Organische stoffen

Question 1

overzicht: algemene functionele groepen

Answer 1

alkanen R
alkenen R=R
alkynen R=-R

alcoholen R-O-H
aldehyden R(=O)-H
carbonzuur R-C(=O)-OH

ketonen R-C(=O)-R
ethers R-O-R
esters R-C(=O)-O-R

halogeenalkanen R-X
aminen R-N
amiden R-C(=O)-N

Question 2

overzicht: specifieke functionele groepen

Answer 2

thiolen R-S-H
thioeters R-S-R
sulfonzuur R-S(-OH)-O2

nitrillen R-C=-N
imine R-C(=N-R)-R
nitro R-NO2

zuurhalogenide R(=O)-X

Question 3

naamgeving alkanen

Answer 3

• lineair:
  methaan, ethaan, propaan, butaan, propaan, hexaan, heptaan, octaan, nonaan, decaan
• cyclo-alkanen:
  cyclo + R
• vertakte-alkanen
  –> vooraan
  – hoofdketen = functionele groep/langste keten
  – nummering van vertakkingen: som = kleinste
  – prefixen voor meedere
  – alfabetische rangschikking

oude benamingen
2-methyl = iso-R
2,2-dimethyl = neo-R

Question 4

secundair, tertiar, …

Answer 4

primair = C-R
secundair = R-C-R
tertiar R-C(-R)-R

Question 5

naamgeving onderverzadigde alkanen

Answer 5

alkenen = dubbele binding
alkynen = driedubbele binding

–> achteraan
- hoofdketen = functionele keten/langste keten dat overzadigdheid bevat
- prefixen
- alfabetisch
- -een/yn

Question 6

naamgeving aromaten

Answer 6

benzeen
methylbenzeen = tolueen
propaan-2-yl benzeen = cumeen
ethenylbenzeen = styreen

• 2+ aromatische ringen
  = polycyclische aromatische KWS = PAK
• disgesubstitueerde aromatische KWS
  ortho = 1, 2
  meta = 1, 3
  para = 1, 4
• als substituent = aryl groepen
  benzeen = benzyl
  tolueen = p-tolyl
  cumeen = p-cumyl
  styreen
  + fenyl

Question 7

prioriteit functionele groepen

Answer 7

1) carbonzuur
2) ester
3) amide
4) aldehyde -> oxo
5) keton -> oxo
6) alcohol -> hydroxy
7) amine -> amino
8) ether -> oxy
9) alkeen
10) alkyn
11) halogeen -> X

Question 8

naamgeving halogeenalkanen

Answer 8

altijd niet prioritait
halogeen-x-R

Question 9

naamgeving aminen

Answer 9

prioritair:
0 = ammoniak
primair = alkaanamine
secundair = alkyalkaanamine
tertiar = alky-x-alky-x-alkaanamine

niet-prioritair:
primair = amino-R
secundair = N-alkynalkaan
teriair = N-alkyn-N-alkynalkaan

Question 10

naamgeving alcoholen

Answer 10

prioritair = alkanol
niet-prioritair = hydroxy-alkaan

Question 11

naamgeving ethers

Answer 11

prioritair
- hoofdketen = functionele groep/langste keten = R
- korteketen = R’
= R’-alkoxy-R
–> triviale naam = -ether

niet-prioritair = -oxy

Question 12

naamgeving aldehyden

Answer 12

prioritair
- monoaldehyde = alkanal
- dialdehyde = alkandial
- cyclisch = -carbaldehyde

niet-priotiar = oxo-

Question 13

naamgeving ketonen

Answer 13

prioritair
- monoketon = alkanon
- diketon = alkandion

niet-prioritair = oxo-

Question 14

naamgeving carbonzuren

Answer 14

alkaanzuur
cyclisch = R-carbonzuur

methaanzuur = mierenzuur
ethaanzuur = azijnzuur
propaanzuur = proprionzuur

Question 15

naamgeving esters

Answer 15

alkyalkanoaat
cyclisch = carboxylaat

Question 16

naamgeving amides

Answer 16

alkaanamide
op substiteunt = N-R

Question 17

naamgeving zuren

Answer 17

systhematisch
per-aat
- aat
- iet
hypo-iet

triviaal
per-aat
- aat
- ig
hypo-ig

Question 18

triviale namen

Answer 18

H2CO3 = koolzuur
HNO3 = salpeterzuur
H3PO4 = fosforzuur
H2SO4 = zwavelzuur
HClO3 = choolzuur
HIO3 = joodzuur
HBrO3 = broomzuur
H2CRO4 = chroomzuur