HC06 - Leukocyten afwijkingen Flashcards
Waarvoor is ‘leukocyten’ de verzamelnaam?
Voor de verschillende kernhoudende cellen die zich bij het gezonde dier in de bloedbaan bevinden
Waar worden leukocyten geproduceerd?
In het beenmerg en/of hematopoëtische organen
Wat is de eerste splitsing van leukocyten?
De eerste splitsing wordt gemaakt door de aan- of afwezigheid van granula in het cytoplasma. Zo krijg je de:
- Granulocyten
- Agranulocyten
Welke drie verschillende granulocyten zijn er en hoe herken je ze?
- Eosinofiele (rood-oranje granulen)
- Basofiele (blauwe granulen)
- Neutrofiele (geen)
In welke soorten kun je de agranulocyten verdelen?
- Monocyten
- Lymfocyten (te verdelen in T en B lymfocyten)
Welke groep is rondkernig en welke is segmentkernig?
Granulocyten zijn segmentkernig (PMK, polymorfkernig) en agranulocyten zijn rondkernig
Geef door de verschillende onderdelen te plaatsen de onderscheidende kenmerken van de verschillende witte bloedcellen aan
Welke witte bloedcellen komen er bij het gezonde dier in de bloedbaan voor?
- Staafkernige neutrofiele granulocyten
- Segmentkernige neutrofiele granulocyten
- Basofiele granulocyten
- Eosinofiele granulocyten
- Lymfocyten
- Monocyten
Wat is het verschil tussen polymorfkernige granulocyten (PMK’s) en neutrofielen?
Onder PMK’s worden alle granulocyten verstaan, de neutrofielen zijn 1 van de 3 soorten PMK’s
Wat is het verschil tussen een segmentkernige neutrofiele granulocyten en staafkernige neutrofiele granulocyten?
Een staafkernige is een jonge neutrofiele granulocyt. In de normale situatie is deze in geringe aantallen in het perifere bloed aanwezig.
Een segmentkernige is een uitgerijpt volwassen neutrofiele granulocyt. Door de insnoeringen wordt de kern segment- vormig.
De meeste witte bloedcellen zien er bij zoogdieren vrijwel hetzelfde uit. Toch zijn er kleine verschillen, zoals bij de eosinofiele granulocyt. Van welke dieren zijn deze eosinofiele granulocyten?
Van links naar rechts: hond, kat en paard
De kat heeft meer staafvormige granulae, en het paard heeft meer druiventrosjes
Hoe voer je een leukocytendifferentiatie uit?
D.m.v. de ‘kanteelmethode’ ga je systematisch door het bloeduitstijkje heen (met olie immersie en vergroting 100x). Deze methode gebruik je voor het deel wat je eerder d.m.v. de overzichtsvergroting (10x) hebt uitgezocht.
Wat zijn globaal de 3 methoden waarop hematologie analyzers te werk gaan?
- Flowcytometry methode
- Microcapillair methode
- Coulter counter methode
Wat is flowcytometrie?
Een techniek voor het tellen en bestuderen van in een stromende vloeistof voorkomende microscopische kleine deeltjes.
Waar is de speciaal ontwikkelde software van de flowcytometrie tot in staat?
Om vanuit de gemeten mate van verstrooiing van het laserlicht te berekenen wat het percentage is van de verschillende subtypes witte bloedcellen
Waar berust het principe van een laser cell counter (flowcytometrie) op?
Op de verstrooing van licht door elke individuele cel, die de laser passeert.
Verstrooid licht wordt door, onder verschillende hoeken geplaatste, detectoren gemeten.
Wat voor informatie wordt er per cel verkregen bij flowcytometrie?
- Grootte
- Eigenschappen van het cytoplasma
- Kern
Hoe worden celeigenschappen die uit de flowcytometrie zijn voortgekomen verwerkt?
Ze worden in scatterplots tegen elkaar uitgezet, waardoor verschillende celtypen als afzonderlijke populaties zijn te herkennen.
Er kan ook een kleurstof worden toegevoegd in het meetkanaal om subpopulaties van cellen specifiek aan te kleuren.
Hoe werkt een scatterplot?
Op de y-as is het volume weergegeven, en op de x-as de absorptie van peroxidase (dat is toegevoegd aan het kanaal).
Elke leukocyt wordt weergegeven als een stip.
Omdat elk type leukocyt andere eigenschappen heeft, worden populaties van vergelijkbare cellen zichtbaar
In hoeveel subpopulaties kan de laser cell counter de leukocyten verdelen?
In 5 subpopulaties
Wat kun je doen met dit scatterplot na berekeningen van de software?
Er worden dan scheidslijnen tussen de verschillende celpopulaties getrokken.
De locatie van de scheidingslijnen is diersoortspecifiek
Hoe wordt bij de microcapillair methode onderscheid gemaakt tussen verschillende typen leukocyten?
Door verschil in (soortelijk) gewicht
Hoe werkt de microcapillair methode?
Volbloed wordt gecentrifugeerd in een microcapillair met een coating, welke DNA en RNA lipoproteinen aankleurd. Een klein kunststof staafje, toegevoegd aan een gecoate microcapillair, zorgt ervoor dat de verschillende bandjes in de buffycoat breder worden.
Hoe wordt de informatie die verkregen wordt met de microcapillair methode verwerkt?
De fluorescentie wordt gemeten en weergegeven in een grafiek. De overgang naar een ander celtype wordt weergegeven door abrupte hellingsveranderingen.
Op basis van gemeten bandbreedtes wordt het aantal cellen berekend uitgaande van normale celgrootte.
Wat is een nadeel van de microcapillair methode?
Afwijkende/grote cellen, zoals bijvoorbeeld bij een leukemie, worden niet herkend. Dit komt doordat de cellen als groep bepaald worden en niet afzonderlijk herkend worden
Hoe werkt de coulter counter methode?
Welke witte bloedcel kan geen enkele hematologie analyzer goed onderscheiden?
Neutrofiele staafkernige granulocyt
Kan de microcapillair methode onderscheid maken tussen verschillende types granulocyten?
Nee, de microcapillair methode kan geen onderscheid maken tussen de verschillende type granulocyten. De Coulter counter kan dit ook niet. De laser cell counter kan dit wel
Kan de microcapillair methode onderscheid maken tussen monocyten en lymfocyten?
Nee, de microcapillair methode kan geen onderscheid maken tussen monocyten en lymfocyten. De Coulter counter en de laser cell counter kunnen dit wel
Welke hematologie analyzers horen boven de kolommen?
Deze tabel geeft een overzicht welke cellen de verschillende hematologie analyzers kunnen onderscheiden
Welke hematologie analyzer geeft het beste onderscheidende m.b.t. witte bloedcellen?
De lasercell counter
Otje, een teef van 4 jaar, is 6 weken geleden loops geweest (normaal verlopen). Otje is nu ongeveer een week ziek; ze is sloom en eet slecht. Bij lichamelijk onderzoek stelt u vast dat de buik pijnlijk is, en u ziet vaginale uitvloeiing die geelbruin van kleur is (hemopurulent). Bloedonderzoek geeft:
- Ht van 0,34 l/l
- Reticulocyten 1%
- Leukocyten 32 * 109/l
Vul de woorden aan
Wat is pyometra?
Baarmoederontsteking
Welke bevindingen uit bovenstaande uitslagen kan een verklaring zijn voor de puntbloedingen?
Trombocytopenie (een tekort aan bloedplaatjes). Wordt ook wel ITP genoemd (immuun trombocytopenie)
Wat is de DDx van anemie?
- Bloedverlies
- Hemolyse
- Gestoorde erytropoëse
Wat is de DDX van trombocytopenie?
- Verlies
- Afbraak
- Verminderde aanmaak
- Sequestratie
- Verbruik
Welke oorzaak/oorzaken komen in beide DDxen voor en is/zijn de meest waarschijnlijke gemeenschappelijke verklaring voor zowel de anemie als de trombocytopenie?
Gestoorde aanmaak kan als beide cellijnen zijn aangetast (bij gegeneraliseerde beenmergsuppressie). In theorie kan gecombineerde afbraak ook (IMHA en ITP samen; Evans syndrome). Bi verlies verwacht je veel minder ernstige trombocytopenie.
Wat is IMHA?
Immuungemedieerde hemolytische anemie (afbreken van eigen rode bloedcellen)
Bekijk het bloeduitstrijkje en vul de ontbrekende woorden in
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Normoblast
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Erytroblast
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Neutrofiele granulocyt
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Trombocyt
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Polychromatische macrocyt (= reticulocyt stadium in MGG kleuring)
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Trombocyt
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Neutrofiel
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Je kijk naar een uitstrijkje van een kat. Welke cel is dit?
Eosinofiel
Welke cel is dit?
Eosinofiel
Welke cel is dit?
Monocyt
Wat voor cel is dit?
Staafkernige neutrofiel
Wat voor cel is dit?
Eosinofiel
Wat voor cel is dit?
Trombocyt
Wat voor cellen zijn dit?
Basofiele macrocytaire erytrocyt
Wat voor cel is dit?
Neutrofiel
Wat voor cel is dit?
Neutrofiel
Wat voor cellen zijn dit?
Trombocyten, beter gezegd reuzentrombocyten
Welke cellen zijn dit?
Trombocyten aggregaat
Welke cellen zijn dit?
Erytrocyten
Dit is beeld van een uiteinde van het uitstrijkje waar de erytrocyten vaak in ‘strengen’ gerangschikt zijn. In dit uiteinde van de vlam bevinden zich ook de trombocytenaggregaten.
Wat voor cel is dit?
Lymfocyt
Wat voor cel is dit?
Polymorfkernige neutrofiele granulocyt
Wat voor cel is dit?
Monocyt
Wat voor cel is dit?
Trombocyt
Wat voor cel is dit?
Staafkernige neutrofiele granulocyt
Is dit een uitstrijkje van een hond of een kat?
Van een kat
Kijk naar de erytrocyt. De centrale opheldering mist, i.t.t. honden erytrocyten. Dit komt doordat de katten erytrocyt een minder uitgesproken centrale deuk heeft. Enkele andere cellen zijn ook aangegeven.
Welke cel is dit?
Een erytrocyt met Howel Jolly body
Wat voor cel is dit?
Trombocyt
Wat voor cel is dit?
Neutrofiel
Wat voor cel is dit?
Neutrofiel
Wat voor cel is dit?
Een atypische lymfoïde cel
Wat is in dit bloeduitstrijkje de meest waarschijnlijke diagnose?
Leukemie
Er is een monomorf celbeeld, alle cellen in het uitstrijkje lijken van hetzelfde type. Bij een gezond dier zou dat kunnen als het om neutrofiele granulocyten zou gaan, maar die zijn het zeker niet, het gaat hier juist om rondcelligen. Een bloedbeeld met alleen rondcelligen (dat zouden dus monocyten, of lymfocyten, of hun voorlopers moeten zijn) is per definitie niet normaal
Hoe ontwikkelt de neutrofiele granulocyt zich uit de myeloïde voorloper?
Dit proces heet de granulopoëse
In welke twee delen kun je de granulopoëse opdelen?
Hoe ontwikkelt de monocyt zich uit de myeloïde voorloper?
Redelijk hetzelfde als de neutrofiele granulocyt
Dit proces heet de monopoëse
Hoe ontwikkelen de lymfocyten uit de lymfoïde voorlopercellen?
Dit proces heet de lymfopoëse
Overzicht
Witte bloedcellen gaan van het beenmerg naar de bloedbaan naar de weefsels. Op welke manieren kun je op die moment de witte bloedcellen gaan bekijken?
Je kijkt naar een schematische weergave van de bloedbaan. Welke compartimenten kun je onderscheiden?
Wat is een rechtsverschuiving?
De segmentkernige granulocyt hypersegmenteert dan.
Dit zie je bij chronische ontstekingen
Hoe ontstaat neutrofilie bij fysiologische leukocytose?
Doordat neutrofielen uit de marginale pool loslaten en in de circulerende pool terecht komen
Waarom verschilt de neutrofilie bij fysiologische leukocytose bij verschillende diersoorten?
De marginale pool is veel groter bij katten, waardoor zij ook meer neutrofielen kunnen loslaten
Wat houdt een primaire verstoring van de leukopoëse in?
Dat er een aandoening aan het beenmerg zelf is (bijv. neoplasie)
Hoe kan een leukopenie ontstaan door een actieve ontsteking?
Doordat het gebruik van segmentkernige granulocyten ineens verhoogd wordt in de ontstekingshaard zijn er geen meer over in de bloedbaan (in een vroeg stadium)
Wanneer krijg je een degeneratieve linksverschuiving bij een leukopenie door een actieve ontsteking?
Wanneer er staafkernige granulocyten in de bloedbaan zitten omdat er zo’n heftige ontsteking is, maar ondanks dat de hoeveelheid staafkernige granulocyten verhoogd is, is het totaal aantal leukocyten wel verlaagd
