normalnost, moć i revizija psihologije Flashcards

1
Q

dve teme

A
  1. shvatanje koje osobe su ps. normalne
  2. shvatanje moći
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

abnormalnost

A
  • telesna bolest, un. konflikt, biohem/anatomska nepravilnost
  • društvena nesigurnost definisanja
  • ono se menja zavisno od t i kulture
  • konstruisanje između ljudi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

sve više autora abnormalnost konstruiše

A
  • između ljudi
  • ne postoji van delatnosti ljudskog uma
  • može se samo intersub. definisati, ne intrasubjektivno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

pozicija moderne

A
  • stvarnost postoji kao skup empirijski saznatljivih ili ob. istinia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

postmoderna

A
  • odbacivanje miš. da stvarnost postoji kao skup emp. saznatljivih ili ob. istina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Dijagnostički i statistički priručnik
za mentalne poremećaje američkog psihijatrijskog udruženja

A
  • najšire prihvaćena definicija abnormalnosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

definicija abnormalosti, Dijagnostički i statistički priručnik
za mentalne poremećaje američkog psihijatrijskog udruženja

A
  • ontološki evidentna - postoji u ljudskom biću
  • ima 2 postavke uzete zdravo za gotovo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

2 postavke zdravo za gotovo, def. abnormalnosti

A
  1. postojanje stvarne ontološke abnormalnosti
  2. uverenje da postoje dijagnostički sistemi sposobni za opisivanje istine o njoj
  • verovatno zbog toga što je “sistem u krizi” -> psihološka briga se svela na eliminaciju simptoma
  • treba preispitati sve postavke sistema za dijagnostifikovanje mpć.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

obrazovanje i vaspitanje

A
  • vid procesa društvene optimalizacije
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

cilj - obezbeđivanje normaliteta

A
  • nužan uslov za uspešno funkcionisanje pojedinca u društvenom žviotu zajednice
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

teško je odrediti šta je norma

A
  • nijedna definicija ne odgovara na pitanje: KO odlučuje o tome da li je nešto prirodno, uzorno ili normalno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

norma, normalizacija i normalitet

A
  • u tesnoj vezi sa vaspitanjem i obrazovanjem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

norme kao proizvod hegelovskog duha

A
  • nije duh osobe
  • duh LJUDI (Božanski)
    — garancija da se istraživanje porekla normi prekine, sve dok nauka nije krenula da se bavi proučavanjem normi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

norme su se shvatale ob. istinama

A
  • naučnik treba da otkrije prirodne kat. od kojih je svet sačinjen
  • tada nisu delovale kao norme zasnovane na interesima povlašćene grupe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Fukoovi radovi - ustanovljavanje normi

A
  • proizvodi abnormalnost
  • nenormalnog P nema, ako nema unapred utvršenih standarda normalnosti koji su uuvek družtvene konvencije -> arbitrarne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

devijacija u P ne može biti

A
  • bez prethodno ustanovljene norme o norm. P
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Umberto Maturana - u bio. nema stvari poput

A
  • psihopatologije ili nenormalnosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Gergen, bihejvioristi znali za nemogućnost definisanja agresivnosti

A
  • jer su svi pokušaji uzimali NAMERU osobe koja se agresivno P, a koja nije opaziva
  • istraživali je, iako spada u mentalističke pojmove
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

norme su uglavnom

A
  • proizvoljne
  • menjaju se samo ako većina ljudi pokaže želju da postupa drugačije od normi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ljudi koji odstupaju od normi se dele u 4 paketa

A
  1. subnormalni (m. hendikep) - nedovoljno INT
  2. defektni (f. hendikep) - telesno onesposobljeni
  3. kriminalci (s. hendikep) - zli, krše zakonske norme
  4. duševno oboleli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

obrazovanje

A
  • proces masovne proizvodnje normalnih osoba koji se sporvodi komplikovanim strategijama nadzora, hijerarhijskog posmatranja i disciplinovanja koje se najčešće proizvodi neprimento
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

podela normalno/ab

A
  • uglavnom se vrši iz didaktičkih razloga
  • i pedagogija i psihoterapija su zansovane na dijalogu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

psihoterapija

A
  • specifičan slučaj primene pedagoških postupaka obrazovanja i vaspitanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

humanističke nauke nisu analiza onoga što je čovek po svojoj rpirodi

A
  • več njegova konstantno promenljiva moć saznanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

ustanovljavanje normi

A
  • ljudska delatnost, situirana u datoj kulturi i zasnovana na njenim vrednostima
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

arbitrarnost nije otkrivena

A
  • jer je vidljiva
  • već jer je proizvedena arbitrarnim konvencionalnim i vrednosno zasićenim presecanjem polja ljudske delatnosti na funkcionalno i nefunkcionalno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

u osnovi dihotomije norm/ab stoje 3 nauke

A
  • bio
  • eko
  • lingvistika
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

biologija

A
  • zdravo/bolesno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q
  1. bio - zdravo/bolesno
A
  • Hipokrat otkrio mirkobe
  • bolest je moralno neutralan događaj izazvan napadom mikro-organizama
  • kada su bio f ugrožene - bolest, ide se kod lekara
  • zdravlje = odsustvo bolesti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

ekonomija

A
  • korisno/beskorisno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q
  1. ekonomija - korisno/beskorisno
A
  • eko P - korisno
  • neeko - beskorisno za čovečanstvo — proiče se i njegovo postojanje
  • sve što sprečava eko napredak -> beskorisno
  • prvo mesto lestvice društvenih potreba
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

lingvistika

A
  • smisleno/besmisleno
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q
  1. lingvistika - smisleno/bemsisleno
A
  • Lakan i Fuko
  • Lakan: psihotična stanja su raspad značenja - proces raspadanja normativno uspostavljenih značenja
    — neko se nije uklopio u postojeći simb. roedak
  • ludak je idiot - zbog jedinstvensoti iz neuklopljenosti u norme simb. poretka
  • ono što ima smisla, što se može razumeti, uklopljeno je u simb. poredak društva, poželjnije je i normalnije od ongoa što je nerazumliv,, semantički nejasno i predstavlja zbrku značenja.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Lakan - psihotična stanja su

A
  • raspad značenja
  • proces raspadanja normativno uspostavljenih značenja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

duševna bolest

A
  • uverenje da može da predstavlja vernu kopiju telesne bolesti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

medicinska paradigma

A
  • duševni bolesnici
  • psj. brinu p njima
  • P je abnormalno
  • ispolajvaju simptome
  • dijagnoze
  • somatsko ili ps. lečenje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

tri dimenzije u osnovi norm/ab

A
  • ne moraju da budu u poz. r
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

kategorija norm/ab. se formirala na osnovu 3 el. koja se nisu istovremeno konstituisala

A
  1. ljudsko čudovište
  2. ličnost koju treba popraviti
  3. onanisti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q
  1. L koju treba popraviti
A
  • škole, vojske, porodica
  • osoba koja se opire vaspitnim nromama
40
Q
  1. onanisti
A
  • slabost svesti prema svom telu
  • osobe koje su seksualno koristile sopstveno telo su se smatrale patološkim slučajevima
41
Q
  1. ljudsko čudovište
A
  • nemoguće i zabranjeno
  • ono je izuzetak od vrste
  • unosi neprilike u propise
42
Q

nastojanje da se mpć. što jasnije definišu

A
  • dovelo je do toga da terminologija za iskazivanje mpć. napreduje i da se širi zastrašujućom brzinom.
43
Q

sve više mpć.

A
  • napredak nauke
  • patoogizacija društva
    — kat. se javljaju kao proizvod društva i potrebe za primenom moralnih poduhvata.
44
Q

klasifikacija bolesti

A
  • puna “ontološki evidentnih” mpć. koji su nestali iz psj. prakse i postali posebna vrsta potrošenih kat. u dijagnostifikovanju abnormalnosti
45
Q

potrošne kategorije - P koja su inciijalno bila proglašena kao bolesti

A
  • masturbacija
  • homoseksualziam
  • drapetomanija
  • krađa
  • pedofilija
  • metafizička intoksikacija
46
Q

masturbacija

A
  • Sas - antipsj. pokret
  • ljudi konju su masturbirali su se smatrali grešnicima, slabićima, bolesnicima
  • podvrgnuti kastraciji, bičevanju i sč.
  • danas deo svakodnenvih akt.
47
Q

homoseksualizam

A
  • tek se u drugoj reviziji DSM-a 1968. istakla kao jedna od 10 mogućih seks. devijacija
  • demonstracije homosex. grupa -> zamena -> homofobija kao pć.
  • homosex. kastrirani, lobotomizovani, hormoni, el. šokovi.
48
Q

drapetomanija - Kartrajt

A
  • patološko svojstvo robova da teže ka slobodi
49
Q

krađa

A
  • bogate osobe koje su krale - kleptomanija
  • označavanje osoba koje su procenjen da nemaju finansijske potrebe za krađom, a ipak kradu.
50
Q

pedofiija

A
  • nekada je bilo normalno i tradicionalno
  • žene oko 12g se udavale za muškarce starije od njih
  • danas - odnosi odraslih sa osobama mlađim od 16g -> domen pedofilije, seks. delikt, patološko P, krivično delo
51
Q

metafizička intoksikacija

A
  • SSSR
  • adolescenti zatečeni u refleksnim preispitivanjima smisla života, religije, uloge u svetu
  • za odrasle - socijalna šizofrenija (normalna osoba - nema boljeg dru. uređenja od komunističkog)
52
Q

MZ se ne može više psomatrati kao

A
  • ontološki evidentna kat.
  • već kao vrsta DRU. KONSTRUKCIJE
53
Q

M. oboleli

A
  • nije samo šta čii, već i kako kultura kategorizuje njeno P.
54
Q

kategorije abnormalnosti nije moguće razmatrati odvojeno od

A
  • pitanja moći
    + politička dimenzija
  • nisu čisto deskriptivne, već su pre svega NORMATIVNE
55
Q

psihopatilogija nije očigledna g prirode i ontološki evidentna kat. koja počiva na naučnim činjenicama

A
  • već je primer društvene konstrukcije koji odražava un. nevidljive mreže odnosa moći u društvu
56
Q

promena kurikuluma istovremeno oslikava i promene u

A
  • drutšvu
  • način vaspitanja i obraz. koji neko društvo bira u najvećoj meri oslikava proedak važnosti društva
57
Q

obraz. kao prozivodnja norm. osoba

A
  • pada u vodu
  • nije negovanje prirodne normalnosti
58
Q

obrazovanje

A
  • učenje u kome se oni koji uče oblijuju na jedna od mogućih načina pri čemu je taj način uvek pod neizbežnim uticajem političkih vrednosti koje u nekom trenutku dominiraju u datom društvu
59
Q

pronicanjem u strategije. manevre, i tehnike disciplinovanja koje si. ima nad obrazovanjem

A
  • otvara se mogućnost za promenei alt. uobličavanja
60
Q

pedagogija liči na ps.

A
  1. negovanje normalnih članova dru.
  2. definisanje kriterijuma za norm/ab
  3. izolovanje pojedinaca koji ne pripadaju norm. grupi
  4. popravljanje pojedinaca kojima treba pomoć
61
Q

teorija o mekdonaldizaciji

A
  • uvođenje glob. normi u razl. društvene segmente i racionalizacija, standardizaacija i normalizacija raznovrsnih vidova dru. odnosa u soc.
62
Q

globalizacija podrazumeva uniformnost kriterijuma

A
  • teško da će krit. jedne nacije odgovarati svakoj drugoj
63
Q

demokratizacija obrazovanja i vaspitanja

A
  • teži multiperspektiizmu
    — toleranciji sapostojanja i istovremenog negovanja razl. perspektiva
64
Q

emancipacija treba da se zasniva na duhu tolerancije disharmonija

A
  • razl. perspektiva i njihovom trajnom dijaloškom usklađivanju
65
Q

klasifikovanje je jedan od oblika moći

A
  • načini na koje opojmljujemo, doživljavamo i osmišljavamo sebe i druge, determinišu i načine na koji ćemo se prema sebi i drugima P
66
Q

pre; moć kao kvantitativni fenomen

A
  • uopštena SB da se dela
  • danas različite definicije - dovodi se u vezu sa motivom moći
    -u soc. - SB pojedinca ili grupe da nameću svoju volju drugima, uprkos njihovom otporu
  • u eko. - SB osobe da dobije ono što hoće
67
Q

moć

A
  • SB da se dela na određeni način
  • prilično nezavisna od konteksta
  • instrument dominacije sa snažnim dejstvom - moć može da uništi
68
Q

društvene nauke

A
  • pitanje shvatanja moći kao SB
  • SB i pravo da se dela - a to počiva na nekoj vrsti pristanka onih osoba na kojima se moć sprovoid
  • moć operiše na principu legitimiteta
  • nekažnjeno radi ono šti želi
69
Q

moć kao instrument znanja

A
  • može da se proizvodi
70
Q

Fuko znanje

A
  • neodvojivo od moći
  • zdravorazumski pogled na svet koji preovladava u nekoj kulturi
  • sve što neko može da uradi nekome zavisi od trenutno prihvaćenog znanja
  • moć kao posledica znanja, kao un. datog diskursa, kao oblik odnošenja
  • pr: moć da defiišem nekoga, proizvodim znanje
71
Q

moć i otpor su

A
  • dve strane iste medalje
  • ona je implicitno prisutna U svakom diskursu, a na osnovu otpora se obelodanjuje
72
Q

nasilje i tlačenje

A
  • kada moć oslabi ili dođe do svojih kranjih granica
  • nasilje uništava, a moć proizvodi
73
Q

moći nema van društvenih odnosa

A
  • jer moć nije svojstvo jedne individue
74
Q

osnovne tehnike moći

A
  • disciplinovanje i nadgledanje
75
Q

disciplinovanje

A
  • tehnika moći
  • procedure za treniranje ili prinudu individua ili kolektiva
76
Q

instrumenti disciplinujuće moću su

A
  • hijerarhijsko posmatranje
  • normalizujući sudovi
  • ispitivanje
77
Q

hijerarhijsko posmatranje

A
  • veza između vidljivosti i moći
  • jedan aparat spec. za posmatranje i on indukuje ef. moći i ona sredstva prinude koja čine sub. posmatranja potencijalno vidljivim
78
Q

tehnika nadgledanja

A
  • Bantamov Panoptikon
  • panoptikon - zatvor, P je potpuno vidljivo nedivljivim čuvarima
    — ne znaju da li su nadgledani ili ne -> uvek se P kao da su sve t nadgledani
  • internalizovali proces nadgledanja
79
Q

samodisciplina

A
  • internalizovani proces nadgledanja
  • samodisciplinujući diskurs
  • najvažniji manevar moći je pozicioniranje u diskursu
80
Q

pozicioniranje u diskursu

A
  • borba za pripisivanje onih atributa koji unutar diskursa nose važne privilegije
81
Q

Fuko; ljudi nadgledaju sami sebe kroz procese

A
  • vaspitanja i obrazovanja
  • imaju opcije da konstruišu sebe na različite načine, ali su uslovljeni preovlađujućim diskursom.
82
Q

mi našu stvarnost oblikujemo na osnovu

A
  • postojećeg diskursa u nekom društvu
83
Q

Fuko: moć ne treba jednostavno shvatiti kao represivnu silu

A
  • već kao složenu pojavu, zadenutu u plast naših želja -> želje za znanjem i želje za razumevanjem
84
Q

Fuko, jedna od glavnih karakt. moću

A
  • njene uticaje nije uvek i svuda lako opaziti
  • tacitna dejstva
  • ja nešto radim na osnovu normi koje su artefakt znanja društva i samim tim, ja u skladu sa znanjem imam moć da kažem nešto
85
Q

Sempson, politika identiteta

A
  • diskurs
  • politika zasnovana na pojedinačnim iskustvima ljudi koji se bore da imaju kontrolu na sopstvenim identitetom
  • ko. gledište da ne postoji jedna apsolutna istina, već mnoštvo referentnih okvira koji tvore mnoštvo perspektiva koji su zasićeni kulturom, istorijom, jezikom.
86
Q

ekspliciranje strategija moći pri pozicioniranjima u diskursu

A
  1. opisivanje i odsustvo standarda opisivanja
  2. tačka gledišta spram nepostojanja tačlke gledišta
  3. konstruisanje uslužnih drugih
87
Q
  1. opisivanje i odsustvo standarda opisivanja
A
  • strategija oslikava odnos između podloge i figure
  • neposlušan -> standard
  • figura (neposlušan učenik) se ističe
  • podloka skrivena
  • prikrivamo komparativni proces na osnovu standarda koji je odsutan ili skriven u diskusiji
  • kriterijum postaje standard za opisivanje
88
Q
  1. tačka gledišta spram nepostojanja tačke gledišta
A
  • poslušnost nije posmatrana kao tačka gledišta - skup konkretnih postupaka u P
  • posmatrana je kao inherentna karakteristika pojedinca
89
Q
  1. konstruisanje uslužnih drugih
A
  • pri opisivanju drugih koriste se kat. koje su kreirale dom. grupe ili osobe
  • to obezbeđuje dominantnim grupama identitet koji oni priželjkuju
  • stvoriti uslužne druge - koristiti se predstavljanjem na dovoljno moćan način da pbezbedi željene kvalitete za sopstvenu grupu ili identitet, opisujući nešto drugo kao kontrast koji je u službi njihove misije
  • dominiranje jednog diskrusa, oni koji se ne uklapaju su TOTALAN OPOZIT -> sprovesti meru, uklopiti neuklopljive
90
Q

Filip Rif, modalni tipovi ličnosti koji su nosioci kultura

A
  • nisu proizvod majke prirode
  • jesu konstrukti koji se menjaju sa promenom kulture
  • L je proizvod uobličavanja pojedinaca u dru. odnosima
91
Q

Samsan, reči uz karakter; muškost (soc. konstrukcija dva roda)

A
  • j. nije neutralno sredstvo kojim se identifikuju ob. i svojstva koja postoje u svetu
  • jezički obrt - veliko usmeravanje Pž na proučavanje j.
92
Q

lenja pita (o govorniku) - uloga opažača

A
  • podjednako važna u osmišljavanju i opojmljivanju nekog P, kao i uloga osobe koja se ponaša
93
Q

svi opazioci u procesu osmišljavanja opisanog P su uvek

A
  • posredovani, jezikom, kulturom, običajima, istorijom, vrednostima, dru. interesima
94
Q

Fuko - psi nauke nisu jedini ispravan put za otkrivanje un. ps. žviota loveka

A
  • one su ishodi dominirajućih diskursa
95
Q

Fuko - pozitivno znanje

A
  • istina o svetu je preovlađujući pogled na svet
96
Q

umesto poniranja u dubine skrivenih ps. procesa, Fuko predlaže novu metodologiju

A
  • arheologiju znanja
97
Q

arheologija znanja

A
  • rasplet niti značenja od kojih su ps. procesi satkani
  • kopanje po arhivama ljudskog saznanja
  • P nije manifestacija crta L koje su odraz neke un. esencije -> već su proizvod diskursa