Hjúkrun barna gg Flashcards
Hversu mörg % innlagna á GG eru bráðainnlagnir?
80%
Hverjar eru helstu innlagnarástæður barna á GG á lsh?
Fossvogur:
- Höfuðáverkar eða heilablæðing
- Fjöláverkar
- Skipulagðar bæklunarskurðaðgerðir
Hrinbraut:
- Öndunarbilun/lungabólga
- Vandamál frá taugakerfi eins og krampar
Hversu margar innlagnir barna eru á ári á báðum gg deildunum?
Það eru 67% innlagnir
SS over all eru 10% innlagna börn
Hvort voru fleiri innlangir á gg fossvogi eða gg hringbraut?
Ca 45% í Fv og 55% á Hb
- Drengir voru 53,3% og stúlkur 46,7%
Hver er meðallegutími gjörgæslu og hver er dánartíðnin?
- Meðallegutími á gjörgæslu 3,93 shr (0,5 – 74 shr)
- Dánartíðni 5,01%: Aðeins meiri dánartíðni í fossvogi
Hvað gerist þegar við erum að taka á móti barni á gjörgæsludeild og hvaða upplýsingar er mikilvægt að fá?
- Mikill undirbúningur fer í gang þegar tilkynnt er um komu barns á gjörgæslu.
- Mikilvægt er að fá sem fyrst upplýsingar um innlagnarástæðu, ástand barnsins, aldur, hæð & þyngd og hvort það þurfi sérhæfðan öndunarstuðning.
- Gjörgæslustæðin eru ekki tilbúin fyrir börn og því þarf að aðlaga búnað og það sem er í stæðinu þegar von er á barni og því mikilvægt að vita aldur og þyngd.
- Setja þarf réttar slöngur á öndunarvélina, skipta um súrefnisgleraugu, mansettur, mettunarmæla og annað sem til þarf.
Hvað er bresolow litagerfið (barnavagninn)?
- Sérstakur barnavagn er til staðar á deildunum og í honum er viðeigandi búnaður fyrir börn í mismunandi þyngd.
-Hann er útbúinn eftir Broselow litakerfinu. ss. skúffurnar eru í mismunandi litum sem hver er fyrir ákveðna þyngd og innihalda búnað sem passar fyrir sjúkling í þeirri þyngd, oftast í tveimur stærðum. - Sama innihald er í hverri skúffu:
- Túbur, leiðari, filter, magasondur, sogleggir, þvagleggir, súrefnisgleraugu og súrefnismaski, cuffsprauta, kokrennur.
- Auðveldar undibúning t.d. 10kg barn þá opna ég fjólubláu skúffuna og þar er allt sem mig vantar fyrir 10 kg barn
Afhverju er svona mikilvægt að vita þyngd barna?
- Öll lyf og allur búnaður sem er notaður fyrir börn er reiknaður út eftir þyngd barnsins og stundum einnig eftir lengd.
- Mikilvægt að kunna að reikna út lyfjaskammta eftir þyngd.
- Oft er um að ræða mjög litla skammta sem eru ólíkir því sem við erum vön að nota.
-Okkar helsta hjálpartæki er Exel skjalið sem reiknar út lyfjaskammta og annað samkvæmt nákvæmum formúlum. - barnablaðið. Exelskjal þar sem sett er inn þyng og lengd og fæðingardag - Tvítékka lyfjaskammta þar sem við erum ekki 100% vön að gera fyrir barn
Hvernig er fyrsta mat barns þegar það kemur á GG og hversu langan tíma tekur það?
Á að taka bara 1 mín
Skoðum öndun, blóðrás og meðvitund.
Þetta er það sem ég sé, sé ég eh mjög áberandi eins og öndun, er barnið jafnvel blátt, er barnið með púls og bþ og meðvitund þetta er svona augnablik sem við notum þegar við fáum barn í hendurnar síðan förum við í þetta skipulega ABCDE. A alltaf nr 1 því ef þú andar ekki skiptir hitt ekki málið
Hvað gerum við þegar við erum búin að gera fyrsta mat hjá barni?
Förum skipulega yfir ABCDE
o A (airway)
o B (breathing)
o C (circulation)
o D (disability)
o E (exposure)
Hvað þurfum við að skoða þegar við gerum öryggistékk?
- Er túban í lagi? Vel fest? Það þarf að festa hana mjög vel t.d. þar sem barn er oft mikið á hreyfignu. Sogið þarf líka að vera í lagi!! Og að við séum með sogleggi sem passa
Eru æðaleggir í lagi? Vel festir?
Meðvitund? Verkir? Slæving? Meta slæfinguna, er barnið kannski alltof mikið sofandi?
Eru öll tæki í lagi, stillingar réttar?
Eru viðvörunarbjöllur og stillingar á mónior í lagi?Stylla mónitórin eftir barninu til að viðvöruanrabjöllurnar hringir á réttum tíma. T.d. púls hjá barni og fullorðnum er ekki það sama. Barnið kannski komið niður í 50 og það er nánast þá í hjartastoppi en hjá fullorðum einstakling þá er það kannski eðliegt
Er sog og súrefni í lagi? Rétt stærð af ambubelg og maska?
Eru lyfjadreypin rétt stillt og í samræmi við fyrirmæli?
Taka eftir litlu hlutunum sem eru að breytast…. geta orðið stórmál ef ekki er brugðst við! Börn halda sér góðum þangað til þau allt í einu krasha
Hjá barni sem er í öndunarvél er mikilvægt að ???
Muna eftir A-inu ….
- Túban er alltaf númer eitt!
- Getur stíflast, færst úr stað eða runnið alveg út
- Barnið reynir að ná í túbuna ef það vaknar – mikilvægt að passa hendurnar
- Meta blóðgös og stilla öndunarvélina eftir þörfum
Hvaða aðrar útgáfur af öndunarstuðningi eru aðrar en öndunarvél?
- High flow súrefni
- Utanáliggjandi öndunarvél - Bipap
Báðar þessar eru notaðar á barnaspítalanum og gg en það er bara öndunarvél á gg
Hver á þvagútskilnaður barna að vera?
Þvagútskilnaður á að vera 0,5-1 ml/kg/klst
Hvernig metum við meðvitund hjá barni?
Meta meðvitund: GCS og AVPU
Meta ljósop: Ef ljósop víkkar brátt þarf að bregðast hratt við. Hver mínúta skiptir máli!! Ef barnið væri meðvitundarskert: Ákút blæðing eða hækkaður innankúpuþrýstingur
Helstu orsakir hjarta og öndunarstopps hjá börnum?
- Öndunarbilun
- Aðkostahlutur í munni/koki
- Sýkingar
- Slys
- Drukknun
- Meðfæddir hjartasjúkdómar
- Ofnæmi/ofnæmislost
- Hjá fullorðnum er það meira frá hjarta, kransæðarstífla eða hjartsláttaróregla, óalgengt að þetta gerist hjá börnum og þá eru lífslíkur ekki miklar
Hver eru merki um yfirvofandi öndunar- eða hjartastopp hjá börnum
Hröð / hæg öndun: Fyrst verður öndunin hröð og svo þegar barnið fer að þreytast fer að hæja á henni og það er síðkomið! Alvarlegt merki
Öndunarpásur og “Gasping” svona reyna að grípa loft
Erfiðleikar við öndun
Breyting á meðvitund: Barnið verður mjög órólegt en með versnandi ástanfi verður það sljótt.
”Hypotonia”
Blámi
Hraður / hægur hjartsláttur: Hjartsláttur hraður og svo hægist á honum áður en narnið fer í stopp. Þarf oft að byrja endurlífgun þótt barnið sé með 40 í púls
Lágur blóðþrýstingur
Breyting á blóðrás: Barn verður sljótt og þvagútskilnaður minnkar
Daufir púlsar
Köld og marmoriseruð húð
Minnkandi þvagútsklinaður
Hvernig er endurlífgun barna?
Horfa - hreyfist brjóstkassinn?
Hlusta – heyrast öndunarhljóð?
Finna – finnst loft blása úr munni/nefi?
Ekki taka lengra en 10 sek!!! Verri horfur þurfum að bregðast við STRAX
Opna öndunarveg
- Head tilt/chin lift
- Jaw thrust
5 björgunarblástrar
- ATH! Öðruvísi en hjá fullorðnum!
Afhverju skiptir svona ótrúlega miklu máli að blása í barn í öndunarstoppi?
Ef barn fer í öndunarstopp og blásið er í það (ekki komið í hjartastopp) eru lífslíkur 50-70%, Ef hjartastopp bætist við minnka lífslíkur niður í 15%
Á að blása áður en maður hringir á 112?
Ef það er bara einn til að hjálpa þá á sá hinn sami að hefja endurlífgun, meta öndunarveg og gefa 5 björgunarblástra, hnoða 15 sinnum og blása svo tvisvar (ca 5 hringir) áður en hann hringir í 112 – Veita endurlífgun í 1 mín áður en hann fer frá barni til að hringja á hjálp
Afhverju er mikilvægt að vita þyngd barns í þessum aðstæðum?
Því það þarf að vita þyngd til að geta gefið skammt af sdrenalíni
Endurlífgunarferill barna fyrir heilbrigðisstarfsfólk, hvernig er. það?
- Byrjar líka á 5 björgunarblástrum
- Taktgreining
- Stuð hjá börnun: 4 J/kg
- Adrenalin: 0,01 mg/kg
- Hugleiða orsakir – H og T
- Þurfum að vita þyngdina. Ef við vitum hana ekki, verðum við að giska
Hvernig virka lyfjagjafir í stuðvænum og óstuðvænum töktum?
Lyfjagjafir við stuðvæna takta
- Gefa Adrenalín 0,01 mg/kg IV/IO og Amiodarone 5mg/kg IV/IO eftir 3. stuð
- Gefa Adrenalín 0,01mg/kg IV/IO áfram á 3-5 mín fresti
Lyfjagjafir við óstuðvæna takta
- Gefa Adrenalín 0,01 mg/kg IV/IO strax og á 3-5 mín fresti eftir það
Hvað er gott að gefa ef þú veist ekki þyng barns?
Fingurregla 5 puttar þú ert með barn sem er 1 árs, 3ára ,5ára, 7ára ,9 ára þá eru kg svona 10,15,20,25,30kg
