PR02 - Praktische handelingen hematologie Flashcards
Hoe maak je een bloeduitstrijkje?
- Houd het buisje met bloed horizontaal en plaats het capillairtje ook horizontaal met het rode stukje in het bloed en breng vervolgens de achterkant omlaag
- Plaats 1 of 2 druppels op het objectglas
- Pak een dekglaasje en ga daarmee met een hoek van 30/45 graden over het glaasje waar geen bloed zit
- Raak de bloeddruppel aan en wacht tot het bloed zich verspreidt over de hele lengte van het dekglaasje
- Verplaats met een soepele beweging het dekglaasje over het objectglas heen
Wat is er mis met dit bloeduitstrijkje?
Het is te smal.
Je komt dan verhoudingsgewijs vaker aan de buitenkant van je preparaat waardoor je een overwaardering van je eosinofiele granulocyten krijgt.
Wat is er mis met dit bloeduitstrijkje?
Er is een verkeerde hellingshoek gebruikt (te grote hoek).
Wat is er mis met dit bloeduitstrijkje?
Er was een trilling in de handen
Wat is er mis met dit bloeduitstrijkje?
Het dekglaasje was vastgehouden tussen duim en middelvinger, waardoor de wijsvinger op het dekglaasje duwde en die zo rond werd
Wat is er mis met dit bloeduitstrijkje?
Er zat bloed aan de voorkant van het dekglaasje
Wat zijn de criteria waarop u beoordeelt of een bloeduitstrijkje kwalitatief goed is?
- Het uitstrijkje eindigt ‘spontaan’ op 2/3 deel van het voorwerpglaasje
- Newtonse ringen zichtbaar (regenbogen)
Hoe kan de grootte van erytrocyten verschillen?
Je hebt microcyten (kleine ery’s) en macrocyten (grote ery’s)
Wat is anisocytose?
Als er sprake is van ongelijke grootte van de erytrocyten. Dit kan als gevolg van de aanwezigheid van een populatie macrocyten of juist microcyten.
Welke vorm hebben normale erytrocyten?
Een platte schijf met een ingedrukt centrum. De kleur wordt voornamelijk bepaald door het Hb. Microscopisch manifesteert dit zich als een centrale bleekheid, omdat in het midden de laag Hb waar doorheen gekeken wordt dunner is
Welke vorm hebben normoblasten?
Wat is poikilocytose?
Een overkoepelende term voor erytrocyten met een abnormale vorm
Wat zijn echinocyten?
Ook wel doornappelcellen genoemd. Ze worden meestal gezien als artefact wanneer het bloed te lang heeft gestaan, maar kunnen ook voorkomen bij medicatie, intoxicatie of onderliggende ziektes
Wat zijn schistocyten?
Ook wel fragmentocyten genoemd. Het zijn fragmenten van een erytrocyt, die kunnen ontstaan bij mechanische schade bijv. door DIS
Wat zijn eccentrocyten?
Eccentrocyten vormen zich onder omstandigheden van overmatige oxiderende stress voor de erytrocyten. Ze kunnen gezien worden in combinatie met Heinz-bodies, bij bijv. een vergiftiging met ui bij de hond of kat.
Wat is normochromasie?
Normale aankleuring van cellen. Een erytrocyt kleurt in het centrum normaliter bleker aan dan aan de randen.
Wat is hypochromasie?
Vaag kleurende erytrocyten.
De rand hemoglobine perifeer is smaller en lichter van kleur doordat in de cel minder hemoglobine aanwezig is (lage MCHC)
Wat is hyperchromasie?
Sterkere kleuring van de erytrocyten, en geen centrale opheldering (sferocyt bijv.)
Wat is polychromasie?
Als een erytrocyt blauwer aankleurt dan een normochrome erytrocyt doordat er nog restanten RNA aanwezig zijn. Polychromasie wordt gezien bij een toegenomen erytropoëse of vervroegd vrijkomen van erytrocyten uit beenmerg (reticulocyten).
Wat is babesia canis?
Babesia is een protozo die zich in de erytrocyten bevindt en wordt door teken overgedragen. Babesia parasiteert voornamelijk de reticulocyten
Wat is mycoplasma haemofelis?
Een parasiet die op de erytrocytaire membraan voorkomt
Wat zijn Howell Jolly bodies?
Het zijn kleine fragmenten van een niet-functionele kern die niet zijn uitgestoten toen de erytrocyt het beenmerg verliet.
Bij een ongelijkmatige kleuring kunnen Howell Jolly bodies met een parasiet verward worden.
Wat zijn Heinz bodies?
Heinz bodies zijn kleine, ronde, soms hoekige insluitlichaampjes aan de rand van de erytrocyt. Ze bestaan uit gedegenereerd hemoglobine en worden bij huisdieren gezien onder bepaalde pathologische omstandigheden (o.a. na intoxicaties en na toediening van fenothiazine).
Wat is de referentiewaarde hematocriet bij de hond?
0,42 - 0,61 L/L
Wat is de referentiewaarde hematocriet bij de kat?
0,28 - 0,47 L/L
Hoe werkt de hematocriet bepaling?
- Je haalt met het capillairtje bloed uit het buisje (beide horizontaal) tot het voor 75% gevuld is
- Je veegt het capilairtje af van de buitenkant met een tissue
- Hou het capillair onder een hoek van 15 graden om een luchtbel te voorkomen en steek het capillair met de rode kant op de klei met een haakse hoek zodat de onderkant zich vult met klei en draai het capillair rond
- Haal het capillair er uit en herhaal dit tot er een centimeter aan klein in de capillair zit
- Leg de capillairen met de klei naar de buitenkant in de centrifuge en druk hem naar de buitenkant en symmetrisch
- Doe de twee deksels er op en start met centrifugeren
- Leg het capillair in het meetapparaat met de klei rand onderaan op de zwarte 0% rand
- Leg het capillair aan de bovenkant gelijk met de 100% lijn waar het plasma eindigt
- Verschuif de lijnen zodat de witte lijn boven de ery’s maar onder de buffy coat ligt
- Lees de hematocrietwaarde af
Wat zit er in de buffy coat?
Leukocyten en trombocyten
Hoe ziet de hematocriet bepaling er uit in de uitgangssituatie?
Hoe ziet de hematocriet bepaling er uit bij anemie?
Hoe ziet de hematocriet bepaling er uit bij acuut bloedverlies?
Hoe ziet de hematocriet bepaling er uit bij dehydratie?
De standaardprocedure bij het bepalen van een hematocriet is om de Ht direct na het afcentrifugeren af te lezen. Wat is het gevolg voor de Ht als de hematocriet 30 minuten i.p.v. direct na het afcentrifugeren wordt afgelezen?
De hematocriet waarde zal hoger zijn.
Als een afgedraaid capillair enige tijd blijft liggen dan zal vanzelf het plasma weer tussen de rode bloedcellen vloeien. Hierdoor wordt het gedeelte wat in de capillair wordt aangeduid als de fractie rode bloedcellen groter. In de Ht wordt dan naast de erytrocyten een hoeveelheid plasma meegenomen en de gemeten waarde zal verhoogd zijn.
Hoe heet dit type verdeling?
Een normaalverdeling, die wordt gebruikt om referentiewaardes te bepalen
Hoeveel procent van de populatie zal zich tussen de referentie waardes bevinden?
95%
Tussen welke waardes kunnen de ‘normale’ dieren zich bevinden?
Alle waardes onder de curve bevatten ‘normale’ dieren
Idealiter is elke diagnostische test accuraat en precies, echter elke test heeft een afwijking/fout. Het is van belang om eisen te stellen aan de maximale toelaatbare fout; dit is een fout die niet tot een andere klinische beslissing leidt.
In welk laboratorium zijn de resultaten het meest betrouwbaar?
Lab 1
In welk laboratorium zijn de resultaten niet betrouwbaar vanwege een lage juistheid/accuraatheid?
Lab 3, want daar zijn alle metingen te hoog (moest 0,50 L/L zijn), maar er is wel een hoge precisie
In welk laboratorium zijn de resultaten niet betrouwbaar vanwege een lage precisie?
Lab 2, want daar variëren de metingen onvoorspelbaar rond de werkelijke waarde
Waarom zijn de waardes van lab 4 niet betrouwbaar?
Vanwege een lage juistheid/accuraatheid én vanwege een lage precisie
Hoe werkt de procedure van een reticulocyten telling?
Hoe tel je de reticulocyten na de procedure?
Waarom is het belangrijk om niet alleen naar het absolute reticulocyten aantal te kijken maar deze te relateren aan de Ht?
Als je kijkt naar het aantal hebben ze beide 1 reticulocyt.
Het percentage is echter:
A; 1/100 = 1%
B; 1/16 = 6%
Op basis van het % is de anemie van patiënt A non-regeneratief en patiënt B regeneratief
Wat is het gecorrigeerd reticulocyten percentage en hoe bereken je die?
Het percentage reticulocyten nadat de hoogte van de Ht meegenomen is in de beoordeling.
Welke van de onderstaande honden maakt de meeste reticulocyten?
Ze maken allemaal hetzelfde aantal reticulocyten (1,3%)
Welke hoofdgroep kan mogelijk uit de differentiële diagnose weggestreept worden als de reticulocytentelling bekend is?
Onvoldoende aanmaak
Hoe werkt een laser cell counter?
Het werkt met verstrooiing van licht door elke individuele cel die de laser passeert. Verstrooid licht wordt door, onder verschillende hoeken geplaatste, detectoren gemeten. Per cel wordt informatie verkregen over grootte en eigenschappen van het cytoplasma en de kern.
In scatterplots worden celeigenschappen tegen elkaar uitgezet en verschillende celtypen zijn als afzonderlijke populaties te herkennen.
Er kan ook een kleurstof worden toegevoegd in het meetkanaal om subpopulaties van cellen specifiek aan te kleuren.
Hoe bereken je het MCV?
Hoe bereken je het MCH?
Hoe bereken je het MCHC?
Hoe bereken je de RDW?
Omschrijf met de in de hematologie gebruikte terminologie hoe het rode bloedbeeld van deze hond er onder de microscoop uitziet.
- Normocytose; geeft grootte aan, deze is normaal
- Normochroom; geeft kleur aan, dus hoeveelheid Hb, deze is normaal
Welke omschrijvingen horen bij welke vakjes?
Beschrijf, met de in de hematologie gebruikte terminologie, het rode bloedbeeld van de zieke hond
- Hypochroom
- Microcytose
In welke richting zijn MCV, MCH, en MCHC van de zieke hond veranderd t.o.v. de referentiewaarde van de gezonde hond?
Alle drie lager
Stel een waarschijnlijkheidsdiagnose. Leg uit hoe deze afwijkingen in de rode bloedcellen bij deze aandoening zijn ontstaan.
IJzergebreksanemie, door ijzertekort neemt de hemoglobine-synthese af en verloopt de erytropoëse trager. De normoblasten in het beenmerg bevatten weinig Hb en stoten vertraagd hun kern uit. Kernrijping en celdeling gaan intussen wel door.
Gevolg: door de extra deling krijg je kleine cellen, en door een laag hemoglobine gehalte bleke cellen.
Bereken of het aantal reticulocyten verhoogd is. Is de anemie regeneratief?
0.14/0.51 * 1% = 0.28%
De anemie is niet regeneratief
Je ziet het rode bloedbeeld van het zieke hondje. Beschrijf het rode bloedbeeld met medische terminologie (grootte, kleur, vorm, insluitsels)
Grootte: microcyten en geringe anisocytose
Kleur: hypochroom
Vorm: normaal
Insluitsels: nee, niet aanwezig
Je ziet het rode bloedbeeld van Bodor, een Ierse setter reu van 4 jaar. Hij is sinds 2 dagen ziek en de urine ziet er donkergeel uit. Ook de slijmvliezen zijn geel, en de ademhaling en de pols zijn te hoog. Beschrijf het rode bloedbeeld met medische terminologie
Grootte: niet afwijkend
Kleur: niet afwijkend
Vorm: enkele sferocyten
Insluitsels: babesia
Wat is de juiste medische terminologie van het ‘aan elkaar plakken’ van de erytrocyten?
Autoagglutinatie
Beschrijf het rode bloedbeeld met medische terminologie
Grootte: sterke anistocytose, sferocyten
Kleur: hypochroom, sterk polychroom
Vorm: niet te beoordelen
Insluitsels: niet aanwezig
Wat is je waarschijnlijkheidsdiagnose voor deze hond?
Immuungemedieerde hemolytische anemie (kan zowel idiopatisch/primair als secundair zijn)
Welk bloed is van een paard en welke van een rund?
Links is paard, rechts is rund
Wat zie je hier?
Dit zijn rode bloedcellen van een vogel. Erytrocyten van vogels zijn kernhoudend
