Kartica 5.2

Question 1

Opišite streptokokni toksični šok.

Answer 1

-izazvan streptokoknim toksinima i u sprezi je s M-proteinima
-M-protein se veže na beta2-integrine neutrofila i onda ih pobuđuje na oslobađanje heparin-vezujućih proteina koji imaju izrazito upalno djelovanje
-SPE A i C - djeluju kao superantigeni - bez procesiranja se prezentiraju ili se vezuju na MHC-II na nevarijabilni dio, stimuliraju T-stanice da proizvode pirogene citokine : najviše TNF-alfa , IL-1beta , IL-2, IFN-gama

Question 2

Navedite kliničke manifestacije S.pyogenes-a.

Answer 2

-toksični šok
-upala kože, faringitis, otitis media
-meningitis, artritis, osteomijelitis
-post-streptokokni glomerulonefritis
-akutna reumatska groznica
-erizipel (crveni vjetar, vatra sv.Antuna)
-impetigo
-celulitis
-puerperalna sepsa
-post-partalna infekcija

Question 3

Superantigeni _______ i ___________ stimuliraju T-limfocite na masovnu tvorbu _________________ što uzrokuje ________________ __________________.

Answer 3

SPE A i C; citokina; toksični šok

Question 4

Upala kože, faringitis i otitis media nastaju zbog ____________________ koje oslobađa bakterija i uzrokuju ______________ _______________ ____________________.

Answer 4

enzima; lokalnu invaziju tkiva

Question 5

Kod meningitisa, artritisa i osteomijelitisa dolazi do __________________________ - bakterije prodiru duboko pomoću svojih čimbenika virulencije te se šire po organizmu krvlju i _____________ širenja.

Answer 5

bakterijemije, metastaznog

Question 6

Objasnite post-streptokokni glomerulonefritis.

Answer 6

Sekundarna sekvela - nije uvjetovana izravnim djelovanjem bakterije, već je odgovor preosjetljivog organizma nakon streptokoknog inzulta oštećenih organa
-uzrokovan antigenima bakterija koji aktiviraju B-limfocite , B-limfociti stvaraju antitijela te dolazi do stvaranja kompleksa
-puno je kompleksa antigen-protutijelo u optoku krvi koji se onda gomilaju u kapilarama bubrega
-dolazi do upale bubrežnih glomerula te na kraju i lezije - to uzrokuje hipertenziju, hematuriju, proteinuriju ( u mokraći dolazi do nakupljanja krvi i bjelančevina)
+infekcija kože
-kada se jednom preboli više se ne pojavljuje

Question 7

Nakon što se jednom preboli akutna reumatska groznica više se ne pojavljuje, dok se post-streptokokni glomerulonefritis pojavljuje svaki put u težem obliku. T/N

Answer 7

NETOČNO, nakon što se jednom preboli post-streptokokni glomerulonefritis više se ne pojavljuje, a akutna reumatska groznica pojavljuje se svaki put u težem obliku

Question 8

Najozbiljnija posljedica streptokokne infekcije je ________________ _______________ _______________________.

Answer 8

akutna reumatska groznica

Question 9

Opišite akutnu reumatsku groznicu.

Answer 9

-sekundarna sekvela
-uzrokovan antigenima bakterija koji aktiviraju B-limfocite, B-limfociti stvaraju antitijela
-uključuje žilni i kolagenski sustav + infekcija kože (najozbiljnija posljedica streptokokne infekcije)
-oštećenje srčanih zalistaka jer pojedini streptokokni sojevi grupe A posjeduju antigene stanične membrane koje daju unakrsnu reakciju sa sarkolemom čovjekova srca
-napadi traju 3-6 mjeseci
-mogući povratak te svaki put teži oblik bolesti

Question 10

Što je erizipel?

Answer 10

-lokalna infekcija površinskih dijelova kože uzrokovana S. pyogenesom
-rizične skupine su: imunodeficijentni pacijenti, alkoholičari,dijabetičari i dr.

Question 11

Što je celulitis?

Answer 11

infekcija potkožnog tkiva, uzrokovan S. pyogenesom

Question 12

Od 2019. godine je obvezno cijepljenje u RH (od polisaharidnih komponenti) za S. pneumoniae. T/N

Answer 12

t

Question 13

Objasnite optohin test na krvnom agaru.

Answer 13

Optohin otapa pneumokoke, ali ne S. viridans - oboje uzrokuju alfa-hemolizu, ali na mjestu gdje je nanesen optohin u djelu sa pneumokokom možemo uočiti zonu bez hemolize dok kod S. viridans ta zona izostaje…
optohin - derivat kinina

Question 14

Opišite građu bakterije S. pneumoniae.

Answer 14

1 plazmatska membrana
2 peptidoglikanski sloj
3 proteini i polisaharidi stanične membrane
+kapsula

Question 15

Na obogaćenim hranjivim podlogama S. pneumonia dolazi do _____________ jer su aktivni ____________ enzimi te tvori __________ ______________ tijekom rasta.

Answer 15

autolize, autolitički, vodikov peroksid

Question 16

Navedite kliničke manifestacije S. pneumoniae.

Answer 16

-upala pluća - kod imunokompromitiranih bolesnika
-meningitis
-upala sinusa i srednjeg uha
-endokarditis, peritonitis, endometritis, bakterijemija

Question 17

Navedite čimbenike virulencije S. pneumoniae.

Answer 17

-kapsula - sojevi koji je nemaju nisu virulentni (hrapave kolonije), antigena, izgrađena od polisharida, onemogućava fagocitozu i vezanje sustava komplementa

-pneumolizin - sličan je streptolizinu O, u nižim koncentracijama citotoksičan, a u višim je citolitičan, inhibira baktericidan učinak makrofaga, inhibira proliferaciju limfocita i sintezu protutijela ; inducira tvorbu IL-1B i TNF-alfa

-neuraminidaza - razara glikoproteine i glikolipide na staničnim membranama te na taj način olakšava invaziju u stanicu

-IgA1-proteaza
-vodikov peroksid

Question 18

Opišite S. mutans.

Answer 18

-uzrokuje karijes i infektivni endokarditis
-sudjeluje u stvaranju plaka, plak je normalna fiziološka pojava u vremenu, to je polimikrobna infekcija s vrstama: Streptococcus.spp, Actinomyce sp, Lactobacillus spp – dolazi do stvaranja biofilma
-GBP - glukan vezujući protein
-GTF- glukozil transferaza (izvor izvanstaničnog polisaharidnog matriksa unutar tvorbe biofilma)

Question 19

Opišite virus influenze.

Answer 19

-Ima proteinski omotač M (M1+M2), M1je protein matriksa i daje čvrstoću ovoju, a M2 je protein ionskih kanala
-na površini lipidne vanjske ovojnice (lipidni dvosloj) strše glikoproteinski izdanci: hemaglutinini (oblik štapića) i neuraminidaze (oblik gljive).

Question 20

Što je neuraminidaza?

Answer 20

glikoproteinski izdanak oblika gljive koji sadrži hidrolitički enzim koji cijepa sijaliinsku kiselinu s glikoproteinskih lanaca; služi za inaktivaciju mukoproteina i pomaže pri fuziji virusne ovojnice s membranom domaćina
-u kasnijoj fazi bitna je za oslobađanje virusnih čestica i za poticanje svaranja specifičnih protutijela

Question 21

Što je hemaglutinin?

Answer 21

Glikoproteinski izdanak oblika štapića, uzrokuje aglutinaciju eritrocita in vitro i služi za vezivanje N-acetilneuraminske ??kiseline ,(sijalinske)

Question 22

Postoji __________ subtipova hemaglutinina (za čovjeka su važni _________________________________________) i ________ subtipova neuraminidaze, za čovjeka su važne _____________________-.

Answer 22

15, H1,H2,H3,H5 i H9
9, N1, N2 i N8

Question 23

Točkaste mutacije (H ili N) koje se događaju stvaraju antigene ______________ i zato izazivaju epidemije svakih 2-3 godine (virus A svake 2-3 godine, virus B svakih 4-6 god)

Answer 23

drift

Question 24

Veće antigenske promjene stvaraju antigene ______________ (hemaglutininski subtipovi) zbog čega se događa stvaranje novih virusa svakih 10-30 godina i dolazi do pojave velikih pandemija.

Answer 24

shift

Question 25

Opišite patogenezu bolesti gripe.

Answer 25

nakon razmnožavanja u cilijarnom epitelu (replikacija u jezrgi domaćina) dolazi do apoptoze stanice i razvoja upale
-simptomi: rinitis, kašalj, povišena temp, bol u mišićima (mijalgije)
-akutna faza traje 3-5 dana, a konačni oporavak tek nakon 2-6 tjedana
-oporavak se odvija lučenjem interferona što sprječčava razmnožavanje virusa
-T-citotoksični limfociti liziraju inficirane stanice i u konačnici se razvijaju specifična protutijela i popravak tkiva
-moguć je razvoj komplikacija superinfekcijama (stafilokoki, streptokoki, hemofilus), miokarditis, Rejev sindrom kod djece

Question 26

Prevencija i terapija gripe.

Answer 26

-amantadin i rimantadin za inhibiciju M2 ionskih kanala
-zanamivir i oseltamivir za inhibiciju NA
-antivirotici su djelotvorni ako se primjene u ranoj fazi

prevencija - cjepivo raoeđno od mrtvih viriona (ranije) ili hemaglutininske podjedinice + adjuvans (tip A ili B - radi povećanja imunogenosti)
-cijepljenje svake godine sa 70-80% učinkovitosti

Question 27

Nabrojite krvne flagelate.

Answer 27

rod Trypanosoma brucei var. Gambiense i Rhodesiense , T. cruzi
rod Leishmania donovani

Question 28

Što uzrokuje T. brucei var. Gambiense i Rhodesiense?

Answer 28

uzrokuje afričku bolest spavanja (encefalitis letargika), životinje mogu biti nosioci uzročnika bolesti spavanja, a u njihovoj krvi tripanosome žive kao nepatogeni nametnici - prirodni rezervoari zaraze; žive u krvi i limfnim žlijezdama bolesnog čovjeka
-nametnici prodiru u središnji živčani sustav gdje uzrokuju UPALU MOZGA i karakteristično obarmlo, letargično stanje
-vektori prijenosa su više vrsta afričkih muha iz roda Glossina - tsetse muha (epimastigot - metaciklički tripomastigot???)

Question 29

Što uzrokuje Trypanosoma cruzi?

Answer 29

Uzrokuje Chagasovu bolest - raširena u ljudi u Srednjoj i Južnoj Americi
-povremeno se zadržava u krvi, ali se množi u endotelnim stanicama pluće, jetre, limfnih čvorova te mišićnom tkivu, a posebno u srčanom mišiću gdje u stanicama prelazi u AMASTIGOTNI oblik
-ima težak tok u djece i uzrokuje oštećenje limfnih žlijezda na vratu, otjecanje lica, anemija, oštećenje srčanog mišića, mozga i ostalih orgna
-vektori prijenosa su američke vrste velikih stjenica iz rodova Rhodnius i Triatoma
-čovjek se zarazi preko kožnih ranica nastalih od uboda ili preko sluznice zagađene izmetom zaraženih stjenica
-izvor zaraze mogu biti i životinje

Question 30

Što uzrokuje Leishmania donovani?

Answer 30

-uzrokuje visceralnu lišmanijazu ili kalaazar
-nametnik se razvija i razmnožava u stanicama retikulo-endotela zaražena čovjeka
-vektor prijenosa su neke vrste malih insekata iz roda Phlebotomus - papatači
-ubodom zaraženog organizma, papatač usiše lišmanije koje se u njemu razvijaju u bičasti oblik PROMASTIGOT
-nametnici se osobito obilno razvijaju u organima s bogatim retikuloendotelom, koštanoj srži, slezeni, jetri i koži i postepeno ih oštećuju
-Kaalazar - kronična bolest obilježena otečenom jetrom i slezenom, groznicom i anemijom koja bez liječenja završava smrću
-bolest je vrlo raširena u Indiji, u Europi je ima na području Sredozemlja od priobalnih područja Španjolske , južnih krajeva Francuske, Italije i Hrvatske do sredozemnih obala Afrike