PD8.1: MM Flashcards
MM
- Plasmacel ontwikkelt zich uit een lymfoïde cel, specifiek uit B-cellen
- Plasmacellen zijn belangrijk bij de humorale respons (productie Ig)
- Klonale proliferatie van afwijkende plasmacel welke afwijkende antistoffen gaat produceren
- Antistoffen zijn niet functioneel en verdringen de goed functionerende antistoffen
DUS: abnormale monoklonale plasmacellen in bloed
Antistoffen
- Gemaakt door plasmacel, specifiek tegen 1 soort antigeen
- Ig bestaat uit zware en lichte keten, met beide een constant en variabel deel
- Variabele deel kan antigeen binden
- Verschillende typen Ig
- Antistoffen meten in bloed
B-celontwikkeling
- Precursor B-cellen ondergaan VDJ-recombinatie waarna ze allemaal IgM tot expressie brengen
- Cellen gaan daarna naar de lymfeklier en daar zullen ze antigenen tegenkomen
- Ig-switch in kiemcentrum van follikel in lymfeklier
- Na activatie ontwikkelen de B-cellen zich tot plasmacellen
- Bij ziekte van Kahler vooral Ig van 1 type in bloed
Normaal
Polyklonale plasmacellen waardoor er niet 1 duidelijk afwijkende band wordt gezien op immunoblot
MM
Abnormale monoklonale plasmacellen waardoor er 1 duidelijke band zichtbaar is
Dus een monoklonaal eiwit in bloed wat M-proteïne wordt genoemd. Vaak IgG
Eerste hit
- Afwijkende klasse switch
- Leidt tot monoclonal gammopathy of unknown significance (MGUS)
Tweede hit
Asymptomatisch (smouldering) myeloom
MGUS uitleg
- 1% van MGUS ontwikkelt per jaar tot MM
- MM altijd voorafgegaan door MGUS, maar niet alle mensen met MGUS ontwikkelen MM
Symptoom x oorzaak
- Anemie: beenmergverdringing
- Dorst: hypercalciëmie
- Infecties: immuundeficiëntie
- Kromme rug: wervelinzakkingen
- NI: cast nefropathie
- Pijn in skelet: afbraak bot door tumor
- Vermoeidheid: ziekte, anemie
Niet alle myelomen worden behandeld alleen als 1 van de 4 aanwezig zijn
- Hypercalciëmie
- NI
- Anemie
- Botlaesies
CRAB
Diagnostiek MM
- Bloedonderzoek: bloedbeeld, eiwitspectrum (M-proteïne), serum/urine vrije lichte ketens, beta2-microglobuline, nierfunctie, calcium en albumine
- CT: beoordelen van skelet en zoeken naar laesies
- Beenmerg onderzoek: morfologie, immunofenotypering
- FISH/karyotypering
Normaal <65 jaar behandelen met 4-5 chemo en auto-SCT, resultaten
- Ongeveer 80-90% respons, 20-40% CR (afwezigheid M-proteïne en geen plasmacellen)
- Ziektevrije overleving: 3 jaar
- Mediane overleving: 7 jaar
Pneumokok
- In keel
- Kan op ieder moment verplaatsen en infectie veroorzaken
Pneumokokken x soorten infecties
- Acute sinusitis
- Cellulitis
- Endocarditis/pericarditis
- Meningitis/hersenabces
- Osteomyelitis
- Otitis media
- Peritonitis
- Pleura empyeem
- Pneumonie
- Primaire bacteriëmie
- Septische artritis
- Tracheobronchitis
Kenmerken invasie pneumokokken ziekte (IPD)
- Pleura-empyeem
- Primaire bacteriëmie
- Meningitis/hersenabces
- Osteomyelitis
- Septische artritis
- Cellulitis
- Peritonitis
- Endocarditis/pericarditis
Pneumokokken
- GP ronde kokken
- Tweetallen
- Kapsel: zorgt dat macrofaag bacterie slecht kan fagocyteren en dus virulente factor
Nodig voor afbreken micro-organisme
- Kapsel met opsoninen
Twee soorten opsoninen
- Ig
- Complementsysteem: beter
Verloop
- Beide: meest optimaal
- Complement: beter dan Ig
- Zonder: bacterie wordt ook gebonden, maar heel zwak
Drie dingen nodig voor afweer tegen pneumokokken
- Ig
- Complement
- Milt
Functie milt
- Belangrijk voor aanmaak IgG
- Functioneert als zeef voor bacteriën
- Zonder milt zouden bacteriën veel langer in bloed rondzwerven waardoor de infectie minder snel bestreden kan worden
Tekort IgG
- Hypogammaglobulinemie
- CVID
- Selectieve IgG-subklasse deficiëntie
- MM
- Chronische lymfoblasten leukemie
- NHL
Voorkomen tekort IgG
- Tekort aan aanmaak: zeldzaam
- Tekort aan complement door te veel verbruik: iets vaker bij hele ernstige infecties of auto-immuunziekten (SLE)
Hoe tekort aan Ig
- Probleem met milt: milt fungeert als zeef van bloed om bacteriën te halen en stimuleert aanmaak IgG
- Afwezigheid van milt kan aangeboren zijn, maar ook ontstaan door gescheurde milt na trauma of door splenectomie
Voorbeeld niet-functionele milt
- Sikkelcelanemie
- RBC gaan klonteren in kleine vaatjes
- Gedeelte achter de vaatjes sterft af en verschrompelt de milt door infarcten
- = functioneel aspleen
Hoe diagnose pneumokokken-pneumonie
Grampreparaat van sputum en sputumkweek
Als er geen sputum wordt opgehoest, kan er een urine-antigeentest of een bloedkweek gedaan worden
Behandeling pneumokokkeninfectie
- Penicilline
- Bacteriën worden wel langzaam resistent, vooral in Europese landen rondom Middellandse Zee
- Penicilline smaltste spectrum, dus de bacteriën zijn voor meer groepen AB heel gevoelig
- Daarom gebruikmaken van erytromycine en tetracycline
- Er ontstaan alleen vele sneller resistentie tegen deze varianten
- In NL <1% pneumokokken resistent tegen penicilline
Preventie pneumokokken infectie
- AB profylaxe in eerste jaar na splenectomie, want eerste jaar is risico het grootst, eenmaal daags penicilline of amoxicilline
- Bij mensen zonder milt circuleren de pneumokokken bacteriën steeds door het lichaam heen, andere optie is AB op zak: amoxicilline of calritromycine innemen bij koorts
- Vaccinatie
Drie soorten vaccins
- Polysaccharidevaccins
- 2 conjugaatvaccins
Pneumovax
- Polysaccharidevaccin
- Lichaam maakt hier slechte respons op, maar er zitten wel 23 soorten pneumokokken in vaccin
- 23-valent
- Er zijn wel 90 soorten pneumokokken
Prevenar
- Conjugaatvaccin
- 7-valent of 13-valent
- Minder stammen, maar betere respons dan pneumovax
- Meer antistoffen
Wat als alle opties onvoldoende effect hebben?
IV Ig uit bloeddonoren
Conclusie, preventie van pneumokokken infecties door
- Profylaxe (penicilline of amoxicilline)
- AB op zak (amoxicilline, claritromycine)
- Pneumokokken vaccinatie: pneumovax, prevenar 7, prevenar 13
- Ig toedienen
