HC.3 - Wnt/beta-catenine signaling en darmkanker

Question 1

Hoe heten de buizen onder het epitheel van de darm, waar de nieuwe cellen vandaan komen?

Answer 1

Crypte

Question 2

Welke cellen in de epitheel van darm?

Answer 2

Enterocyten: opname
Enteroendocriene: hormonen uitscheiden
Goblet cel: slijm productie
Paneth cel: onder in de crypt met de stamcellen, met als rol: 1. lysozomen secreteren om daar infecties te voorkomen. 2. WNT secreteren om milieu goed te behouden voor stamcel om stamcelkarakteristieken te behouden

Question 3

Hoe heet het gebied onder aan de crypt waar stamcel en paneth liggen?

Answer 3

Niche

Question 4

Wat doet WNT factor? (2 dingen)

Answer 4

1. Behoudt van stamcelkarakteristieken en dus de stamcel zn eigen ding laten doen (onderhoud)
2. proliferatie ondersteunen

Question 5

Waar vindt proliferatie alleen maar plaats?

Answer 5

In de crypt

Question 6

Wat gebeurt er met B-catenin als WNT pathway inactief is?

Answer 6

Hij wordt dan constant afgebroken door de destructiecomplex, waarbij APC belangrijkste factor is.

Question 7

Wat doet APC continue bij inactieve WNT?

Answer 7

Afbreken van b-catenin

Question 8

Vertel wat over de transcriptiefactor in het DNA bij zo een cel die betrokken is bij WNT pathway?

Answer 8

In WNT pathway is er een transcriptiefactor (TcF) op het DNA in de kern, niet zelfstandig, dus kan geen genen aanzetten als WNT uitzet.

Kortom: geen WNT, geen activatie transcriptie, geen proliferatie.

Question 9

Welke 2 functies heeft b-catenine?

Answer 9

1. Transcriptie WNT pathway regulatie (cytoplasma , kern)
2. Cel-cel adhesie (membraan) [andere college]

deze 2 zijn verschillende populatie

Question 10

Stel er is wel WNT signaal, wat zijn dan de stappen?

Answer 10

0. Paneth cel released WNT
1. WNT bindt op receptor
2. Signaal dat destructiecomplex afbreekt
3. B-catenine breekt niet af
4. Hoge concentratie in cytoplasma
5. Hierdoor komt t in kern en kan t binden op TcF (transcriptiefactor) en vindt er transcriptie plaats
6. proliferatie

(zie plaatje college!!!!!!)

Question 11

Waar zijn b-catenine hoog en APC hoog?

Answer 11

B-catenine: onderaan, dus in de crypte
APC: boven, dus op epitheel, bij de al gedifferentieerde cellen

Question 12

Hoe onderhoudt WNT de stamcel?

Question 13

Hoe komt het dat WNT makkelijk bindt aan cellen eromheen?

Answer 13

WNT heeft een lipide groep eraan vast, dus bindt makkelijk aan celmembraan –> hierdoor functioneert t ook op korte afstand

Question 14

Hoe werkt de deling van een stamcel door de WNT signaal?

Answer 14

Het is een assymetrische deling

De kant waar WNT op bindt blijft de stamcel, maar de andere kant dat dus ver van WNT is, wordt een gedifferentieerde cel

Question 15

Wat is meer, sporadisch of genetisch vormen darmkanker?

Answer 15

Meer sporadisch, 85%. 15% is genetisch

Question 16

Binnen de genetische vormen van darmkanker, welke vormen zijn er (van grootste groep naar kleinste)

Answer 16

Familiaire colorectaal kanker - Lynch syndroom - FAP

Question 17

Waar is een mutatie bij FAP?

Answer 17

In de APC gen -> autosomaal dominant (kiembaan mutatie)

Question 18

Waar is mutatie bij lynch syndroom?

Answer 18

In mismatchrepair (MMR). In genen MLH1, MSH2, MSH6 en PMS2

Question 19

Kenmerken FAP?

Answer 19

• Verhoogd risico andere tumoren
• Jonge leeftijd, 20 - 30 jaar
• variabele klinische beeld
• tapijt aan poliepen

Question 20

Door welke mutatie worden sporadische darmkanker veroorzaakt?

Answer 20

Somatische APC mutatie

Question 21

Maar wat gebeurd er nou als APC gemuteerd is (dus geen apc)?

Answer 21

B-catenine wordt niet meer afgebroken, dus zelfs als er geen WNT binding is, zal b-catenine naar celkern gan en zorgen voor binding op tcF en zorgen voor transcriptie en dus proliferatie

APC mutaties is 85% vd darmtumoren

Question 22

Ook b-catenine mutatie kan zorgen voor tumor, hoe?

Answer 22

Dit is maar 5% van de gevallen, maar door een bindingsplek mutatie waardoor t niet meer herkent wordt door de destruction complex en dus niet meer afgebroken wordt

Question 23

Is APC oncogeen of tumorsuppressorgeen?

Answer 23

Tumorsuppressorgeen

Question 24

Is APC alleen genoeg om darmkanker te veroorzaken?

Answer 24

Nee, APC zorgt alleen voor begin van extra proliferatie. Hierna is KRAS muatie nodig om de adenoom te creeren en tot slot is p53 / SMAD mutaties nodig om te carcinoom te creeren

Question 25

Hoe lang duurt gemiddelde ontwikkeling van darmkanker?

Answer 25

17 jaar, omdat je dus verschillende mutaties moet hebben ervoor

Question 26

Zijn er medicatie/therapie die aanslaan op WNT pathway?

Answer 26

Remmen van COX-2.

Question 27

Hoe werkt COX-2 tegenWNT pathway?

Answer 27

COX-2 wordt geproduceerd door tumorcellen en inflammatie, dit zorgt dan voor PGE2 productie en dat kan weer WNT signaling activeren. MAAR als je dus COX-2 remt, remt je die pathway