HC Cervicale Wevelzuil Flashcards
Wat is het verschil tussen prevalentie en incidentie?
Prevalentie: het percentage van een bevolking dat op een bepaald moment of periode aan een ziekte lijdt.
Incidentie: het aantal nieuwe gevallen binnen een specifieke tijdsperiode per risicopersoon.
EXTRA: Prevalentie = momentopname of duur; Incidentie = risico op ontwikkelen.
Wat betekent ‘life time prevalence’?
De proportie mensen die op enig moment in hun leven een bepaalde aandoening ervaren heeft.
EXTRA: Bij lage rugpijn is dit bijvoorbeeld 75–85%.
Wat zijn de kenmerken van een niet-specifieke spinale aandoening?
- Geen duidelijke anatomische oorzaak
- Meestal axiale pijn
- Komt voor bij 85–90% van rugpijnpatiënten
EXTRA: Slechts 10–15% heeft aantoonbare oorzaak zoals trauma.
Hoe wordt het tijdsverloop van spinale pijn ingedeeld?
- Acuut: <1 maand
- Subacuut: tot 3 maanden
- Chronisch: >3 maanden
EXTRA: Chronische pijn vereist vaak andere aanpak.
Wat is Klippel-Feil syndroom?
Congenitale fusie van twee of meer cervicale wervels door fout in segmentatie (6-8 weken).
EXTRA: Vaak geassocieerd met scoliose, nierproblemen, korte nek, beperkte mobiliteit.
Wat is torticollis en hoe herken je het klinisch?
Hoofd naar één kant getild (lateroflexie), gezicht naar andere zijde gedraaid (rotatie).
EXTRA: Congenitale vorm: fibrose van SCM; verworven: infectie, Griesel-syndroom.
Wat is radiculopathie en hoe presenteert het zich?
Zenuwwortelcompressie met uitstralende armpijn, spierzwakte, sensibiliteitsverlies, verlaagde reflexen.
EXTRA: Meestal door hernia of osteofyten; Spurling test positief.
Hoe behandel je cervicale radiculopathie?
- Conservatief: NSAID’s, fysio, zelfzorg
- Invasief: injectie, denervatie
- Chirurgisch bij motorische zwakte of hinderlijke klachten
EXTRA: Geen manipulaties; 90% hernia’s verdwijnen spontaan.
Wat is het verschil tussen cervicale myelopathie en radiculopathie?
Myelopathie: ruggenmergcompressie met loopstoornis en fijne motoriekproblemen.
Radiculopathie: zenuwwortelcompressie met pijn, gevoelsverlies, spierzwakte.
EXTRA: Myelopathie = urgentie wegens risico op blijvende schade.
Wat is Parsonage Turner syndroom (brachiale neuritis)?
Auto-immuun ontsteking plexus brachialis:
1. Hevige schouderpijn
2. Slappe parese zonder pijn
3. Traag herstel (6–18 maanden)
EXTRA: Vaak asymmetrisch, N. thoracicus longus betrokken.
Wat is het thoracic outlet syndroom (TOS)?
Compressie van neurovasculaire structuren tussen nek en thorax.
EXTRA: Compressie kan dynamisch (houding), statisch (cervicale rib, tumor) of traumatisch zijn.
Wat zijn klinische tekenen van TOS?
- Neurogeen: paresthesie pink/ringvinger, zwakte
- Arterieel: bleekheid, koude
- Veneus: zwelling, cyanose
EXTRA: Adson’s en Roos test kunnen provocatief zijn.
Wat zijn ‘burners and stingers’ en bij wie komt dit voor?
Plexusletsel bij contactsport (bv. rugby), door rek/compressie.
EXTRA: Brandend gevoel, tijdelijke motorische uitval zonder atrofie.
Hoe evalueer je zenuwworteluitval bij cervicale radiculopathie?
Gebruik van neurologische tabel (C4–T1) met spier, sensoriek, reflex per segment.
EXTRA: Correlatie symptomen met deze niveaus is essentieel.
Wat zijn tekenen van bovenste motorneuronletsel bij myelopathie?
- Finger escape sign
- Babinski
- Clonus
- Hoffman-Tromner
- Hyperreflexie
- Lhermitte
EXTRA: Typisch voor ruggenmergcompressie.
Wat is het foramen van de processus transversus en wat loopt erdoor?
Het foramen bevindt zich in de processus transversus van de cervicale wervels. De arteria vertebralis loopt erdoorheen. EXTRA: Door de kromming van de a. vertebralis kan het hoofd draaien zonder de arterie af te sluiten. Dit maakt de arterie kwetsbaar voor trauma.
Welke ligamenten zijn belangrijk in de cervicale wervelkolom en waarom?
Vooral het posterior longitudinaal ligament is belangrijk omdat het het achterste deel van het corpus vertebra beschermt. EXTRA: Stabiliteit van C1–C2 is cruciaal; bij scheur van ligament kan de dens naar posterior schuiven, wat ademhalingsstilstand kan veroorzaken.
Wat is het verschil in zenuwstructuur tussen cervicaal en lumbaal?
Cervicaal bevindt zich het ruggenmerg (medulla spinalis) nog, terwijl dit lumbaal niet meer het geval is. EXTRA: De zenuwwortels dalen in de lumbale regio af voordat ze uittreden (cauda equina), terwijl ze cervicaal ter hoogte van het foramen uittreden.
Wat zijn belangrijke symptomen en tekens bij cervicale pathologie?
Symptomen: pijn (lokaal/uitstralend), mobiliteitsverlies, systemische symptomen (koorts, gewichtsverlies). Tekens: neurologische afwijkingen zoals gevoelloosheid of zwakte. EXTRA: Rode vlaggen zijn belangrijk om ernstige pathologie uit te sluiten.
Wat is Chiari-malformatie en waarom is het klinisch relevant?
Chiari-malformatie is een afwijking waarbij de hersenen naar beneden zakken via het foramen magnum. EXTRA: Dit kan leiden tot compressie van het ruggenmerg en vereist vaak beeldvorming en neurologische evaluatie.
Wat is de relatie tussen degeneratieve veranderingen en armklachten?
Osteofyten en discusdegeneratie kunnen leiden tot zenuwwortelcompressie, wat brachialgie veroorzaakt. EXTRA: Vaak gepaard met motorische of sensibele uitval afhankelijk van het betrokken segment.
Waarom mag manipulatie (kraken) niet bij radiculopathie?
Manipulatie kan zenuwwortelcompressie verergeren of complicaties veroorzaken. EXTRA: Conservatieve behandeling is eerste keuze; chirurgie enkel bij hardnekkige of neurologisch bedreigende klachten.
Wat is de prognose van cervicale hernia?
In 90% van de gevallen verdwijnen de klachten spontaan door uitdroging en resorptie van het herniamateriaal. EXTRA: Actief beleid is gericht op pijncontrole, mobiliteit en vermijden van chroniciteit.
Wat zijn kenmerken van een cervicogene hoofdpijn?
Pijn gelokaliseerd aan achterhoofd of nek, vaak unilateraal, uitgelokt door nekbewegingen. EXTRA: Oorzaak ligt meestal in C1–C3 segmenten of spier-/gewrichtsstructuren van de nek.