Kolokwium II Flashcards by Stefan Turnau

Neureksyna

Białko sprzęgające kanały wapniowe z pęcherzykami neuronalnymi
Miejsce wiązania alfa-latrotoksyny (jad “czarnej wdowy”)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Synaptobrewina

Białko pęcherzykowe uczestniczące w interakcji pęcherzyka neuronalnego z błoną presynaptyczną
Hydrolizowane przez tetanospazminę (laseczki tężca) i botulinotoksynę (laseczki jadu kiełbasianego)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)

GABA, glicyna, beta-alanina, tauryna

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień aminokwasy pobudzające (dikarboksylowe)

kwas glutaminowy, kwas asparaginowy

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień aminy przekaźnikowe

Ach, dopamina, NA, serotonina, histamina

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień puryny, pirymidyny i ich pochodne przekaźnikowe

adenozyna, ADP, ATP, UDP, UTP

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień neuroprzekaźniki gazowe

NO, CO

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wymień inne neuroprzekaźniki (nie nadające się do klasyfikacji do żadnej grupy)

kwas arachidonowy, steroidy, kannabinoidy

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptor GABA(A)

kanał jonowy aktywowany ligandem

- w błonie postsynaptycznej

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptor GABA(B)

metabotropowy
w rdzeniu kręgowym
presynaptycznie: zmniejszenie uwalniania GABA
postsynaptycznie: stymulacja za pośrednictwem białek G zahamowania cyklazy adenylowej, otwarcie kanałów K, zamknięcie kanałów Ca

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

allyloglicyna

hamuje syntezę GABA

wywołuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

toksyna tężca

hamuje uwalnianie GABA i glicyny

wywołuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

bikukulina, gabazyna

kompetytywni antagoniści GABA(A)

wywołuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

pikrotoksyna

niekompetytywny antagonista GABA(A)

wywołuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

tiagabina

inhibitor wychwytu GABA

hamuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

wigabatryna

inhibitor rozkładu GABA

hamuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

gaboksadol

agonista GABA(A)
hamuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

muscymol

agonista GABA
wywołuje psychozę
hamuje drgawki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

baklofen

agonista GABA(B)
rozluźnia mięśnie szkieletowe

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

receptor glicynowy wrażliwy na strychninę

występuje w rdzeniu kręgowym
powiązany z kanałem chlorkowym
wywołuje napływ Cl do wnętrza komórki i jej hiperpolaryzację

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

receptor glicynowy niewrażliwy na strychninę

występuje w rdzeniu kręgowym

współdziała z NMDA (więc może działać współpobudzająco z kwasem glutaminowym)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

beta-alanina

wiąże się z GABA(A) i GABA(C)

blokuje białko GAT odpowiedzialne za wychwyt GABA przez k. glejowe

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

tauryna

działanie neuroprotekcyjne
zapobiega apoptozie neuronów nadmiernie pobudzonych przez kwas glutaminowy
wywołuje hiperpolaryzację

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

receptory jonotropowe kwasu glutaminowego

NMDA, AMPA, receptory kainowe
aktywacja pobudza napływ Ca i wypływ K (NMDA)
aktywacja pobudza napływ Na i wypływ K (AMPA, kainowe)
NMDA blokowane przez jony magnezu

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptory dopaminowe

D1 i D5 - pobudzające
D2, D3, D4 - hamujące
wpływ na układ limbiczny
wpływ na funkcję neuronów motorycznych
zahamowanie uwalniania PRL

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptory muskarynowe w CSN

M1, M3, M5 - aktywacja fosfolipazy C

M2, M4 - zmniejszenie aktywności cyklazy adenylowej

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptory adrenergiczne w CSN

alfa1 - postsynaptyczny, stymulacja jąder ukł. autonomicnzego
alfa2 - presynaptyczny - hamowanie uwalniania NA
beta1 i beta2 - aktywacja cyklazy adenylowej, stymulacja funkcji neuronów w korze, ukł. limbicznym i jądrze półlezącym

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Receptory dla adenozyny

A1, A2A, A2B, A3 - metabotropowe

neuroprotekcyjne

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki uspokajające (anksjolityki) bez działania nasennego

buspiron, propranolol

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Miejsce wiązania na podjednostkach GABA(A) benzodiazepin i barbituranów

Benzodiazepiny na styku podjednostek alfa i gamma

Barbiturany na styku podjednostek alfa i beta

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Sposoby działania barbiturany vs. benzodiazepiny na kanały chlorkowe

Barbiturany: powodują przepływ Cl nawet przy braku GABA; przy obecności GABA, przedłużają czas przepływu
Benzodiazepiny: brak przepływu Cl bez GABA; zwiększają częstotliwość otwierania kanału

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

metoheksytal i tiopental

dożylnie
szybkie i krótkie działanie
znieczulenie chirurgiczne

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

fenobarbital

doustnie
wolne i długie działanie
przeciwpadaczkowo

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

amobarbital, sekobarbital, pentobarbital

doustnie

szybkie i długie działanie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Działania niepożądane barbituranów

Uogólniona depresja OUN
Depresja ośrodka oddechowego
Uzależniające
Indukują cyt. p450 - szybszy metabolizm, w tym leków

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

18 benzodiazepin

alprazolam
bromazepam
chlordiazepoksyd
diazepam
estazolam
flurazepam
klobazam
klonazepam
klorazepan dipotasowy
kwazepam
lorazepam
lormetazepam
medazepam
midazolam
nitrazepam
oksazepam
temazepam
triazolam

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Długo działające benzodiazepiny

chlordiazepoksyd, diazepam, flurazepam, kwazepam
u pacjentów uzależnionych od alkoholu
w zapobieganiu drgawkom i w leczeniu nadmiernej spastyczności mięśniowej
uspokajające

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Krótko działające benzodiazepiny

midazolam, oksazepam, triazolam

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

midazolam

dożylnie

do znieczulenia ogólnego

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

oksazepam i triazolam

u osób z bezsennością

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

metabolizm benzodiazepin

pierwsza faza: cyt. p450 do aktywnych metabolitów
druga faza: glukuronidacja do nieaktywnych metabolitów
wydzielane z żółcią do jelit, gdzie mogą być ponownie wchłaniane
tłuste posiłki nasilają działanie benzodiazepin

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Działania niepożądane benzodiazepin

depresja OUN
arytmie
spadek CTK
uzależnienie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Antagonista benzodiazepin

flumazenil

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Antyhistaminiki działające nasennie

Difenhydramina, hydroksyzyna

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Wodzian chloralu

rzadko stosowany przez nefro- i hepatotoksyczność

do sedacji przedoperacyjnej u dzieci

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Gaboksadol

nasenny

wydłuża fazy NREM3 i 4, bez wpływu na REM

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki stymulujące receptory pozasynaptyczne

izoguawacyna, etomidat

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki działające wybiórczo na receptory GABA(A) zawierające podjednostkę alfa1

zolpidem, zaleplon, zopiklon, eszopiklon
szybkie i krótkie działanie
nie zmieniają długości faz snu
działania niepożądane nie są groźne

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Melatonina i ramelteon

nasennie
nie uzależniają
leczenie jet-lag

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

tasymelteon

nasennie

u niewidomych

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

agomelatyna

nasennie

antydepresant

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

antagoniści receptora dla oreksyny

sulworeksant, lemboreksant
mogą wywołać koszmary
nie wolno po zażyciu obsługiwać maszyn

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Propranolol

beta-adrenolityk
anksjolityk - na tremę
znosi drżenie rąk, tachykardię

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

buspiron

w lęku przewlekłym

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

oksyban

podawany w napadach narkolepsji z towarzyszącą katapleksją

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Pitolisant (tiprolisant)

antagonista i odwrotny agonisty H3

w narkolepsji

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

fenytoina, fosfenytoina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe
w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych
nie wolno podawać przy napadach nieświadomości
wywołuje hirsutyzm, przerost dziąesł, niedokrwistość megaloblastyczną, e. teratogenne, indukcja p450 (zmniejszenie działania innych leków), zwiększony metabolizm wit. K

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

etosuksymid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały wapniowe typu T
w napadach uogólnionych typu nieświadomości
zaburzenia żołądkowo-jelitowe, senność, ataksja

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

karbamazepina, okskarbazepina, eslikarbazepina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe
w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych, neuralgii n. V, przeciwdepresyjnie
nie wolno podawać przy napadach nieświadomości
okskarbazepina, eslikarbazepina - proleki

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

lamotrygina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe
napady częściowe, uogólnione wszystkie
ataksja, zaburzenia widzenia, wysypki, rumień, zespół Stevensa-Johnsona (częstość wzrasta przy stosowaniu z karbamazepiną lub kwasem walproinowym)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

zonisamid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe, wapniowe typu T
napady częściowe, uogólnione toniczno-kloniczne
senność, ataksja, zawroty i bóle głowy, zaburzenia pamięci, splątanie, zaburzenia hematopozezy, kamica moczowa, wypryski skórne

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

lakozamid (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe, przez nasilenie wolnej inaktywacji
w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
zawroty głowy, nudności, depresja

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

kwas walproinowy [diwalproeks, walpromid] (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały wapniowe typu T, kanały sodowe, zwiększenie syntezy GABA
wszystkie rodzaje napadów (złożone)
podrażnienie przewodu pokarmowego, wzrost apetytu i masy ciała, ataksja, drżenia mięśniowe, uszkodzenie wątroby, zwiększa ryzyko rozszczepu kręgosłupa u potomstwa

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

topiramat (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały sodowe, blokuje AMPA i receptory typu kwasu kainowego (oba dla kwasu glutaminowego), nasila aktywację GABA(A)
napady uogólnione toniczno-kloniczne i częściowe
sedacja, spowolnienie psychomotoryczne, problemy z mową, zmęczenie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

felbamat (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

blokuje NMDA
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne
niedokrwistość aplastyczna, niewydolność wątroby

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

gabapentyna (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

analog GABA, który nie oddziałuje z receptorami GABA ale zwiększa uwalnianie GABA
napady częściowe, neuropatia cukrzycowa, zespół niespokojnych nóg, migrena
ataksja, zawroty głowy, drżenia mięśniowe, oczopląs

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

lewetyracetam, briwaracetam (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem, GABA
napady częściowe u dzieci
senność, psychozy

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

fenobarbital (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

GABA, glutaminowe, kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne, leczenie bezsenności, sedacja
niewskazany w napadach z napadami nieświadomości
senność, ataksja, zawroty głowy, depresja, zespół Stevensa-Johnsona

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

primydon (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

zawiera fenobarbital
GABA, glutaminowe, kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem, kanały sodowe
napady częściowe i uogólnione toniczno-kloniczne
niewskazany w napadach z napadami nieświadomości
senność, ataksja, zawroty głowy, depresja, zespół Stevensa-Johnsona

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

benzodiazepiny wykorzystywane w leczeniu napadów częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych

midazolam, diazepam, lorazepam, klorazepan dipotasowy

w stanach ostrych

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

klonazepam w napadach padaczki

hamuje kanały wapniowe typu T

w napadach z utratą świadomości

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

tiagabina (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

inhibitor wychwytu zwrotnego GABA
napady częściowe i wtórnie uogólnione
niewskazana przy napadach nieświadomości
zawroty głowy, senność, zmęczenie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

wigabatryna (działanie, stosowanie, działania niepożądane)

analog GABA, hamuje rozkład GABA nie oddziałując z receptorem
napady częściowe
senność, zaburzenia koncentracji

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

leki oddziałujące na receptor NMDA

topiramat, felbamat, fenobarbital

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

perampanel

receptory AMPA
napady częściowe i toniczno-kloniczne
teratogenny, uzależniający

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki w napadach częściowych i uogólnionych toniczno-klonicznych

I: karbamazepina, fenytoina, kwas walproinowy
II: fenobarbital, prymidon
dodatkowo: lamotrygina, topiramat

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki w napadach nieświadomości

u dzieci - etosuksymid

u dorosłych - kwas walproinowy

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki w napadach uogólnionych mioklonicznych i atonicznych

kwas walproinowy

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Leki w stanie padaczkowym

dożylnie benzodiazepina, fosfenytoina i fenobarbital

dihydrokodeina

opioid
czysty agonista receptorowy
silne działanie przeciwbólowe

oksykodon

opioid
czysty agonista receptorowy
słabe działanie przeciwbólowe
stosowana w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem

petydyna

opioid bez działania przeciwkaszlowego
czysty agonista receptorowy
bezpieczny przy porodzie i schorzeniach dróg żółciowych
nie powoduje skurczu źrenicy

fentanyl, sufentanyl, alfentanyl, remifentanyl

szybkie i silnie działające opioidy
czysty agonista receptorowy
do znieczulenia przedoperacyjnego

metadon

długo działający opioid
czysty agonista receptorowy
stosowany przy uzależnieniach lub bólach nowotworowych

czyści agoniści częściowi (opioidy)

kodeina, hydrokodon, dekstropropoksyfen
w bólach o umiarkowanym nasileniu, w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem
kodeina i hydrokodon stosowane przeciwkaszlowo

buprenorfina

częściowy agonista receptorów u i antagonista receptorów k

w bólach średnich/silnych i uzależnieniach

butorfanol, nalbufina

agonista k i antagonista u

mniejsza skłonność do uzależnienia i depresji oddechowej

pentazocyna

agonista k i sigma (efekty euforyzujące)

słaby opioid, w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem

co się robi żeby nie dało się przyjmować mieszanych agonistów/antagonistów dożylnie?

dodaje się nalokson

dekstrometorfan

agonista receptorów opioidowych i antagonista NMDA

przeciwkaszlowo, w połączeniu z chinidyną kontrola nietrzymania afektu

difenoksylat i loperamid

agonista receptorów opioidowych w jelitach

przeciwbiegunkowo

tramadol

agonista receptorów opioidowych, bloker wychwytu zwrotnego NA i serotoniny

antagoniści receptorów opioidowych

nalokson, naltrekson, alwimopan
nalokson - krótko działający
naltrekson - długo działający
alwimopan - tylko obwodowo, stosowany w pooperacyjnej niedrożności jelit

anestetyki o niskim współczynniku podziału krew/gaz

podtlenek azotu, sewofluran, desfluran

anestetyki o wysokim współczynniku podziału krew/gaz

halotan, enfluran, izofluran

halotan

wziewnie
silny anestetyk
wolno działający
może wywołać zapalenie wątroby
może wywołać hipertermię złośliwą

enfluran i izofluran

wziewnie
słabsze niż halotan, ale szybciej działają
efekt miorelaksacyjny
depresja oddechowa
izofluran bezpieczniejszy

desfluran i sewofluran

wziewnie
silne anestetyki, szybko działające
sewofluran najbliższy ideału

benzodiazepiny używane w znieczuleniu ogólnym

diazepam, lorazepam, midazolam

opioidy dożylne stosowane w znieczuleniu ogólnym

fentanyl, alfentanyl, sufentanyl, remifentanyl

w operacjach kardiochurirgicznych - nie wywołją depresji kurczliwości mięśnia sercowego

antagonista opioidów

naltrekson

antagonista benzodiazepin

flumazenil

najpopularniejszy barbituran do znieczulenia ogólnego

tiopental

używany tylko na początku, bo jest szybko wchłaniany do tk. tłuszczowej

propofol

anestetyk bez działania przeciwbólowego
szybka indukcja, ale też szybki metabolizm
brak tendencji do akumulacji
podawany w formie preparatu lipidowego o dużej kaloryczności

etomidat

krótko działający anestetyk
szybka indukcja
przy zabiegach bez utraty świadomości
brak działania depresyjnego na czynność serca i ukł. oddechowego

ketamina

antagonista NMDA
wywołuje znieczulenie zdysocjowane - pacjent pozostaje w kontakcie, lecz nie czuje bólu i nie odpowiada na bodźce
i.m.
wywołuje tachykardię, zwiększa CTK
stosowana do krótkich zabiegów, np. zmiany opatrunków

Jak działają leki typowe?

antagoniści receptorów dopaminowych D2, czasem też antagoniści 5-HT2

Jak działają leki atypowe?

przede wszystkim antagoniści 5-HT2

czasem też antagoniści D2

Wymień leki typowe

chlorpromazyna, lewomepromazyna, promazyna
perfenazyna, prochlorperazyna, perazyna
flufenazyna
haloperydol
flupentyksol, zuklopentyksol
chlorprotyksen

Wymień leki atypowe

klozapina, olanzapina
kwetiapina
sulpiryd, tiapryd, amisulpryd
sertyndol
zyprazydon
arypiprazol, brekspiprazol
rysperydon

Wady leków typowych

wygaszają tylko objawy dodatnie schizofrenii
działania niepożądane pozapiramidowe - związane z zablokowaniem receptorów dopaminowych - parkinsonizm polekowy (akatyzja - niepokój motoryczny, dystonia - zwiększone i zaburzone napięcie mięśniowe), dyskinezy późne
działania niepożądane “poza klasą” - niedociśnienie ortostatyczne, sedacja, zaburzenia akomodacji i perystaltyki

który lek atypowy wywołuje agranulocytozę?

klozapina

który lek atypowy wywołuje zespół metaboliczny?

olanzapina

który lek atypowy nadaje się do leczenia depresji?

brekspiprazol

Trójcykliczne antydepresanty - wymień, działanie, działania niepożądane

imipramina, dezypramina, klomipramina
doksepina
opipramol
amitryptylina, nortryptylina

hamują wychwyt NA i serotoniny

zaburzenia przewodnictwa serca (redukowane przez stosowanie wodorowęglanu sodu)
suchość w jamie ustnej, zaburzenia akomodacji, zaparcia, tachykardia, retencja moczu, sedacja, wzrost masy ciała, hipotonia ortostatyczna, tachykardia
przedawkowanie może wywołać manię

SSRI - wymień, działania niepożądane

fluoksetyna, paroksetyna
fluwoksamina
sertralina
cytalopram, escytalopram

zaburzenia funkcji seksualnych, zaburzenia wydzielania wazopresyny, zaburzenie glikemii, zespół serotoninowy (hipertermia, skurcze mięśniowe, zaburzenia krążenia, zaburzenia świadomości)

SNRI - wymień, działanie, działania niepożądane

reboksetyna, wiloksazyna

selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego NA

nadmierne pobudzenie układu adrenergicznego

SSNRI - wymień, działanie, działania niepożądane

wenlafaksyna, duloksetyna, milnacypran

inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i NA

bóle głowy, nudności, nocne poty

NaSSA (Noradrenergic and specific serotonergic antidepressant) - wymień, działanie, działania niepożądane

mirtazapina

antagonista receptorów alfa-2 adrenergicznych, receptorów 5-HT2 i 5-HT3

sedacja, wzrost apetytu i masy ciała

Podwójnie serotoninergiczne leki antydepresyjne - wymień, działanie, stosowanie, działania niepożądane

nefazodon, trazodon

hamują wychwyt serotoniny i są antagonistami 5-HT2
w depresji połączonej z lękiem

senność, bóle głowy, nudności

bupropion

inhibitor wychwytu NA i dopaminy
podobny do amfetaminy w działaniu
w ciężkiej depresji
może wywołać napad drgawkowy

SSRE (selective serotonin reuptake enhancers) - wymień, działanie

tianeptyna

zwiększa wychwyt zwrotny serotoniny

wortioksetyna

modulator i stymulator serotoninowy
SSRI
agonista 5-HT1A, 5-HT3, 5-HT7

flibanseryna

dysinhibitor NA i dopaminy (NDDI)

zwiększa popęd płciowy u kobiet

agomelatyna

agonista receptorów melatonergicznych

MAO - podstawowe informacje

hamują rozkład amin katecholowych
nie wolno stosować z lekami hamującymi wychwyt zwrotny NA lub serotoniny (zespół serotoninowy)
nie wolno jeść pokarmów bogatych w tyraminę (sery, wina) - może wywołać przełom nadciśnieniowy

Wymień starsze inhibitory MAO

iproniazyd, izokarboksazyd
fenelzyna
tranylcypromina

Wymień nowsze inhibitory MAO

moklobemid, befloksaton, brofaromina

Co zawiera wyciąg z dziurawca

hipercyna - hamuje MAO i wychwyt serotoniny

Jak działają sole litu

zmniejszają tworzenie trifosforanu inozytolu

stabilizują nastrój

Inne leki przeciwdepresyjne

karbamazepina, kwas walproinowy

takryna

inhibitor cholinesterazy

w ch. alzheimera

donepezyl

inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
odwracalny inhibitor

rywastygmina

inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
pseudonieodwracalny inhibitor

galantamina

inhibitor cholinesterazy
w ch. alzheimera
agonista receptorów cholinergicznych nikotynowych

memantyna

antagonista receptorów kwasu glutaminowego NMDA - ochrona neuronów przed patologicznym pobudzeniem
w ch. alzheimera

piracetam

lek nootropowy
pochodna GABA
aktywuje mózgowy metabolizm energetyczny
wzmacnia mechanizmy neuroprotekcyjne

winpocetyna

lek nootropowy
działanie wazodylatacyjne - brak zjawiska podkradania
poprawia mikrokrążenie i przepływ mózgowy

problemy z L-DOPĄ

po kilku latach przyjmowania skuteczność spada - regulacja “w dół” receptorów postsynaptycznych dopaminowych
ulega metabolizmowi do dopaminy też na obwodzie, co zmniejsza przenikanie przez BBB - dlatego podaje się ją razem z karbidopą która chroni lewodopę przed metabolizmem na obwodzie
ataki psychozy, zjawisko “on-off”, pojawienie dyskinez

Agoniści receptorów dopaminowych - wymień, działania niepożądane

pochodne alkaloidów sporszu: bromokryptyna, pergolid
pramipeksol, ropinirol, pirybedyl, rotygotyna

brak interferencji z systemem wchłaniania i metabolizmu lewodopy

pochodne alkaloidów sporyszu: niedociśnienie, nudności, obrzęki
sedacja, halucynacje

apomorfina

agonista receptorów dopaminowych

i.v. w celu szybkiego zniesienia silnych objawów hipokinezy

Inhibitory metabolizmu lewodopy i dopaminy - wymień, działania niepożądane

inhibitory MAO-B: selegilina (amfetamina), rasagilina
inhibitory COMT: tolkapton (przenika BBB), entakapon (nie przenika BBB)

nudności, biegunka

Leki cholinolityczne - wymień

benzatropina, triheksyfenidyl, biperyden

Amantadyna - działanie, działanie niepożądane

lek przeciwwirusowy stosowany w zakażeniu wirusem grypy
nasila uwalnianie dopaminy i hamuje jej wychwyt presynaptyczny
blokuje uwalnianie Ach

zaburzenia snu, pobudzenie psychoruchowe, sinica marmurkowata skóry, wydłużenie QT

walbenazyna

nowy lek
odwracalne zmniejszenie uwalniania dopaminy
w przypadku dyskinez późnych

preladenant

antagonista receptorów adenozynowych

zwiększa stymulację szlakiem dopaminoergicznym, wspomaga leczenie lewodopą

Leczenie choroby Huntingona

haloperydol - przeciwdziałanie efektom dopaminy
diazepam - stymulacja sygnalizacjia GABA-ergicznej
tetrabenazyna, rezerpina

Leczenie stwardnienia zanikowego bocznego

ryluzol - blokuje uwalnianie kwasu glutaminowego, antagonista receptorów NMDA
baklofen - objawowo, w celu zniesienia bolesnej spastyczności mięśni

Leczenie rdzeniowego zaniku mięśni

nusinersen - modyfikacja genu SMN2