przewód pokarmowy Flashcards

1
Q

częstośc biegunki kraje rozwinięte

A

2-3 epizody na rok u dzieci <5rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

częstość biegunki kraje rozwijające się

A

10-18 epizodów na rok u dzieci <5rż (Azja, Afryka, Ameryka Płd)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

biegunki ile zachorowań

śmiertelność

A

1 mld zachorowań rocznie

śmiertelnosć 4-6 mln

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Europa wzrost częstości biegunek

A
Salmonella
Giardia
C,jejuni
Cryptosporidium
E coli [EPEC, ETEC,EHEC,EIEC,EAggEC]

Cyclopora
Izospora
Cryptosporidium
one częściej w immunosupresji

z wirusowych wzrost rotawirusowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

spadek częstości biegunek w Europie

A

Shigella

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

częstość biegunek w Polsce

A
wirusowe najczęstsze ok 50 tyś
salmonellozy 9 tyś
Clostridium 11 tyś
Capmpylobacter, E,coli <1000
czerownka bakteryjna 234/34
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

99% flory jelitowej stanowią

A

bakterie beztlenowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

pacjenci z achlorchydia, po operacji żołądka - jakie biegunki

A

Giardia
Salmonella
pasożytnicze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

oporne na niskie pH biegunki

A

rotawirus
Myobacterium tuberculosis
H.pylori

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

głównym mechanizmem zabezpieczającym oczyszczanie

proksymalnego odcinka jelit z bakterii

A

prawidłowa persytaltyka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

nadużywanie opiatów sprzyja

A

nadmiernemu namnażaniu się bakterii

  • zakażaniu jelita cienkiego patogenami bakteryjnymi
  • bakteriemii w przypadku łagodnych zakażeń salmonelozowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ostra biegunka

A

7-14 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

przewlekła biegunka

A

> 28 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

biegunka mechanizm enterotoksyczny działanie

A

niezapalny; enterotoksyny lub przyczepienie się do nabłonka

  • w początkowym odc jelita cienkiego
  • biegunka wodnista
  • brak leukocytów w stolcu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

biegunka enterotoksyczna patogeny

A
E. coli enterotoksynogenna i enteroagregacyjna
Vibrio cholerae
Clostridium perfiringens
S.aureus
B.cereus
Aeromonas hydrophila
Plesomonas shigelloides
Giardia lamblia
Rotawirus 
Norowirus
Adenowirus
Cryptospridium
Cyclospora
Microsporidia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

biegunka zapalna mechanizm

A

inwazja lub cytotoksyny —> uszkodzenie enterocytów
okrężnica lub dystalny odc jelita cienkiego
biegunka czerwonkowa lub zapalna (obecne neutrofile w stolcu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

biegunka zapalna patogeny

A
E coli enterokrwotoczne i enteroinwazyjne
Vibrio parahemolyticum
Clostridium difficile
Samlonella enteridis
Shigella dysenteriae
Campylobacter jejuni
Yersinia enterocolica
Entamoeba histolytica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

biegunka mechanizm inwazyjny

A

penetrujący, uszkodzenie enterocytów
dystalny odc jelita cienkiego
zespół durowy: gorączka i bradykardia względna, bóle głowy i brzucha, odurzenie, rzadko biegunka S.thypi
limofcyty w stolcu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

zespół durowy

A

w biegunkach inwazyjnych

  • gorączka i względna bradykardia
  • bóle głowy i brzucha
  • odurzenie
  • rzadko biegunka S.thypii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

mechanizm inwazyjny patogeny

A
Salmonella thypi
Shigella sonnei
Shigella flexneri
Campylobacter spp (jejuni -zapalny)
Yersinia enterocolica (też zapalny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

bakterie biegunkowe w Polsce

A
Salmonella
Campylobacter
E.coli
Clostridium
Yersinia
Shigella
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

wirusy biegunkowe w Polsce

A

rotawirus
norowirus
adenowirus
astrowirus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

pierwotniaki biegunki w Polsce

A
Giardia lamblia (enterotoksyczny)
Cryptosporiudum
Microsporidium
Cyclospora
Entamoeba histolitica (zapalny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

biegunka salmonella rezerwuar

A

pp zwierząt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

salmonella biegunka

A

grupy narażone: antybiotykoterpia, niemowlaki, immunosupresja
droga: fekalno-oralna pokarmem, z wodą; muchy - mechaniczne przeniesienie
LATO I JESIEŃ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

salmonella epidemiologia

A

w Polsce najczęsciej S.enetritidis (90%)i S.thypimurium
imortowana żywność - s.chester, blegdam, uganda
w wodzie od kilku dni do tygodni
w glebie do kilku mscy
namnaża się w T 5-46 stopni
może przetrwać -75 i przechowywanie -20
przezycie przez nieokresllony czas w suchej zywności (anbioza) - mączka mięsno-kostna, jajka, mleko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

salmonella drogi zakażenia

A
bliski kontakt z chorym/ NOSICIELEM
zła higiena rąk 
woda, żywność - szczególnie jajka, mięso bez obróbki termicznej, drób, mleko, owoce morza
kraje endemiczne
bezkwaśność żołądka
immunosupresja
wiek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

postacie kliniczne salmonelli

A

postać zołądkowo-jelitowa
narządowa/ogniskowa
durowa/septyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

najczęstsza postać salmonelli

A
żołądkowo-jelitowa
wylęganie 6-48 godzin (TYPOWO 8-12 H)
NAGŁY początek
bóle brzucha
wymioty
biegunka (wodnista, z domieszką śluzu/krwi)
gorączka/podgorączka
odownienie i zaburzenia elktrolitowe (HIPOKALIEMIA)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

postać narządowa salmonelli

A

zap Dróg Żółciowych
UO - płuc, opłucnej, oskrzeli, zatok, krtani, gardła
UK - wsierdzia, osierdzia, mięśnia sercowego; żył, naczyń limfatycznych
OUN - opon, mózgu
UM
stawów, kości, szpiku
ropnie: wątroba, śledziona, płuca, nerki, macica/jajnik, tarczyca, skóra

rokowanie dobre

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

postać uogólniona salmonelli

A

durowa/septyczna

wstrząs,spadek CTK, tachykardia, zaburzenia świadomosci

rokowanie złe - szczególnie male dzieci, osoby starsze, immunosupresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

nosicielstwo Salmonelli

A

przejściowe pochorobowe, max kilka mscy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

zapalna biegunka barwienie błekitem metylenowym

A

> 5 leukocytów wpw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

rozpoznanie salmonelli

A

izolacja pałeczek z kału

w postaci narządowej - z krwi, moczu, ropy,pmr, żółci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

PCR w salmonelli

A

dla celów dochodzenia epidemiologicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

w biegunkach z domieszką krwi nie podawać (salmonella)

A

loperamidu –> ryzyko zespołu hemolityczno-mocznicowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

leczenie samlmonellozy

A

nawadnianie
dieta - żywienie doustne po 3-4 h; posiłki często w małych ilościach
ciężkie biegunki- chinolony, azytromycyna
w biegunkach z dodatkiem krwi - nie stosować loperamidu –> ryzyko zepsołu hemolityczno-mocznicowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

jakie leki w ciężkich biegunkach salmonelloza

A

chinolony, azytromycyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

zakażenie spzitalne salmonella

A

ręce personelu
bielizna
droga pyłowa
żywnosć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

najprawdpobniej najczęstsza przyzyna zatruć pokarmowych

A

Campylobacter (niedorejestrowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Campylobacter

A

jejuni, coli, lari, upasaliensis
mechanizm: wnikanie do ertytracytów (inwazyjna biegunka) lub niektóre produkują cytotoksynę Cdt (mechanizm zapalny)
przeżywają 3-5 tyg w wydalinach zwierząt, wodzie, glebie
mogą przeżyć 2-3 tyg w 4 stopniach i zamrożeniu -20–70
wrażliwe na wysychanie, środki dezyfekcyjne, t 60 stopni przez 15 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

capmyplobacter rezeruar

A

pp zwierząt dzikich i domowych (świnie, drób owce,psy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

EACE

A

szczepy enterotoksynogenne i enteroagrgacyjne
mechanizm niezapalny
ale biegunka czerwonkopodobna (czyli podobna do Shigelli dysenteriae)

44
Q

EIEC

A

e.coli enteroinwazyjne
penetracja do enterocytów i ich destrukcja - biegunka krwawa
mechanizm zapalny

45
Q

EPEC

A

e.coli enteropatogenne
adherencja i destrukcja enterocytów
]biegunki niemowląt

46
Q

ETEC

A

e.coli enterotoksyczne
toksyna ciepłostała LT i ciepłochiwejna ST
biegunki choleropodobne
biegunki podróżnych

47
Q

jak się zarazić e.coli

A

żywność (mielona wołowina, kiełki, warzywa, niepasteryzowane mleko) skażona odchodami bydła

48
Q

2011 epidemia e.coli w Europie

A

enterohemolityczny szczep E. coli O104:H4

–> zespół hemolityczno-mocznicowy z opornoscią na antybiotyki

49
Q

gronkowcowe zatrucia pokarmowe

A

S.aureus - mechanizm niezapalny biegunki
enterotoksyna (A-E) - oporna na gotowanie
zatrucie w wyniku spożycia toksyny powstałejw pokarmie:
mięso i prztwory
drób i jaja
lody
wtórne zanieczyszczenie ze zmian skórnych i z nosogardła

50
Q

oporna na gotowanie toksyna

A

enterotoksyna (a-e) gronkowcowa

51
Q

objawy zatrucia pokarmowego gronkowcowego

A

gorączka krótkotrwala
wymioty
biegunka
zapaść naczyniowa

52
Q

gronkowcowe zatrucie pokarmowe okres wylęgania

A

do 6h

53
Q

C,difficile rezerwuar

A

gleba i środkowisko - szpitale i DPS

54
Q

C.difficile

A

gram +
betlenowa
wytwarza toksyny A i B

55
Q

czemu wzrost zakażeń szpitalnych Clostridium difficile?

A

bo wysoce zajadliwy szczep BI/NAP1 wytwarzający klikanaście razy więcej toksyn

56
Q

czynniki ryzyka zakażenia C.difficile

A

antybiotyki (cefalosporyny I i II, klindamycyna, fluorochinolony, penicyliny z inh beta-laktamaz)
IPP
antagoniści H2
metotreksat
osoby >65 rż
hospitalizacja (20-40%) vs 3% w pop ogólnej
żywienie sondą dożołądkową

57
Q

jak się szerzy C.difficile

A

drogą fekalno-oralna przez spory lub formy wegetatywne

58
Q

jak wygląda zakazenie C.difficile (etapy)

A

zaburzeie flory jeitowej ulatwia powstawanie form wegetatywnych

  1. kolonizacja
  2. patogenne są tylko toksynowtórcze (enterotoksyna A, cytotoksyna B, toksyna binarna)
  3. toksyny uszkadzają szkielet enterocyta
59
Q

zakażenie C.difficile objawy

A
od łagodnej biegunki do zapalenia j grubego (rzekomobłooniaste - 50% pacjentów)
objawy w łagodnej:
biegunka wodnista ze śluzem
kurczowe bóle brzucha
gorączka
mdłości, tkliwość brzucha
60
Q

diagnostyka C.difficile

A

1.Immunoenzymatyczne wykrywanie dehydrogenazy glutaminianowej produktu bakterii
(obecna w szczepach toksyngennych i nie wytwarzających toksyn)
2. Wykrycie toksyny A/B w kale (test lateksowy)
3. Amplifikacja kw. nukleinowych wybranego regionu genów toksyny A/B (test NAAT)
4. Izolacja C. difficilae i hodowla celem wykrywanie toksyn
5. Badanie endoskopowe jelita grubego
- nie zalecana jako rutynowe badanie diagnostyczne
- typowy obraz pozwala na rozpoznanie ciężkiej postaci

61
Q

leczenie C.difficile

A

odstawienie antybiotyku (skuteczne u 20% z łagodną postacią)
podręcznik - metronidazol
wankomycyna (można w ciąży) podręcznik każe rozpocząc od wanko gdy ciężki przebieg, ciąża,
fidaksomycyna
ryfaksymina
gdy rozdęcie jelit, toksemia – wanko dosutnie + wanko we wlewach doodbytniczych z metronidazolem dożylnie
przeszczep mikrobiomu
nie ywkonuje się kontrolnych nadań na ob toksyny po leczeniu

62
Q

środki alkoholowe w C.diffficile

A

nieskuteczne

63
Q

jak postępować z C.difficile

A

izolacja i kohortacja z dostepem do wc
personel MYJE ręce po kontakcie
bieliza - środek sporobójczy przed praniem
dezyfnecja - podchloryn sodu, aldehyd glutarowy

64
Q

biegunki u dzieci

A
norowirusy i inne koliciwirusy
rotawirus
astrowirus
enterowirus (coxackie)
adenowirus
e.coli (etec, epec)
salmonella
campylobacter
shigella
gram - (klebsiella, enterobacter, pseudomonas)
s.aureus
clostridium perfiringens
65
Q

wydalanie zarazka dłużej niż objawy

A

salmonellozy

66
Q

biegunki u dzieci kiedy max zachorowań

A

6-24 msc życia

67
Q

biegunki bakteryjne kiedy

A

lato-jesień

68
Q

biegunki bakteryjne

A

zima-wiosna

69
Q

ciężkość biegunki - odwodnienie

A

łagodny do 5%
średniociężki 7-10%
ciężki >10%

70
Q

jakie biegunki zgłoszę do SANEPIDU

A

biegunki u dzieci do lat 2

+ obowiązkowo hospitalizuję

71
Q

biegunka - człowiek jedynym rezeruwarem

A

Shigella

72
Q

bakteryjne biegunki wylęgające się w ciągu godzin

A

Baciilus cereus 1-6h
Listeria 8-48 h
Salmonella 6-48 h (NAJCZĘŚCIEJ 8-12)
S.aureus 1-6 h

73
Q

co się wylęga dłużej rota czy noro

A

rota 24-72 h

noro 12-48 h

74
Q

dziecko do roku jaka bakteria

A

salmonella

75
Q

dur brzuszny

A

Salmonella thypi

okres wylęgania 10-21 dni (w węzłach krezkowych i zaotrzewnowych)

76
Q

paradury

A

okres wylęgania 7-14 dni

Salmonella parathypi

77
Q

dur rzekomy a

A

głównie Azja płd-wsch

78
Q

dur rzekomy b

A

na całym świecie

79
Q

dur rzekomy c

A

na Bliskim Wschodzie

80
Q

dur brzuszny objawy

A

objawy zaczynają się z chwilą wysiewu bakterii przez przewód piersiowy do krwi
stadium incrementi - narastania:
-bóle głowy, osłabienie, brak apetytu, N, W, wzdęcie brzucha, zaparcia, biegunki, gorączka
stadium acmeos - pełnego rozwoju:
na przełomie 1/2 tyg temperatura ustala się na stałym poziomie i występuje względna bradykardia
wysypka = różyczka durowa - bladoróżowe plamki znikające podczas ucisku (bardziej nasilone plamisto-grudkowe w durze B)
hepatosplenomegalia i cechy intoksykacji organizmu
2-40% neurologiczne: ZOMR, G-B, zap nerwów, mutyzm akinetyczny (psychiczne odurzenie)
faza zdrowienia - stadium sanationis
od 4 tyg choroby

81
Q

diagnoza duru

A

posiew krwi - faza wczesna
faza późna - posiew szpiku, kości, żółci, kału, moczu

testy aglutynacji Widala (p/c anty O > 1:200 i anty H >1:400) - ważne narastanie miana p/c; diagno serologiczną utrudniają przebyte szczepienia

wykrywanie antygenów bakterii ELISA

leukopenia, trombocytopenia, EOZYNOFILIA

82
Q

JAKIE badania lab w durze brzusznym?

A

LEUKOPENIA
TROMBOCYTOPENIA
EOZYNOFILIA

83
Q

leki 1 i 2 wyboru w durze brzusznym

A

1.fluorochinolony (cyprofloksacyna, norfloksacyna)
2. III generacja cefalosporyn (ceftriakson, cefoperazon) lub azytromycyna
skuteczność też amoksy, chloramfenikol, kotrimoksazol
można rozważyć steryd

84
Q

Enterotoksyna salmonelli podobna do

A

toksyny Y.pestis
ETEC e.coli
cytoktoksyny Shigella

85
Q

egzotoksyna o wł neurotoksycznych

A

Shigella dysenteriae

86
Q

bezobjawowe wydalanie bakterii

A

Shigella

87
Q

leczenie Shigelli

A

jako inwazyjna - powinna być antybiotykami
1. cyprofloksacyna
2.ceftriakson, azytromycyna
immunokompetentni, inne niż dysenteriae –> 3 dni
dysenteriae –> 5 dni

88
Q

powikłania Shigelii

A

reaktywne zap stawów
HUS
perforacje jelit
ropnie okołodobytnicze

89
Q

Vibrio - które wywołują cholerę u ludzi

A
serotyp O1 (biotyp klasyczny i El tor)
serotyp O139
90
Q

objawy cholery

A

wodno-ryżowe bezwonne stolce oddawane bez bólów brzucha

91
Q

cholera sicca

A

postać bezbiegunkowa

z porażeniem jelit –> zgon

92
Q

wykrycie cholery

A

badanie bakterioskopowe (mikroskop z ciemnym polem)
testy aglutynacyjne wykrywajace antygen o1 i o139
biochemiczne wykrywające toksynę lub bakterię
p.c monokolonalne
pcr

93
Q

leczenie cholery

A

NAWODNIENIE
można antybiotyk: tetracyklina, doksycyklina (oporność - cyprofloksacyna)
II rzut: kotrimoksazol, erytomycyna
też cefalosporyny 3 gen

94
Q

cholera izolacja

A

hospitalizacja chorych
izolacja osób z otoczenia 6 dni
dezyfekcja otoczenia

95
Q

szczepionka cholera

A

DOUSTNA

DWA szczepy O1 i rekombinat toksyny B cholery

96
Q

główna przczyna biegunek podróżnych

A

jelitowe szczepy patogenne E.coli

97
Q

jak przebiega biegunka podróżnych?

A

po 1-2 tyg pobycie kurczowe bóle brzucha, biegunka

dolegliwości trwają zwykle 3-4 dni, po czym spontanicznie ustępują

98
Q

antybiotyki w E.coli

A

lekki przebieg - nie stosować, ewenatualnie enteroseptyki lub antybiotyki niewchłaniające się z pp
ETEC
EPEC
EIEC
w tych można kotrimoksazol/fluorochinolom
EAEC niezalecane
EHEC p/w (HUS)

99
Q

PROFILAKTYKA RYFAKSYMINĄ

A

u wybranych chorych, na czas podróży

E.coli

100
Q

nosicielstwo C.difficile

A

do 18 mż 70%
dorośli 1-3%
hospitalizowani 20-40%

101
Q

clostridium difficile - dodatni wynik dehydrogenazy glutaminianowej i ujemny lateksowego na toksynę

A

nie można wykluczyć choroby –> wskazany posiew

102
Q

powikłania C.difficile

A
piorunujące zap j grubego
megacolon toxicum
niedorżność porażenna
perforacja okrężnicy
zap otrzewnej
obrzęki (hipogammaglobulinemia)
103
Q

WYSOKIE ryzyko duru

A

na Subkontynencie indyjskim

104
Q

skuteczność immunoprofilatyki duru brzusznego

A

50-80% po 2-3 tyg, utrzymuje się 3 lata

105
Q

chorobowtórcza tylko dla człowieka

A

S.thypii (dur)

wydalana z kałem i moczem

106
Q

skuteczność szczepionki na cholerę

A

80% 2lata

zapewnia częściową ochronę przed ETEC

107
Q

nosiecielswto vibrio cholerae

A

4-5 dni antybiotyków