Diagnostiek en behandeling hypercortisolisme

Question 1

Hoe kan Cushing zich kenmerken?

Answer 1

overgewicht, diabetes type 2, hoge BD, spieratrofie en scheuren van pezen

Question 2

ACTH afhankelijke cushing

Answer 2

hypofyse adenoom meest voorkomend, zeldzamer is ectopische ACTH productie door tumor ergens anders

Question 3

ACTH onafhankelijke cushing

Answer 3

goedaardig bijnieradenoom, bilaterale bijnierhyperplasie, bijnier carcinoom

Question 4

Morbiditeit

Answer 4

• verandering lichaamssamenstelling
• endocriene veranderingen
• belangrijke neuropathische veranderingen
• metabool syndroom
• hypercoagulabiliteit

Question 5

Wanneer screenen op Cushing?

Answer 5

aanwezigheid meerdere en progressieve symptomen, ongebruikelijke symptomen voor leeftijd, bijnierincidentaloom en kinderen met groeiretardatie

Question 6

Kenmerken fenotype Cushing

Answer 6

• centrale adipositas
• buffalo hump
• glucose intolerant
• spierzwakte
• hypertensie
• psychopathologie
• hematomen
• hirsutisme
• oligo- of amenorroe
• abdominale striae
• oedeem
  -osteoporose

Question 7

Diagnostiek Cushing

Answer 7

• cortisol excretie in 24 uurs urine
• 1mg dexametason test: cortisol zal niet dalen, in de ochtend alsnog hoog
• middernacht speeksel cortisol waarde
• meting cortisol in haar

Question 8

Wat kan middernacht speekseltest beïnvloeden?

Answer 8

bloed, onregelmatige diensten, leeftijd en comorbiditeit

Question 9

pseudo-Cushing

Answer 9

onderscheid maken tussen de ziekte van Cushing of een andere oorzaak van hypercortisolisme

Question 10

Wat kan hypercortisolisme veroorzaken?

Answer 10

chronische stress/ziekte, psychiatrische ziekten, alcohol abusus, alcohol en drugs onttrekking, diabetes mellitus, centrale adipositas, nierinsufficientie, zwangerschap, ondervoeding, glucocorticoid resistentie, syndroom Cushing

Question 11

Klinische kenmerken pseudo-cushing

Answer 11

BMI > 30, vollemaansgezicht, hypertensie, verhoogde urine cortisol secretie en verstoorde dexamethason-CRH

Question 12

Diagnostiek pseudo cushing

Answer 12

middernacht speeksel en plasma cortisol is lager bij pseudo dan cushing, dexamethason geeft hogere cortisol waarde bij cushing

Question 13

Diagnostiek na vaststellen ACTH afhankelijk

Answer 13

onderscheid tussen hypofysair en ectopisch, kan met beeldvorming
- adenoom neemt trager contrastvloeistof op > donkerder
- als hypofysiare laesie blijkt > bilaterale sinus petrosus inferior sampling

Question 14

Meest voorkomende ectopische oorzaak?

Answer 14

neuro-endocriene longtumor, gaat vaak gepaard met hoog cortisol

Question 15

acute complicaties ectopisch ACTH syndroom

Answer 15

infecties, trombo-embolitische, ernstige hypertensie en hypokaliemie doordat cortisol op aldosteron receptor gaat zitten > massaal water en zout geretineerd

Question 16

ACTH onafhankelijk

Answer 16

afbeelding van bijnieren maken, autonome cortisol productie kan veroorzaakt worden door bijnieradenoom, carcinoom, bilaterale hyperplasie

Question 17

Hoe wordt Cushing behandeld?

Answer 17

door transfenoïdale adenomectomie
- succes van verschillende factoren afhankelijk
- veel kans dat het terugkomt

Question 18

Hoe wordt ectopische ACTH producerende tumor behandeld?

Answer 18

tumorresectie of bi-adrenalectomie
- vaak ook chemo

Question 19

Hoe wordt bijnierschors adenoom behandeld?

Answer 19

laparoscopische adrenalectomie

Question 20

Wat doen bij bijnierschors carcinoom

Answer 20

adrenalectomie

Question 21

wat doen bij hyperplasie bijnieren

Answer 21

bijnieren verwijderen, dan wel medicatie met hormonen nemen