niet meer mogelijk of wenselijk is, kan elke partij de ontbinding van het contract vorderen, eventueel met schadevergoeding (koper: artikel 1610 Oud
BW; verkoper: artikelen 1654-1656 Oud BW).
▪ Feitenrechter beoordeelt soeverein ernst van tekortkoming
Gedwongen uitvoering en ontbinding: Gevolgen tussen de partijen?
▪ Deze regels zijn een toepassing van de algemene regel voor wederkerige overeenkomsten (artikel 5.90 BW), maar er zijn enkele bijzonderheden.
Tussen partijen:
▪ De ontbinding van de koop wordt dadelijk uitgesproken, indien de verkoper gevaar loopt de zaak en de prijs te verliezen
(onroerend goed: art. 1655, alinea 1 Oud BW; roerend goed: uitbreiding rechtspraak). Evident.
▪ Indien beding dat bij gebrek aan betaling binnen bedongen termijn, koop “van rechtswege wordt ontbonden” (zowel onroerend als roerend goed, art. 1656 Oud BW), mag koper nog betalen zolang hij niet in gebreke is gesteld (tenzij bijkomend “en zonder aanmaning”).
Gedwongen uitvoering en ontbinding: Gevolgen in verband met de derden.
▪ Tegenover derden-schuldeisers (samenloop): verkoper kan ontbinding slechts vorderen onder bepaalde voorwaarden (andere schuldeisers vertrouwen op patrimonium schuldenaar). (Zie ook eigendomsvoorbehoud).
▪ Onroerend goed: verkoper kan bij niet-betaling enkel ontbinding eisen, wanneer hij ook het voorrecht kan uitoefenen. Indien overschrijving op Kantoor RZ niet is gedaan, kan ontbinding niet worden gevorderd.
▪ Roerend goed: ontbinding gepaard met vindicatierecht van de verkoper (enkel bij koop zonder tijdsbepaling). Beide vorderingen geven zelfde resultaat voor derden: verdwijning van de zaak uit vermogen van schuldenaar.
▪ Al geldt de eis tot ontbinding niet meer tegenover derden, tussen de partijen blijft hij bestaan.
Wat is de voorrecht van de onbetaalde verkoper?
▪ Wanneer samenloop met derden-schuldeisers, is
mogelijkheid tot ontbinding wegens wanprestatie zeer beperkt.
▪ Maar: krachtens de wet beschikt de verkoper over een bijzonder voorrecht op de verkochte zaak, zowel voor roerend als voor onroerend goed. Geregeld in de Hypotheekwet 1851 (Hyp.W.), na art. 2091 Oud BW.
▪ Technische uitwerking verschilt voor roerend en onroerend goed.
Wat zijn de gevolgen voor de voorrecht?
▪ Zaak wordt opnieuw verkocht, opbrengst dient eerst om onbetaalde verkoper te voldoen. Indien overschot, dan ten goede aan overige schuldeisers van de koper.
▪ Bestaansreden: aan verkoper te danken dat verkochte zaak zich überhaupt in het vermogen van de koper bevindt.
Voorrecht van de onbetaalde verkoper in verband met de onroerende goederen?
Om voorrecht te kunnen inroepen:
▪ In de authentieke akte van de koop, die overgeschreven is bij het Kantoor Rechtszekerheid, moet nauwkeurig worden vermeld hoeveel het saldo van de nog verschuldigde prijs bedraagt (art. 30 Hyp.W).
▪ Door deze publiciteit weet elke derde, dat de zekerheid, die het eigendom van een onroerend goed verschaft, maar beperkt is omdat het goed nog niet (volledig) is betaald.
▪ Het voorrecht ontstaat slechts op het ogenblik van de overschrijving van de akte. Er is geen terugwerkende kracht.
▪ Omvang voorrecht: betaling prijs (art. 27, 1° Hyp.W.), drie jaar interest (art. 28, 3° en 87 Hyp.W.), en kosten koopakte, indien ten laste van de koper (art. 1593 Oud BW).
Voorrecht van de onbetaalde verkoper in verband met de roerende goederen?
Om voorrecht te kunnen inroepen:
▪ Goed moet nog in bezit zijn van koper; geen doorverkoop (zelfs als koper zaak nog in bezit heeft gehouden).
▪ Geen belangrijke wijzigingen of omvormingen aan goed (probleem bij verwerking van grondstoffen).
▪ Goed mag niet onroerend worden door bestemming of incorporatie: voorrecht geldt voor roerend goed.
▪ Belangrijke uitzondering voor machines en bedrijfsuitrusting, gebruikt in handels-, ambachts- en nijverheidsondernemingen (artikel 20, 5°, alinea 3–6 Hyp.W.). Verkoper behoudt op deze zaken zijn voorrecht gedurende 5 jaar, te rekenen vanaf de levering. Bij onroerend beslag of bij faillissement van de koper in de loop van die 5 jaar, blijft het voorrecht bestaan tot na de vereffening.
Wat is de omvang van de voorrecht in verband met de roerende goed.
▪ Omvang voorrecht: enkel voor de prijs, niet voor de
overige schuldvorderingen die nog uit de koop kunnen voortvloeien, zoals gerechts- en contractskosten, contractueel bedongen schadevergoedingen, eventuele belastingen. Of de interesten op de prijs bevoorrecht zijn, is betwist.
Beëindiging koop
Koop wordt beëindigd volgens regels van algemeen
verbintenissenrecht:
▪ Nietigverklaring wegens ontbreken toestemming, gebrekkige toestemming, onbekwaamheid, onwettig
voorwerp en ongeoorloofde oorzaak;
▪ Ontbinding wegens wanprestatie
▪ Ontbinding op grond van niet-uitvoering zonder schuld (risicoleer)
Specifieke beëindigingswijzen voor koop:
▪ Vernietiging wegens benadeling voor meer dan 7/12;
▪ Vernietiging wegens verborgen gebreken;
