HC week 13 Flashcards
Wat zijn de functies van de huid?
- Barrière-functie: “buiten houden wat buiten hoort, binnen houden wat binnen is’
o Micro-organismen
o UV-licht
o Schadelijke stoffen (vloeistoffen en chemische stoffen) - Handhaven “intern milieu”
o Vochthuishouding
o Temperatuur (bloedvaten & zweetklieren) - Pijn en temperatuur voelen
- Isolatie voor warmte en kou
- Opslagplaats voor energie
- Omzetten vitamine D
- Stootkussen
- Intermenselijk contact
Uit welke lagen bestaat de huid?
- Epidermis (opperhuid)
- Dermis (lederhuid)
- Subcutis (onderhuids bind/vetweefsel)
Welke keratinen komen relatief meer voor richting het stratum corneum?
keratine 1 en 10
Welke keratinen komen relatief meer voor richting het stratum basale?
keratine 5 en 14
Uit welke lagen, van boven naar beneden, bestaat de epidermis?
- Stratum corneum
- Stratum lucidum
- Stratum granulosum
- Stratum spinosum
- Stratum basale
Juist/Onjuist: ieder mens heeft ongeveer evenveel melanocyten
juist
Wat bepaalt de donkerheid van de huid?
aantal melanosomen
grootte van melanosomen
Wat is het ‘lichte’ minder goed tegen zonlicht beschermende melanine, en wat is het ‘donkere’ beter tegen zonlicht beschermende melanine?
licht: phaomelanosoom
donker: eumelanosoom
Wat is de functie van de epidermis?
Beschermt als barrière:
o Micro-organismen
o UV-licht
o Schadelijke stoffen
o Vochtverlies
o Mechanisch
Wat is de functie van papillen in de dermis?
stevigheid
Waarvoor dient de dermale matrix?
stevigheid, soepelheid en volume
Welke twee typen zweetklieren zijn er, en wat is het verschil?
- Eccriene zweetklieren in dermis/subcutis; thermoregulatie, terugresorptie Na+ , homeostase water & electrolyten
- Apocriene klieren dieper in subcutis: oiv androgenen secreet door bacteriën omgezet (lichaamsgeur)
Wat is de functie van eccriene zweetklieren?
thermoregulatie
terugresorptie Na+
homeostase water en elektrolyten
Wat is de functie van apocriene zweetklieren?
lichaamsgeur
Wat zijn de functies van de subcutis?
- Energiereserve
- Isolatie
- Waterreservoir
- Stootkussen
Waarvoor staat PROVOKE?
- Plaats
- Rangschikking
- Omvang (aantal, grootte)
- Vorm
- Omtrek
- Kleur
- Efflorescenties (= bloeiwijze)
Wat zijn de groepen van Darier?
- Erytheem
- Papuleuze dermatosen
- Erythemato(papulo)squameuze dermatosen
- Eczemen
- Vesiculo(bulleuze) dermatosen
- Pustuleuze dermatosen
- Tumoren en zwelling
Wat is een macula?
vlek; omschreven kleurverandering in niveau huid zonder andere epidermale of dermale afwijkingen
Wat is lichenificatie?
vergroving van het huidreliëf
Wat is erytheem?
“wegdrukbare roodheid”; rode verkleuring die berust op vaatverwijding
Wat is purpura?
“niet wegdrukbare roodheid”; zichtbare bloeding van huid of slijmvliezen
Wat is een papula?
papel; circumscripte, solide verhevenheid < 1 cm, ontstaan door cel-, weefsel- of vochttoename; geneest zonder litteken
Wat is een plaque?
solide, vlakke verhevenheid “plateau” > 1 cm (iha > 2 cm); in feite “uitgerekte” of ook wel geconflueerde papels
Wat is een urtica?
‘galbult’; vlakke, circumscripte, vluchtige verhevenheid van de huid tgv oedeemvorming in de dermis (histamine-reactie!)
Wat is een nodus?
circumscripte knobbel of palpabele weerstand in dermis of subcutis > 1cm, al dan niet boven de huid verheven
Wat is het verschil tussen een nodus en nodulus?
nodus > 1 cm
nodulus < 1 cm
Wat is een bulla?
“blaar”; zichtbare holte, intraepidermaal of subepidermaal gelegen, > 1cm en gevuld met helder vocht
Wat is een vesicula?
“blaasje”; zichtbare holte in de epidermis, < 1 cm en gevuld met helder vocht
Wat is een pustula?
pustel; zichtbare holte gevuld met purulent vocht (pus), meestal intraepidermaal; ong. vesicula met purulente inhoud
Wat is een crusta?
korst, samengesteld uit ingedroogd vocht (serum, pus, bloed) of uit cellen, necrotisch materiaal of vuil
Wat is een squama?
schilfer, loslatend conglomeraat van hoorncellen
Hoe ziet psoriaforme squama eruit?
grof, wit, overvloedig
Hoe ziet seborrhoïsch squama eruit?
geel en vettig
Wat is een excoriatie?
krabeffect; een epidermo-dermaal defect (puntvormige bloedingen zichtbaar)
Wat is een ulcus?
zweer; defect dat reikt tot in de subcutis met geen of geringe genezingstendens, ontstaan na voorafgaande huidverandering
Wat zijn de 3 fasen van wondgenezing?
1: inflammatoire fase
2: proliferatieve fase
3: remodelleer fase
Wat gebeurt er tijdens de inflammatoire fase van wondgenezing?
- Vasculaire respons
o Bloedstelping - Cellulaire respons
o Invasie in wond (leukocyten)
o Fagocytose micro-organismen (macrofagen)
o Débridement necrose (enzymen)
o Aantrekken van fibroblasten (cytokines)
o Vaatingroei / angioneogenese (groeifactoren)
Wat gebeurt er tijdens de proliferatieve fase van wondgenezing?
- Re-epithelialisatie huidoppervlak
- Neoangiogenese: nieuwe vaatvoorziening weefsels
- Vorming van granulatie-weefsel en ECM (collageen)
- Wondrand-contractie
Beschrijf in 3 stappen het proces van neoangiogenese?
- Groei van nieuwe vaten
- Anastomosering aan pre-existente vaten
- Koppelen van vaten in wondgebied
Wat gebeurt er tijdens de remodelleer fase van wondgenezing?
- Herschikken van collageenvezels
- Atresia van bloedvaatjes
Wat is een chronische wond?
niet genezende wond, geen anatomische en functionele integriteit < 3 maanden
het kent een persisterende inflammatoire fase
Wat is de DD van een chronische wond?
- Vasculaire aandoening: venen, arteriën, lymfevaten, vasculitis, microangiopathie
- Neuropathisch: perifeer, CNS
- Metabool
- Hematologisch: erytrocyten, leukocyten, trombocyten, dysproteïnemie, stolling
- Exogeen
- Maligniteit: primaire huid maligniteit/benigne, metastase
- Infectie: bacteriën, virussen, schimmels, protozoen
- Medicatie
- Genetisch defect
- Huidaandoening
Welke factoren kunnen bijdragen aan een stagnatie in wondgenezing?
- In de wond:
o Bacteriële infectie
o Inadequate behandeling
o Slecht wond klimaat (inadequate lokale behandeling, contactallergie)
o Vreemd lichaamsmateriaal
o Maligniteit - Rond de wond:
o Slechte doorbloeding (veneus of arterieel)
o Oedeem
o Neuropathie of druk
o Status na radiotherapie
o Terugkerend trauma - Systemische factoren:
o Comorbiditeit
o Hoge leeftijd
o Slechte voedingstoestand (eiwit, vitamine A/C, zink, Mg)
o Medicatie (corticosteroïden, NSAIDs)
o Obesitas
o Roken en alcohol) - Externe factoren: onvoldoende (wond)zorg of compressietherapie
Wat is een exantheem?
- “Vlekjesziekte”, “rash”.
- Huiduitslag als uiting van een algemene aandoening.
- Bestaat uit macula (vlekjes) en papels ( bultjes).
- Maculopapuleus exantheem.
- Morbilloform (grofvlekkig) en rubelliform (fijnvlekkig).
Wat is enantheem?
uitslag op de slijmvliezen
Wat veroorzaakt mazelen/Morbilli?
paramyxovirus
Hoe lang is de incubatietijd van de mazelen?
8-14 dagen
Wat zijn de symptomen van de mazelen?
koorts, conjunctivitis, rhinitis en hoesten
Hoe ziet het exantheem bij mazelen eruit?
grofvlekkig confluerend maculopapuleus exantheem
Hoe ziet het enantheem bij mazelen eruit?
koplikvlekken
Wat is de voorkeursleeftijd van de mazelen?
0,5-4 jaar
Wat is het beloop van de mazelen?
Meestal zelflimiterend.
Hoge koorts, rhinitis, conjunctivitis, na 3-7 dagen exantheem.
Wat zijn mogelijke complicaties bij de mazelen?
5-10% Otitis media, pneumonie
0,1% Encephalitis, myocarditis.
Wat zijn de risicogroepen voor mazelen?
kinderen < 1 jaar, pasgeborenen van niet-immune moeders
Hoe diagnosticeer je de mazelen?
Diagnostiek middels IgM-antistoffen
Is mazelen een meldingsplichtige ziekte?
- Meldingsplichtige ziekte groep B2.
- Binnen 24 uur melden aan de GGD bij constatering of vermoeden.
Is wering van mazelen patiënten van school of crèche zinvol?
nee
Waardoor wordt roodvonk (Scarlatina) veroorzaakt?
Groep A, streptococcus pyogenes
Wat is de incubatietijd van roodvonk?
2-7 dagen
Wat zijn de symptomen van roodvonk?
koorts, keelontsteking, gezwollen cervicale klieren.
Hoe ziet het exantheem eruit bij roodvonk?
puntvormig rood ruw exantheem, narcosekapje
Hoe ziet het enantheem bij roodvonk eruit?
frambozentong
Wat is de voorkeursleeftijd van roodvonk?
2-10 jaar
Hoe is het beloop van roodvonk?
doorgaans mild
Wat zijn vroege complicaties van roodvonk?
peritonsillair abces/infiltraat, otitis media acuta, sepsis, NWDI, STSS.
Wat zijn late complicaties van roodvonk?
acuut reuma, poststreptokokken glomerulonefritis
Wat zijn risicogroepen voor roodvonk?
anatomische afwijking in het KNO gebied, Syndroom van Down
Wat is de diagnostiek bij roodvonk?
vooral klinische diagnose, laboratoriumtests weinig zinvol
Wat is het beleid bij roodvonk?
- Afwachtend beleid, cave toename incidentie invasieve GAS infecties sinds maart 2022.
- Antibiotica bij ernstig zieke kinderen of risicogroepen.
- Soms adviseert de GGD antibiotica
Mogen kinderen met roodvonk naar school of crèche?
ja
Is roodvonk een meldingsplichtige ziekte?
Nee.
Wel bij invasieve GAS infecties met NWDI, STSS, puerperale infecties
Waardoor wordt rode hond veroorzaakt?
rubellavirus
Wat is de incubatietijd van rubella/rode hond?
12-23 dagen
Wat zijn de symptomen van rode hond/rubella?
bovenste luchtweginfectie, lymfadenopathie, soms gewrichtsklachten
Hoe ziet het exantheem eruit bij rode hond?
kleinvlekkig maculopapuleus, confluerend op romp en gelaat.
Hoe ziet het enantheem eruit bij rode hond?
kleine rode vlekjes op palatum molle
Wat is de voorkeursleeftijd van rode hond?
6-12 jaar
Hoe is het beloop van rode hond?
doorgaans mild , zelflimiterend.
Luchtweginfectie met lymfadenopathie. Daarna exantheem met koorts.
Wat zijn complicaties van rode hond?
trombocytopenische purpura, encefalitis, Guillain-Barre syndroom
Wat zijn risicogroepen voor rode hond?
zwangeren, vooral in eerste trimester (ivm Congenitaal Rubella syndroom)
Wat is de diagnostiek bij rode hond?
Diagnostiek middels IgG en IgM antistoffen, keelwet op PCR
Is rode hond een meldingsplichtige ziekte?
- Meldingsplichtige ziekte groep B2.
- Binnen 24 uur melden aan de GGD.
Is weren van kinderen met rode hond zinvol?
Wering van school en creche niet zinvol, wel ouders en personeel inlichten.
Het is namelijk al besmettelijk voordat symptomen optreden, en nog steeds is er een voldoende vaccinatiegraad
Wat is de oorzaak van de vijfde ziekte/erythema infectiosum?
humaan parvovirus B19
Wat is de incubatietijd van de vijfde ziekte/erythema infectiosum?
7-21 dagen