relacionizam Flashcards
šta je odgovorno za ljudsko P
- doktrina esencijalizma - transfenomenalno tumačenje
- doktrina relacionizma
doktrina esencijalizma
- shvatanje ob. ima jednu esencijalnu, un. prirodu koja se može otkriti
- P je posledica delovanja un, inherentnih svojstava ljudske prirode
- transfenomenalno tumačenje
doktrina relacionizma
- daje primat odnosima, ne suštini
- ljudi se P sjodno onome što misle da je ljudska priroda, shodno proishodu odnosa ljudi prema sebi.
esencijalizam
- najbolje i pravne naučne teorije
- opis suštine - stvarnosti izvan sveta pojavnosti
- teorije su krajna objašnjenja
- cilje je otkriti skrivenu esenciju - suštinu stvari
- objašnjenja ne zavise od uma opazioca -> otkrivaju pravu un, suptinu i inherentna svojstva onoga što nastojimo da objasnimo
relacionisti - entiteti ps. života kao proishod
- odnosa između ljudi
- primat poveren odnosima, ne individualnim entitetima sa inherentnim suštinskim svojstvima
2 istorijska dela za sutinu relacione paradigme
- kapatokijska trijadologija
- delo Džona mekmareja
- kapatokijska trijadologija
- organizovani pokušaj da se zasnuje relaciona paradigma ljudskog postojanja
- vizantijsko-hrišćanski teolozi - doktrina Svete Trojice
- šta god Bog da jeste, to je posledica uzajamnih odnosa u njegovoj troličnoj zajednici
- Delo Džona Mekmareja
- osoba je delatnik koji je konstruisan svojim odnosima sa drugim osobama
- teza: ljudi su pre svega osobe
- ljudi usmereni spoljašnjosti u namernoj akt. sa ciljem uzajamnosti.
- ljudi nas konstruišu i održavaju u relacijama
- opis osobe kao individualnog inteligentnog bića ne važi.
Kelijevo shvatanje soobe
- osobe se opažaju kao presek mnogih dimenzija ličnih konstrukata koje formiramo
- mi konstruisemo druge u nasim ocima, oni nas -> domen uzajamnih odnosa
Keli, za konstruisanje sopstvenog bivstvovanja kao osobe
- druge su nam potrebne u istoj meri kao i mi sami sebi.
- dvosmerna veza
- osoba se proizvodi u uzajamnim odnosima
- raskrsnica uzajamnih odnosa bića
Olport, ličnost je unutar osobe, unutar kože
- osnovna gradivna jedinica ličnosti -> crta
crta
- neurops. struktura koja ima sb. da mnoge draži učini funkcionalno ekvivalentnim i da uvede dosledne oblike adaptivnog P.
Olport, važnost integumentacije
- ličnost u roganizmu
- odgovara biofiz. shvatanju ličnosti
- suština osobe ne zavisi od drugih ljudi
biofiz. shvatanje je suprotno sa
- biosoc. shvatanjem
— ličnost nogo zavisi od toga kako ej drugi ljudi vide i odnose se prema njoj
ko. shvatanje ličnsoti
- odgovara biosoc. shvatanju
- ne ugrožava osnovu za predviđanje P
postivečivanje osobe sa njenim ko. o drugima
- nije isto što i poistovećivanje osobe sa ko. koje drugi imaju o njoj
Keli smatra da je Olport ličnost
- izmestio iz prirodno stanovitša
najvažniji ko. argumenti za razvoj konstruisanja jastva
- mi našu sliku o sebi razvijamo konstruišući tuđe konstrukcije nas samih.
- dajemo značenje viđenju koje drugi ljudi imaju o nama, na osnovu našeg viđenja o njima.
Berkit; Olportov pristup je primer
- monadologije
- podrazumeva da je bio. organizam postojan sistem koji je prostorno odvojen od svih drugih ljudi.
Olportov pristup je sličan i doktrini utemeljenja
- odnosi se na ličnost koja je čvrsto utemeljena unutar organizma
- i esecijalističko - esencija crta ličnosti
Ajzenk
- opovrgavao uticaje situacionih F na ličnost
- meri IR inventarima ličnosti
H teorija crta su prema Trilingu iskrena duša
- pristup
- ljudi su njihove dispozicije, razlozi su un. dispozicije, esencije, njihovo P je jasno i predvidivo.
- u potpunosti izjednačena sa svojom dispozicijom i u celosti poistvećena sa njom.
iskrene duše imaju jedan identitet
- ne više
- prema critistima, ne bi mogle da zbog svoje konstitucije i doslednosti imaju krizu identiteta
prema crtistima, iskrene duše; ne postoji mogućnost da se pita da li je osoba autentična
- spram svog pravog ja
- ona je UVEK ZAPRAVO svoje pravo ja
problem sa crtistima
- zapažanja o postojanju dubinskih struktura, donose na osnovu testovnih situacija
- pitanje šta van njih
- glavna kritika: nedoslednost ljudskog P
- da li se ekstravert ekstravertno P zavisi od toga kako on procenjuje situacije u kojima se nalazi
— ne da je takav inherentno.
teorija društvenih uloga
- esencijalistički
- ličnost poistovećena sa ulogom koju ima u društvu, a ne sa konstitucionalnim sklopom
- P osobe najviše određeno u okolnostima u kojima se odvija i položajem koji neko zauzima u druptvu
T društvenih uloga izučava pritisak između 2 činjenice
- činjenice ind. samoizražavanja
- činjenice društva i društvenog determinizma
(društvena) uloga
- skup akt. i kvaliteta i stilova P koji su povezane sa društvenim položajem
- oni postoje nezavisno od jedinke, bezlični su i nadindividualni.
u t. društvenih uloga
- ljudi prestaju da budu prirodni, postaju izvođali, društveni karakteri
- mnogo više u skladu sa glavnim likovima teatra, nego sa sporednim u romanu
t. društvenih uloga, ličnst ima 2 karakteristike koje iskrena duša nema
- može biti društveno neiskrena
- može imati višestruki pristup potencijalno neusaglasivih identiteta.