choroby odzwierzęce Flashcards

1
Q

rezerwuar zoonoz

A

kręgowce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

metody transmisji zoonoz

A

bezpośrednio na człowieka
przez produkty pochodzenia zwierzęcego
za posrednictwem stawonogów (wektor)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

babeszjoza przenoszenie

A

Babesia microti, Babesia divergens
przez kleszcze (1-6 TYG wylęganie)
przez transfuzje (6-9 tyg wylęganie)
przez ŁOŻYSKO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jak przebiega babeszjoza

A

często bezobjawowo

ciężej: po splenektomii, u starszych, osłabiona odpornosć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ciężki przebieg babeszjozy

A
wysoka parazytemia - przypomina malarię
niedokrwistość hemolityczna
NN z białkomoczem i hemoglobinurią
NO
NS
NW
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

badania laboratoryjne babeszjoza

A

niedokrwistość hemolityczna
małopłytkowość
leukopenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

diagnostyka babeszjozy

A

złoty standard: gruba kropla i rozmaz (Giemsy) - ocena obecności pierwotniaka w erytrocycie
PCR - możliwe we wczesnym okresie, wyniki fałszywie dodatnie
serologia - p/c od 14 dnia do 6 lat (immunofluorescencja pośrednia IgM lub IgG 1;64)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

kiedy parazytemia w babeszjozie

A

od 12-17 dnia od ukłucia kleszcza, może utrzymać się ponad rok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kiedy p/c w babeszjozie

A

od 14 dnia do 6 lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

kiedy leczyć babeszjozę

A

gdy parazytemia i objawy

gdy parazytemia bezobjawowa > 3 msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

czym leczyć babeszjozę

A

chinina + klindamycyna (7-10 dni)

alternatywa: atowakwon + azytromycyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wirus Zachodniego Nilu

A
przenoszenie: transfuzja krwi, z przeszczepem narządowym
rodzina Flaviviridae
w 80% bezobjawowy
19 % gorączka zachodniego Nilu
1% zapalenie mózgu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

gorączka maltańska

A

bruceloza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

listerioza co wiem z innych prezek

A

kat kliniczna B w HIV
zapalenie opon u dzieci <1 rż (ampicylina+cefotaksym lub ampicylina +aminoglikozyd)
zapalenie opon u starszych ludzi (cefotaksym/ceftriakson + wankomycyna + ampicylina)
czas leczenia DŁUGI - minimum 21 dni, a nawet 8 tyg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

listerioza

A

zoonoza
zwierzęta bezobjawowo
zjedzenie sera pleśniowego, nieumtych owoców, mięsa, ryb, owoców morza
bakteria z pp–> krew–> OUN [najczęstsza manifestacja: posocznica/bakteriemia, ZOMR, zapalenie mózgu, ropnie mózgu w cz środkowej i pniu mozgu.]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

listerioza nowowrodków

A

o wczesnym początku (zakażenie wewnątrzmaciczne)
-posocznica
-wysiew mikroropni w obrębie skóry, wątroby i śledziony, określany, jako granulomatosis infantiseptica.
o późnym początku (przez kanał rodny)
-2-3 tydzień życia
-ZOMR

wskażnik śmiertelności płodów zarażonych płodowo - ok 50%
poważnych powikłań, m.in. poronienia, urodzenia martwego dziecka, porodu przedwczesnego lub zakażenia zagrażającego życiu noworodka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pmr listerioza

A

glukoza spada
cytoza rośnie
białko rośnie - niewiele
koziołkujący sposób poruszania bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

badanie kału w listeriozie

A

nie ma sensu - bo są bezobjawowi nosiciele

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

kobiety w ciąży - jak się chronić przed listeriozą

A

nie spożywać serów pleśniowych, rzeczy z mleka niepasteryzowanego i dań gotowych bez podgrzania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

dżuma patogen

A

Yersinia pestis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

rodencjoza jaki patogen

A

Yersinia pseudotuberculosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Yersinioza

A

Yersinia enterocolica

rezeruwar: świnie
zakazenie: spożycie czegoś z wieprzowiny, też niepasteryzowane mleko, woda, bezpośredni kontakt ze zwierzęciem, transfuzja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

namanażanie w lodówce

A

Yersinia eneterocolica

Listeria monocytogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

co sprzyja jersioniozie?

A

nadmierne gromadzenie Fe w organiżmie - hemochromatoza, ropzad krwinek czerownych

chlodny klimat, zima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

jak przebiega jersinioza

A

Po wniknięciu do pp przechodzi do węzłów chłonnych pp. Najczęściej zakażenie przebiega pod postacią ostrego zapalenia jelit, ostrego zapalenia jelitowych węzłów chłonnych lub jako zespół objawów sugerujących ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.

rzadko posocznica –> ropnie narządowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

kto najczęściej choruje na yersiniozę?

A

małe dzieci

  • objawy po 4-7 dniach, utrzymują się kilka tyg
  • niewysoka gorączka, kurczowy ból brzucha, luźne stolce, często z domieszką śluzu i/lub krwi, oraz wymioty
  • mechanizm biegunki: zapalny, inwazyjny

u starszych - objawy OZWR
rumień guzowaty - K na nogach
bóle stawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

diagnostyka jersini

A

Zakażenie Yersinia enterocolitica potwierdza się poprzez wyizolowanie bakterii z kału lub innych materiałów biologicznych, m.in. węzłów chłonnych, płynu stawowego, moczu, żółci lub krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

leczenie yersiniozy

A

objawowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

dżuma

A
Yersinia pestis (względnie beztlenowa G-)
 utrzymuje się w środowisku głównie dzięki gryzoniom i pasożytującym na nich pchłom 
ale też  wiewiórki, pieski preriowe, myszy, nornice, koty czy królik
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

jak się zarazić dżumą

A

PCHŁA, MYŚLIWI oprawiający zwierzęta, od człowieka z dżumą płucną - INHALACYJNA! (CZYNNIK BIOTERRORYSTYCZNY)
ugryzienia przez zakażoną pchłę, która może zostać przeniesiona przez psy i koty do miejsc zamieszkania ludzi;
bezpośredniego kontaktu z płynami ustrojowymi lub tkankami zakażonego zwierzęcia, np. w przypadku myśliwych oprawiających zwierzęta bez zachowania odpowiednich środków ostrożności;
drogą kropelkową w wyniku bliskiego kontaktu z osobą chorującą na dżumę płucną lub z materiałem biologicznym w przypadku pracowników laboratoriów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

gdzie występuje dżuma

A

niektórych rejonach Afryki, Azji, Ameryki Południowej oraz pojawia się sporadycznie na zachodzie Stanów Zjednoczonych Ameryki. W Europie choroba nie występuje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

jakie są postaci dżumy

A

dymieniczna - najczęstsza
septyczna
płucna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

dżuma dymienicza

A

najczęstsza
po pogryzieniu przez pchłę, bakterie przechodzą do najbliższych ww chłonnych i się namnażają
objawy
gorączki,
bólu głowy,
dreszczy i
ogólnego osłabienia
-powiększenie węzłów po jednej stronie ciała (zwykle pachowe, szyjne lub pachwinowe) NIEZWYKLE BOLESNE, znacznie powiększone = dymienice
gdy nieleczone rozpadają się - wyciek cuchnącej treści ropnej
powiększenie wątroby i śledziony!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

dżuma septyczna

A

jako powikłanie dymieniczej lub niezaleznie
w wyniku ugryzienia przez pchłę lub kontkatu z tkankami zakażonego zwierzęcia
Cechuje ją gorączka, dreszcze, skrajne ogólne osłabienie, ból brzucha, możliwe krwawienie do skóry i narządów wewnętrznych oraz rzadko występujące niespecyficzne objawy, takie jak: nudności, wymioty czy biegunka. Tkanki palców czy nosa mogą zmienić zabarwienie na czarne w wyniku martwicy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

dżuma płucna

A

jako powikłanie dymieniczej i septycznej lub zainhalowanie kropelek od osoby z dżumą plucną
echuje ją gorączka, ból głowy, ogólne osłabienie i szybko narastające objawy ze strony układu oddechowego: duszność, ból w klatce piersiowej, kaszel, niekiedy domieszka krwi lub ropy w plwocinie. Zapalenie płuc jest najpoważniejszą postacią choroby i może prowadzić do niewydolności oddechowej bezpośrednio zagrażającej życiu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

najpoważniejsza postać dżumy

A

zapalenie płuc i może prowadzić do NO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

kwarantanna w dżumie

A

obowiązkowa, choroba kwarantannowa - 6 dni

38
Q

choroby wymagające kwarantanny w Polsce

A

1) cholera; 5dni
2) dżuma płucna; 6 dni
3) zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS); 10 dni
4) choroba wywołana koronawirusem SARS-CoV-2 (COVID-19); 14 dni
5) bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej (MERS);
6) Ebola (EVD); 21 dni
7) ospa prawdziwa; 21 dni
8) wirusowe gorączki krwotoczne. 21 dni

39
Q

rozpoznanie dżumy

A

posiew/izolacja bezpośrednia z krwi, PLWOCINY lub bioptatu węzła
testy serologiczne, mające znaczenie w sytuacji uzyskania ujemnych wyników badań mikrobiologicznych. Zajęcie płuc w przebiegu dżumy potwierdza badanie RTG klatki piersiowej.

40
Q

lecznie dżumy

A

STREPTOMYCYNA
GENATMYCYNA
ew chloramfenikol
Prawidłowa i odpowiednio wcześnie rozpoczęta antybiotykoterapia pozwala obniżyć śmiertelność w postaci dymieniczej poniżej 5%, w postaci septycznej i płucnej poniżej 20%

41
Q

nieleczona dżuma

A

dymienicza nawet 80% śmiertelność

septyczna i płucna 100%

42
Q

szczepionka na dżumę

A

jest
zapobiega dymieniczej, ale NIE płucnej
obecnie niedostępna

43
Q

choroba kociego pazura

A

Bartonella henselae (ta sama bakteria wywyołuje angiomatozę bakteryjną u HIV + - kategoria B)
zwykle przebieg samoograniczający się
zadrapanie przez kota (dzieci do lat 15) –> gruda zapalana z zaczerwienieniem –> 1-6 tyg powiększenie ww chł (20% liczne) –> mogą zropiec i się przebić (20%) –> zwykle w pół roku wracają do normy same
rzadko gorączka

44
Q

jakie leczenie na chorobę kociego pazura

A

zwykle żadne

azytromycyna do zmniejszenia szybszego ww chł

45
Q

postacie nietypowe choroby kociego pazura

A
  • zespół parinauda (ziarniniak spojówkowy z powiększeniem ww chl przedusznych) - najczęściej
  • postać rozsiana - ziarniniaki wątroby i śledziony, zajęcie OUN
  • zapalenie wsierdzia
  • zap siatkówki i n II
  • przedłużająca się gorączka o niejasnej przyczynie
46
Q

rozpoznanie choroby kociego pazura

A

wywiad, objawy, dodatnia serologia

nie robi się posiewu, biopsji węzła (ziarrniniaki), pcr

47
Q

leptospiroza - potegen

A

krętki Leptospira INTERROGNAS

48
Q

leptospiroza gdzie występuje

A

cały świat, ale max indie, tajlandia, wietnam, chiny, malezja, brazylia

49
Q

kto narażony na leptospirozę

A

osoby pracujące ze zwierzetami

pracownicy kanalizacji, melioracji, wędkarze, sporty wodne

50
Q

jak się można zakazić leptospirozą

A

kontakt z moczem, krwią, tkankami zwierząt, kontakt ze środkowiskiem skażonym - gleba, woda
wnikają przez uszkodzoną skórę i błn ślz

pokarmowa!
też pogryzienie, PRZEZŁOŻYSKOWO, inhalacja?

51
Q

leptspiroza jak wygląda zakażenie

A

bakterie wnikają przez uszkodzoną skórę i błn ślz –> namnażają się we KRWI (gorączka) I TKANKACH
patologie narządowe wynikają z zapalenia naczyń związanych z reakcją immunologiczną w odpowiedzi na zakażenie

52
Q

okres inkubacji leptospirozy

A

1-3 tyg

[5-14 dni]

53
Q

jak objawia się leptopiroza

A

przebiega w 3 fazach
I. gorączka, grypopodobne do 7 dni
II. wylewy dospojówkowe
III. może nie wystąpić w łagodnym przebiegu. Zmiany narządowe, immunologiczne - zajęcie watoby (cholestaza, degenracja komórek Kuppfera, nacieki komórek jednojądrzastych); OUN, nerek

54
Q

zespół Weila

A
ciężka postać leptospirozy
gorączka, żółtaczka
NN (skąpomocz, krwiomocz) --> może wymagac dializ
krwawienia
NO (kaszel, duszność, krwioplucie)
wysypka
skaza krwotoczna
zap spojówek, siatkówki, naczyniówki

może być wstrząs, MOF
śmiertelność 5-40%

55
Q

jak najczęściej przebiega leptospiroza?

A

90% łagodna choroba grypopodobna (biegunka, wysypka, ból głowy) przez 5-7 dni
u 50% może się utrzymywać bóle głowy i sztywnosć karku (objawy ZOMR) do 1-2 tyg

56
Q

diagnistyka leptospirozy

A

serologia i izolacja patogenu z zastosowaniem specjalnych podłoży
p/c od 2 tygodnia choroby

w I fazie możliwe badanie bezpośrednie rozmazu krwi lub osadu moczu w mikroskopie świetlnym

57
Q

leczenie leptospirozy

A

lekkie: amoksycyklina/ampicylina i doksycyklina
Weila: dożylnie penicylinę, ampicylinę, amoksycylinę, ceftriakson, cefotkasym, erytromycynę

58
Q

leptospiroza czy jest chemioporfilaktyka?

A

TAK, doksycyklina

istnieje szczepionka

59
Q

najczęstsze powikłanie różycy

A

zapalenie wsierdzia

inne:
+uszkodzenie zastawek
zapalenie stawów
udar

60
Q

jak potwierdzić różycę

A

wywiad, badanie
badania mikrobiologiczne:
zeskrobiny skórne z zajętego obszaru skóry lub posiew bioptatu (wycinka) zmiany chorobowej na skórze. W postaci uogólnionej materiałem do badań mikrobiologicznych może być krew.

61
Q

różyca patogen

A

Erysipelothrix rhusiopathiae - bakteria

62
Q

jak się zaczyna różyca

A

zmiany zwykle na I i II palcu swędzą
zaczerwnieine
obrzek pobliskich stawów - bolesne

63
Q

leczenie różycy

A

Lekiem z wyboru jest penicylina krystaliczna lub prokainowa

64
Q

tularemia patogen

A

KLESZCZE!
Francisella tularensis - bakteria, obligatoryjnie wewnątrzkomórkowa
dwa podgatunki
A- w Ameryce Północnej
B - endemicznie na półkuli pólnocnej, łagodniejszy

65
Q

tularemia jak zakaża się człowiek

A

styczność ze skażonymi zającami i gryzoniami lub kontakt bezpośredni przez skórę/błn ślz z materiałe pochodzącym od zwierząt
też: ukłcuie przez kleszcza, muchę, komara
inhalacja
woda

66
Q

jaka pora roku tularemia

A

LATO

67
Q

jak przebiega tularemia

A

okres wylęgania 1-21 dni (3-5)
nagły początek z dreszczami, wysoką gorączką (klika dni do TYGODNI)
najczęściej postac skórno węzłowa in wrzodziejąco-węzłowa
też oczno – węzłową,
migdałkowo – węzłową, węzłową,
brzuszną i płucną.
na skórze grudka –> ropiejący pęcherzyk –> bolesne owrzodzenie
ostać oczna ma charakter zapalenia spojówek, z kolei w tularemii płuc dominują stany zapalne dróg oddechowych. W postaci brzusznej występuje ostry nieżyt żołądkowo – jelitowy z objawami duru brzusznego.
u dzieci często drgawki

68
Q

tularemia w ciązy

A

kobiet w ciąży tularemia może wywołać poronienia i przedwczesne porody

69
Q

Tularemia, a bioterroryzm

A

MOŻNA
TYP A bardzo zajadliwy
wymieniana na 3 miejscu po laseczkach wąglika i jadzie kiełbasianym

70
Q

tularemia czy nacinać ropnie z węzłów

A

nie, bo ryzyko rozprzestrzenienia

71
Q

tularemia diagnoza

A

materiał z biopsji skóry, ww chł, krwi, plwociny, wymaz z gardła –> HODOWLA, ale TYLKO w BSL3!!!!!

molekularna bezpieczniejsza

najbardziej przydatna serologia! - dwa razy pobrać w ostrym okresie i 2-4 tyg póżniej

72
Q

antybiotyk z wyboru w tularemii

A

streptomycyna

73
Q

śmiertelność i powikłania tularemii

A

W B - bardzo niska
w A - 1-2%, przed antybiotykami 10%
powikłania: ZOMR, posocznica, zap wsierdzia, uszkodzenie wątroby, nerek
rumień guzowaty lub wielopostaciowy

74
Q

gorączka Q patogen

A

Coxiella bruneti

75
Q

gorączka Q jak się można zarazić

A

WDYCHANIE pyłu skażonego kałem, moczem lub mlekiem chorych zwierząt.
KLESZCZE
bezpośredni kontakt

76
Q

gorączka Q objawy

A

w 60% bezobjawowo

inne: nagła gorączka, objawy grypoodbne, może zająć serce i UO

77
Q

zoonozy grzybicze

A

hitoplazmoza

kryptokokoza

78
Q

capnocythophaga

A

rezerwuar tylko pies

79
Q

bartonella

A

rezeruwar tylko kot

80
Q

przenoszone przez kleszcze

A
borelioza
KZM
babeszjoza
erlichioza
anaplazmoza
riketsjozy - gorączka gór skalistych
tularemia

choroba kociego pazura!!!
GORĄCZKA Q !!!

81
Q

choroba kociego pazura przenoszenie

A

zadrapanie przez kota

PRZEZ KLESZCZE, PCHŁY KOCIE

82
Q

dur pworotny

A

krętki z rodzaju Borellia - najczęściej Borelia recurrentis
przez wszy - epidemiczny - gorsze rokowanie
kleszcz - endemiczny
kres wylęgania 2-12 dni. Objawy: wysoka gorączka, dreszcze, ból mięśni, ból głowy, nudności, powiększenie wątroby i śledziony, oddech i tętno przyspieszone, krwawienia z nosa, kaszel, wybroczyny podskórne i podśluzowe. Gorączka jest nawrotowa.

83
Q

czy gruźlica jest zoonozą?

A

TAK, przenoszona drogą pokarmową przez mleko krowy

84
Q

trypanosomatoza

A

Trypanosoma brucei, muchy tse-tse

85
Q

choroba Chagasa

A

Trypanosoma cruzi, pluskwy, Ameryka

86
Q

wirus Herpes B

A

rezerwuar: małpy azjatyckie należące do rodzaju Macaca najcz. Rhesus
droga: KONTAKT BEZPOŚREDNI błn ślz lub uszkodzona skóra z wydzielinami jamy ustnej lub narządów płciowych
zbliżony do HSV

zakażenie przez:
ugryzienie zadrapanie małpy
kontakt z tkankami małpy - laboratorium
zakłucie igłą
skaleczenie klatką
droga kropelkowa
zachlapanie oka
człowiek-człowiek - 1 przypadek
wylęganie 2-21 dni
87
Q

wirus Herpes B rokowanie

A

zwykle kończy się śmiercią
(zmiany pęcherzykowe w miejscu zranienia, gorączka, rozlana bolesność mm, stopniowo narastające zaburzenia neurologiczne)

88
Q

co zrobić jak ugryzie małpa?

A

przpęłukać wodą
profilaktyka poekspozycyjna - valacyklowir w tabletkach przez przynajmniej 2 tygodnie
L: DOŻYLNIE acyklowir gancyklowir z następową profilkatyką walacyklowirem przez miesiące-lata

GANCYKLOWIR GDY ZMIANY CSN

89
Q

WIRUS ZACHODNIEGO NILU

diagnostyka

A

Ab IgM w surowicy w 100%, w pmr 90%

możliwa izolacja wirusa z krwi w okresie 2-4 dni od wystąpienia objawów

90
Q

dżuma profilaktyka

A

7 dni antybiotyk (streptocmycyna?)