dziecięce Flashcards
odra wirus (rezerwuar)
Morbiliwirus RNA, Paramyxoviridae
wrażliwy na UV, T
człowiek jedynym rezerwuarem!
odra drogi przenoszenia
droga kontaktu bezposredniego
droga kropelkowa
odra zakaźność
5 dni przed i do 4 dni po wycypce ( z tym, że 2 dni to bardzo)
odra wylęganie
zarażenie 14 dni przed wysypką, 10 dni przed gorączką
odra max zachorowań
do 4 rż
matczyna odporność odra
do 6 msc życia
objawy odry
- okres 1-7 dni:
-gorączka, nadwrażliwość, drgawki
-katar
-zap spojówek, światłowstręt, wydz ze spojówek
-suchy kaszel, szczekający (zap tchawicy, oskrzeli)
-plamki fitałowa-koplika
- u małych dzieci biegunka - okres kolejnych 3-4 dni:
wysypka gruboplamista (schodząca w dół, zaczyna się za uszami i na czole, nie swędzi, czasami uczucie gorąca)
w momencie powstania wysypki znikają plamki, spada gorączka
może dać jadłowstręt, + węzlów - wysypka zanika w takiej kolejności jak się pojawiła, przebarwienia kawa z mlekiem, łuszcząca się skóra –> sucha brudna skóra
przebrawienia zanikają do 10 dni
wysypka w odrze
gruboplamista, schodząca z czoła i okolicy uszu w dół,
nie swędzi, z pojawieniem zanika gorączka i kaszel
plamki Fitałowa-Koplika
na zaczeriwnionym policzku, na wysokości dolnych trzonowych, - uniesione białe plamki
rozpoznanie odry
W razie typowego obrazu klinicznego odrę możesz także rozpoznać u osoby, która miała kontakt z chorym na odrę potwierdzoną laboratoryjnie.
Ale ZAWSZE zalecane badania pomocnicze:
- serologia IgM [gdy nieszczepiony w ostatnich 2-3 msc, po 2-3 dniach od początku wysypki, zanikają po 4-5tyg, max stężenie 7 dni po]; gdy IgM niemożlwie do ozanczenia –> IgG wzrost 4 krotny miana p/c
-izolacja wirusa innego niż szczepionkowy - pobrać 1-4 dni - wymaz z gardła, krew pełna na heapryne, mocz, spojówki - najlepiej mocz i wymaz z gardła (zamrażarka)
-izolacja RNA (PCR)
odra zap mózgu badania
pcr - rna w pmr
p/c wewnątrzoponowa synteza IgG
co pobrać i kiedy żeby potwierdzić odrę?
krew w 7 dniu po wysypce (bo max p/c)
materiał do izolacji z moczu, nosogardła, spojówek, moczu - 3-4 dni po wysypce max stężenie
odra różnicowe
płonica, różyczka, eneterowirusy, adenowirusy, parwowirus B19, EBV po amoksycylinie
odra leczenie
nie ma swoistego,
odrowe zap płuc - olbrzymiokomórkowe - rybwairyna
p/gorączkowe, nawodnienie, suplementacja wit A
powikłania odry
najczęściej zapalenie ucha
zapalenie oskrzeli/płuc - S.aureus, S.pneumoniae, H.influenzae
olbrzymiokomórkowe wirusowe zap płuc - rybwiryna!
zapalenie rogówki
małopłytkowość
u wycieńczonych - zap skory, zgorzelionowe zap jamy ustnej
poodrowe zap mózgu 1:1000, śm 10-30%, objawy neurologiczne 20-40%
podostre stwardniejące zapalenie mózgu SSPE 1:100 000, przede wszytskim do 2 rż –> powikłania nawet 7-10 lat póżniej
objawy SSPE
cz 1;100 000
powikłania nawet 7-10 lat później
niezgrabność, trudności w nauce, narastanie spastyczności, mikolonie, padczaka
nieuchronnie zgon
szczepienie na odrę
MMR - ŻYWA!
2 dawki podskórnie lub domięśniowo w odstępie >=4 tyg
wg kalendarza 13-15 msc i 6 lat
osoba uodporniona na odrę
ma dokumentację potwierdzającą przebycie odry rozpoznanej przez lekarza (z potwierdzeniem laboratoryjnym); ma w surowicy przeciwciała przeciwodrowe klasy IgG; posiada dokumentację lekarską szczepienia dwoma dawkami szczepionki przeciwko odrze (monowalentnej lub MMR) w odstępie ≥4 tyg
postępowanie poekspozycyjne odra szczepienie
gdy nie ma p/w szczepienie do 72 h (>12 mscż, można od 9 wg ulotki, zarówno u nieszczepionych jak i 1 dawka)
jeśli chory przyjmuje IVIG to jaka dawka go zabezpiecza przed odrą
100 mg/kg mc w ciągu 3 tyg przed ekspozycją
kobieta po szczepinieu MMR nie powinna zachodzić w ciąże
przez 1 msc
odra zachorowanie w ciąży
brak ryzyka wad u płodu
gorszy przebieg u matki (dlatego IVIG)
tendencja do obumarcia płodu, porodów przedwczesnych, poronień
postępowanie poekspozycyjne odra immunoglobuliny
niemowlęta (szczepienie rozważyć 6-12 msc)
kobiety w ciąży
spadek odporności (pierwotne, przeszczep szpiku do 12 msc od zakończenia leczenia immunosup lub dłużej gdy choroba przeszczep p/c biorcy; ALL do 6 msc od chemii, HIV/AIDS <200/mm3 lub niezaszczepieni szczeopionką po skutecznymn leczeniu antyretrowirusowym
zaleca się Ig domięśniowo (oporócz ciąży i spadku odporności), ale w Polsce sa tylko dożylnie 400mg/kg
wszystkie osoby po IVIG po 8 msc zaszczepić
świnka wirus (rezerwuar)
Rubulavirus, RNA, Paramyxoviridae, człowiek jedynym rezerwuarem
świnka drogi zakażenia
kropelkowa
bezpośredni kontakt
świnka zakaźność
7 dni przed objawami i 9 dni po, ale aż 14 w moczu
okres wylęgania świnki
2-3 tyg, śr 18 dni
odporność na całe życie w których zakaźnych wieku dziecięcego
odra, świnka, różyczka
ale po szczepieniu możemy mieć świnkę i ospe
świnka objawy
20-30% bezobjawowo!
- okres przedobjawowy - objawy grypopodbne - rzadko u dzieci
- zapalenie ślinianki
- najczęściej przyuszne 70%, obustronne 70%
- tkliwość uciskowa, ból przy połykaniu wyprzedzają o 2-4 dni obrzęk
- nasilenie objawów (obrzęk, gorączka) - obrzęk ciastowaty, rzadziej twardy, objawy zmniejszaja się po 3-4 dniach, koniec po 7
- spadek wydzialania śliny
- trudności w żuciu połykaniu
- zaczerwienienie ujść przewodów na błn ślz
gorączka w śwince
pojawia się z obrzękiem ślinianek, trwa 3-4 dni, u malych dzieci może nie występować
świnka ropzoznanie
można na bazie samego obrazu klinicznego i wywyiadu
2. p/c z surowicy ELISA - swoiste przeciwciała IgM w ostrym okresie choroby i/lub ≥4-krotne zwiększenie miana swoistych przeciwciał IgG w odstępie 2–4 tyg.
u szczepinych zwykle tylko IgG
3. przypadki wątpliwe - krew, ślina, mocz, pmr - izolacja lub pcr
4. biochemiczne - wzrost amylazy we krwi i moczu
świnka czy można zachorować po szczepieniu?
tak, nawet po 2 dawkach