grypa, SARS, MERS Flashcards
u ludzi najczęściej podtypy grypy
H (1, 2, 3) i N (1,2)
grypa ile subtypów
16 H i 9N
grypa - jaki wirus
RNA, Orthomyxoviridae
rezerwuar grypy
ptaki wodne - stabilny
typy wirusów grypy
typ A
-duża zmienność genetyczna
-mutacje punktowe (dryft)
-skok antygenowy (resortacja genetyczna - wymiana segmentów RNA)
typ B
-dwie odrębne linie genetyczne Yamagata i Victoria
typ C
sporadyczne zachorowania o łagodnym przebiegu
HISZPANKA jaki wirus
H1N1
największa śmiertleność 0-4 rż i 25-29 rż
grypa azjatycka
57/58
H2N2
duża śmeirtelność,głownie >65
grypa Hong Kong
68/69
H3N2
pandemia 2009 grypy
AH1N1pdm009 szczepionka nie chroniła 2 wirusy świńskie 1 ludzki 1 ptasi początek Meksyk mało zachorowań wśród ludzi >65 80% przebieg łagodny lub średnio ciężki głównie dzieci i młodzież (80% do 30 rż) częste ARDS i progresja choroby - 20-30% z tego u uprzednio zdrowych
ryzyko ciężkiego przebiegu AH1N1pm009
kobiety w ciąży (10x)
bmi>40 (6x)
przewlekła choroba ukł oddechowego (3x)
dzieci 1 rż (2x)
grypa sezonowa choruje
5-10 % dorosłych
20-30% dzieci
kilka mln zachorowań 650 tyś zgonów
grypa sezonowa - największa zapadalność
niemowlęta i małe dzieci
grypa, ryzyko powikłań, zgonów większe
u 65+ i dzieci <5 rż
grypa źródło zakażenia, droga teansmisji
źródła: chory człowiek
rzadziej zwierzę (ptak, świnia)
drogi: kropelkowa, przez skażone przedmioty
jak długo grypa aktywna na skażonych przedmiotach
2-8 h
odlegość niebezpieczna od zakażonego na grype
<2m
okres wylęgania grypy
śr 2 (1-7 dni)
zakaźność grypy
dorośli (1przed i 3-5 po)
dzieci (kilka przed i 10 po)
immunosupresja (nawet tygodnie-miesiace)
objawy grypa
50% bezobjawowe!
nagły początek (gorączka z dreszczami, uczucie robicia, złe sapomoczucie)
z UO (ból gardła, nieżyt nosa, suchy napadowy kaszel)
inne (N,w, biegunka)
objawy grypy u ludzi starszych
znaczne osłabienie, zaburzenia świadomości
objawy u dzieci grypa
nagła wysoka gorączka z dreszczami, drgawki, bóle głowy, mm, suchy kaszel, ból gardła - czyli standard
częściej objawy z pp
psudokrup
zap oskrzeli, płuc, ucha środkowego
rozpoznanie mikrobiologiczne grypa
wymaz/popłuczyny/aspirat z jamy nosowo-gardłowej
- RT-PCR i wykrycie wirusa
- testy antygenowe - wysoka swoistość, niska czułość - dużo wyników fałszywie ujemnych
- wykrywanie p/c antyhemagutyninowych lub wysoki wzrost ich miana
grypa leczenie
inh neuroaminidazy:
oseltamiwir doustnie
zanamiwir wziewnie
peramiwir dożylnie
inh endonukleazy:
baloxawir doustnie
amantadyna, rymantadyna w grypie
blokery kanału jonowego M2
już niestosowane ani w leczeniu ani w profilaktyce
aktywne tylko wobec A
powikłania z OUN
narastanie oporności w ostatnich sezoanch >99%
oseltamiwir
lek na grypę inhibitor neuroaminidazy doustny wirusy A i B wysoka skuteczność do 48 h od pierwszych objawów biodostepność 75% po dawce doustnej t1/2 6-10 h
zanamiwir
lek na grypę inh neuroaminidazy wziewny, dziala miejscowo wirus A i B zalecany po 7 rż ryzyko skurczu oskrzeli, obrzęku śluzówek j ustnej i gardła
peramiwir
inhibitor neuroaminidazy
stosowany dożylnie gdy inne nie pomagają