Kolokwium II Flashcards
Neureksyna
Białko sprzęgające kanały wapniowe z pęcherzykami neuronalnymi
Miejsce wiązania alfa-latrotoksyny (jad “czarnej wdowy”)
Synaptobrewina
Białko pęcherzykowe uczestniczące w interakcji pęcherzyka neuronalnego z błoną presynaptyczną
Hydrolizowane przez tetanospazminę (laseczki tężca) i botulinotoksynę (laseczki jadu kiełbasianego)
Wymień aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)
GABA, glicyna, beta-alanina, tauryna
Wymień aminokwasy pobudzające (dikarboksylowe)
kwas glutaminowy, kwas asparaginowy
Wymień aminy przekaźnikowe
Ach, dopamina, NA, serotonina, histamina
Wymień puryny, pirymidyny i ich pochodne przekaźnikowe
adenozyna, ADP, ATP, UDP, UTP
Wymień neuroprzekaźniki gazowe
NO, CO
Wymień inne neuroprzekaźniki (nie nadające się do klasyfikacji do żadnej grupy)
kwas arachidonowy, steroidy, kannabinoidy
Receptor GABA(A)
- kanał jonowy aktywowany ligandem
- w błonie postsynaptycznej
Receptor GABA(B)
- metabotropowy
- w rdzeniu kręgowym
- presynaptycznie: zmniejszenie uwalniania GABA
- postsynaptycznie: stymulacja za pośrednictwem białek G zahamowania cyklazy adenylowej, otwarcie kanałów K, zamknięcie kanałów Ca
allyloglicyna
hamuje syntezę GABA
wywołuje drgawki
toksyna tężca
hamuje uwalnianie GABA i glicyny
wywołuje drgawki
bikukulina, gabazyna
kompetytywni antagoniści GABA(A)
wywołuje drgawki
pikrotoksyna
niekompetytywny antagonista GABA(A)
wywołuje drgawki
tiagabina
inhibitor wychwytu GABA
hamuje drgawki
wigabatryna
inhibitor rozkładu GABA
hamuje drgawki
gaboksadol
agonista GABA(A) hamuje drgawki
muscymol
agonista GABA
wywołuje psychozę
hamuje drgawki
baklofen
agonista GABA(B) rozluźnia mięśnie szkieletowe
receptor glicynowy wrażliwy na strychninę
występuje w rdzeniu kręgowym
powiązany z kanałem chlorkowym
wywołuje napływ Cl do wnętrza komórki i jej hiperpolaryzację
receptor glicynowy niewrażliwy na strychninę
występuje w rdzeniu kręgowym
współdziała z NMDA (więc może działać współpobudzająco z kwasem glutaminowym)
beta-alanina
wiąże się z GABA(A) i GABA(C)
blokuje białko GAT odpowiedzialne za wychwyt GABA przez k. glejowe
tauryna
działanie neuroprotekcyjne
zapobiega apoptozie neuronów nadmiernie pobudzonych przez kwas glutaminowy
wywołuje hiperpolaryzację
receptory jonotropowe kwasu glutaminowego
NMDA, AMPA, receptory kainowe
aktywacja pobudza napływ Ca i wypływ K (NMDA)
aktywacja pobudza napływ Na i wypływ K (AMPA, kainowe)
NMDA blokowane przez jony magnezu
Receptory dopaminowe
D1 i D5 - pobudzające D2, D3, D4 - hamujące wpływ na układ limbiczny wpływ na funkcję neuronów motorycznych zahamowanie uwalniania PRL
Receptory muskarynowe w CSN
M1, M3, M5 - aktywacja fosfolipazy C
M2, M4 - zmniejszenie aktywności cyklazy adenylowej
Receptory adrenergiczne w CSN
alfa1 - postsynaptyczny, stymulacja jąder ukł. autonomicnzego
alfa2 - presynaptyczny - hamowanie uwalniania NA
beta1 i beta2 - aktywacja cyklazy adenylowej, stymulacja funkcji neuronów w korze, ukł. limbicznym i jądrze półlezącym
Receptory dla adenozyny
A1, A2A, A2B, A3 - metabotropowe
neuroprotekcyjne
Leki uspokajające (anksjolityki) bez działania nasennego
buspiron, propranolol
Miejsce wiązania na podjednostkach GABA(A) benzodiazepin i barbituranów
Benzodiazepiny na styku podjednostek alfa i gamma
Barbiturany na styku podjednostek alfa i beta
Sposoby działania barbiturany vs. benzodiazepiny na kanały chlorkowe
Barbiturany: powodują przepływ Cl nawet przy braku GABA; przy obecności GABA, przedłużają czas przepływu
Benzodiazepiny: brak przepływu Cl bez GABA; zwiększają częstotliwość otwierania kanału
metoheksytal i tiopental
dożylnie
szybkie i krótkie działanie
znieczulenie chirurgiczne
fenobarbital
doustnie
wolne i długie działanie
przeciwpadaczkowo
amobarbital, sekobarbital, pentobarbital
doustnie
szybkie i długie działanie
Działania niepożądane barbituranów
Uogólniona depresja OUN
Depresja ośrodka oddechowego
Uzależniające
Indukują cyt. p450 - szybszy metabolizm, w tym leków
18 benzodiazepin
alprazolam bromazepam chlordiazepoksyd diazepam estazolam flurazepam klobazam klonazepam klorazepan dipotasowy kwazepam lorazepam lormetazepam medazepam midazolam nitrazepam oksazepam temazepam triazolam
Długo działające benzodiazepiny
chlordiazepoksyd, diazepam, flurazepam, kwazepam
u pacjentów uzależnionych od alkoholu
w zapobieganiu drgawkom i w leczeniu nadmiernej spastyczności mięśniowej
uspokajające
Krótko działające benzodiazepiny
midazolam, oksazepam, triazolam
midazolam
dożylnie
do znieczulenia ogólnego
oksazepam i triazolam
u osób z bezsennością
metabolizm benzodiazepin
pierwsza faza: cyt. p450 do aktywnych metabolitów
druga faza: glukuronidacja do nieaktywnych metabolitów
wydzielane z żółcią do jelit, gdzie mogą być ponownie wchłaniane
tłuste posiłki nasilają działanie benzodiazepin
Działania niepożądane benzodiazepin
depresja OUN
arytmie
spadek CTK
uzależnienie
Antagonista benzodiazepin
flumazenil
Antyhistaminiki działające nasennie
Difenhydramina, hydroksyzyna
Wodzian chloralu
rzadko stosowany przez nefro- i hepatotoksyczność
do sedacji przedoperacyjnej u dzieci
Gaboksadol
nasenny
wydłuża fazy NREM3 i 4, bez wpływu na REM
Leki stymulujące receptory pozasynaptyczne
izoguawacyna, etomidat
Leki działające wybiórczo na receptory GABA(A) zawierające podjednostkę alfa1
zolpidem, zaleplon, zopiklon, eszopiklon
szybkie i krótkie działanie
nie zmieniają długości faz snu
działania niepożądane nie są groźne
Melatonina i ramelteon
nasennie
nie uzależniają
leczenie jet-lag
tasymelteon
nasennie
u niewidomych
agomelatyna
nasennie
antydepresant
antagoniści receptora dla oreksyny
sulworeksant, lemboreksant
mogą wywołać koszmary
nie wolno po zażyciu obsługiwać maszyn
Propranolol
beta-adrenolityk
anksjolityk - na tremę
znosi drżenie rąk, tachykardię
buspiron
w lęku przewlekłym
oksyban
podawany w napadach narkolepsji z towarzyszącą katapleksją
Pitolisant (tiprolisant)
antagonista i odwrotny agonisty H3
w narkolepsji
fenytoina, fosfenytoina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe
w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
nie wolno podawać przy napadach nieświadomości
wywołuje hirsutyzm, przerost dziąesł, niedokrwistość megaloblastyczną, e. teratogenne, indukcja p450 (zmniejszenie działania innych leków), zwiększony metabolizm wit. K
etosuksymid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały wapniowe typu T
w napadach uogólnionych typu nieświadomości
zaburzenia żołądkowo-jelitowe, senność, ataksja
karbamazepina, okskarbazepina, eslikarbazepina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe
w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych, neuralgii n. V, przeciwdepresyjnie
nie wolno podawać przy napadach nieświadomości
okskarbazepina, eslikarbazepina - proleki
lamotrygina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe
napady częściowe, uogólnione wszystkie
ataksja, zaburzenia widzenia, wysypki, rumień, zespół Stevensa-Johnsona (częstość wzrasta przy stosowaniu z karbamazepiną lub kwasem walproinowym)
zonisamid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe, wapniowe typu T
napady częściowe, uogólnione toniczno-kloniczne
senność, ataksja, zawroty i bóle głowy, zaburzenia pamięci, splątanie, zaburzenia hematopozezy, kamica moczowa, wypryski skórne
lakozamid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe, przez nasilenie wolnej inaktywacji
w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
zawroty głowy, nudności, depresja
kwas walproinowy [diwalproeks, walpromid] (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały wapniowe typu T, kanały sodowe, zwiększenie syntezy GABA
wszystkie rodzaje napadów (złożone)
podrażnienie przewodu pokarmowego, wzrost apetytu i masy ciała, ataksja, drżenia mięśniowe, uszkodzenie wątroby, zwiększa ryzyko rozszczepu kręgosłupa u potomstwa
topiramat (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały sodowe, blokuje AMPA i receptory typu kwasu kainowego (oba dla kwasu glutaminowego), nasila aktywację GABA(A)
napady uogólnione toniczno-kloniczne i częściowe
sedacja, spowolnienie psychomotoryczne, problemy z mową, zmęczenie
felbamat (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
blokuje NMDA
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne
niedokrwistość aplastyczna, niewydolność wątroby
gabapentyna (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
analog GABA, który nie oddziałuje z receptorami GABA ale zwiększa uwalnianie GABA
napady częściowe, neuropatia cukrzycowa, zespół niespokojnych nóg, migrena
ataksja, zawroty głowy, drżenia mięśniowe, oczopląs
lewetyracetam, briwaracetam (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem, GABA
napady częściowe u dzieci
senność, psychozy
fenobarbital (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
GABA, glutaminowe, kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne, leczenie bezsenności, sedacja
niewskazany w napadach z napadami nieświadomości
senność, ataksja, zawroty głowy, depresja, zespół Stevensa-Johnsona
primydon (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
zawiera fenobarbital
GABA, glutaminowe, kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem, kanały sodowe
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne
niewskazany w napadach z napadami nieświadomości
senność, ataksja, zawroty głowy, depresja, zespół Stevensa-Johnsona
benzodiazepiny wykorzystywane w leczeniu napadów częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
midazolam, diazepam, lorazepam, klorazepan dipotasowy
w stanach ostrych
klonazepam w napadach padaczki
hamuje kanały wapniowe typu T
w napadach z utratą świadomości
tiagabina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
inhibitor wychwytu zwrotnego GABA
napady częściowe i wtórnie uogólnione
niewskazana przy napadach nieświadomości
zawroty głowy, senność, zmęczenie
wigabatryna (działanie, stosowanie, działania niepożądane)
analog GABA, hamuje rozkład GABA nie oddziałując z receptorem
napady częściowe
senność, zaburzenia koncentracji
leki oddziałujące na receptor NMDA
topiramat, felbamat, fenobarbital
perampanel
receptory AMPA
napady częściowe i toniczno-kloniczne
teratogenny, uzależniający
Leki w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
I: karbamazepina, fenytoina, kwas walproinowy
II: fenobarbital, prymidon
dodatkowo: lamotrygina, topiramat
Leki w napadach nieświadomości
u dzieci - etosuksymid
u dorosłych - kwas walproinowy
Leki w napadach uogólnionych mioklonicznych i atonicznych
kwas walproinowy
Leki w stanie padaczkowym
dożylnie benzodiazepina, fosfenytoina i fenobarbital
dihydrokodeina
opioid
czysty agonista receptorowy
silne działanie przeciwbólowe
oksykodon
opioid
czysty agonista receptorowy
słabe działanie przeciwbólowe
stosowana w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem
petydyna
opioid bez działania przeciwkaszlowego
czysty agonista receptorowy
bezpieczny przy porodzie i schorzeniach dróg żółciowych
nie powoduje skurczu źrenicy
fentanyl, sufentanyl, alfentanyl, remifentanyl
szybkie i silnie działające opioidy
czysty agonista receptorowy
do znieczulenia przedoperacyjnego
metadon
długo działający opioid
czysty agonista receptorowy
stosowany przy uzależnieniach lub bólach nowotworowych
czyści agoniści częściowi (opioidy)
kodeina, hydrokodon, dekstropropoksyfen
w bólach o umiarkowanym nasileniu, w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem
kodeina i hydrokodon stosowane przeciwkaszlowo
buprenorfina
częściowy agonista receptorów u i antagonista receptorów k
w bólach średnich/silnych i uzależnieniach
butorfanol, nalbufina
agonista k i antagonista u
mniejsza skłonność do uzależnienia i depresji oddechowej
pentazocyna
agonista k i sigma (efekty euforyzujące)
słaby opioid, w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem
co się robi żeby nie dało się przyjmować mieszanych agonistów/antagonistów dożylnie?
dodaje się nalokson
dekstrometorfan
agonista receptorów opioidowych i antagonista NMDA
przeciwkaszlowo, w połączeniu z chinidyną kontrola nietrzymania afektu
difenoksylat i loperamid
agonista receptorów opioidowych w jelitach
przeciwbiegunkowo
tramadol
agonista receptorów opioidowych, bloker wychwytu zwrotnego NA i serotoniny
antagoniści receptorów opioidowych
nalokson, naltrekson, alwimopan
nalokson - krótko działający
naltrekson - długo działający
alwimopan - tylko obwodowo, stosowany w pooperacyjnej niedrożności jelit
anestetyki o niskim współczynniku podziału krew/gaz
podtlenek azotu, sewofluran, desfluran
anestetyki o wysokim współczynniku podziału krew/gaz
halotan, enfluran, izofluran
halotan
wziewnie silny anestetyk wolno działający może wywołać zapalenie wątroby może wywołać hipertermię złośliwą
enfluran i izofluran
wziewnie słabsze niż halotan, ale szybciej działają efekt miorelaksacyjny depresja oddechowa izofluran bezpieczniejszy
desfluran i sewofluran
wziewnie
silne anestetyki, szybko działające
sewofluran najbliższy ideału
benzodiazepiny używane w znieczuleniu ogólnym
diazepam, lorazepam, midazolam
opioidy dożylne stosowane w znieczuleniu ogólnym
fentanyl, alfentanyl, sufentanyl, remifentanyl
w operacjach kardiochurirgicznych - nie wywołją depresji kurczliwości mięśnia sercowego
antagonista opioidów
naltrekson
antagonista benzodiazepin
flumazenil
najpopularniejszy barbituran do znieczulenia ogólnego
tiopental
używany tylko na początku, bo jest szybko wchłaniany do tk. tłuszczowej
propofol
anestetyk bez działania przeciwbólowego
szybka indukcja, ale też szybki metabolizm
brak tendencji do akumulacji
podawany w formie preparatu lipidowego o dużej kaloryczności
etomidat
krótko działający anestetyk
szybka indukcja
przy zabiegach bez utraty świadomości
brak działania depresyjnego na czynność serca i ukł. oddechowego
ketamina
antagonista NMDA
wywołuje znieczulenie zdysocjowane - pacjent pozostaje w kontakcie, lecz nie czuje bólu i nie odpowiada na bodźce
i.m.
wywołuje tachykardię, zwiększa CTK
stosowana do krótkich zabiegów, np. zmiany opatrunków
Jak działają leki typowe?
antagoniści receptorów dopaminowych D2, czasem też antagoniści 5-HT2
Jak działają leki atypowe?
przede wszystkim antagoniści 5-HT2
czasem też antagoniści D2
Wymień leki typowe
chlorpromazyna, lewomepromazyna, promazyna perfenazyna, prochlorperazyna, perazyna flufenazyna haloperydol flupentyksol, zuklopentyksol chlorprotyksen
Wymień leki atypowe
klozapina, olanzapina kwetiapina sulpiryd, tiapryd, amisulpryd sertyndol zyprazydon arypiprazol, brekspiprazol rysperydon
Wady leków typowych
wygaszają tylko objawy dodatnie schizofrenii
działania niepożądane pozapiramidowe - związane z zablokowaniem receptorów dopaminowych - parkinsonizm polekowy (akatyzja - niepokój motoryczny, dystonia - zwiększone i zaburzone napięcie mięśniowe), dyskinezy późne
działania niepożądane “poza klasą” - niedociśnienie ortostatyczne, sedacja, zaburzenia akomodacji i perystaltyki
który lek atypowy wywołuje agranulocytozę?
klozapina
który lek atypowy wywołuje zespół metaboliczny?
olanzapina
który lek atypowy nadaje się do leczenia depresji?
brekspiprazol
Trójcykliczne antydepresanty - wymień, działanie, działania niepożądane
imipramina, dezypramina, klomipramina
doksepina
opipramol
amitryptylina, nortryptylina
hamują wychwyt NA i serotoniny
zaburzenia przewodnictwa serca (redukowane przez stosowanie wodorowęglanu sodu)
suchość w jamie ustnej, zaburzenia akomodacji, zaparcia, tachykardia, retencja moczu, sedacja, wzrost masy ciała, hipotonia ortostatyczna, tachykardia
przedawkowanie może wywołać manię
SSRI - wymień, działania niepożądane
fluoksetyna, paroksetyna
fluwoksamina
sertralina
cytalopram, escytalopram
zaburzenia funkcji seksualnych, zaburzenia wydzielania wazopresyny, zaburzenie glikemii, zespół serotoninowy (hipertermia, skurcze mięśniowe, zaburzenia krążenia, zaburzenia świadomości)
SNRI - wymień, działanie, działania niepożądane
reboksetyna, wiloksazyna
selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego NA
nadmierne pobudzenie układu adrenergicznego
SSNRI - wymień, działanie, działania niepożądane
wenlafaksyna, duloksetyna, milnacypran
inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i NA
bóle głowy, nudności, nocne poty
NaSSA (Noradrenergic and specific serotonergic antidepressant) - wymień, działanie, działania niepożądane
mirtazapina
antagonista receptorów alfa-2 adrenergicznych, receptorów 5-HT2 i 5-HT3
sedacja, wzrost apetytu i masy ciała
Podwójnie serotoninergiczne leki antydepresyjne - wymień, działanie, stosowanie, działania niepożądane
nefazodon, trazodon
hamują wychwyt serotoniny i są antagonistami 5-HT2
w depresji połączonej z lękiem
senność, bóle głowy, nudności
bupropion
inhibitor wychwytu NA i dopaminy
podobny do amfetaminy w działaniu
w ciężkiej depresji
może wywołać napad drgawkowy
SSRE (selective serotonin reuptake enhancers) - wymień, działanie
tianeptyna
zwiększa wychwyt zwrotny serotoniny
wortioksetyna
modulator i stymulator serotoninowy
SSRI
agonista 5-HT1A, 5-HT3, 5-HT7
flibanseryna
dysinhibitor NA i dopaminy (NDDI)
zwiększa popęd płciowy u kobiet
agomelatyna
agonista receptorów melatonergicznych
MAO - podstawowe informacje
hamują rozkład amin katecholowych
nie wolno stosować z lekami hamującymi wychwyt zwrotny NA lub serotoniny (zespół serotoninowy)
nie wolno jeść pokarmów bogatych w tyraminę (sery, wina) - może wywołać przełom nadciśnieniowy
Wymień starsze inhibitory MAO
iproniazyd, izokarboksazyd
fenelzyna
tranylcypromina
Wymień nowsze inhibitory MAO
moklobemid, befloksaton, brofaromina
Co zawiera wyciąg z dziurawca
hipercyna - hamuje MAO i wychwyt serotoniny
Jak działają sole litu
zmniejszają tworzenie trifosforanu inozytolu
stabilizują nastrój
Inne leki przeciwdepresyjne
karbamazepina, kwas walproinowy
takryna
inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
donepezyl
inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
odwracalny inhibitor
rywastygmina
inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
pseudonieodwracalny inhibitor
galantamina
inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
agonista receptorów cholinergicznych nikotynowych
memantyna
antagonista receptorów kwasu glutaminowego NMDA - ochrona neuronów przed patologicznym pobudzeniem
w ch. alzheimera
piracetam
lek nootropowy
pochodna GABA
aktywuje mózgowy metabolizm energetyczny
wzmacnia mechanizmy neuroprotekcyjne
winpocetyna
lek nootropowy
działanie wazodylatacyjne - brak zjawiska podkradania
poprawia mikrokrążenie i przepływ mózgowy
problemy z L-DOPĄ
po kilku latach przyjmowania skuteczność spada - regulacja “w dół” receptorów postsynaptycznych dopaminowych
ulega metabolizmowi do dopaminy też na obwodzie, co zmniejsza przenikanie przez BBB - dlatego podaje się ją razem z karbidopą która chroni lewodopę przed metabolizmem na obwodzie
ataki psychozy, zjawisko “on-off”, pojawienie dyskinez
Agoniści receptorów dopaminowych - wymień, działania niepożądane
pochodne alkaloidów sporszu: bromokryptyna, pergolid
pramipeksol, ropinirol, pirybedyl, rotygotyna
brak interferencji z systemem wchłaniania i metabolizmu lewodopy
pochodne alkaloidów sporyszu: niedociśnienie, nudności, obrzęki
sedacja, halucynacje
apomorfina
agonista receptorów dopaminowych
i.v. w celu szybkiego zniesienia silnych objawów hipokinezy
Inhibitory metabolizmu lewodopy i dopaminy - wymień, działania niepożądane
inhibitory MAO-B: selegilina (amfetamina), rasagilina
inhibitory COMT: tolkapton (przenika BBB), entakapon (nie przenika BBB)
nudności, biegunka
Leki cholinolityczne - wymień
benzatropina, triheksyfenidyl, biperyden
Amantadyna - działanie, działanie niepożądane
lek przeciwwirusowy stosowany w zakażeniu wirusem grypy
nasila uwalnianie dopaminy i hamuje jej wychwyt presynaptyczny
blokuje uwalnianie Ach
zaburzenia snu, pobudzenie psychoruchowe, sinica marmurkowata skóry, wydłużenie QT
walbenazyna
nowy lek
odwracalne zmniejszenie uwalniania dopaminy
w przypadku dyskinez późnych
preladenant
antagonista receptorów adenozynowych
zwiększa stymulację szlakiem dopaminoergicznym, wspomaga leczenie lewodopą
Leczenie choroby Huntingona
haloperydol - przeciwdziałanie efektom dopaminy
diazepam - stymulacja sygnalizacjia GABA-ergicznej
tetrabenazyna, rezerpina
Leczenie stwardnienia zanikowego bocznego
ryluzol - blokuje uwalnianie kwasu glutaminowego, antagonista receptorów NMDA
baklofen - objawowo, w celu zniesienia bolesnej spastyczności mięśni
Leczenie rdzeniowego zaniku mięśni
nusinersen - modyfikacja genu SMN2
Leczenie stwardnienia rozsianego
forma postępująca - mitoksantron
ostre rzuty choroby - triamcynolon
interferony beta-1A i beta-1B
Leczenie stwardnienia rozsianego
równowaga czynników pro- i przeciwzapalnych w mózgu
octan glatyrameru
Leczenie stwardnienia rozsianego
“przynęta dla układu immunologicznego”
natalizumab
Leczenie stwardnienia rozsianego
hamuje zdolność k. zapalnych do przechodzenia przez BBB
fingolimod
Leczenie stwardnienia rozsianego
sekwestracja limfocytów w węzłach chłonnych
teryflunomid
Leczenie stwardnienia rozsianego
hamuje proliferację limfocytów
dimetylofumaran
Leczenie stwardnienia rozsianego
właściwości immunomodulujące bez immunosupresji
famprydyna
Leczenie stwardnienia rozsianego
bloker k. potasowych, przedłuża okres repolaryzacji, wzmacnia powstawanie potencjałów czynnościowch
alemtuzumab
Leczenie stwardnienia rozsianego
przeciwciało monoklonalne, destrukcja limfocytów CD52
daklizumab
Leczenie stwardnienia rozsianego
przeciwciało monoklonalne przeciwko CD25
baklofen
Leczenie stwardnienia rozsianego
agonista GABAB, w skurczach
tyzanidyna
Leczenie stwardnienia rozsianego
w skurczach
diazepam, cyklobenzapryna, dantrolen
Leczenie stwardnienia rozsianego
disulfiram
wszywany podskórnie
hamuje dehydrogenazę aldehydową
gromadzi się duża ilość aldehydu octowego
silny kac
leki w leczeniu uzależnienia od alkoholu
naltrekson - antagonista receptorów opioidowych
akamprozat - analog GABA
fomepizol
w zatruciu alkoholem metylowym
hamuje dehydrogenazę alkoholową i powstawanie formaldehydu
amfetamina
zwiększa ilość dopaminy, NA i serotoniny w szczelinach synaptycznych
stymulacja układu nagrody i pobudzenie układu czuwania
MDMA - niebezpieczeństwa
arytmia
rozpad mięśni
DIC
metylofenidat
u dzieci z ADHD
pochodna amfetaminy
fenetylina
metabolizowana do amfetaminy
stosowana przy ADHD
kokaina
zwiększa ilość amin katecholowych w szczelinie synaptycznej blokując ich wychwyt przez neurony presynaptyczne
w największym stopniu hamuje wychwyt dopaminy, w nieco mniejszym NA i serotoniny
wywołuje euforię, pozwala na wykonywanie większego wysiłku fizycznego
może powodować zawał serca, udar lub drgawki
syntetyczne leki pobudzające układ kannabinoidowy
dronabinol, nabilon
rimonabant
antagonista receptorów CB1 (kannabinoidowych)
zmniejszenie łaknienia
Leczenie uzależenienia od tytoniu - leki
nikotyna, bupropion, wareniklina
bupropion - antydepresant
Leczenie w terapii podtrzymującej uzależnienia od opioidów
metadon, octan lewometadylu
buprenorfina+nalokson
klonidyna
leczenie uzależnienia od opioidów
hamuje aktywacje szlaków noradrenergicznych
lofeksydyna
leczenie uzależnienia od opioidów
hamuje aktywacje szlaków noradrenergicznych bez niedociśnienia
leczenie uzależnienia od amfetaminy/kokainy
propranolol (betabloker) modafinil (inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny) topiramat, tiagabina (przeciwdragwkowe) disulfiram, bupropion, buprenorfina cytalopram (antydepresant) baklofen (miorelaksant)
Wpływ elektrolitów na działanie środków znieczulających miejscowo
hiperkaliemia, hipokalcemia, hipermagnezemia nasilają i vice versa
kolejność wyłączania przewodzenia
włókna przedzwojowe autonomiczne
włókna czuciowe bólu i temperatury
włókna czuciowe dotyku i ucisku
włókna ruchowe
estry vs amidy
estry są szybko metabolizowane przez esterazy osoczowe
amidy dopiero w wątrobie
artykaina
amid
dobra rozpuszczalność w tłuszczach
grupa estrowa która jest rozkładana przez esterazy osoczowe
działa krótko i jest bezpieczna
jaki lek jest dostępny w pęcherzykach otoczonych błoną lipidową?
bupiwakaina - stosowana w analgezji pooperacyjnej
które analgetyki charakteryzują się zwiększoną kardiotoksycznością?
bupiwakaina, etidokaina
leczenie zatrucia bupiwakainą
lemikolina
methemoglobinemia - który analgetyk
prylokaina
leczenie błękitem metylenowym lub witaminą C
obrzęk nerwów - które analgetyki
chloroprokaina, lidokaina
działanie chondrotoksyczne - który analgetyk
bupiwakaina
który środek znieczulający stosuje się powierzchniowo
lidokaina
który środek do znieczulenia rogówki
kokaina
który środek do znieczulenia nasiękowego
litokaina
co podaje się towarzysząco do znieczulenia przewodowego
kortykosteroid - deksametazon
opioid - buprenorfinę
który lek w leczeniu bólów związanych z przerzutami nowotworowymi do kości
bisfosfoniany - kwas ibandronowy
który lek na spastyczność
baklofen (agonista GABAB)
jaki lek aktywuje zstępujące szlaki tłumiące ból
agonista alfa2 - klonidyna
lek będący antagonistą woltażozależnych kanałów wapniowych typu N
zykonotyd
jaki lek przeciwarytmiczny w leczeniu bólu?
meksyletyna