przewód pokarmowy Flashcards
częstośc biegunki kraje rozwinięte
2-3 epizody na rok u dzieci <5rż
częstość biegunki kraje rozwijające się
10-18 epizodów na rok u dzieci <5rż (Azja, Afryka, Ameryka Płd)
biegunki ile zachorowań
śmiertelność
1 mld zachorowań rocznie
śmiertelnosć 4-6 mln
Europa wzrost częstości biegunek
Salmonella Giardia C,jejuni Cryptosporidium E coli [EPEC, ETEC,EHEC,EIEC,EAggEC]
Cyclopora
Izospora
Cryptosporidium
one częściej w immunosupresji
z wirusowych wzrost rotawirusowych
spadek częstości biegunek w Europie
Shigella
częstość biegunek w Polsce
wirusowe najczęstsze ok 50 tyś salmonellozy 9 tyś Clostridium 11 tyś Capmpylobacter, E,coli <1000 czerownka bakteryjna 234/34
99% flory jelitowej stanowią
bakterie beztlenowe
pacjenci z achlorchydia, po operacji żołądka - jakie biegunki
Giardia
Salmonella
pasożytnicze
oporne na niskie pH biegunki
rotawirus
Myobacterium tuberculosis
H.pylori
głównym mechanizmem zabezpieczającym oczyszczanie
proksymalnego odcinka jelit z bakterii
prawidłowa persytaltyka
nadużywanie opiatów sprzyja
nadmiernemu namnażaniu się bakterii
- zakażaniu jelita cienkiego patogenami bakteryjnymi
- bakteriemii w przypadku łagodnych zakażeń salmonelozowych
ostra biegunka
7-14 dni
przewlekła biegunka
> 28 dni
biegunka mechanizm enterotoksyczny działanie
niezapalny; enterotoksyny lub przyczepienie się do nabłonka
- w początkowym odc jelita cienkiego
- biegunka wodnista
- brak leukocytów w stolcu
biegunka enterotoksyczna patogeny
E. coli enterotoksynogenna i enteroagregacyjna Vibrio cholerae Clostridium perfiringens S.aureus B.cereus Aeromonas hydrophila Plesomonas shigelloides Giardia lamblia Rotawirus Norowirus Adenowirus Cryptospridium Cyclospora Microsporidia
biegunka zapalna mechanizm
inwazja lub cytotoksyny —> uszkodzenie enterocytów
okrężnica lub dystalny odc jelita cienkiego
biegunka czerwonkowa lub zapalna (obecne neutrofile w stolcu)
biegunka zapalna patogeny
E coli enterokrwotoczne i enteroinwazyjne Vibrio parahemolyticum Clostridium difficile Samlonella enteridis Shigella dysenteriae Campylobacter jejuni Yersinia enterocolica Entamoeba histolytica
biegunka mechanizm inwazyjny
penetrujący, uszkodzenie enterocytów
dystalny odc jelita cienkiego
zespół durowy: gorączka i bradykardia względna, bóle głowy i brzucha, odurzenie, rzadko biegunka S.thypi
limofcyty w stolcu
zespół durowy
w biegunkach inwazyjnych
- gorączka i względna bradykardia
- bóle głowy i brzucha
- odurzenie
- rzadko biegunka S.thypii
mechanizm inwazyjny patogeny
Salmonella thypi Shigella sonnei Shigella flexneri Campylobacter spp (jejuni -zapalny) Yersinia enterocolica (też zapalny)
bakterie biegunkowe w Polsce
Salmonella Campylobacter E.coli Clostridium Yersinia Shigella
wirusy biegunkowe w Polsce
rotawirus
norowirus
adenowirus
astrowirus
pierwotniaki biegunki w Polsce
Giardia lamblia (enterotoksyczny) Cryptosporiudum Microsporidium Cyclospora Entamoeba histolitica (zapalny)
biegunka salmonella rezerwuar
pp zwierząt
salmonella biegunka
grupy narażone: antybiotykoterpia, niemowlaki, immunosupresja
droga: fekalno-oralna pokarmem, z wodą; muchy - mechaniczne przeniesienie
LATO I JESIEŃ
salmonella epidemiologia
w Polsce najczęsciej S.enetritidis (90%)i S.thypimurium
imortowana żywność - s.chester, blegdam, uganda
w wodzie od kilku dni do tygodni
w glebie do kilku mscy
namnaża się w T 5-46 stopni
może przetrwać -75 i przechowywanie -20
przezycie przez nieokresllony czas w suchej zywności (anbioza) - mączka mięsno-kostna, jajka, mleko
salmonella drogi zakażenia
bliski kontakt z chorym/ NOSICIELEM zła higiena rąk woda, żywność - szczególnie jajka, mięso bez obróbki termicznej, drób, mleko, owoce morza kraje endemiczne bezkwaśność żołądka immunosupresja wiek
postacie kliniczne salmonelli
postać zołądkowo-jelitowa
narządowa/ogniskowa
durowa/septyczna
najczęstsza postać salmonelli
żołądkowo-jelitowa wylęganie 6-48 godzin (TYPOWO 8-12 H) NAGŁY początek bóle brzucha wymioty biegunka (wodnista, z domieszką śluzu/krwi) gorączka/podgorączka odownienie i zaburzenia elktrolitowe (HIPOKALIEMIA)
postać narządowa salmonelli
zap Dróg Żółciowych
UO - płuc, opłucnej, oskrzeli, zatok, krtani, gardła
UK - wsierdzia, osierdzia, mięśnia sercowego; żył, naczyń limfatycznych
OUN - opon, mózgu
UM
stawów, kości, szpiku
ropnie: wątroba, śledziona, płuca, nerki, macica/jajnik, tarczyca, skóra
rokowanie dobre
postać uogólniona salmonelli
durowa/septyczna
wstrząs,spadek CTK, tachykardia, zaburzenia świadomosci
rokowanie złe - szczególnie male dzieci, osoby starsze, immunosupresja
nosicielstwo Salmonelli
przejściowe pochorobowe, max kilka mscy
zapalna biegunka barwienie błekitem metylenowym
> 5 leukocytów wpw
rozpoznanie salmonelli
izolacja pałeczek z kału
w postaci narządowej - z krwi, moczu, ropy,pmr, żółci
PCR w salmonelli
dla celów dochodzenia epidemiologicznego
w biegunkach z domieszką krwi nie podawać (salmonella)
loperamidu –> ryzyko zespołu hemolityczno-mocznicowego
leczenie samlmonellozy
nawadnianie
dieta - żywienie doustne po 3-4 h; posiłki często w małych ilościach
ciężkie biegunki- chinolony, azytromycyna
w biegunkach z dodatkiem krwi - nie stosować loperamidu –> ryzyko zepsołu hemolityczno-mocznicowego
jakie leki w ciężkich biegunkach salmonelloza
chinolony, azytromycyna
zakażenie spzitalne salmonella
ręce personelu
bielizna
droga pyłowa
żywnosć
najprawdpobniej najczęstsza przyzyna zatruć pokarmowych
Campylobacter (niedorejestrowana)
Campylobacter
jejuni, coli, lari, upasaliensis
mechanizm: wnikanie do ertytracytów (inwazyjna biegunka) lub niektóre produkują cytotoksynę Cdt (mechanizm zapalny)
przeżywają 3-5 tyg w wydalinach zwierząt, wodzie, glebie
mogą przeżyć 2-3 tyg w 4 stopniach i zamrożeniu -20–70
wrażliwe na wysychanie, środki dezyfekcyjne, t 60 stopni przez 15 min
capmyplobacter rezeruar
pp zwierząt dzikich i domowych (świnie, drób owce,psy)