Kolokwium I Flashcards
Serce - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta1 (wzrost częstości i siły skurczów)
M2 (spadek częstości i siły skurczów)
Naczynia krwionośne mięśni szkieletowych - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta2 (rozkurcz)
Gruczoły potowe skóry - zakres zaopatrzenia autonomicznego
M3 (wydzielanie potu - unerwienie współczulne przez sympatyczne włókna cholinergiczne)
Mięśnie przywłosowe skóry - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1 (piloerekcja)
Pozostałe naczynia krwionośne organizmu - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1 (skurcz)
Oskrzela - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta2 (rozkurcz, brak działania na gruczoły)
M3 (skurcz, wzrost wydzielania gruczołów)
Przewód pokarmowy - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1, Alfa2, Beta2 (spadek perystaltyki, skurcz zwieraczy, brak działania na gruczoły)
M3 (wzrost perystaltyki, rozkurcz zwieraczy, wzrost wydzielania gruczołów)
Gruczoły ślinowe - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1 (wydzielanie niewielkiej ilości gęstej śliny)
M3 (wydzielanie obfitej ilości wodnistej śliny)
Nerka - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta1 (wydzielanie reniny)
Rdzeń nadnerczy - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Nn (wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny)
Wątroba - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1, Beta2 (glikogenoliza, glukoneogeneza)
Źrenica oka - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1 (rozszerzenie
M3 (zwężenie)
Mięsień rzęskowy oka - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta2 (rozluźnienie przy patrzeniu w dal)
M3 (skurcz przy patrzeniu z bliska)
Gruczoły łzowe - zakres zaopatrzenia autonomicznego
M3 (wydzielanie)
Macica - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Beta2 (rozkurcz macicy ciężarnej), Alfa1 (skurcz macicy ciężarnej)
Męskie organy płciowe - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1 (ejakulacja)
M3 (erekcja)
Pęcherz moczowy - zakres zaopatrzenia autonomicznego
Alfa1A (szyja - skurcz), Beta2 (trzon - rozkurcz)
M3 (szyja - rozkurcz), M3 (trzon - skurcz)
Receptor M1
“neuronalny”
w neuronach CSN i zwojach (jelitowych, autonomicznych)
białko Gq -> IP3, DAG
pobudzenie CSN, zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, nasilenie perystaltyki przewodu pokarmowego
selektywny antagonista - pirenzepina
Receptor M2
“sercowy”
w sercu, oraz w zakończeniach presynaptycznych neuronów
białko Gi
spadek częstości skurczów serca, hamowanie presynaptyczne
Receptor M3
“gruczołowy”
w gruczołach egzokrynowych, mięśniówce gładkiej, śródbłonku naczyniowym
białko Gq -> IP3, DAG
wzrost wydzielania gruczołów, skurcz mięśni gładkich, rozkurcz naczyń krwionośnych (przez działanie NO)
Działanie cholinomimetyków (e. sercowo-naczyniowe, mm. gładkie, gruczoły egzokrynowe, źrenica)
bradykardia, spadek objętości wyrzutowej, rozszerzenie naczyń, spadek CTK
skurcz mięśni gładkich, zwiększenie aktywności perystaltycznej przewodu pokarmowego
pobudzenie gruczołów
skurcz mięśnia rzęskowego -> zwiększenie grubości soczewki (bliskie widzenie)
zwężenie źrenicy, modulacja ciśnienia gałki ocznej
Zatrucie jaką substancją jest wskazaniem do leczenia cholinomimetykiem?
ATROPINA
Acetylocholina
cholinomimetyk
przy zabiegach na oku w celu szybkiego zwężenia źrenicy
Karbachol
cholinomimetyk, działa podobnie jak Ach
wolno podlega rozkładowi przez cholinesterazę
leczenie pooperacyjnej atonii jelit i pęcherza
w leczeniu jaskry
Betanechol
cholinomimetyk
w hipotonii pęcherza moczowego lub przewodu pokarmowego
Metacholina
cholinomimetyk
w diagnostyce astmy
Muskaryna
cholinomimetyk
eksperymentalnie
Pilokarpina
cholinomimetyk
w leczeniu jaskry z zamkniętym kątem przesączania
w zatruciu atropiną
Przeciwwskazania cholinomimetyków
astma choroba wrzodowa skurcz w przewodzie pokarmowym niedrożność dróg moczowych/żółciowych ch. Parkinsona niedociśnienie zaburzenia przewodnictwa w sercu zawał serca nadczynność tarczycy
Edrofonium
inhibitor acetylocholinesterazy
w diagnostyce miastenii
Fizostygmina
inhibitor acetylocholinesterazy
przenika BBB
w zatruciu lekami parasympatykolitycznymi
Neostygmina/Pirydostygmina
inhibitor acetylocholinesterazy
nie przenika BBB
leczenie miastenii, atonii jelit i pęcherza, antidotum na atropinę
Ekotiopat, dyflos
inhibitor acetylocholinesterazy
leczenie jaskry
Donepezyl, galantamina, rywastygmina
inhibitor acetylocholinesterazy
przenikają BBB
leczenie ch. Alzhemiera
Objawy zatrucia inhibitorami acetylocholinesterazy
Muskarynowe: pocenie się, ślinienie, łzawienie, wydzielanie śluzu w oskrzelach, nudności, wymioty, kurcze jelit…
Nikotynowe: drżenie włókienkowe mięśni, drętwienie, osłabienie mięśniowe, drgawki…
Z CSN: wzrost pobudliwości, lęk, niepokój, niestałość emocjonalna, koszmary senne, apatia, zawroty i bóle głowy, zniesienie wrażliwości na ból
Leczenie zatrucia inhibitorami acetylocholinesterazy
podanie atropiny
podanie reaktywatorów cholinesterazy (“oksymów”)
Naturalnie występujące cholinolityki
Atropina i hioscyna
Atropina
cholinolityk
pobudza CSN
w premedykacji anestezjologicznej
przy zatruciu inhibitorami acetylocholinesterazy
należy do leków uwalniających histaminę z mastocytów
Leki uwalniające histaminę z mastocytów
Atropina
Tubokuraryna
Morfina
Hioscyna
cholinolityk
leczenie ch. lokomocyjnej
Tropikamid/Cykloentolat
cholinolityk
w celu rozszerzenia źrenic
Ipratropium, Tiotropium
cholinolityk
inhalacyjnie - rozszerzenie oskrzeli (POChP, astma)
Pirenzepina
cholinolityk
w ch. wrzodowej
Benzatropina
cholinolityk
w ch. Parkinsona
Trimetafan
antagonista Nn
obniża CTK
Wymień leki wpływające na złącze nerwowo-mięśniowe (niedepolaryzujące)
Tubokuraryna Pankuronium Wekuronium Rokuronium Atrakurium Cisatrakurium Miwakurium
Antidotum na rokuronium i wekuronium
Sugammadeks (SRBA)
Jaka jest podstawowa różnica pomiędzy związkami niedepolaryzującymi a depolaryzującymi?
W przypadku związków depolaryzujących nie można odwrócić bloku depolaryzacyjnego inhibitorami acetylocholinesterazy - przeciwnie, następuje nasilenie działania zwiotczającego
Suksametonium
związek depolaryzujący (zwiotczający) - jedyny obecnie stosowany
Receptory alfa1 (drugi przekaźnik, działanie, selektywny agonista i antagonista)
Gq (IP3, DAG)
skurcz mięśni gładkich (z wyj. przewodu pokarmowego)
fenylefryna, prazosyna
Receptory alfa2 (drugi przekaźnik, działanie, selektywny agonista i antagonista)
Gi (spadek cAMP)
hamowanie uwalniania neuroprzekaźników, obniżenie CTK, agregacja płytek krwi
klonidyna, johimbina
Selektywni agoniści alfa2A
deksmedetomidyna, miwazerol
Selektywny antagonista alfa2A
atipamezol
Receptory beta1 (drugi przekaźnik, działanie, selektywny agonista i antagonista)
Gs (wzrost cAMP)
chronotropowo i inotropowo dodatnio, uwalnianie reniny
dobutamina, atenolol
Receptory beta2 (drugi przekaźnik, działanie, selektywny agonista)
Gs (wzrost cAMP)
rozkurcz mięśni gładkich (rozszerzenie oskrzeli i naczyń), glikogenoliza
salbutamol
Receptory beta3 (drugi przekaźnik, działaniea)
Gs (wzrost cAMP)
lipoliza
Adrenalina
w akcji reanimacyjnej, we wstrząsie anafilaktycznym
działa w równym stopniu na alfa i beta
Noradrenalina
głównie na receptory alfa
w niewydolności serca z zaawansowaną hipotonią, we wstrząsie septycznym
po podaniu i.v. - bradykardia
Dopamina
W zależności od dawki, działa na nerki (zwiększenie diurezy), receptory beta1 i alfa1
W dużych dawkach stosowana w ostrej niewydolności serca
Fenylefryna
pobudza receptory alfa1
działanie naczyniokurczące
do utrzymania prawidłowych wartości ciśnienia podczas znieczulenia
Nafazolina, ksylometazolina
pobudza receptory alfa
w nieżycie nosa (ostrym i przewlekłym)
Tetryzolina
pobudza receptory alfa
w leczeniu objawowym nieinfekcyjnego zapalenia spojówek, w nieżycie nosa i zapaleniu zatok
Midodryna
pobudza receptory alfa
w leczeniu hipotonii ortostatycznej
Droksydopa
pobudza receptory alfa
w neurogennej hipotonii ortostatycznej
Izoprenalina
pobudza receptory beta
w zaburzeniach rytmu serca
Orcyprenalina
pobudza receptory beta
w zaburzeniach przewodnictwa w sercu
Dobutamina
pobudza receptory beta
we wstrząsie kardiogennym, w przewlekłej niewydolności serca z małą pojemnością minutową
Salbutamol, fenoterol, terbutalina
pobudza receptory beta2
krótko działające
stosowane jako leki hamujące skurcze macicy w przypadku przedwczesnej akcji porodowej
Salmeterol, formoterol
pobudza receptory beta2
ma właściwości przeciwzapalne
Fenoldopam
Wybiórczy agonista D1 (dopaminowy)
antagonista alfa2
szybko działający lek rozkurczający naczynia tętnicze i obniżający CTK
w leczeniu ciężkiego nadcięnienia tętniczego
Efedryna, pseudoefedryna
pośredni sympatykomimetyk
uwalnia noradrenaline z pęcherzyków synaptycznych współczulnych, hamuje jej wchłanianie zwrotne
obwodowo działa jak adrenalina, ośrodkowo jak amfetamina
Wychwyt I amin katecholowych (nazwa, leki)
“neuronalny”
NA silniej niż adrenalina
kokaina, trójcykliczne antydepresanty