PD hypofysetumoren 1 en 2

Question 1

Wat gebeurt er met de hypofyse tijdens een zwangerschap?

Answer 1

productie van extra hormonen zoals TSH en prolactine

Question 2

cavernous sinus

Answer 2

veneuze pool om de hypofyse heen

Question 3

chiasma van de oogzenuw (optica)

Answer 3

soort boemerang boven de hypofyse
- met een hypofysetumor zie je alleen de buitenkant van het gezichtsveld niet meer, klagen over soort waas

Question 4

portale systeem

Answer 4

verbindt de hypothalamus met de hypofyse

Question 5

Wat gebeurt er bij een tumor die de hypofyse naar voor of naar achter duwt?

Answer 5

een probleem in communicatie tussen de hypofyse voorkwab en de hypothalamus

Question 6

Hypofyse tumoren

Answer 6

vrijwel altijd benigne

Question 7

hypofyse adenomen met verschillende celtypen

Answer 7

• NFA: niet functionerend adenoom, ontstaan uit gonadotrope cellen die LH/FSH produceren > hypertrofie zaadbuisjes en afwezigheid van zaadproductie
• Prolactine: prolactinoom/-oma
• GH: acromegalie
• ACTH: ziekte van Cushing
• TSH: TSH-oma

Question 8

prolactine/GH/TSH producerende cellen

Answer 8

zijn ontstaan vanuit dezelfde moedercel, tumoren die hieruit zijn ontstaan vanuit deze cel kunnen deze drie hormonen produceren

Question 9

macroadenoom

Answer 9

tumor groter dan 10 mm

Question 10

microadenoom

Answer 10

tumor kleiner dan 10 mm

Question 11

Wat zijn klachten die ontstaan door het ruimte innemend proces

Answer 11

hoofdpijn, druk op het optisch chiasma en druk op craniale zenuwen, uitval van hypofysefunctie

Question 12

tumor die op chiasma optica drukt

Answer 12

bitemporale hemianopsie: blindheid aan beide kanten

Question 13

NFA, niet functionerend adenoom

Answer 13

adenoom/uitgegroeide kliertjes van de hypofyse voorkwab die geen functionerende stoffen maken
- produceren wel hormonen maar geven geen klinisch beeld
- pas naar arts als hypofyse niet meer werkt of oogzenuw uitvalt
- 30-65 jaar
- benigne
- geen medicatie

Question 14

NFA hormonen

Answer 14

kan LH/FSH maken > alleen alfa unit of alfa en inactieve beta worden gemaakt > geen klinisch effect

Question 15

Behandeling NFA

Answer 15

chirurgie via de neus, evt bestraling

Question 16

behandeling hypofysetumoren

Answer 16

• transphenoidale selectieve adenomectomie (chirurgie)
• radiotherapie
• medicamenteuze therapie
• vaak een combinatie van dit

Question 17

(functionele) tumoren in hypofyse

Answer 17

• ACTH naar bijnier en zorgt voor cortisol productie > Cushing
• GH: gaat naar lever en zorgt voor IGF1 productie > acromegalie
• LH/FSH reguleert testosteron, spermatogenese, oestradiol en progesteron productie
• TSH: zorgt voor teveel T4 productie > hyperthyreoidie = TSH-oma
• prolactine: kan toenemen door verdrukking hypofyse

Question 18

prolactinoom

Answer 18

remming van dopamine valt weg > osteoporose, galactorrhoe, verminderde vruchtbaarheid, libidodaling en hoofdpijn

Question 19

Wat doet een hoge prolactineconcentratie?

Answer 19

Remt de afgifte van gonadotropinen LH en FSH > minder vruchtbaar (bij borstvoeding)

Question 20

Galactorroe

Answer 20

geeft een conditie aan waarin melk wordt geproduceerd, is altijd pathologisch behalve na zwangerschap

Question 21

Waardoor kan teveel prolactine veroorzaakt worden?

Answer 21

prolactinoom, NFA; door verdrukking hypofysesteel waardoor dopamine de lactotrope cellen niet kan bereiken en dus niet kan remmen

Question 22

Wat kun je geven bij teveel prolactine?

Answer 22

dopamine agonisten

Question 23

Waardoor kan teveel prolactine veroorzaakt worden?

Answer 23

prolactinoom, NFA; door verdrukking hypofysesteel waardoor dopamine de lactotrope cellen niet kan bereiken en dus niet kan remmen
- prolactine <15 keer de normaalwaarde

Question 24

Wat doe je als er >15 keer de normaalwaarde van prolactine wordt gevonden?

Answer 24

macroprolactinoom: MRI maken, gezichtsveldonderzoek en onderzoek naar andere functies hypofyse

Question 25

Wat doe je bij een macroprolactinooM?

Answer 25

dopaminerge therapie > grootte tumor neemt af

Question 26

primaire behandeling Cushing

Answer 26

chirurgie

Question 27

acromegalie

Answer 27

GH patroon is chaotisch
- IGF1 als diagnosticum

Question 28

hoge GH concentratie

Answer 28

lever maakt meer IGF-1

Question 29

Wanneer kan je geen acromegalie hebben?

Answer 29

normale GH en geen hoog IGF1

Question 30

gigantisme

Answer 30

groeihormoon heeft nog effect op groeischijven voor pubertijd, deze sluiten pas bij activatie gonaden-as

Question 31

klachten acromegalie

Answer 31

• hoofdpijn door relatief grote tumor
• excessief transpireren: vettig zweet
• gewrichtsklachten
• moeheid
• tintelingen
• carpaal tunnel syndroom
• opgezwollen lichaamsdelen doordat GH zorgt voor waterretentie

Question 32

Diagnose acromegalie

Answer 32

door IGF1 bepaling in bloed of oGTT icm meten GH
- GH zal bij acromegalie niet dalen

Question 33

behandeling

Answer 33

somatostatine injecties (remt GHRH)

Question 34

somatostatine

Answer 34

zorgt overal, behalve in hersenen, voor verlaging hormonen

Question 35

somatostatine analogen

Answer 35

grootte tumor neemt in jaar ong 60% af, verlaagt [GH], verlaagt insuline, verlaagt glucose > IGF1 daalt en IGFBP1 stijgt
- lever wordt meer GH resistent door lage insuline > IGF1 wordt normaal

Question 36

Wat zegt de [IGF1]

Answer 36

alleen iets over de lever

Question 37

Pegvisomant

Answer 37

competitieve groeihormoon receptor antagonist
- remt GH receptoren overal in lichaam
- duur en remt groei tumor niet

Question 38

PegV en somatostatine combi

Answer 38

minder PegV nodig > minder GH receptoren en minder GH, klachten verminderen snel