HC. 1 - Fysiologie van het bot Flashcards
Functies bot?
- Metabole functie (bol is een endocrien orgaan, opslag mineralen en groeifactoren)
- Synthetische functie (beenmerg -> vormen bloedcellen en cellen van afweersysteem)
- Mechanische functie (structuur, beweging en bescherming)
Hoe ziet de samenstelling van bot eruit?
- 60% hydroxyapatiet
- 30% ECM (osteoïd) –> VNML Collageen type 1
- 8% bloedvaten
- 2% cellen (osteoblasten, osteoclasten, osteocyten)
Hoe vindt botvorming plaats? cellulair niveau
- Mesenchymale stamcellen
- Pre-osteoblast
- Osteoblast
- Osteocyt
Waar zorgt de osteoblast voor?
aanmaak en mineralisatie van bot
Wanneer wordt osteoblast een osteocyt
Als hij zichzelf gevangen zet in gemineraliseerde matrix, maar als dit niet gebeurd worden osteoblasten lining cells in niet-gemineraliseerde matrix tot ze worden geactiveerd
Hoeveel procent van de botcellen zijn osteoblasten?
4-6%
Welke cel maakt osteoid aan?
Osteoblast
Hoe kun je een actieve en niet actieve osteoblast (lining cell) onderscheiden?
Actieve is kubisch van vorm en niet-actief is “lining cell” platgedrukt
Hoeveel procent van botcellen zijn osteocyt?
90-95%
Wat zijn de functies van osteocyten?
Regulatie van het bot:
- Sensor van mechanische belasting via canaliculi, die bot aanmaak kan stimuleren
- Reguleert botombouw (via RANKL en sclerostine)
- Reguleert fosfaathomeostase (door FGF23)
Welke cel zorgt voor botresorptie en hoe wordt deze cel gemaakt?
Osteoclasten zorgen voor botresorptie
1. hematopoietische stamcel
2. monocyt
3. pre-osteoclast
4. fusie van pre-osteoclasten
5. multinulcleaire actieve osteoclasten
Hoe vindt botresorptie plaats
- Door integrines gaat het osteoclast een GESLOTEN COMPARTIMENT vormen
- Je krijgt dan een soort vacuole waarin de osteoclast zijn zoutzuur (=sterke zuur) kan dumpen
- Osteoclasten kunnen ook CATPEPSINE K produceren om eiwitbinding in matrix te breken.
- Resoptie bot :)
Welke 3 factoren belangrijk bij botresorptie regulatie?
- RANK Ligand (RANKL)
- RANK –> dits de receptor
- OPG systeem -> zwevende receptor die RANKL kan binden
Hoe vindt regulatie botresorptie plaats?
- RANK-receptor zit op precursor mononucleare osteoclasten (=pre-osteoclasten)
- RANK-ligand wordt geproduceerd door osteocyten
- Binding van RANKL aan RANK-R –> fusie tot actieve osteoclast.
- OPG systeem zorgt dat dit geremd wordt door binden aan RANKL
welke cel produceert RANKL?
Osteocyt
welke cel produceert sclerostine?
Osteocyt
Wat doet RANKL?
Stimuleren osteoclast vorming / meer botresorptie
Wat doet sclerostine?
remmen activiteit osteoblast
welke cel produceert OPG? en waar is OPG basically voor?
Osteoblasten. En zorgen dat er geen botresorptie plaatsvindt
Waar wordt meer naar gedifferentieerd vanuit mesenchymale stamcel dan de osteoblast bij ouderdom?
Adipocyten
Waar kan de meer differentatie van adipocyten voor zorgen?
Gevolg:
1. Etiologie osteoporose
2. Vervetting bot
Wat is trabeculair bot? en waarom?
Dat is het sponsachtige netwerk bot in fijne botbalkjes en platen. Het is een efficiente verdeling van belastingskrachten
Hoge remodelling, met name uiteinde va botten. 20% botmassa
Bestaat uit trabekels (. en die weer uit lamellae)
Wat is corticaal bot?
Diche buitenkant van compact bot, bepaalt de vorm van het bot (80+ botmassa)
Ze hebben osteonen met daarin kanaal van volkmann, waar bloedvaten door lopen.
Gaten in midden met bloedvaten zijn haverse kanalen
Wat is corticaal bot?
Wat is endosteum?
- Binnenkant van botweefsel, bekleed de mergholte en binnenkant van haverse kanalen en trabeculair bot.
- Het is enkellaags en bevatten mesenchymale stamcellen
Op welke manieren kan bot gevormd worden?
- endochondriaal (kraakbeen, via chondrocyten –> kraakbeenmatrix)
- Intramembraneus (via osteoblast mineralisatie)
Wat is appositionele groei?
Van binnen afbraak en buiten opbouw
Hoe lang duurt bot remodeling?
6 - 9 maanden
Wat is osteoporose?
bot afbraak sneller dan dat er botopbouw kan plaatsvinden
Wat is sclerosteose/van buchem syndroom?
verlaagd SCLEROSTINE expressie: meer botaanmaak!!, sclerostine zorgt voor remming osteoblast, dus minder van deze expressie = meer osteoblast activiteit = meer botaanmaak
Waarom meer bot aanmaak bij mechanische belasting?
Bij mechanische belasting is er minder sclerostine expressie in osteocyten –> dus osteoblasten worden minder geremd -> meer botaanmaak
Wat gebeurt er met het bot bij ouder worden?
- Geometrie van CORTICALE bot veranderd
- grotere diameter
- Door grotere beschikbare oppervlak: grotere beschikbaarheid resoptie: CORTICALE POROSITEIT!!