HC02 - Anemie Flashcards
Wat zijn verschijnselen van anemie?
Snel buiten adem (verminderd uithoudingsvermogen), vermoeid, compensatoir verhoogde adem- en hartfrequentie en bleke slijmvliezen
Hoe verschilt de pols (als je het meet) bij anemie?
Je krijgt een zwak gevulde pols, dus ipv dat je het bloed ook weer weg voelt stromen voel je eigenlijk alleen een tikje omdat het bloed heel snel naar de perifere bloedsomloop gaat
Waar is de ernst van de symptomen van anemie afhankelijk van?
Van de snelheid van het ontstaan van de anemie
Anemie is geen ziekte maar een…?
Symptoom
Wat is erytropoëse (erytropoiesis)?
Het deel van de hematopoëse waarbij zich erytrocyten ontwikkelen
Waartoe leidt onvoldoende erytropoëse?
Chronische niet-generatieve anemie
Welke indicaties tijdens de anamnese kunnen anemie doen vermoeden?
- Bloedingen zichtbaar, huid of slijmvliezen
- Melena of hematochezia
- Hematurie
Welke indicaties tijdens het lichamelijk onderzoek kunnen anemie doen vermoeden?
- Shock door bloedverlies
- Bloed aan de thermometer
- Bloedingen huid en slijmvliezen
- Hemoabdomen
- Hemothorax
Hoe kun je anemie bevestigen en de ernst ervan bepalen?
Door de hoeveelheid erytrocyten te bepalen in een bloedmonster. Dit kan direct door erytrocyten te tellen of indirect door de hoeveelheid hemoglobine te bepalen, of indirect door het hematocriet, het volumepercentage erytrocyten, te meten
Wat is immuungemedieerde hemolytische anemie?
Erytrocyt afbraak als gevolg van antilichaam binding
Wat zijn sferocyten?
Sferocyten zijn het resultaat van partiële fagocytose van de erytrocytaire membraan. De erytrocyt verliest zijn biconcave vorm en wordt bolvormig
Hoe bepaal je het hematocriet?
Door een buisje te centrifugeren. Er ontstaan dan meerdere laagjes gebaseerd op de dichtheid van de onderdelen.
Wat zijn de oorzaken van anemie?
- Bloedverlies
- Afbraak van erytrocyten
- Verstoorde aanmaak van erytrocyten
(of combinaties hiervan)
Welke verschillende laagjes ontstaan er bij het centrifugeren om het hematocriet te bepalen?
Dit is de uitgangssituatie van het hematocriet. Wat gebeurt er met het hematocriet als er sprake is van anemie?
Je raakt dan een deel van je rode bloedcellen kwijt
Dit is de uitgangssituatie van het hematocriet. Wat gebeurt er met het hematocriet als er sprake is van dehydratie?
Dan raak je een deel van je plasma kwijt
Dit is de uitgangssituatie van het hematocriet. Wat gebeurt er met het hematocriet als er sprake is van acuut bloedverlies?
Dan raak je zowel plasma als rode bloedcellen kwijt
Welke stadia worden er doorgemaakt voordat een erytrocyt een erytrocyt wordt?
- Erytroblast
- Basofiele erytroblast
- Polychromatofiele erytroblast
- Ortochromatische normoblast
- Polychromasie
- Erytrocyt
Wat zijn reticulocyten?
Jonge, nog RNA bevattende erytrocyten
Waar kun je reticulocyten voor gebruiken?
Als je het bloedbeeld aankleurt met een briljant cresyl blauw kleuring kun je de reticulocyten goed zien en tellen. Dit kan een indicatie geven of de anemie wel of niet wordt veroorzaakt door een verstoorde aanmaak van erytrocyten
Met welke test begin je meestal als je wilt kijken of er afbraak van erytrocyten is?
Het testen van de osmotische fragiliteit
Hoe werkt de osmotische fragiliteit test?
Bij verschillende concentraties NaCl oplossing wordt het bloed gecentrifugeerd. Je ziet hier een normaal beeld. In de bloedbaan ligt het rond de 0.9, en vanaf 0.5 zie je echt afbraak van de erytrocyten en zie je vrij hemoglobine in het buisje. Bij anemie die veroorzaakt wordt door afbraak van ery’s zie je dit al veel eerder (al bij 0,8 of 0,7)
Wat is de Coombs test?
Een test die de aanwezigheid van erytrocyt gebonden antilichamen bepaald. Je hebt 2 varianten; direct en indirect
Hoe werkt de directe Coombs test?
De directe Coombs-test detecteert antilichamen die vastzitten aan het oppervlak van de rode bloedcellen. Aangezien deze antilichamen soms rode bloedcellen vernietigen, kan iemand bloedarmoede hebben en kan deze test helpen de aandoening op te helderen.
Hoe werkt de indirecte Coombs test?
De indirecte Coombs detecteert antilichamen die vrij in het bloed zweven. Deze antilichamen kunnen werken tegen bepaalde rode bloedcellen en de test kan worden gedaan om reacties op een bloedtransfusie vast te stellen.
Wat is de DDx van hemolyse?
Hoe kun je pathofysiologisch anemie het beste definiëren?
Als een toestand waarin de massa circulerend Hb onvoldoende is om de O2-behoefte van de weefsels te voorzien
Wat kan er op den duur met het hart gebeuren bij anemie?
Op den duur kan het hart hypertrofiëren
Waarom is adaptatie van de 2,3-difosfoglyceraat (2,3-DPG) concentratie in de erytrocyten belangrijk bij anemie?
Deze neemt onder invloed van de lage O2-spanning binnen 24 uur toe. Hierdoor schuift de zuurstofdissociatiecurve naar rechts en dus staat het hemoglobine in de erytrocyten gemakkelijker zuurstof af aan de weefsels. Patiënten waarbij de anemie geleidelijk is ontstaan, bijvoorbeeld door een gestoorde beenmergfunctie, vertonen daarom ondanks een zeer lage Ht vaak aanzienlijk minder verschijnselen dan patiënten met een acute hemolytische anemie.
Bij honden met een acute hemolytische anemie worden de verschijnselen en het ziekte-verloop vaak in hoge mate bepaald door…?
Het optreden van levernecrose. Deze is een gevolg van de acute daling van de zuurstofspanning in de vena portae (poortader) met als gevolg een acuut zuurstoftekort, voornamelijk van de hepatocyten die aan het eind van de aanvoerlijn zijn gelegen (periacinair). Een van de functies van de lever is het verzorgen van de opname, conjugatie en excretie van bilirubine. De levercelnecrose leidt vooral tot een verminderde excretiecapaciteit. Omdat juist als gevolg van de hemolyse veel bilirubine, een afbraakproduct van hemoglobine, uitgescheiden moet worden via de gal, ontstaat hyper-bilirubinemie. Dit is klinisch zichtbaar als icterus (= geelzucht).
Wat is hypovolemie?
Laag circulerend bloedvolume
Wat kun je over de anemie van een patiënt zeggen waarbij de patiënt de hypovolemie spontaan te boven is gekomen en er zich geen nieuwe bloedingen voor doen?
Dan is de resterende anemie niet ernstig.
Wel duurt het nog weken voordat het aantal erytrocyten in de circulatie weer op peil is. In die tijd zullen zich compenserende mechanismen voor het verminderde O2-transport manifesteren: cardiovasculaire aanpassingen, verhoogde productie van erytropoëtine en toename van erytropoëse in het beenmerg en van 2,3-DPG in de erytrocyten.
Wat gebeurt er in de nieren onder invloed van de verlaagde O2-spanning?
Daar wordt de afgifte van erytropoëtine (EPO) verhoogd. Dit leidt binnen 24 uur tot een verhoogde productie van erytroblasten uit stamcellen en verhoogde proliferatie van erytroblasten in het beenmerg
Hoeveel dagen duurt het voordat de aangezette erytropoëse nieuwe reticulocyten oplevert?
Minimaal 4 dagen
Wanneer het dier met uitzondering van de oorzaak van het bloedverlies gezond is, Hoe lang duurt het dan voor de anemie die ontstaan is door de verhoogde productie van erytrocyten om te herstellen?
In twee tot drie weken.
Gedurende die periode is er, zeker in het begin van de herstelperiode, een duidelijk waarneembare toename van reticulocyten in het perifere bloed zichtbaar. Dit wordt een regeneratief rood bloedbeeld genoemd.
Wat verstoort ijzergebrek?
De erytropoëse
Bij welke bloedingen gaat geen ijzer verloren?
Inwendige bloedingen
Afhankelijk van de plaats van de bloeding (intraperitoneaal, intrathoracaal) kunnen de erytrocyten zelfs voor een groot deel weer in de circulatie worden opgenomen en blijven functioneren. Worden ze wel door macrofagen afgebroken, dan komt het ijzer snel weer ter beschikking van de erytropoëse. Na inwendige bloedingen is het bloedbeeld daarom meestal duidelijker regeneratief dan na uitwendig bloedverlies. In het ene geval zal de ijzerconcentratie in het serum laag en de hoeveelheid transferrine hoog zijn, in het andere geval zijn ze weinig afwijkend of is de concentratie serumijzer zelfs betrekkelijk hoog. Ook bestaat de mogelijkheid om aan de hand van de hoeveel Hb in de reticulocyten in te schatten of er voldoende ijzer beschikbaar is voor de aanmaak van deze jonge rode bloedcellen.
Hoe komt het dat een clinicus vaak pas met een hemolytische anemie geconfronteerd wordt als de bloedafbraak zeer ernstig is of als het beenmerg niet maximaal presteert?
Omdat het ijzer uit de afgebroken erytrocyten bij extravasale hemolyse direct weer ter beschikking komt van de erytropoëse
Mits ruim van ijzer voorzien, hoe hoog kan gezond beenmerg de erytrocytenproductie op te schroeven?
7 tot 10 keer. Het kan dus een flinke hemolyse compenseren
Hoe verloopt het binden, transporteren en weer afgeven van zuurstof voor het lichaam optimaal?
Als dit gebeurt via Hb dat opgesloten zit in de erytrocyt met zijn specifieke vorm.
Waarvoor gebruikt de erytrocyt energie?
- Het in bivalente vorm houden van het ijzer in het Hb-molecuul
- Het in werking houden van de ionenpomp
- Het in gereduceerde toestand houden van de SH-groepen van erytrocytaire enzymen en Hb
- Het in stand houden van de vorm van de cel
Waartoe leidt aftakeling van enzymsystemen bij de verouderende erytrocyt, die bij gebrek aan DNA deze enzymen niet meer kan vervangen?
Tot verlies van integriteit van de celmembraan, tot vormverlies en uiteindelijk tot afbraak van de cel in het MFS (monocyt-fagocytair systeem)
Hemolyse kan ontstaan als 1 of meer van welke mechanismen de cel(membraan) beschadigen?
Door welk pad komt de energievoorziening van de erytrocyt bij mens en huisdieren voornamelijk tot stand?
Door anaerobe glycolyse via het zogenaamde ‘Embden-Mayerhof pad’
Deficiënties van welke enzymen zijn bekende oorzaken van hemolytische anemie bij de mens en andere diersoorten?
Erfelijke deficiënties van enzymen die bij de glycolyse zijn betrokken, o.a. hexokinase (HK), pyruvaatkinase (PK) en fosfofructokinase (PFK)
Waarvoor dient de reductie van NADP+ tot NADPH voor in het pentosefosfaatpad?
Voor het in gereduceerde staat houden van de glutathion-houdende disulfiden (GSH) in de celmembraan en Hb.
Wat is G6-PD-deficiëntie?
Glucose-6-fosfaat-dehydrogenase (G6PD)-deficiëntie is een erfelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een afwijking in het G6PD-gen. Het speelt een belangrijke rol in de bescherming van rode bloedcellen tegen schade door vrije radicalen (anti-oxidatieve werking). Bij mensen met te weinig G6PD (deficiëntie) verliest de rode bloedcel zijn structuur en functie waardoor de cellen verhoogd gevoelig worden voor oxidatieve schade. Hierdoor worden de rode bloedcellen versneld afgebroken en ontstaat bloedarmoede.
Wat doet het erfelijke enzymdefect dat beschreven is bij runderen met hun hemoglobine?
Het leidt tot storing in de biosynthese van hemoglobine. Het gevolg van het enzymdefect is een stapeling van porfyrines in het lichaam. Naast verkleuringen van de urine en de tanden is er sprake van een overgevoeligheid voor UV-licht. Na blootstelling aan zonlicht ontstaan er ernstige huidlaesies.
