malaria Flashcards

1
Q

malarone jak stosować

A

1x1

1-2 dni przed, cały pobyt i tydzień po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

malarone gdzie działa

A

caly świat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

malarone u kogo NIE

A

w Polsce brak dawek pediatrycznych
nie u kobiet w ciąży i karmiących
nie w NN
interakcje z lekami p/krzepliwymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

malarone plusy

A

dobrze tolerowany
cały świat
mozna nurkować i wspinać się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

doksycyklina w malarii jak stosować

A

1x1

1-2 dni przed, caly pobyt, 4 tyg po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

doksycyklina gdzie działa

A

na cłaym świecie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

doksycyklina u kogo NIE

A

nie u kobiet w ciąży i karmiących

nie u dzieci <8rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

doksycyklina niepozadane

A

nadwrazliwość na słońce

dolegliwości z pp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

doksycyklina plusy

A

działa na całym świecie
dobrze tolerowany
zapobiega riketsjozom, leptospirozie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

lariam (meflokina) sposób podania

A

1/tydzień

1-2 tyg przed, cały pobyt, 4 tyg po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

lariam (meflokina) u kogo stosować

A

u kobiet w ciąży i karmiących

tani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

lariam (meflokina) gdzie działa

A

nie działa w Azji płd-wch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

lariam (meflokina) minusy

A

nie z b-blokerami
nie działa w Azj płd-wsch
nie w padaczce
niedostępny w Polsce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

arechin (chlorochina) jak stosować

A

2 tabl/tydz 1-2 tyg przed, cały pobyt i 4 po

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

arechin gdzie działa

A

TYLKO w Ameryce Środkowej i na Bliskim Wschodzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

arechin (chlorochina) plusy

A

u K w ciąży i karmiących
dobrze tolerowany
tani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jakie leki w profilaktyce malarii

A

atowakwon+proguanil
doksycyklina
meflokina
chlorochina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

rozpoznanie malarii

A

jak najszybciej od objawów
złoty standard: gruba kropla i cienki rozmaz
wykonywać wielokrotnie co 6-12 h jeżeli podjerzenie cieżkiej malarii
do monitorowania leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

gruba kropla

A

steordzenie inwazji, czuły 0,001% inwazji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

cienki rozmaz

A

gatunek i wielkość parazytemii >0,05%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

gatunki malarii

A
Plasmodium
faciparum
malariae
vivax 
ovale
knowlesi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Plasmodium knowlesi

A
Borneo i wyspy Oceani
makaki - komar -człowiek
morfologia P.malariae (cienki rozmaz)
podejrzenie gdy wysoka parazytemia P.malariae
diagnoza - PCR
może wywołać ciężka malarie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

wektor malarii, warunki

A

komaray Anopheles, 20-30 stopni, wilgotność >60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

szybkie testy paskowe malaria

A

wykrywają parazytemię 0,002%
wykrywa pLDH (w vivax i falciparum; w falciparum też bogate w histydynę białka HRP–2
wyniki fałszywie ujemne - P.ovale i P.malariae
nie mówi nic o intensywności inwazji
trzeba zrobić rozmaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

pcr w malarii

A
  • przy niskiej parazytemii
  • P.knowlesi
  • inwazje mieszane
  • można określić LEKOOPORNOŚĆ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

testy serologiczne w malarii

A

nie w ostrej fazie zakażenia
udokumentowanie przebytej choroby
wynik ujemny - wyklucza malarię
wynik dodatni - niejednoznaczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

okres wylęgania malaria

A

12-28 dni
p.vivax nawet rok
wiki malariae 16-50
falciparum 7-30, dłużej w 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

typy gorączki w malarii

A

P.falciparum - ciągła
P.vivax i ovale - co 48 h trzeciaczka
P. malariae - co 72 h, czwartaczka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

malaria objawy

A
gorączka - tor wg typu
zlewne poty
dreszcze
złe samopoczucie
bóle głowy
męczliwość

prodromalne–> dreszcze poprzedzające nagłą gorączkę >40 stopni –> gorączka stopniowa zanika wśród zlewnych potów
bóle pod lewym łukiem żebrowym (szybkie powiększenie śledziony)

niedokrwistość
heaptosplenomegalia
żołtaczka hemolityczno-miąższowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

postaci malarii

A

brzusza (czerwonkopodbna lub choleropodobna)
wstrząsowa
mocznicowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

ciężka malaria

A
inwazja >10%
hipoglikemia
kwasica
anemia
zaburzenia świadomosci (glasgow<11)
drgawki >2xdobę (GROMADNE)
NN 
wstrząs 
obrzęk płuc
żołtaczka
krwawienia do siatkówki,pp dziąseł
ODDECH CHYENA STOKESA/ KWASICZY
USZKODZENIA DOLNEGO MOTONEURONU
ZNIESIENIE ODRUCHÓW BRZUSZNYCH, OCZOPLĄS POZIOMY I PIONOWY, PORAŻENIE N VI
USZKODZENIE OSRODKA TERMOREGULACJI

bóle głowy
pobudzenie wymiotne
bradykardia i zaburzenia oddychania
dziwne zachowania (sponatniczne ruchy głową w lżejszych, a w cięższych mimika naśladująca szeroki uśmiech lub szczerzenie zębów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

malaria mozgowa

A

nieleczona - śmiertelność 100%, leczona 15-20%
obrzęk mózgu
zaburzenia swiadomości, zachowania
może rozwinac się gwałtownie
nie daje objawów ogniskowych, brak oponowych
napady drgawek
napięcie mm wzmożone lub osłabione
odruchy brzuszne i podeszwowe zniesione
rozbieżne ustawienie galek ocznych, OCZOPLĄS POZIOMY LUB PIONOWY uszkodzenie ośrodka termoregulacji
często wylewy do siatkówki

następstwa neurologiczne tylko(?) u dzieci (>10%) - padaczka, utrata słuchu, ślepota, zaburzenia mowy, drgawki, afazja, ataksja, sztywność odmóżdzeniowa, porażenie połowicze
wg wykładu u dorosłych w 5% –> psychoza paranoidalna, delirium, uszkodzenie nerwu VItrw

33
Q

co ppwoduje ciężką malarię

A

P.falciparum 1% inwazji

P.vivax i knowlesi (bez zaburzeń swiadomości)

34
Q

zagrożeni ciężką malarią

A
dzieci
K w ciąży (śmiertelność 50% - 3x częściej)
zakażenie HIV
splenektomia
turyści
35
Q

malaria różnicowanie

A
grypa
infekcje pp
infekcje CSN
ciężkie zapalenie płuc
wzw
leptospiroza
babeszjoza
dur brzuszny
denga 
chikungunia
gorączki krwotoczne
36
Q

leczenie malarii

A
do 48 h
najlepiej po rozpoznaniu
gdy ciężkie objawy można przed wynikiem, ale wcześniej zrobić preparaty
inne leki niż w profilaktyce
niepowodzenie --> inny zestaw leków
37
Q

P.falciparum leczenie

A

oparte na artemizynie, ale nie w monoterpaii przez 3 dni

38
Q

P.falciparum cholrochinowrażliwy

A

Ameryka środkowa
Haitii
Dominikana
Bliski Wschód

39
Q

P vivax ovale malariae knowlesi leczenie

A

ACT (artemizyna)
chlorochina
w przyaodku vivax i ovale prymachina (uwazac na ciążę, karmienie, niedobór G6PD)

40
Q

cykl malarii

A

ukłucie- sporozoity –> wątroba hipnozoity P.vivax i P.ovale –> erytocyt - merozoity - aseksualny cykl - gametocyty i komar kłuje i je zabiera

41
Q

co podać w ciężkiej maalrii

A
artemizynę - dożylnie, domięśniowo minn 24 h
hdy poprawa (parazytemia <1%) i może zażywac po - cały 3 dniowy kurs 
można w ciąży, karmienie, u dzieciaków
quinidine gluconate dożylnie
42
Q

które zarodźce mają hiponozity

A

vivax i ovale - mogą przetrwać tak w wątrobie 1-2 lata

43
Q

nawroty malarii

A

możliwe w vivax i ovale, bo hipnozoity

ale faciparum i malariae też bo występuje przelekłw faza choroby we krwi

44
Q

P.knowlesi jak często gorączka

A

co 24 h

45
Q

hipoglikemia w malarii

A

spadek glukogenezy w wątrobie
wzrost metabolizmu glukozy przez chorego i pasożyta
wzrost wydzielania insuliny po chininie

46
Q

śmiertelność w obrzęku płuc w malarii

A

80%
nie przewadniać chorego
może rozwinąć się po wielu dniach inwazji, także w p.vivax

47
Q

najczęstszy zarodziec powodujący malarię

A

ruchliwy - P.vivax (80%)

największa śmiertelność falciparum 15% (ale 90% śmiertelny)

48
Q

chinina w malarii

A

gdy oporność na chlorochinę

nie gdy powrót z Azji płd wsch (tak jak meflokina)

49
Q

falciparum jak leczę

A

atowakwon+proguanil
artesunat (pochodna artemizyny) lub chinina i do tego klindamycyna/doksycyklina/tetracyklina
* chinina nie gdy powrot z azji płd-wsch
ewentualnie meflokina gdy inne niedostępne

50
Q

falciparum chlorochinowrażliwy

A

bliski wschód
dominikana
haiti
ameryka środkowa

51
Q

vivax,ovale,malariae, knowlesi czym leczę

A

act (artemizyna)+ chlorochina

w vivax i ovale dodaję prymachinę

52
Q

chinidyna

A
prawoskrętny izomer chininy 
stosowana w ciężkiej malarii
monitoriwać na oit
rr, ekg (wydłuża qt)
monitorować glikemię - uwalnia insulinę
redukowac dawki dopiero w 3 dobie, gdy dializa pełna dawka
53
Q

łagodna malaria trzydniowa

A

P.vivax

54
Q

malaria złośliwa trzydniowa

A

P.falciparum

55
Q

rezerwuar malarii

A

człowiek i małpy

56
Q

wektor malarii

A

samice widliszka (Aneopheles)

57
Q

gdzie malaria?

A

obszar między izotermami na północy (18-21 stopni) i izotermami na południu 21 stopni

58
Q

ile zaleczeń w Europie?

A

15 tyś rocznie

59
Q

malaria rodzima

A

w Grecji

w 1963 ostania w Polsce

60
Q

gdzie wysokie ryzyko malarii

A

Afryka Zachodnia i OCeania

61
Q

najwięcej zgonów na malarię

A

dzieci<5 rż

kobiety w ciąży

62
Q

głowna zakaźna przyczyna śmierci wśród podróżujących do tropików

A

P.falciparum

63
Q

malaria czy są zakażenia wrodzone?

A

tak

64
Q

złe rokowanie w ciężkiej malarii

A

śpiączka i zaburzenia oddechowe

65
Q

powikłania malarii

A

NN
obrzęk płuc
zaburzenia homeostazy i krwawienia
żółtaczka

66
Q

trwałe powiklania po malarii mózgowej u dorosłych

A

5%
psychoza paranoidalna
delirium
uszkodzenie n czaszkowych VI

67
Q

malaria u dzieci

A

wysoka gorączka, utrata łaknienia, wymioty kaszel
zaburzenia świadmości
wyprostne ułożenie ciała - opisthotonus
oddech kwasiczy
hipoglikemia i napady drgawek (70%) wyprzedzają śpiączkę
kwasica i znaczna anemizacja zwiększają śmiertelność do 35%
powiklania póżnne >10%

68
Q

powikłania późne w malarii u dzieci

A

> 10%

69
Q

śmiertleność postaci mózgowej

A

35% dzieci
20% dorośli
50% ciężarne!

70
Q

zgony w przypadkach niepowikłanych malarii

A

rzadko

  • pęknięcie śledziony
  • zaostrzenie choroby przewlekłej
71
Q

opornosć całkowita/częściowa na malarię

A

talasemia A i B
anemia sierpowatokrwinkowa
niedobór dehydrogenazy 6-glukozo-fosforanowej
owalocytoza, sferocytoza
glikoforyna A,B,C na P.falciparum
ujemny fenotyp chemokinowy Duffy (P.vivax)

72
Q

predyspozycje do ciężkiego przebiegu malarii

A

polimorfizm genów kodujących tnfa
genów kodujących IL1 i IL1R
genów kodujących inh pazminogenu

73
Q

jaki przypadek wymaga wykluczenia malarii

A

kazdy przypadek gorączki na terenie endemicznym

i każdy do 3 msc od powrotu z kraju endemii

74
Q

1 RZUT W każdym typie malarii

A

pochodne artemizyny

75
Q

po co prymachina?

A

w vivax i ovale, żeby zniszczyć hipnozity

76
Q

cieżka posatć malarii co podać

A

DOŻYLNIE

ARTESUNIAN + KLINAMYCYNA LUB DOKSYCYKLINA

77
Q

czy są p/w do profilaktyki malarii

A

nie ma bezwględnych

78
Q

leki na malarię dobrze tolerowane w ciązy

A

chlorochina
proguanil
też meflokina wg sem

79
Q

czy jest szczepionka na malarię?

A

TAK, Szczepionka RTS,S/ASO1 ( Mosquirix ) c z ęściowa odporność u małych dzieci