HC.5 - Diagnostiek en behandeling van hypercortisolisme Flashcards
Wat is het syndroom van Cushing?
Als je te veel cortisol hebt
Welke 2 vormen van Cushing syndroom zijn er?
- ACTH afhankelijk
- ACTH-onafhankelijk
Wat voor problemen vallen er onder ACTH afhankelijk?
- Hypofyse adenoom
- Ectopische ACTH productie
Wat valt onder acth onafhankelijk?
- Bijnieradenoom
- Bilaterale bijnier hyperplasie
- Bijnier carcinoom
Wat doet Cushing Syndroom met persoon? (de gevolgen ervan)
- Veranderde lichaamssamenstelling
- Metabool syndroom
- Verstoorde stollingsneiging
- Neurologische/ Psychische aandoeningen
- Veranderingen in andere endocriene systemen
Wat is 5 jaars overleving bij cushing (onbehandeld)?
slechts 50%, deze verhoogde mortaliteit komt voornamelijk door metabool syndroom (en dus Hart vaat ziekte)
Wat zijn de eerstelijns screeningstesten voor Cushing syndroom?
- Cortisol excretie in 24u urine
- 1 mg dexamethason suppressie test
- Middernachts speeksel cortisol concentratie (cushing hebben hogere [cortisol] middennacht)
Wat is dexamethason?
dexamethason = synthetisch cortisol en bij inname zal door negatieve feedback systeem cortisolproductie lager dan 50 nmol/l moeten liggen. Is dit niet geval werkt negatieve feedback systeem niet goed.
Hoe kun je hypercortisolisme krijgen
- chronische stress
- Chronische ziekte
- psychiatrische ziekte
- aclcohol abuse
- DM
- centrale adipositas
- nierinsuff
- zwanger
-ondervoeding - syndroom cushing
wat is voornaamste pseudocushing klinische kenmerk?
BMI >30
verschil cushing en pseudo?
Bij pseudo is nachtritme bewaard
Hoe differentieren tussen afhankelijk en onafhankelijk ACTH?
DMV hypofyse, omdat hypofyse adenomen meest voorkomend zijn
Hoe behandelen bij tumor hypofyse?
Operatie: via neus naar sinus sphenoidalis richting sella turcica en er wordt gat geboord in sinus sphenoidalis en dan kom je bij hypofyse en kan neurochirurg proberen dit te verwijderen.
wat is bilaterale sinus petrosus inferior sampling (BSPIS)
Ook bij geen adenoom zien moet je bewijzen dat het cushing is, Via vena femoralis in de lies worden 2 katers opgeschoven via de hals naar het veneuze afvloed gang van de hypofyse dat heet de sinus petrosus. De hormonen van de hypofyse komen daar terecht. De concentratie is dus daar ter plekke van de hypofyse het hoogst en van daaruit verspreid het door perifere circulatie. Je kunt die katheters positioneren vlak bij hypofyse. Hier kan je lokaal bloed afnemen en als dit hoger is centraal dan perifeer heb je bewezen dat de oorzaak in hypofyse zit.
wanneer meer kans op recidief adenoom na operatie?
Bij macroadenoma: 12-45% na 1,5 jaar
Bij micro: 5-10% na 5 jaar, en 10-20% na 10 jaar
