HC2.2: exogeen en endogeen lipide transport

Question 1

belangrijkste vettige substanties van bloed:

Answer 1

cholesterol en triglyceriden

Question 2

2 vormen van cholesterol:

Answer 2

• vrij cholesterol
• cholesterol-ester

Question 3

functies cholesterol:

Answer 3

• bouwsteen voor celmembraan
• gal
• voorloper steroïdhormoon
• voorloper vitamine D

Question 4

waar komt cholesterol vandaan?

Answer 4

• het meeste wordt in de lever gesynthetiseerd
• een deel komt uit de voeding
• uit andere weefsels, buiten de lever

Question 5

hoe verdwijnt cholesterol uit de lever?

Answer 5

• via secretie van HDL en VLDL
• het verlaat het lichaam via vrij cholesterol in gal
• conversie (omzetting) naar galzouten/zuren

Question 6

sleutelenzym in de cholesterol synthese:

Answer 6

HMG-CoA reductase

Question 7

wat voor behandelingen zijn gericht op het HMG-CoA reductase?

Answer 7

behandelingen met statines

Question 8

wat doen statines dus?

Answer 8

ze remmen het enzym, waardoor de cholesterol synthese niet plaats kan vinden en er dus geen cholesterol wordt gemaakt

Question 9

cholesterol in de voeding:

Answer 9

• uit dierlijke producten
• aangeraden intake maximaal 300mg/dag
• ongeveer 50% daarvan wordt geabsorbeerd
• je scheidt ongeveer 1gr/dag uit (dus ook deels cholesterol uit de lever)

Question 10

cholesterol en triglyceriden zijn niet wateroplosbaar en worden daarom vervoerd via…

Answer 10

lipoproteïnen

Question 11

lipoproteïnen:

Answer 11

zijn opgebouwd uit
- kern van neutrale lipiden, zoals TG en cholesterol-esters
- de laag daaromheen bestaat uit cholesterol en fosfolipiden
- en daaromheen zitten eiwitten

Question 12

apolipoproteïnen:

Answer 12

eiwitten op lipoproteïnen

Question 13

functie apolipoproteïnen:

Answer 13

• ligand voor receptoren
• beïnvloeding binding van andere apo’s aan receptoren
• co-factoren voor enzymen

Question 14

er zijn meerde eiwitten op die lipoproteïnen die belangrijke functies hebben

Answer 14

…

Question 15

exogene pathway:

Answer 15

• je eet iets en de darm breekt die vetten af en maakt chylomicronen
• die gaan via de lymfe naar de bloedbaan toe
• als ze in die bloedbaan zitten, geven ze ondertussen vetzuren af aan weefsels
• die vetzuren worden afgeknipt door LPL, waardoor de vetzuren kunnen worden opgenomen in weefsels en cellen
• als de chylomicron half leeg is, gaat hij naar de lever en wordt daar opgenomen en afgebroken

Question 16

endogene pathway:

Answer 16

• als die half volle chylomicronen door de lever zijn opgenomen
• dan gaat de lever zelf trygliceriden rijke lipoproteïnen maken (VLDL)
• die gaan ook weer door het bloed
• die lipoproteïnen geven vetzuren af aan vetweefsel, spierweefsel of waar het nodig is
• als ze heel veel hebben afgegeven, worden het IDL’s
• als ze nog meer hebben afgegeven worden het LDL’s
• en die IDL en LDL kunnen door de lever worden opgenomen

Question 17

VLDL en IDL kunnen ook in de vaatwand neerslaan en daar atherosclerose veroorzaken

Question 18

LDL wordt in de lever opgenomen door …

Answer 18

de LDL receptor

Question 19

LDL receptor metabolisme:

Answer 19

• LDL receptoren verplaatsen naar een clathrin coated pit
• daar binden lipoproteïnen aan de LDL receptoren
• er worden een soort coated vesicles gevormd
• die vesicles gaan naar de endosomen
• het LDL gaat naar de lysosomen waar ze worden afgebroken
• en de LDL receptoren worden gerecycled en teruggebracht naar het plasmamembraan

Question 20

PCSK9:

Answer 20

een eiwit, dat wanneer het bindt aan de LDL receptor, zorgt voor afbraak van de LDL receptor. minder LDL receptoren, dus minder opname van LDL.

Question 21

medicijn tegen hoog cholesterol:

Answer 21

PCSK9 remmers

Question 22

wat gebeurt er als mensen defecte LDL receptoren hebben door mutatie?

Answer 22

• minder opname van LDL in de lever
• daardoor hoge circulerende LDL spiegels
• dat leidt tot familiaire hypercholesterolemie

Question 23

HDL

Answer 23

goede cholesterol