HC week 11 Flashcards
Wat is de definitie van een vasculitis?
ontsteking van de bloedvaten waarbij het klinisch beeld afhankelijk is van plaats en kaliber van de aangedane bloedvaten
Waarom zou je vasculitiden indelen naar grootte?
- Andere klinische presentatie
- Ander pathogenetisch mechanisme
- Andere behandeling?
Waardoor ontstaan de symptomen van vasculitiden?
- vrijkomen van inflammatoire cytokinen
- ischemische schade
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van vasculitiden?
o Meestal subacuut beloop (weken-maanden)
o Pijn (door ontstekingsreactie en bij ischemie)
o Tekenen van ontsteking prominent (koorts, rash, artritis)
o Vaak multiorgaan dysfunctie (logisch, want overal bloedvaten)
Wat zijn de gevolgen van een vaatwandontsteking voor de vaten?
- Vernauwing
- Trombose
- Vaatwand verzwakking met evt. ruptuur
Hoe diagnosticeer je een vasculitis?
in principe altijd diagnose histologisch bevestigen, tenzij het niet kan
Welke diagnostiek pas je toe bij vasculitiden als je geen biopt kan nemen?
- angiografie
- PET-scan
Wat is de behandeling van polyarteritis nodosa?
- Hepatitis behandeling
- Prednison + cyclofosfamide
Wat is de behandeling van Kawasaki vasculitis?
- Gammaglobuline + aspirine
o Preventie coronairlijden
Wat zijn de kenmerken van polyarteritis nodosa?
- Aspecifiek begin
- Vasculitis fase:
o Huid
o Zenuwen
o Tractus digestivus
o Hart - Sterke associatie met hepatitis B infectie
Wat zijn de kenmerken van een Kawasaki vasculitis?
- Kinderziekte
- Incidentie: 10/100.000
- Mogelijk ook associatie met COVID-19
Paar maanden later hartinfarct ten gevolge van vasculitis coronairarteriën
Wat zijn de kenmerken van een Henoch-Schönlein vasculitis?
- Purpura
- Artritis
- Buikklachten
- Nierbetrokkenheid (IgA nefropathie)
- (algemene symptomen: koorts)
Wat zijn de epidemiologische kenmerken van een Henoch-Schönlein vasculitis?
- Met name kinderen
- Gemiddelde leeftijd: 5.9 jaar
- 93% < 9 jaar
- Vaak in aansluiting op infectie
- Vaker in winter en najaar (vanwege de infectie die het beeld uitlokt)
Hoe ziet Henoch-Schönlein vasculitis er histopathologisch uit?
- Leucocytoclastische vasculitis
- IgA-1 deposities
- Naast IgA-1 ook belangrijke rol voor
o Neutrofielen
o Endotheelcellen
o Complement
Wat is de behandeling van een Henoch-Schönlein vasculitis?
- Expectatief beleid
- NSAIDs
- Steroïden? -> wel bij nierbetrokkenheid
Wat zijn de kenmerken van een hypersensitivity vasculitis?
- Vasculitis kleine vaten
- Beperkt tot de huid
- “uitlokkende factor”
- Onderscheid met Henoch Schonlein: wel of geen IgA deposities
Wat is de prognose en wat is de behandeling van een hypersensitivity vasculitis?
Prognose
* Goed
* Verdwijnt na 1-4 weken
Behandeling
* Stoppen met medicatie (want dan neem je antigeen weg)
Wat zijn cryoglobulines?
antistoffen die neerslaan onder koude omstandigheden en oplossen bij opwarmen
Wat is de behandeling van een cryoglobulinemie?
- Bij hepatitis C positiviteit: alfa interferon + ribavirine
- Indien levensbedreigend: hoge doseringen steroïden + cyclofosfamide
- Indien beperkt tot huid en hepatitis C negatief: geen behandeling
Wat is het cyclische patroon in de geschiedenis?
- Ecologisch evenwicht binnen regio
- Populatiegroei tot natuurlijke grens is bereikt
- Militaire verovering, handel en/of migratie
- ‘spillover’ van ene ‘disease pool’ naar andere
- Uitbraak epidemieën, m.m. in ‘host region’
- ‘Domesticatie’ van infectieziekten (endemische fase – terug naar 1)
Welke globale factoren droegen bij aan de ‘terugkeer’ van infectieziekten na 1980?
- Klimaatverandering: verspreiding (sub)tropische ziekten, vb. Lyme, dengue
- Globalisering: bevolkingsgroei, urbanisatie, bio-industrie, antibiotica-resisentie, massatoerisme: (zoönotische) epi-/pandemieën, SARS, Mexicaanse griep, Q-koorts, Covid-19
- Mobiliteit mensen, dieren, producten, voedsel vs. ecologische ontwrichting/exploitatie natuurlijke leefomgeving en daardoor ‘spillovers’
Beschrijf het eerste bedrijf van cultuur bij geschiedenis van infectie- en immuunziekten
1e bedrijf: progressive revelation
* Onwillige en trage acceptatie en erkenning van epidemie:
o Gebrek aan verbeeldingskracht?
o Vooral: bedreiging voor belangen – economisch, institutioneel, maar ook gemoedsrust en zelfgenoegzaamheid ‘gewone’ mensen
o Grote gevolgen van erkenning van epidemie: ‘sociale ontbinding’
Pas acceptatie wanneer grote en groeiende sterfte niet langer te negeren is.
Beschrijf het tweede bedrijf van cultuur bij geschiedenis van infectie- en immuunziekten
2e bedrijf: managing randomness
* Creëren van (collectief gedragen) verklarend kader
o om met ‘willekeur’ en onzekerheid om te kunnen gaan.
* Mengeling wetenschappelijke, morele/religieuze en sociale opvattingen
o Zondebokken – Blaming the victim
o Sociale vooroordelen: vb cholera 19e eeuw: alcoholisme, gulzigheid, seksuele promiscuïteit en vuile gewoontes arbeidersklasse
o Sociale controle - niet alle groepen hebben stem/inbreng
Maar ook sociale kritiek en pleidooi voor verbeteringen van/door hervormers
o Tijd-, plaats- en contextgebonden – verschillen per land en tijdvak!
Beschrijf het derde bedrijf van cultuur bij geschiedenis van infectie- en immuunziekten
3e bedrijf: Negotiating public response
* Epidemie zorgt voor grote druk om directe, beslissende, zichtbare collectieve maatregelen te treffen
o Vgl. endemische tbc met epidemische cholera en gele koorts in 19e eeuw.
o Maatregelen reflecteren culturele houdingen/noties én belangen: onderhandelen
o Treffen vooral ‘the poor and social marginal’
* Gaat gepaard met collectieve rituelen
o ‘Occasionally awkward coexistence between religious and rationalistic or mechanistich styles of thought’
o Rol media, publieke opinie
Wat is het Guillain-Barré Syndroom (GBS)?
Acute post-infectieuze polyradiculoneuropathie
Wat zijn de belangrijkste klinische kenmerken van het Guillain Barré syndroom?
o Snel progressieve parese van armen/bene en areflexie
o Gelaatszwakte en/of slikstoornissen (50%)
o Gevoelstoornissen (80%)
o Respiratoire insufficiëntie (25%)
o Autonome dysfunctie (15%)
Hoe groot is de recidiefkans van Guillain-Barré syndroom?
< 5%
Wat zijn de belangrijkste klachten bij het Miller Fisher syndroom (MFS)?
opthalmoplegie, ataxie, areflexie
Waarom is het Guillain-Barré syndroom geen typische klassieke AIZ?
- Geen chronisch of relapse remitting beloop
- Niet vaker bij vrouwen dan bij mannen (M:V ratio 3:2)
- Geen associatie binnen families
- Geen associatie met andere (klassieke) AIZ
- Geen verbetering na corticosteroïden
Waartegen worden antistoffen gemaakt bij het Guillain-Barré syndroom?
gangliosiden
Wat weet je over Campylobacter jejuni?
- Spiraalvormige, gram-negatieve microaerofiele bacterie
- Gevogelte en runderen zijn belangrijkste besmettingsbron
- Meest voorkomende bacteriële oorzaak van diarree (NLD.: 100.000/jaar)
- Diagnose d.m.v. faeceskweek of serologie
- Meestal self-limiting gastro-enteritis of asymptomatische infectie
- Behandeling: ciprofloxacin, erythromycin, azithromycin, norfloxacin
Wat is het meest voorkomende symptoom van een endocarditis?
koorts
Wat zijn frequente bevindingen bij een endocarditis (>80%)
- temperatuur > 38C
- hartgeruis
Wat zijn Osler knobbeltjes?
vasculitis in capillair vaatbed als gevolg van immuuncomplexen (pijnlijk)
Wat zijn Janeway lesies?
septische embolieën in de huidW
Wat zijn Roth’s spots?
bloedinkjes met lymfocytenophoping en oedeem in het vaatbed van de retina
Wat zijn splinterbloedingen?
lineaire bruine strepen in nagelbed