Heilsutengd hjúkrun barna Flashcards
Hverjar eru þrjár algengustu ástæður spítala innlagna á aldrinum 1-4 ára?
Öndunarfæri og ónæmis og innkirtl.
Hverjar eru þrjár algengustu ástæður fyrir spítalainnlögn á aldrinum 5-9 ára?
Öndunarfæri, melting og meiðsli
Hverjar eru þrjár algegnustu ástæður spítalainnlagna hjá 10-14 ára?
Geðheilsa, melting og meiðsli
Hverjar eru þrjár algegnustu ástæður fyrir spítalainnlögn hjá 15-19 ára?
Kynheilsa, geðheilsa, meiðsli
Heilsufarsmat út frá hjúkrun verður alltaf að vera heildrænt hvað er átt við með því?
Það er verið að tala um að sama hversu oft barnið er að koma þurfum alltaf að endurtaka upplýsingar, endurtaka líkamsmat og fl.
Hvað þurfum við að skoða þegar einstaklingur kemur inn og við erum að fara að gera heildrænt líkamsmat?
- Gerum hefðbundið líkamlegt mat
- Metum hvort sjúkdómur er til staðar eða ekki og áhersla á heilsuháska og afleiðngar vanheilsu (þurfum að hjúkra barninu þótt að engin sjúkdómsgreining liggi fyrir)
- Gerum líkamsþroskamat
- Sjálfmat (frásagnir barna og foreldra, tölum við barnið og hvernig þetta byrjaði, spyrjum það)
- Mat á þroskastöðu (Verða breytingar í lífi barns sem getur haft áhrif á þroskastöðu þess og það getur hrakað eða ekki haldið áfram með sinn vöxt þannig mikilvægt að gera þroskamat á börnin)
- Félgslegt mat s.s. fjölskylduhagir t.d. Family APGAR
- Út frá kenningum um þætti sem áhrif hafa á heilsu: t.d. kenningar um grundvallaþarfir, heilbrigðisþroska ofl.
MAT á aðstæðum og umhverfi barns 4 þættir?
- Seiglu- og vistkerfiskenningar veita gagnlega ramma til að kanna félagslega og umhverfislega áhættu, samskipti og áhrif á heilbrigði barna og fullorðinna.
- Innan vistkerfiskenninganna eru börnin og umhverfið milliverkandi þættir þar sem börn hafa áhrif á kerfin í kringum þau og síðan eru þau undir áhrifum þessara kerfa. (microkenningar, hvernig þessi kerfi spila saman)
- Börn upplifa álagsviðburði og geta brugðist við með aðlagandi hætti sem leiðir til jákvæðra útkomu. Seiglukenningar fullyrða að börn hafi áhrif á áhættu og verndarþætti í umhverfi sínu, sem leiða til jákvæðra niðurstaðna í heilsu þeirra eða stuðla að meiri áskorunum. Skoðum hver útkoman verður hjá börnum undir álagi og hvað skal varast í umhverfinu m.t.t þeirra veikleika
- Notkun þessara fræðilegu ramma leiðbeinir hjúkrunarfræðingnum til að kanna og miða að tilteknum þáttum í umhverfi barnsins sem hægt er að breyta eða auka til að hafa áhrif á heilsufarslegar niðurstöður.Eitthvað sem við getum haft áhrif á með okkar framgöngu
Þarfir barna– stuðla að seglu og byggist á kenningu hvers?
Maslow (1969), um frumþarfir manna
Hvernig er gerði Malsow kenninguna sína?
Fyrst sem menningarleg pæling, velti fyrir ser hvernig samfélag verður af menningarsamfélaga, hvaða frumþættir þurfa að vera til staðar til og hann gerði þennan pýramida. Svo kynnist hann hjúkrunarvísindamönnum og fór að vinna með þeim. Fór að reyna að heimafræra kenningu sína á einstaklinga sem hefur síðan orði Þarfakenningin um þarfir manna og einstaklinga
Hún passar ekki eins vel við börn og fullorðna. En það er vegna þess að þetta er þríhyrningur þar sem þarfir eru byggðar ofan á hverja aðra en hjá börnum þá eru þarfirnar ekki byggðar ofan á hvor aðr
Dæmi er t.d. Barn sem fær ekki ást og umhyggju það nærist ekki. Ef við skoðum þríhyrninginn þá þarfu kannski að uppfylla þarfir lífs þá getur farið að sýna ást og umhyggju og þá kemur öryggu og stjórn og koll af kolli.
Hverjar eru þarfir barnsins? (píramídinn)
- Líkams og lífs þarfir: fæði, vatn, hiti, útskilnaður, skjól, svefn, líkamlegur stuðningur og aðhald – neðst í píramídanum
- Þörf fyrir ástúð og umhyggju
- Þörf fyrir öryggi
- Þörf fyrir aga og yfirboð
- Þörf fyrir jafnvægi milli sjálfstæðis og ósjálfstæðis
- Þörf fyrir að þróa jákvætt sjálfsálit – efst í píramídanum
Hvað hefur áhrif á heilsu barna ?
- Meðfæddir og áskapaðir eiginleikar barnsins sjálfs: líkamlega, andlega, félagslega og trúarlega
- Barnið sem almenn vera: þarfir ofl.
- Aðstæður barna: umgengni foreldrar hafa bein áhrif á heilsu barna þeirra, þjóðfélagsumhverfi, Íbúðahverfi, Skólaumhverfi t.d
Hverjar eru uppeldisaðferði og foreldrastílar?
- Fyrirskipandi (authoritarian)
- Leiðbeinandi (Authoritative)
- Eftirlátsamir (Permissive)
- Sinnulausir (Indifferent)
Ef skoðað eru fjölskyldugerðir á Íslandi árið 2017 má sjá hvað?
Flest var hjón án baran (þá börn flutt út eða hafa ekki eignast börn) 39,5%
Hjón með börnum 27,3%
Einstaæðar mæður með börnum 13,8%
Sambúðarfólk með börnum 12,9%
Sambúðarfólk án barna 4,9%
Einstaæðir feður með börnum 1,5%
Svo voru skoðaðaðr kjarnafjölskyldur eftir fjölskyldugerð árið 2020, hvað kom úr því?
- Flest var hjónabarn án barna
- Hjónaband með börnum
- Kona með börn
- Óvígð sambúð með börnum
- Óvígð sambúð án barna
- Karl með börn
Þurfum að skoða 5 þætti sem tekjast styrkleikum fjölskyldu, hvað þurfum við að skoða?
Samskiptahæfileika - Hæfni fjölskyldumeðlima til að hlusta og ræða um málefni sem koma upp.
Sameiginleg fjölskyldugildi og skoðanir - sameiginleg skynjun fjölskyldunnar um veruleika og vilja til að vona og þakka og trúa að breytingar séu mögulegar
Stuðningur innan fjölskyldunnar - veita stuðning og styrkur af stór-fjölskyldumeðlimum, auk þess að mynda andrúmsloft sem sameinar meðlimina – þeir upplifa að þeir tilheyri hvor öðrum.
Sjálfbærni í umönnun innan fjölskyldu - Hæfni fjölskyldunnar til að taka ábyrgð á heilsuvernd og forvörnum og sýni fram á að einstakir meðlimir vilja hugsa vel um sig og hina.
Lausnarleitarhæfileika - Notkun fjölskyldunnar í viðræðum og samstarf um lausn vandamála, með því að nota daglegu reynslu sem auðlindir og einblína á nútíðina frekar en fyrri atburði eða vonbrigði.
