malaria Flashcards

1
Q

malarone jak stosować

A

1x1

1-2 dni przed, cały pobyt i tydzień po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

malarone gdzie działa

A

caly świat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

malarone u kogo NIE

A

w Polsce brak dawek pediatrycznych
nie u kobiet w ciąży i karmiących
nie w NN
interakcje z lekami p/krzepliwymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

malarone plusy

A

dobrze tolerowany
cały świat
mozna nurkować i wspinać się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

doksycyklina w malarii jak stosować

A

1x1

1-2 dni przed, caly pobyt, 4 tyg po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

doksycyklina gdzie działa

A

na cłaym świecie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

doksycyklina u kogo NIE

A

nie u kobiet w ciąży i karmiących

nie u dzieci <8rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

doksycyklina niepozadane

A

nadwrazliwość na słońce

dolegliwości z pp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

doksycyklina plusy

A

działa na całym świecie
dobrze tolerowany
zapobiega riketsjozom, leptospirozie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

lariam (meflokina) sposób podania

A

1/tydzień

1-2 tyg przed, cały pobyt, 4 tyg po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

lariam (meflokina) u kogo stosować

A

u kobiet w ciąży i karmiących

tani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

lariam (meflokina) gdzie działa

A

nie działa w Azji płd-wch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

lariam (meflokina) minusy

A

nie z b-blokerami
nie działa w Azj płd-wsch
nie w padaczce
niedostępny w Polsce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

arechin (chlorochina) jak stosować

A

2 tabl/tydz 1-2 tyg przed, cały pobyt i 4 po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

arechin gdzie działa

A

TYLKO w Ameryce Środkowej i na Bliskim Wschodzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

arechin (chlorochina) plusy

A

u K w ciąży i karmiących
dobrze tolerowany
tani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jakie leki w profilaktyce malarii

A

atowakwon+proguanil
doksycyklina
meflokina
chlorochina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

rozpoznanie malarii

A

jak najszybciej od objawów
złoty standard: gruba kropla i cienki rozmaz
wykonywać wielokrotnie co 6-12 h jeżeli podjerzenie cieżkiej malarii
do monitorowania leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

gruba kropla

A

steordzenie inwazji, czuły 0,001% inwazji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

cienki rozmaz

A

gatunek i wielkość parazytemii >0,05%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

gatunki malarii

A
Plasmodium
faciparum
malariae
vivax 
ovale
knowlesi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Plasmodium knowlesi

A
Borneo i wyspy Oceani
makaki - komar -człowiek
morfologia P.malariae (cienki rozmaz)
podejrzenie gdy wysoka parazytemia P.malariae
diagnoza - PCR
może wywołać ciężka malarie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

wektor malarii, warunki

A

komaray Anopheles, 20-30 stopni, wilgotność >60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

szybkie testy paskowe malaria

A

wykrywają parazytemię 0,002%
wykrywa pLDH (w vivax i falciparum; w falciparum też bogate w histydynę białka HRP–2
wyniki fałszywie ujemne - P.ovale i P.malariae
nie mówi nic o intensywności inwazji
trzeba zrobić rozmaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
pcr w malarii
- przy niskiej parazytemii - P.knowlesi - inwazje mieszane - można określić LEKOOPORNOŚĆ
26
testy serologiczne w malarii
nie w ostrej fazie zakażenia udokumentowanie przebytej choroby wynik ujemny - wyklucza malarię wynik dodatni - niejednoznaczny
27
okres wylęgania malaria
12-28 dni p.vivax nawet rok wiki malariae 16-50 falciparum 7-30, dłużej w 10%
28
typy gorączki w malarii
P.falciparum - ciągła P.vivax i ovale - co 48 h trzeciaczka P. malariae - co 72 h, czwartaczka
29
malaria objawy
``` gorączka - tor wg typu zlewne poty dreszcze złe samopoczucie bóle głowy męczliwość ``` prodromalne--> dreszcze poprzedzające nagłą gorączkę >40 stopni --> gorączka stopniowa zanika wśród zlewnych potów bóle pod lewym łukiem żebrowym (szybkie powiększenie śledziony) niedokrwistość heaptosplenomegalia żołtaczka hemolityczno-miąższowa
30
postaci malarii
brzusza (czerwonkopodbna lub choleropodobna) wstrząsowa mocznicowa
31
ciężka malaria
``` inwazja >10% hipoglikemia kwasica anemia zaburzenia świadomosci (glasgow<11) drgawki >2xdobę (GROMADNE) NN wstrząs obrzęk płuc żołtaczka krwawienia do siatkówki,pp dziąseł ODDECH CHYENA STOKESA/ KWASICZY USZKODZENIA DOLNEGO MOTONEURONU ZNIESIENIE ODRUCHÓW BRZUSZNYCH, OCZOPLĄS POZIOMY I PIONOWY, PORAŻENIE N VI USZKODZENIE OSRODKA TERMOREGULACJI ``` bóle głowy pobudzenie wymiotne bradykardia i zaburzenia oddychania dziwne zachowania (sponatniczne ruchy głową w lżejszych, a w cięższych mimika naśladująca szeroki uśmiech lub szczerzenie zębów)
32
malaria mozgowa
nieleczona - śmiertelność 100%, leczona 15-20% obrzęk mózgu zaburzenia swiadomości, zachowania może rozwinac się gwałtownie nie daje objawów ogniskowych, brak oponowych napady drgawek napięcie mm wzmożone lub osłabione odruchy brzuszne i podeszwowe zniesione rozbieżne ustawienie galek ocznych, OCZOPLĄS POZIOMY LUB PIONOWY uszkodzenie ośrodka termoregulacji często wylewy do siatkówki następstwa neurologiczne tylko(?) u dzieci (>10%) - padaczka, utrata słuchu, ślepota, zaburzenia mowy, drgawki, afazja, ataksja, sztywność odmóżdzeniowa, porażenie połowicze wg wykładu u dorosłych w 5% --> psychoza paranoidalna, delirium, uszkodzenie nerwu VItrw
33
co ppwoduje ciężką malarię
P.falciparum 1% inwazji | P.vivax i knowlesi (bez zaburzeń swiadomości)
34
zagrożeni ciężką malarią
``` dzieci K w ciąży (śmiertelność 50% - 3x częściej) zakażenie HIV splenektomia turyści ```
35
malaria różnicowanie
``` grypa infekcje pp infekcje CSN ciężkie zapalenie płuc wzw leptospiroza babeszjoza dur brzuszny denga chikungunia gorączki krwotoczne ```
36
leczenie malarii
``` do 48 h najlepiej po rozpoznaniu gdy ciężkie objawy można przed wynikiem, ale wcześniej zrobić preparaty inne leki niż w profilaktyce niepowodzenie --> inny zestaw leków ```
37
P.falciparum leczenie
oparte na artemizynie, ale nie w monoterpaii przez 3 dni
38
P.falciparum cholrochinowrażliwy
Ameryka środkowa Haitii Dominikana Bliski Wschód
39
P vivax ovale malariae knowlesi leczenie
ACT (artemizyna) chlorochina w przyaodku vivax i ovale prymachina (uwazac na ciążę, karmienie, niedobór G6PD)
40
cykl malarii
ukłucie- sporozoity --> wątroba hipnozoity P.vivax i P.ovale --> erytocyt - merozoity - aseksualny cykl - gametocyty i komar kłuje i je zabiera
41
co podać w ciężkiej maalrii
``` artemizynę - dożylnie, domięśniowo minn 24 h hdy poprawa (parazytemia <1%) i może zażywac po - cały 3 dniowy kurs można w ciąży, karmienie, u dzieciaków quinidine gluconate dożylnie ```
42
które zarodźce mają hiponozity
vivax i ovale - mogą przetrwać tak w wątrobie 1-2 lata
43
nawroty malarii
możliwe w vivax i ovale, bo hipnozoity | ale faciparum i malariae też bo występuje przelekłw faza choroby we krwi
44
P.knowlesi jak często gorączka
co 24 h
45
hipoglikemia w malarii
spadek glukogenezy w wątrobie wzrost metabolizmu glukozy przez chorego i pasożyta wzrost wydzielania insuliny po chininie
46
śmiertelność w obrzęku płuc w malarii
80% nie przewadniać chorego może rozwinąć się po wielu dniach inwazji, także w p.vivax
47
najczęstszy zarodziec powodujący malarię
ruchliwy - P.vivax (80%) | największa śmiertelność falciparum 15% (ale 90% śmiertelny)
48
chinina w malarii
gdy oporność na chlorochinę | nie gdy powrót z Azji płd wsch (tak jak meflokina)
49
falciparum jak leczę
atowakwon+proguanil artesunat (pochodna artemizyny) lub chinina i do tego klindamycyna/doksycyklina/tetracyklina * chinina nie gdy powrot z azji płd-wsch ewentualnie meflokina gdy inne niedostępne
50
falciparum chlorochinowrażliwy
bliski wschód dominikana haiti ameryka środkowa
51
vivax,ovale,malariae, knowlesi czym leczę
act (artemizyna)+ chlorochina | w vivax i ovale dodaję prymachinę
52
chinidyna
``` prawoskrętny izomer chininy stosowana w ciężkiej malarii monitoriwać na oit rr, ekg (wydłuża qt) monitorować glikemię - uwalnia insulinę redukowac dawki dopiero w 3 dobie, gdy dializa pełna dawka ```
53
łagodna malaria trzydniowa
P.vivax
54
malaria złośliwa trzydniowa
P.falciparum
55
rezerwuar malarii
człowiek i małpy
56
wektor malarii
samice widliszka (Aneopheles)
57
gdzie malaria?
obszar między izotermami na północy (18-21 stopni) i izotermami na południu 21 stopni
58
ile zaleczeń w Europie?
15 tyś rocznie
59
malaria rodzima
w Grecji | w 1963 ostania w Polsce
60
gdzie wysokie ryzyko malarii
Afryka Zachodnia i OCeania
61
najwięcej zgonów na malarię
dzieci<5 rż | kobiety w ciąży
62
głowna zakaźna przyczyna śmierci wśród podróżujących do tropików
P.falciparum
63
malaria czy są zakażenia wrodzone?
tak
64
złe rokowanie w ciężkiej malarii
śpiączka i zaburzenia oddechowe
65
powikłania malarii
NN obrzęk płuc zaburzenia homeostazy i krwawienia żółtaczka
66
trwałe powiklania po malarii mózgowej u dorosłych
5% psychoza paranoidalna delirium uszkodzenie n czaszkowych VI
67
malaria u dzieci
wysoka gorączka, utrata łaknienia, wymioty kaszel zaburzenia świadmości wyprostne ułożenie ciała - opisthotonus oddech kwasiczy hipoglikemia i napady drgawek (70%) wyprzedzają śpiączkę kwasica i znaczna anemizacja zwiększają śmiertelność do 35% powiklania póżnne >10%
68
powikłania późne w malarii u dzieci
>10%
69
śmiertleność postaci mózgowej
35% dzieci 20% dorośli 50% ciężarne!
70
zgony w przypadkach niepowikłanych malarii
rzadko - pęknięcie śledziony - zaostrzenie choroby przewlekłej
71
opornosć całkowita/częściowa na malarię
talasemia A i B anemia sierpowatokrwinkowa niedobór dehydrogenazy 6-glukozo-fosforanowej owalocytoza, sferocytoza glikoforyna A,B,C na P.falciparum ujemny fenotyp chemokinowy Duffy (P.vivax)
72
predyspozycje do ciężkiego przebiegu malarii
polimorfizm genów kodujących tnfa genów kodujących IL1 i IL1R genów kodujących inh pazminogenu
73
jaki przypadek wymaga wykluczenia malarii
kazdy przypadek gorączki na terenie endemicznym | i każdy do 3 msc od powrotu z kraju endemii
74
1 RZUT W każdym typie malarii
pochodne artemizyny
75
po co prymachina?
w vivax i ovale, żeby zniszczyć hipnozity
76
cieżka posatć malarii co podać
DOŻYLNIE | ARTESUNIAN + KLINAMYCYNA LUB DOKSYCYKLINA
77
czy są p/w do profilaktyki malarii
nie ma bezwględnych
78
leki na malarię dobrze tolerowane w ciązy
chlorochina proguanil też meflokina wg sem
79
czy jest szczepionka na malarię?
TAK, Szczepionka RTS,S/ASO1 ( Mosquirix ) c z ęściowa odporność u małych dzieci