Kartica 10.1

Question 1

Virusne zoonoze

Answer 1

-Arenavirusi
-Henipavirusi
-Filovirusi
-Rabies

Question 2

Arenavirusi

Answer 2

-rezervoari: mali glodavci
-prijenos na čovjeka aerosolom i direktnim kontaktom
-hemoragijske groznice
-Lassa virus (zapadna Afrika, smrtnost 60%) - virus limfocitnog koriomeningitisa
-kućni ljubimci - miš, hrčak

Question 3

Henipavirusi

Answer 3

-Hendra i Nipah virus
-pneumonija u konja i svinja
-infekcija u ljudi - respiratorni simptomi i meningoencefalitis, smrtnost
-prirodni rezervoar su šišmiši (leteće vjeverice) koje ne obolijevaju
-Australija, Malezija

Question 4

Filovirusi

Answer 4

-marburg i ebola - hemoragijske groznice visoke smrtnosti
-Marburg - 1967, 26 slučajeva u NJemačkoj i Beogradu - inf. od afričkih majmuna iz Ugande

1 vrts Marburgvirus (MARV)
-EBOLA . 1976, Zair i Južni Sudan, rezervoari - šišmiši, slulajevi ebole zbog posjete špiljaa, infekcije ljudi zbog kontakta s divljim životinjama (majmuni, antilope)

Question 5

Ebola

Answer 5

-filovirus
-hemoragijska groznica visoke smrtnosti
EBOLA . 1976, Zair i Južni Sudan, rezervoari - šišmiši, slulajevi ebole zbog posjete špiljama, infekcije ljudi zbog kontakta s divljim životinjama (majmuni, antilope)
-vrlo zarazna
-izravni kontakt sa zaraženim tjelesnim tekućima, kontakt s bolesnicima
-prijenos spolnim putem
-zaraženo meso životinja
-preživljavanje virusa izvan živog organizma VIŠE DANA
uništavanje 5minuta na 100 stupnjeva u Na-hipokloritu

Question 6

Rabies

Answer 6

-virus oblika metka
-lipidna ovojnica, izdanci glikoproteina G (poput dugmeta) za vezaivanje na neurone
-različiti genotipovi - ovisno i o domaćinu
-dva oblika genotipa 1
-urbani (psi i mačke)
-silvatički (lisice, vukovi, jazavci)
-godišnje umire oko 55 000 ljudi -JI Azija, Filipini i Indija

Question 7

Patogeneza Rabiesa.

Answer 7

-čovjek se zarazi ugrizom zaražene životinje
-inkubacija 10 dana do 1 ili nekoliko godina (prosječno 20-90 dana) - replikacija na mjestu ugriza
-replikacija u CNS-u i pojava nespecifičnih simptoma
-Akutni neurološki stadij, centrifugalno širenje u organizmu
- BJESNOĆA (encefalitis, halucinacije, salivacija, grčenje i paraliza)
-PARALIZA
-koma i smrt

Question 8

Bakterijske zoonoze

Answer 8

Zarazne bolesti koje su zajedničke ljudima i životinjama te se mogu prenositi sa životinja na čovjeka i obratno
B.anthracis
Listeria monocytogenes
Burkholderia mallei
Campylobacter
Yersinia pestis
Brucella
Francisella tularensis
Pasteurella
Leptospira interrogans sensu lato
Borrelia
Coxiella
Chlamydia psittaci
Erlihije?
Rikecije?

Question 9

B. anthracis

Answer 9

• danas je veterinarskim nadzorom ova bolest vrlo rijetka
  -najčešće oboljevaju goveda, ovce i konji, dolazi do sepse te uginu
  -zoonoza - prenosi se sporama zaražene životinje, vune ili prašine
  -rizična skupina - mesari i veterinari
  -može se spriječiti autoklaviranjem životinjskih produkata te imunizacijom rizičnih skupina

*do infekcije dolazi nakon konzumacije nedovoljno toplinski obrađenog mesa, razvija se crijevni oblik bedrenica koji je smrtonosan

Question 10

L. monocytogenes

Answer 10

pravi patogen za čovjeka, uzrokuje listeriozu, kolonizira probavni sustav mnogih životinja

**ova bakterija je izolirana iz sirove i obrađene hrane (mlijeko, mliječni proizvodi, meso, povrće, hrana iz mora), među infekcijama koje se prenose hranom, listerioza spada u infekcije s najvećim smrtnim ishodom, nakon ingestije, bakterije koloniziraju sluznicu crijeva te se razvija neinvazivni febrilni gastroenteritis
-zoonoza, alimentarna infekcija, pravi patogen za čovjeka, ubikvitarna

Question 11

Campylobacter

Answer 11

-prvi put izolirana 1909. kao Vibrio fetus
-široko je rasprostranjena u prirodi, komenzal je probavnog sustava ptica i sisavaca
-izvor zaraze : meso zaražene peradi, mlijeko i voda
- prenosi se fekalno/oralnim putem
-često su u paru - tzv. Galebova krila
- imaju jednu polarnu flagelu
-gastroeneritis uzrokuju : C. coli (Svinje), C. lari (galebovi), C.ipsaliensis (psi), C. jejuni (perad i stoka)

Question 12

Virulencija i patogeneza Campylobacter

Answer 12

-sadrže flagele koje im omogućuju pokretanje bakterije i olakšavaju kolonizaciju
-stvaraju adherencije na crijevnoj mukozi, fimbrije nisu dokazane, funkciju adhezina imaju površinski antigeni (PEB1)
-bakterije endocitozom ulaze u stanice crijeva (POSREDOVANA PROTEINIMA VANJSKE MEMBRANE I ENZIMIMA) a oksidativni stres lizosoma smanjuje katalaza
-bakterija luči egzotoksin CDT (citoletalni distenzivni toksin) - uzrokuje apoptozu epitelnih stanica, olakšava translokaciju bakterija kroz sluznicu (dolazi do jake abdominalne boli, dizenterije - krvave stolice i gnoja)
-luče se proupalni kemokini i citokini koji privlače neutrofile, makrofage i limfocite T

TOKSINI:
-endotoksin (LPS)
-enterotoksin - sličan enterotoksinu V. cholerae, izaziva sekretorni proljev
-citotoksin - citopatični učinak, oštećuje eritrocite, inhibira diobu stanica (Rast citoplazme)
-citolizin distendira (rasteže) citoplazmatsku membranu eritrocita

-enterokolitis
-demijelinizacijska bolest
-raktivni artritis
-sistemske infekcije - C.fetus kod imunokompromitiranih - meningitis, endokarditis

Question 13

Antigena struktura Campylobacter sadrži ____________________ _____________________ O i _______________ _________________ H.

Answer 13

lipopolisaharidne antigene i flagelarni antigen

Question 14

Yersinia pestis

Answer 14

-uzročnik kuge, crne smrti - uzrokovala je pandemije s visokim mortalitetom
-rezervoar - štakor
-vektor - štakorska buha - Xenopsylla cheopis
- biovari - skupina mikroorganizama , obično bakterija, koji imaju identične genetske ali različite biokemijske ili fiziološke karakteristike - ima ih 3 - Antigua, Medievalis, Orientalis

Question 15

Objasnite nastanak bubonske kuge.

Answer 15

-Jersinija se razmnožava u predželucu buhe na temperaturi 20-28 stupnjeva
Aktivator plazminogena na toj temp. uzrokuje koagulaciju, ugrušak zatvara zalistak predželuca, buha postaje gladna
-Buha ugrize novog domaćina, dolazi do regurgitacije (bljucanje) jersinija u ranu , razvija se bubonska kuga (stvaraju se lezije bubona)

Question 16

Proteinska kapsula Jersinije.

Answer 16

Proteinska kapsula označena kao frakcija 1, F1 - frakcija se stvara na temp od 37, ali izostaje kod 28 ( i ne formira se kada se klice nalaze u probavnom sustavu buhe???)

Question 17

Virulencija i patogeneza Jersinije

Answer 17

-sekrecijski sustav tipa III pomoću kojeg ubacuje protein Yop , on onemogućava fagocitozu , protein YOP uzrokuje apoptozu i inhibira citokine
-luči i aktivatore plazminogena - fibrinolitičko djelovanje olakšava širenje do regionalnih limfnih čvorova
-sadrži jersinbaktin - siderofor
- F1 protein kapsule štiti od fagocitoze

Question 18

Klinička slika Jersinije

Answer 18

-BUBONSKA KUGA - prilikom ulaska bakterija u limfne čvorove, stvaraju se hemoragične upale, a čvorovi se povećavaju i formiraju nakupine koje se zovu buboni, obično se buboni pojavljuju u preponama, a rjeđe ispod pazuha
-BAKTERIJEMIJA I TOKSIČNI ŠOK - razvija se, ako se ne liječi u 50-70% pacijenata
-PLUĆNA KUGA - nastaju hemoragije u plućima, zarazno je i prenosi se kapljično

Question 19

Prije se primjenjivala inaktivna vakcina Yersinije pestis, ali danas više nije u upotrebi. T/N

Answer 19

T

Question 20

Brucella.

Answer 20

-uzrokuje brucelozu- zoonoza genitalne infekcije životinja i maltešku groznicu u ljudi (Sir David Bruce je prvi zolirao na Malti od umrlih vojnika)
-Brucella suis (svinja), Brucela abortus (govedo - pronađena u sekretu kravlje maternice prilikom pobačaja), Brucella melitensis (koze i ovce), Brucella canis (psi)
-infekcija nakon kontakta s fecesom, urinom, mlijekom i drugim izlučevinama zaražene životinje
-profesionalna izloženost - veterinari i mesari

Question 21

Infekcije i bolesti Brucelle

Answer 21

-intracelularni patogeni, u makrofagima i monocitima
-inhibiraju fuziju fagosoma i lizosoma
-imaju sekrecijski tip IV, stvaranje replikativne vakuole
Bolesti:
1. genitalna infekcija životinja - u posteljici krava, svinja, ovaca i koza nalazi se eritrol koji stimulira razvoj bakterije van stanice
2. malteška groznica - u ljudi, bakterije prodiru u limfne čvorove gdje ih opkole neutrofili i monociti, oslobađaju se iz limfnih čvorova te ulaze u retikuloendotelni sistem

Question 22

Francisella tularensis

Answer 22

-Gram - kokobacil, intracelularni patogen
-prije 1. svjetskog rata je bila epidemija među tekunicama u Tulare County u Kaliforniji
-uzrokuje tularemiju - bolest divljih životinja
-rezervoar: zečevi, vjeverice, srne i druge životinje
-vektori : krpelji, buhe, jelenska muha
-infekcija nakon kontakta sa zaraženim divljim životinjama, ugriza ili ogreba psa ili mačke
-potencijalno biološko oružje
-termolabilan toksin i LPS

Question 23

Infekcija i oblici bolesti Franciselle tularensis

Answer 23

-infektivna doza je 10 STANICA
-intracelularni patogen, preživljava u makrofagima i stanicama retikuloendotelnog sustava, perzistira u organizmu
1. ULCEROGLANDULARNI OBLIK - na mjestu ulaska u organizam stvara se primarni afekt u obliku papule i ulkusa, u blizini infekcije dolazi do otoka limfnih čvorova
2. OKULOGLANDULARNI OBLIK - uzrokuje gnojni konjunktivitis
3. TRBUŠNI OBLIK - bakterije mogu prodrijeti u krvni optjecaj, uzrokuju septikemiju i ulaze u parenhimatozne organe, slezenu i jetru
4. PLUĆNA TULAREMIJA - nastaje nakon udisanja aerosola s uzročnicima

Question 24

Pasteurella

Answer 24

-Gram - kokobacil, bipolarno bojenje, stvara sluzaste kolonije prodornog mirisa (hijaluronska kiselina u kapsuli)
-intracelularni patogen
-čini mikrobiotu dišnog sustava životinja
-infekcije u ljudi nastaju zbog ogreba, ugriza psa ili mačke
-Pasteurella multocida (psi i mačke), P. canis (psi)
-virulentni sojevi imaju kapsulu
-pili, LPS, neuraminidaza, hijaluronidaza
-katalaza, oksidaza
-neotporne na uvjete u okolišu, prenose se isključivo izravnim kontaktom

Question 25

Oblici bolesti Pasteurelle

Answer 25

1. lokalne infekcije - celulitis i apsces
2. infekcije dišnog sustava
3. sistemske infekcije - razvijaju se kod imunokompromitiranih

Question 26

Borrelia

Answer 26

-G-, spiralna, na krajevima zašiljena, periplazmatske flagele, plazmidi
-impregnacija srebrom -dark field microscopy /Giemsa bojenje
–zoonoza, patogena za čovjeka, glodavce, domaće životinje i ptice
-UGIBA IZVAN ŽIVOG ORGANIZMA
-podjela ovisi o prijenosniku, vrsti artropoda

Question 27

Borrelia recurrentis

Answer 27

-uzrokuje epidemijsku povratnu groznicu
-vektor prijenosa - uš Pediculus humanus var. humanus
-prenosi se preko ugrizne rane hemolimfom zdroblje uši
-rezervoar : ljudi

Question 28

Borrelia spp

Answer 28

-uzrokuje epidemijsku povratnu groznicu
-vektori prijenosa: krpelji iz roda Ornithodorus
-prenosi se putem sline krpelja
-rezervoar: glodavci

Question 29

Objasnite povratnu groznicu - Borrelia

Answer 29

-javlja se vrućica
-dolazi do ponovne pojave bolesti (relapsa) nakon 4-10 dana, ali sada s promjenama u antigenskoj strukturi
-u afebrilnom stanju - borelije nestaju iz krvi
-zamjena s drugim antigenskim varijantama
-3 do 10 relapsa sve slabije jačine
-ulazna vrata : koža (ugriz uši ili krpelja), širi se krvotokom na mozak, srce i jetru
-miokarditis, moguće je da dođe do zatajenja jetre
-penicilin (parenteralno - direktno u tkivo)

Question 30

Borrelia burgdorferi sensu lato

Answer 30

-uzročnik lajmske bolesti
-nekoliko vrsta koji uzrokuju lajmsku bolest (Borrelia burgdorferi sensu stricto B31) najčešći uzročnik lajmske bolesti u Europi
-Vektori prijenosa : Ixodes ricinus (eu), I. PERSULCATUS (AZIJA), I. pacifus (SAD)

Question 31

Patogeneza Lyme-borelioze

Answer 31

Bakterija se veže za fibronektin, razvija se migrirajući eritem kroz 3 dana do nekoliko tjedana, zatim se borelija širi krvotokom
-nekoliko tjedana do primarnog stadija, javljaju se neurološke smetnje te napada i srčani mišić
-nakon više mjeseci ili godina - mogu nastati lezije na koži, CNS-u i zglobovima

Question 32

Chlamydia psittaci

Answer 32

-obligatorni intracelularni patogen
-uzrokuje akutne respiracijske infekcije, pneumoniju (PSITAKOZA)
-zoonoza, ornitoza - prenose papige, perad i druge ptice
-prenosi se aerosolom ptičjih izlučevina